Бишкек 2019 кыргыз тили
жүктеу/скачать 7,72 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ТИРКЕМЕ 225 55 60 65 70 75 80 85 90 95
| 30
35 40 45 50 аздектелип келе жаткан кыргыз көркөм кол өнөрчүлүгү өтө байлыгы жана ар түрдүүлүгү менен айырмаланып, чыныгы улут маданиятына, кыргыз элинин төл дөөлөтүнө айланган… Алгач кыргыздардын күнүмдүк тиричилик өткөрүүгө болгон муктаждыгы жашоо ыңгайына жараша ар кандай буюм- тайымдарды жасоого мажбурлаган. Кадыресе зарылчылыктан жаралган мындай буюмдар бара-бара көркөм өнөр деңгээлине чейин көтөрүлгөн. Кыргыз элинин кол өнөрчүлөрүнүн колунан жаралган буюм-тайымдар кадимки эле күнүмдүк турмуш- тиричиликте колдонулган жөнөкөйлүгү, жупунулугу, ошол эле учурда эркин чыгармачылык менен тыгыз байланышта болуп, башка элдерге жана өсүп келе жаткан муундарга тийгизген эстетикалык таасиринин күчтүүлүгү менен айырмаланат. «Устанын уусун билгенче, темирдин суусун бил» дегендей, адамга анча керексиздей, жөнөкөй эле көрүнгөн материалдын эмнеге жарамдуулугун ТИРКЕМЕ 225 55 60 65 70 75 80 85 90 95 баамдоо, кандай материалдан кандай буюмду жасоого боло тургандыгын аныктоо, материалдарды көркөм иштетүү ыкмаларын билүү сыяктуу уз-усталардын билги-туюмдары кийинки муундарга эмгектик тарбия берүүдө да баалуу. Алсак, кыргыз боз үйүнүн өзү эле анын турак жайлык маанисин эсепке албаганда да эмне деген архитектура да, эмне деген математика!? Кыргыз оюмдарында белгилүү бир философиялык түшүнүк камтылганы айкын. Шырдактагы, ала кийиздеги оюмду, туш кийиздеги сайманы, зер буюмдардагы оюм-чиймелерди чечмелесе, алардын маңызынан өзүнчө эле бир чоң философиялык ойду окууга болору жашырын эмес. Ал түгүл элибиздин карапачылык өнөрү менен чий буюмдарын, таш чегүүчүлүгү менен кайышчылыгын, мүйүзчүлүгү менен шири идиштерин эле алсак, алар көөнөрбөс үлгүгө айланып, тарых, сүрөт жана этнографиялык музейлердин баалуу экспонаттарынан болуп келе жатат. Кыргыз элинин бул материалдык маданияты эчактан эле көптөгөн элдердин көңүлүн буруп келген жана ушул мезгилге чейин эч кимди кайдыгер калтыра элек. М. П. Рындин, А. Н. Бернштам, К. Антипина жана башкалар кыргыз кол өнөрчүлүгүн изилдөөгө кыйла өмүрлөрүн арнашкан. Элдик көркөм кол өнөрчүлүктү өнүктүрүү, көргөзмө, кароо- сынактарды уюштуруу жөнүндө өкмөттүн көптөгөн токтомдору чыккан. Кезегинде Кыргыз Республикасынын аймагына 14 жолу экспедиция уюштурулуп, жүздөгөн чеберлердин өнөрчүлүк ыкмалары иликтенген. Ошого карабастан кийинки кылымда ата- бабаларыбыздын бул мурасын аздектеп күтүп алуу солгундап, кыйла бөксөргөн, тозгон. Бүгүнкү күндө кол өнөрчүлүккө бүтүндөй өмүрүн арнаган уз-усталарды табуунун өзү кыйындап баратат. Ал түгүл кийинки мезгилде дээринде шыгы бар, жүктеу/скачать 7,72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|