Бұл кітпақа қазақтың ұлы жауынгер ақыны Ма



Pdf көрінісі
бет9/21
Дата10.01.2017
өлшемі18,36 Mb.
#1607
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   21

ЖӘҢГІРГЕ АЙҚАНЫ
                   1
Хан емессің, 
                  қасқырсың,  
Қас албасты басқырсың,
Достарың келіп табалап,
Дұшпаның сені 
                басқа ұрсын!
Хан емессің, ылаңсың,
Қара шұбар жылансың.
Хан емессің, аярсың,
Айыр құйрық шаянсың!
                 2
Он екі төбет, шұнақ хан!
Шабатының ел екен,
Күндейтінің мен екем.
Хан ұлына қас болу,
Қара ұлына бас болу –
Мендей ерге жөн екен! 
ӘЙ, ШОНТЫ БИ
Әй, Шонты би, 
             Шонты би!
Домбыра тартсам, 
                 келер күй.
Шын ажалың жетпесе,
Ажалдан бұрын 
                    өлмессің,
Жалаңаш бар да 
                  жауға ти!
Ажалдан бұрын 
                  өлмессің,
Тілесем – 
        тілек бермессің,
Жыласам – 
      көзімнің жасын
                   көрмессің.
Алақандай Нарында
Мүкәммалым шашылды.
Жүр десем 
            оған жүрмессің.
Құр әңгімеден басқа
Еш нәрсені білмессің!
ХАНУ  ДЖАНГИРУ
                     1
Отпрыск  волка,  а  не  хана!
Кровопийца  ты,  не  хан!
Испохабленный  грехами
хват,  ханжа,  хапуга,  хам!
Чтоб  побит  ты  врагами,
не  имел  нигде  друзей, 
чтоб  завыл  ты  от  страданий,
скорпион,  коварный  змей!
                      2
Хан  проклятый,  лютый  зверь,
ты  -  трусливый  лицемер!
Обирать,  народ  морочить,
мне  завидовать,  порочить  -
ты  по  горло  в  этом  весь!
…Ненавидеть  ханский  род,
возглавлять  простой  народ  -
для  меня  большая  честь!
ЭЙ,  ШОНТЫ-БИ
Эй,  Шонты-би,  Шонты-би1,
заиграю  -  выйдет  кюй2,
слушай  песнь  моей  домбры,
если  щедр  -  кинь  дары.
Если  правит  всеми  рок,
то  отмерен  жизни  срок.
Даже  голым  нападешь
на  врага,  -  ты  не  умрешь.
Коль  разбиться  суждено  -
не  утонешь,
хоть  и  сам  себя  на  дно
ты  загонишь.
Мои  просьбы,  все  равно,
не  исполнишь…
Слез  -  не  плачу  я  давно  -
не  увидишь.
Хоть  Нарын  мал,  как  ладонь,
потерялись я,  мой  конь…
Позову  на  корм  подножный,  -
ты  ответишь:  «Невозможно…»
Для  тебя  ж  всего  важней
разговор  пустопорожний…
Примечание: 
1.  Би  -  мировой  судья.  
2.  Кюй  -  музыкальное  произведение. 
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
160
161

АЛАУЛАУ
Алты күндей алаулап, 
Он екі күндей ой ойлап, 
Ақылды алпыс жаққа 
                     шаптырып, 
Ақыл жөнге келгесін, 
Толғай-толғай жүгірген, 
Топырақты суырған. 
Ертеден салса 
                    кешке озған, 
Қой мойында 
                    көк жұлын. 
Томаға көзді қасқа азбан 
Көк жұлынды жетелеп, 
Қисық жерден төтелеп, 
Қабырға, қол сөгіліп, 
Арғымақ ат бүгіліп,
Әзіреттен ант ішіп,
Ақыретті жанға 
                    байланып, 
Талай жүрдік далада 
Әділ жаннан түңіліп.
НАЙЗАҒАЙМЫН
Белгілі туған ер едім,
Беліме садақ асынған,
Біріндеп жауды қашырған.
Мен келелі қара бұлтпын,
Келе жаумай ашылман.
Қарсыласқан дұшпанға
Найзағай менен  жасылмын.
ОГНЁМ, ПЫЛАЯ
Суток  шесть  огнем  пылая,
вдвое  больше  размышляя,
распустив  во  время  тленья
мысли  в  разных  направленьях,
их,  затем,  плетнем  связавши,
погашая пыл  огня,
пламя  сивого  коня,  -
землю  рвавшего  скачками
и  швырявшего комками,
спозаранку  до  заката,
из  долины  вверх  по  скату,
обгонявшего  «собратьев»,  -
превратив  его  в  кастрата
и,  лишивши  плодородья,
благородия  и  воли,
поведя,  взяв  за  поводья,
прямиком  по  дикополью,
через  ряд  оврагов,  троп,
рёбра,  руки  распоров,
души  саваном  смотавши,
средь  живущих  всех  мертвей,
мы  бродили,  клятву  давши,
нашим  ангелам  смертей.
Я  - ГРОМ И МОЛНИЯ
Я  воителем,  вождём
был  Всевышним  порождён,
для  врагов  же  этот  случай
стал  судьбою  наихудшей.
Я  -  сгустившаяся  туча,
гром,  гроза  и  молния.
Вражий  стан  спалю  огнём,
будто ливневым дождём
слёзами наполню я.
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
162
163

АСАУМЫН
Шамдансам,
Шалқамнан түсер асаумын, 
Шамырқансам,
Шатынап сынар болатпын. 
Құс ілген қуда 
сын жоқ ұятпен. 
Жігіт жауға шаппай 
қалар деймісің? 
         
  
         
   
ТІЛЕК
Палуан жолбарыс секілді  
Алысқанды алып ұрған білегім, 
Қамалаған жаудан қайтпаған 
Қайнаған қара болаттай 
Қарсы біткен жүрегім! 
Ертеден кешке дейін зарласам, 
Бермей ме екен құдайым 
Біздей тарыққан ердің тілегін?! 
ДАУСЫМ  АҢҚЫҒАН
Сөйлесем, даусым аңқыған,  
Сөйлеуге жүрек талпынған, 
Атасы Беріш болса да, 
Артық пайда көрмедім 
Егіз бенен Балқыдан.
Алақандай Нарында 
Мүкәммалым шашылды 
Шағалалы көлдей шалқыған.
ДОБЛЕСТЬ  ЖИГИТА
Стоит  только  рассердиться  -
превращаюсь  я  в  строптивца.
А  хорошего  не  ждите,
коль  придется  разозлиться.
Нету  ведь  у  хищной  птицы
ни  стыда,  ни  совести,
эти  свойства  и  в  жигите
не  превыше  доблести
ТИГРА МОЩЬ
Тигра  мощь  в  моих  руках,
смертоносен  их  размах,
не  вселился  в  сердце  страх,
в  нем  расплавленная  сталь,
трепещи,  заклятый  враг!
…Буду  сутками  стенать
и  тогда  ещё,  как  знать,
даст  мне  Бог  свою поддержку
и  исполнит  мне  надежду…
Я - ГЛАШАТАЙ
Я  -  глашатай громогласный,
красноречьем  златоуст…
Хоть  от  Берша,  но  мы  разны:
от  Балхы  и  от  Егиза
оказался  прок  не  густ.
…В  нашем  крохотном  Нарыне
не  измерить  расстоянья,
в  этом  проклятом  Нарыне
растерял  я  достоянья,
оказался  гол  и  пуст…
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
164
165

ВЗМЕТНУВШИЙСЯ СТЯГ
Когда  день  такой  придет,
чтоб  взметнуть  могли  мы  стяг,
чтобы  наших  пуль  полет
на  себе  отведал  враг?
Когда  день  такой  наступит,
чтобы  самый  предостойный
нам  бы  после  угощенья
дал  свое  благословенье,
чтоб  седлали,  как  когда-то,
в  бытность  наших  лучших  дней,
мы  холеных  аргымаков,
самых  резвых  из  коней?
Когда  день  такой  придет,
чтобы  ночь  всю  напролет,
хоть  хребет  хладней,  чем  лед,
рыскать  по  лесу  лисой,
брать  по-волчьи  вражий  след,
день  наступит  или  нет,
когда  сильною  рукой,
сжав  копье,  мы  вступим  в  бой,
день  наступит  тот,  когда
остановим  мы  врага?
ГДЕ ТОТ ДЕНЬ?
Когда  такой  день  придет,
чтоб  Жаик  прошли  мы  вброд,
а  в  орду  для  важной  встречи
мы  вошли,  расправив  плечи?
Знать  бы  нам  все  наперед,
когда  день  такой  придет,
чтобы  сшили  и  носили
сапоги  мы  из  лосины…
Когда  день  придет  успеха,
самый  радостный  из  дней,
когда  ржущих  темно-рыжих
оседлав  своих  коней,
на  тела  надев  доспехи
и  приладив  их  тесней,
взяв  прицельное  ружье,
расстреляем  мы  вражье,
шестисаженным  копьем
неприятеля  проткнем?
День  наступит  тот,  когда,
в  руки  взяв  огромный  лук
АЛА  ТУ
Желп-желп еткен ала ту
Жиырып алар күн қайда?
Орма мылтық тарс ұрып,
Жауға аттанар күн қайда?
Елбең-елбең жүгірген,
Ебелек отқа семірген
Арғымақ туған асылды
Баптап мінер күн қайда?
Алаштағы жақсыдан
Батасын алып, дәм татып,
Түлкідейін түн қатып,
Бөрідейін жол жатып,
Жауырынына мұз қатып,
Жалаулы найза қолға алып,
Жау тоқтатар күн қайда?
КҮН ҚАЙДА?
Айналайын Ақ Жайық, 
Ат салмай өтер күн қайда?! 
Еңсесі биік боз орда 
Еңкейе кірер күн кайда?! 
Қара бұлан терісін 
Етік қылар күн қайда?! 
Күдеріден бау тағып, 
Сауыт киер күн қайда?! 
Күмбір, күмбір кісінетіп, 
Күренді мінер күн қайда?! 
Толғамалы ақ мылтық
Толғап ұстар күн қайда?! 
Алты құлаш ақ найза 
Ұсынып шаншар күн қайда?! 
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
166
167

Садақ толған сайгез оқ 
Масағынан өткізіп, 
Басын қолға жеткеріп, 
Созып тартар күн қайда?! 
Кетбұғадай билерден 
Кеңес сұрар күн қайда?! 
Бізді тапқан ананың,
Асыраған атаның,
Ризалықпен жайласып,
Қолын алар күн қайда?
Еділдің бойын ен жайлап, 
Шалғынға бие біз байлап, 
Орындықтай қара сабадан
Бозбаламен күліп-ойнап, 
Қымыз ішер күн қайда?!
ҚАРТ  МАРАЛ 
Хат оқиды молдалар  
Қаламмен тартқан сиядан. 
Екі кісі тең барса, 
Оңды-ай төре береді, 
Ақылға жетіп би адам. 
Мен – тауда ойнаған қарт марал, 
Табаным тасқа тиер деп, 
Сақсынып шыққан қиядан. 
Қайыңның басын жел соқса, 
Қаршыға құс қайғырар, 
Балапаным суға кетер деп, 
Мамығын төккен ұядан. 
Ол-дағы біздей болған сорлы екен!
и  движеньем  сильных  рук,
поместив  на  лук  стрелу,
да  на  всю  ее  длину
мы  натянем  тетиву?
День  наступит  тот,  когда,
яркий  встретим  мы  рассвет,
мудрецов,  как  Кет-Буга1,
мы  попросим  дать  совет?
Когда  день  такой  настанет
и  наступит  добрый  час,
чтоб  приветствовать  мы  стали
нас  родивших  матерей
и  отцов,  вскормивших  нас?
Когда  день такой  вернется,
чтоб  едильские  просторы
мы  освоили  с  восторгом,
там,  стреножив  кобылиц,
чтоб  паслись  в  траве  густой,
сами  будем  веселиться,
править  свадьбу  или  той2
и,  взболтавши  бурдюки,
будем  пить  кумыс  хмельной?
ГОРНЫЙ  ТЕК
Хоть  мулла  писать  умеет,
но  не  лучший  он  писец.
Справедливо  спор  рассудит
многоопытный  мудрец.
…Я  -  бывалый  горный  тек,
осторожен шаг мой, бег…
…Коли  ветер  из  гнезда
сдует яйца  иль  птенца  -
загорюет  соколица.
Мы,  как  эта  горе-птица,
у  разбитого  яйца…
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
168
169

БІЗ НЕТКЕН ЕР
Біз неткен ер, неткен ер? - 
Сергелдеңмен өткен ер. 
Ойыл менен Дендерден, 
Сағыз бенен Жемдерден, 
Одан да талып өткен ер. 
Арқада Әлім бар-ды деп, 
Қайыспас қара нар-ды деп, 
Оған да келіп жеткен ер.
ҚАРШЫҒА
Қаршыға деген бір құс бар - 
Қанаты айдың астында.
Ұясы оның саяда – 
Қарағай, қайың басында.
Аңқау өскен ер едім, 
Бұла болып жасымда.
Бұл қонысқа қондырған 
Ата-бабам оңбасын 
Таңда зират басында!
ҚАРА НАР
Қалы кілем, қара нар
Жарасады қатарға.
Аруана жисаң жарасар
Ұлы бір күнгі сапарға.
Қаумалаған қарындас,
Қазақта бар да, менде жоқ
Арызымды айтарға.
ЧУДО-МУЖЧИНЫ
Что  за  чудо  мы,  мужчины,
разве  мало  нам  мучений?
От  Едиля  до  Дендера,
от  Сагиза  до  Жемдера
мы  прошли,  изнемогая.
А,  узнав, что  в  Среднежузье
обитает  наш  Алим1,
познакомились  и  с  ним,
и  о  нем  мы  тоже  знаем…
Примечание: 
Алим  -  племенное  объединение  
Младшего  Жуза.
ПТИЦА - СОКОЛ  
Птица-сокол  в  мире  есть,
горделивая,  как  честь.
Птица  та  в  листве  сосновой
вьет  надежное  гнездовье.
Вольным  рос  я,  словно  сокол,
был  наивным,  но  жестоко
беды  бьют  теперь  меня…
Предков  в  том  своих  виня,  -
пусть  хоть  трижды  они  святы,-
шлю  на  них  свои  проклятья!
МОЩНЫЙ НАР…
Мощный  нар,  ковер  бордовый  -
для  красы  и  для  почтенья.
Коль  размножишь  верблюдов  -
путь  облегчишь  для  кочевья.
…Чтобы  вынести  решенья,
в  трудный  час  держать  совет,
все  богаты  окруженьем,
у  меня  его  лишь  нет…
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
170
171

ТОЛҒАНЫС
Өлең айтып толғадым, 
Көкірегімді басарға. 
Қарадай отын жармадым 
Тас қазанды асарға. 
Махамбеттей мұңдыға 
Енді келер күн қайда, 
Ханға құрған шатырды 
Сүңгіменен түртіп ашарға?
АҚ БӨКЕН
Желден де желгір ақбөкен
Озса да орғып көлденең,
Құралайына қарайлап,
Оққа ұшпай ма сол үшін?!
Ұялы бүркіт күн ұзын
Қалықтай самғар шөже үшін
О да бір торға түспей ме
Шөжеге керек жем үшін?!
Дертке дауа іздеген,
Тірліктен үміт үзбеген
Сергелдең болар емі үшін.
Асыл туған арулар
Жанын пида етпейме
Шын сүйіскен теңі үшін?!
Аттанған едім көп үшін 
Көптің жинап мол күшін,
Дұшпанда кеткен сол көптің 
Ежелден бергі кегі үшін.
Таршылық басқа түскенде,
Қапаланам мен-дағы
Қаумалаған қасымда
Қарындастың кемі үшін!
СТИХИ  -  ЛЕЧЕНИЕ  ТОСКИ
Стал  творить,  в  душе  носить
размышления-стихи  я,
чтоб  тоску  свою  гасить
и  отчаяния  стихию.
…Мне  для  каменных  котлов
не  рубить  уж  больше  дров…
День  наступит  тот,  когда
я,  страдалец  Махамбет,
купол  ханского  шатра
низведу  копьем  на  «нет»?
БЛИЗКИХ  НЕТ
Всем  смертям  наперерез
пролетит  сайгак,  как  ветер,
но,  спасая  сайгачат,
избежит  он  разве  смерти?!
Хоть парит под самым солнцем,  -
у  орла  в  гнездовье  дети,
ради  корма  для  птенцов
избежит  он  разве  сети?!
Чтоб  найти  себе  лекарство,
от  недугов  и  бессилия,
все  мучения  и  мытарства
жизнелюб  ведь пересилит.
Разве  та,  что  благородна,
предпочтет  любви  покой
и,  во  имя  той  любви,
не  пожертвует  собой?!
Я,  восставши  ради  масс,
силы  их  собрал  в  кулак,
чтоб  обиды  вековые
кровью смыл наш общий враг.
Но  тоскую  оттого  я,
что  во  время  грозных  бед,
рядом,  словно  у  изгоя,
близких  мне  по  духу  нет.
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
172
173

ҚАЙДА БАР?
Қаршыға құсты көп көрдім  
Қайрылып қазға қараған. 
Қатын-бала, қара орман - 
Баршасын жауға алдырған, 
Құрулы жатқан жебеге 
Құрсағынан шалдырған, - 
Асыра келіп ойласам, 
Бұл заманның шағында, 
Махамбеттей зарығып, 
Мұңды болған қайда бар?!
ЖАЛҒЫЗДЫҚ
Бұ дүниенің жүзінде
Айдан ару нәрсе жоқ,
Ол түнде бар да,
Күндіз жоқ.
Күннен ару нәрсе жоқ,
Ол күндіз бар да,
Түнде жоқ.
Мұсылманшылық 
кімде жоқ?
Тілде бар да, 
дінде жоқ.
Көшпелі дәулет 
кімде жоқ?
Бірде бар да,
Бірде жоқ. 
Азамат ерлер 
кімде жоқ?
Еріккен күні 
қолда жоқ.
Заманым менің 
тар болды,
Тура билік биде жоқ.
Бәрін айт та,
Бірін айт,
Қаумалаған қарындас
Қазақта бар да,
Менде жоқ.
ТОМЛЕНИЕ
Я  частенько  наблюдал
за  охотой  ястребиной,
как  стремительный  налет
прерывал  гуся  полет.
Я  тогда  еще  не  знал,
о судьбе своей гусиной,
что  семьи,  детей  и  жен
буду  вскорости  лишен,
что  случайно  мое  тело
станет  жертвой  самострела.
От  тоски  я  стал  томиться,
но  надежды  больше  нету.
Разве  есть  другие  лица
горемычней Махамбета?
ОДИНОЧЕСТВО 
Что прекраснее, чем  месяц? 
- Ничего  на  свете  нет,
ибо  ночью  потаённый 
освещает  он  предмет.
Лучезарнее,  чем  Солнце, 
ничего  на  свете  нет.
Да, конечно, оно ярче 
вместе  взятых  всех  планет.
У  кого  речь  правоверна, 
а на  деле веры  нет?
-  Кто  клянётся  перед  Богом,
но  не  держит  свой  обет.
Отчего  кочевье  злата  
не  оставило  свой  след?
-  Оттого,  что  злато  это
ныне  есть,  а  завтра  нет.
Когда  спутников  надёжных,  
бескорыстных  рядом  нет?
-  В  час  тяжелых  испытаний
и  ответственный  момент.
…Равноправья  в  нашем  мире,
как  и  не  было,  так  нет:
для  кого-то всё доступно,
для  кого-то  всё  -  запрет.
Ни  поддержки,  ни  признанья, 
ни  надежды  больше  нет.
Обречён  быть  одиноким  я,
как  ратник  и  поэт.
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
174
175

АЛТЫН ЖАҚСА 
Алтын жақса жарасар 
Жылтыраған күміске. 
Он екі ата Байұлы 
Жиылып келсе бұл іске, 
Алты сан алаш ат бөліп 
Тізгінін берсе қолыма, 
Заулар едім бір көшке.
Ата-ананы сөктіріп,
Ат басына соқтыртып,
Нәлет десе болмас па
Осылай жүрген жүріске.
САЗ КЕШІП
Толарсақтан саз кешіп,
Тоқтамай тартып шығуға ,
Қас үлектен туған қатепті 
Қара нар керек 
біздің бүйткен бұл іске.
Қабырғасын қаусатып,
Бір- біріндеп сөксе де,
Қабағын шытпас ер керек,
Біздің бүйткен бұл іске !
Маң-маң басқан сары атан 
Маңғыстап шығар өріске.
Баяғыдай қарыштап 
Қона алмадық қонысқа, 
Келе алмадық келіске, 
Тағыдай таңдап су ішкен, 
Тарпандай тізесін 
бүгіп от жеген, 
Тағы сынды мырза едік, 
Тағы да келдік тар жерге.
Таңдансақ тағы болар ма, 
Тәңірім салған бұл іске?!
СЛАБАЯ  НАДЕЖДА
Золоченьем  благородят
благородство  серебра…
Если  б  силы  мне  собрал
Байулы  двенадцатиродный1,
а  Алаш  бы  шестиглавый2
дал  поводья  скакунов,
эх,  помчался  я  тогда  бы
по  кочевьям  на  зов!
Я  подвергся  осужденью,
вскачь  приблизил  пораженье,
начинанья  мои  смяты,
им  достались  лишь  проклятья!
 Примечание: 
1. Байулы  -  племенное  объединение  
    Младшего  жуза.    
 
 
2. Алаш  -  синоним  этнонима  «казах».
ГОНИМЫЙ  ЛЮД
Нужен  нар  нам  с  мощным  телом,
чтобы  в  глине  по  колено,
смог  бы  вырвать  нас  из  плена
неудавшегося  дела.
А  еще  нужны  мужчины,
кто,  проливши  свою  кровь,  
не  нашли  бы  в  том  причины,
чтоб  нахмурить  даже  бровь.
Как  атан,  неторопливо,
в  степь  идет,  чтобы  пастись,
так  и  мы,  когда-то  жили,
не  ценили  эту  жизнь.
Мы  теперь  -  гонимый  люд,
не  нашедший  свой  приют,
разногласий  своих  жертвы,
тех,  что  хуже  даже  смерти.
Но  ведь  были  мы,  мужчины!
Не  страшась  огня,  пучины,
одичало  к  водопою
шли  звериною  тропою…
Нет  ни  зрелища,  ни  хлеба…
Но  не  стоит  удивляться:
с  делом,  волей  Бога  Неба
разве  можно  спорить,  братцы?!
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
176
177

ҚЫЗҒЫШ ҚҰС
Ау, қызғыш құс, 
                  қызғыш құс,
Қанатың қатты, 
                   мойның бос.
Исатайдан айрылып,
Жалғыздықпен болдым дос.
Ау, қызғыш құс, 
                      қызғыш құс,
Ел қорыған мен едім,
Мен де айрылдым елімнен.
Көл қорыған сен едің,
Сен де айрылдың көліңнен.
Аспанда ұшқан, қызғыш құс,
Сені көлден айырған –
Лашын құстың текпіні.
Мені елден айырған –
Хан Жәнгірдің екпіні.
Айтып, айтпай немене?
Құсалықпен өтті ғой,
Махамбеттің көп күні...
ЧИБИС 
Эх  ты,  чибис  одинокий,
крылья твёрды, сам  убогий,
в том, что ты сейчас без стаи,
сокол,  видимо,  виновен.
После  стычек  и  сражений,
словно  стылый  сирота  я,
как  и  ты,  один  остался,
без  друзей,  без  Исатая.
Я  народа  был  опорой,
от  него  теперь  оторван.
Ты  красою  был  озерной,
но  теперь  и  ты  бездомный.
Эх  ты,  чибис,  птица  неба,
мне  бы  вольный  твой  полет!
Я  б  тогда  страдальцем  не  был,
на  врагов  исторг  помет!
Но  тоскливо  эти  строки
мы  поем  теперь  вдвоем.
Хан  Жангир  и  враг  твой,  сокол,
кружат  черным  вороньем…
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
178
179

АРҒЫМАҚҚА ОҚ ТИДІ
Арғымаққа оқ тиді  
Қыл мықынның түбінен. 
Ер жігітке оқ тиді 
Ауыз омыртқаның түбінен. 
Жантайып жатып көп іштім 
Жаздықтың шалшық көлінен. 
Қайтейін енді, дүние - ай! 
Жағдайсыз кетіп барамын 
Қасымда көмектің кемінен.
ІСІМ КЕТТІ  ДАЛАҒА
Істеген ісім кетті далаға, 
Қашан өтіп шығам деп, 
Қайғырамын мен-дағы 
Жайықтан арғы далаға. 
Басқа қысым түскен соң, 
Қайырылмастай күн болды 
Қатын менен балаға. 
Барсаң, сәлем айта бар 
Ата менен анаға. 
Жаудан аман жан қалса, 
Қара орман - малым садаға.
БАЙМАҒАМБЕТКЕ
1
Алай ма, сұлтан алай ма!
Астыма мінген арғымақ
Аяңдап түсіп марай ма?
Арғымақ дейтін жығылар,
Найза бойы жар келсе,
Жабыдайын жалтаңдап,
Түсер жерін қарай ма?
Арғымақ атқа 
айдай таға қақтырса,
Кілегей қатқан Еділдің
Көкше мұзынан таяр ма?!
Ата ұлының баласы
Асыл ерге малың бер,

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   21




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет