Бұл кітпақа қазақтың ұлы жауынгер ақыны Ма

ЕРЕУІЛ АТҚА  ЕР  САЛМАЙ
Ереуіл атқа ер салмай,
Егеулі найза қолға алмай,
Еңку-еңку жер шалмай,
Қоңыр салқын төске алмай,
Тебінгі терге шірімей,
Терлігі майдай ерімей,
Алты малта ас болмай,
Өзіңнен туған жас бала
Сақалы шығып жат болмай,
Ат үстінде күн көрмей,
Ашаршылық, шөл көрмей,
Өзегі талып ет жемей,
Ер төсектен безінбей,
Ұлы түске ұрынбай,
Түн қатып жүріп, 
                  түс қашпай,
Тебінгі теріс тағынбай,
Темір қазық жастанбай,
Қу толағай бастанбай,
Ерлердің ісі бітер ме?!
АЗАМАТ ЕРДІҢ БАЛАСЫ
Арғымақтың баласы 
Аз оттар да көп жусар - 
Талаудан татқан дәні бар. 
Азамат ердің баласы 
Аз ұйықтар да көп жортар - 
Дұшпанға кеткен ары мен 
Барымтаға түскен малы бар.
ГИМН МУЖЕСТВА    
Кто  ни  разу  не  седлал
в  путь  походного  коня,
сильной  дланью  не  сжимал
древко  острого  копья,
кто без снеди  и  без  сна
не пытался  мир  познать,
не протёр  седлом  потник,
хоть  и  видел,  но  не  вник
в  то, что  пот  течет  зимой,
хладным  может  быть  и  зной,
изголовьем  –  металл,
кто  врага  в  лицо  не  знал,
не  узрел,  что  им  рожденный
сын  взрослеет  отчужденно,
кто  на  ложе,  даже  раз  бы,
не  купался  в женской  ласке,
после  голода  и  жажды
не  объелся  б  жирным  мясом,
не  облит  был,  хоть  однажды,
ложью,  подлостью  и  грязью,
кто  не  знал  любви  и  боя,
всех  лишений  и  мучений,
разве  может  быть  героем
или, просто,  - быть  мужчиной?!
СЫН  АЗАМАТА
Аргамак  неприхотлив,
даже  пусть  он  -  жеребец,
у  него  все  свойства  есть,
недоступные  скоту.
Меньше  спит,  а  больше  зрит
азамат,  хоть  он  юнец,  
для  него  важнее  честь,  
месть  врагу  за  барымту.
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
100
101

ЖАЛҒАН ДҮНИЕ
Қоғалы көлдер, 
                            құм, 
                                     сулар
Кімдерге қоныс болмаған?!
Саздауға біткен құба тал
Кімдерге сайғак болмаған?!
Басына жібек байлаған
Арулар кімнен қалмаған?!
Таңдап мінген тұлпарлар
Иесін қайда жаяу салмаған?!
Құландар ішпес бұршақ қақ
Кімдерге шәрбат болмаған?!
Садағына сары шіркей уялап
Жау іздеген ерлердің
Қайда басы қалмаған?!
Ішелік те желік,
Мінелік те түселік,
Ойналық та күлелік, - 
Ойласаңдар, 
                           жігіттер,
Мынау жалған дүние
Кімдерден кейін қалмаған?!
БЕРКІНІП САДАҚ  АСЫНБАЙ     
  
Беркініп садақ асынбай,
Біріндеп жауды қашырмай,
Білтеліге доп салмай,
Қорамсаққа қол салмай,
Қозы жауырын оқ алмай,
Атқан оғы жоғалмай,
Балдағы алтын 
                       құрыш болат,
Балдағынан қанға боялмай,
Қасарысқан қарындасқа
Қанды көбік жұтқызбай,
Халыққа тентек атанбай,
Үйде жатқан жігітке
Тебеден тегін
                     атақ болар ма?
МНИМЫЙ  МИР
Разве  не  были  угодьем
для  кого-то  степи  эти?!
Иль  не  стал  доской–надгробьем
тальник,  вместо  звучной  флейты?!
Разве  мало,  кто  оставил
ласки  страстные  красавиц?!
Тех,  кто  жадно  и  устало
в  лужах  видели  оазис?!
Разве  не  было  отборных,
быстроногих  скакунов, 
с сёдел кинувших позорно 
своих бывших  седоков?!
Разве  мало,  кто  в  лишеньях
спал  на  спинах  скакунов,
тех,  кто  в  поисках  врагов
на  полях  былых  сражений
не  сложил  своих  голов?!
…Будем  жить  и  наслаждаться,
в  буднях  быть  и  править  пир…
Не  забудем  только,  братцы,
разве  всех  не  пережил
этот вечный, мнимый мир?!
НЕ СОГНУВ УПРУГИЙ ЛУК     
        
Не  согнув  упругий  лук
натяженьем  сильных  рук,
не вогнав врагов в испуг 
от брони своих кольчуг,
меч  не  взявши  наточённый,
с  рукоятью  золочёной,
не  вонзив  его  клинок
в  сердце, чрево, пах и бок,
чтобы кровью пыль сапог
смыли павшие у ног,
не  насытивши  врагов,
влив в них собственную кровь,
не  прославившись  буяном,
не  прослывши  окаянным,
дело  может  ли  Деяньем
называться у мужчин?!
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
102
103

АРҒЫМАҚТЫ САҚТАДЫМ
Арғымақ, сені сақтадым,
Құлағың сенің серек деп.
Азамат, сені сақтадым,
Бір күніме керек деп.
Жабыдан туған жаман ат
Шаба алмайды бөжектеп.
Қырдан қиқу төгілсе,
Еділге таман үңілсе,
Арғымақтың баласы
Шабушы еді безектеп.
Жақсыменен дос болсаң,
Айрылмас күні қос болсаң,
Басыңа қиын іс түссе,
Алдыңнан шығар өбектеп,
Жаныңа не керек деп.
Жаманменен дос болсаң,
Айрылмас күні қос болсаң,
Басыңа қиын іс түссе,
Басқа кетер бөлектеп,
Қолдан берер есептеп,
Сыртыңнан жүрер өсектеп.
Ат – жігіттің майданы,
Қылыш – жанның дәрмені,
Өлім — хақтың пәрмені,
Атақты ермен бірге өлсе,
Жігіттің болмас арманы,
Өте шыққан қызыл гүл,
Бұ дүниенің жалғаны.
АРГАМАК ТЕБЯ Я ХОЛИЛ  
 
Аргамак,  тебя  я  холил, 
охранял  от  бед  и  хвори, 
чуял:  чутки  твои  уши. 
Азамат1  тебя  берёг, 
видно,  зная  наперёд, -
ты  окажешься, мне  нужен.
…Бег  коня,  коль  он  от  клячи,
все  равно,  что  бег  ишачий.
Прыть  же  –  свойство  аргамака.
Он,  услышав  зов  из  мрака,
словно  плеть,  себя  стегая,
страстно и нетерпеливо,
добежит,  не  уставая,
хоть  до  самого  Едиля.
Если  дружен с благородным
в час твой трудный и тревожный  -
он  придет,  имей  в виду,
отвести твою  беду.
Если  дружен  с  недостойным
в  час  всеобще  неспокойный,
коль  окажешься  в  беде, -
не  придет  помочь  тебе,
постарается  продать,
опорочить,  оболгать.
…На  поле  битвы
жизнь  жигита – это  конь.
Сабля  - сила  стали, 
сила  духа                                    
и  огонь. 
В  чем  же  смысл  высшей  чести,
чести  чистой,  безупречной?
- Смерть  приняв  с  героем  вместе,
подвести  всему  итог.
…Символ  жизни  скоротечной –
увядающий  цветок.
Примечание: 
1. Азамат  –  гражданин,  
мужчина  чести; 
2. Едиль – Волга.
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
104
105

АҒЫМАҚТЫҢ БАЛАСЫ
Арғымақтың баласы
Арығанын білдірмес,
Арқамнан қосым қалар деп.
Ағыны күшті ақ дария
Қаһарланып толқиды,
Қанатын 
күн шалмаған балығым
Ортамнан ойран салар деп.
Балағы түкті қоңыр қаз
Баттауыққа тоя оттамас,
Сұңқарлар үлгі алар деп.
Хас жақсының баласы
Арада тұрып сөйлемес,
Жауым таба қылар деп.
Хас патшаның баласы
Жапанда жалғыз тұрмайды,
Дұшпандар көзін салар деп.
Қарқыны күшті көк семсер
Шапқан сайын дем тартар,
Сусыным қанға қанар деп.
Қарақұс қонбас көк сеңгір
Басына құсты қондырмас,
Қарауыл қарап тұрар деп,
Қараса, көзі шалар деп...
ОРАЙ ДА, БОРАЙ 
Орай да борай 
                            қар жауса,
Қалыңға боран борар ма?!
Қаптай соққан боранда
Қаптама киген тоңар ма?!
Туырлығы жоқ тұл уйге
Ту байласаң тұрар ма?!
Ту түбінен тұлпар жығылса,
Шаппаған нәмарт оңар ма?!
Карындастың қамы үшін,
Қатын менен бала үшін,
Қайырылмай кеткен жігіттің
Өзін қәпір алғанын
Талам деп айтсақ 
болар ма?!
ОТПРЫСК  АРГЫМАКА 
Чтоб  его  седок-рубака
 не  приравнивал  к  скоту, 
гордый  отпрыск  аргамака
скроет  хворь  и  худобу.
Чтоб  резвились  рыбы  вольно,  -
размывая  берега,
валом вздыбливает  волны
быстроводная  река.
Серый  гусь  в траве  густой
не  пасется  безоглядно:
нужен бдительный  настрой  -
в небе  сокол  беспощадный.
Чтоб  коварный  враг по  крови
не  ловил  в  речах  разлад,
отпрыск  предков  благородных
не  болтает  невпопад.
Чтоб  его не  прострелило
жало  зависти  иль  мести,
сын-наследник  властелина
не  стоит  в  безлюдном  месте.
Рубанувши,  резвый  меч,
вмиг  дыханье  затаит,
слово  ждет,  что  эта  сечь
жажду  крови  утолит.
Там,  где  бдительные  взоры
свой  несут  в  горах  дозор,
неуместен  взор  орлиный,
хотя  он  -  насельник  гор.
ЕСЛИ ЗАКРУЖИТ ВЬЮГА
Снегом вьюга хоть закружит,
Разве заросли завьюжит?!
Кто с одеждой тёплой дружен,
побоится разве стужи?!
Устоит пред вероломством
стяг над домом без потомства?!
Там, где пал скакун на скачках,
бег уместен старой клячи?!
Тех, кто страх и робость пряча,
хоть и чуя неудачу,
неосознанно иль зряче,
бросив жён, детей, покой
всё же шли на смертный бой,
как нам можно обозначить:
как безбожников, героев
или, может быть, иначе?
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
106
107

ТУҒАН ҰЛДАН НЕ ПАЙДА?
Ақ жұмыртқа, сары уыз,
Әлпештеп қолда өсірген,
Туған ұлдан не пайда,
Қолына найза алмаса,
Атаның жолын қумаса?!
Алаштың байлығынан не пайда, 
Құланнан басқа ел таппай,
Қонарына жер таппай,
Маңқиған сары даладан
Екіндіде құлаған,
Тарығып келген ерлерге
Қайыры оның болмаса?!
Алтын тақты хандардың
Хандығынан не пайда
қаріп пенен қасірге
тұралық ісі болмаса?!
ЕҢСЕЛІГІМ  ЕКІ  ЕЛІ
Еңселігім екі елі,
Егіз қоян шекелі,
Жараған теке мүшелі,
Жауырыны жазық, 
мойны ұзын,
Дұшпандарға келгенде
Тартынбай сөйлер асылмын.
Құла бір сұлу ат мінген,
Құйрық, жалын шарт түйген,
Құм сағыздай созылған,
Дулығалы бас кескен,
Ту түбінен ту алған,
Жауды көріп қуанған,
Мен Өтемістін баласы
Махамбет атты батырмын.
СТОИТ ЛИ ЛЕЛЕЯТЬ СЫНА? 
Стоит холить и лелеять
сына, будто бы птенца,
если он, копьё не взяв,
не пошёл, обет свой дав,
по пути дедов, отца?!                       
Есть  ли  польза  от  богатства
рода,  Родины,  родни,
если  их  сыны-изгои,
как-то  выпавши  из  строя,
после  бедствия  и  странствий,
не  нашли  себе  приюта
у ближайшего им  люда?!
Есть ли прок от власти ханов,
златотронной красоты, 
воли нет, коль у народа,
блага нет у бедноты?!
СЛАВНЫЙ  ВОИН  МАХАМБЕТ 
Я силён, плечист и статен,
хоть и выкован из стали,
но не  хрупок, а упруг,
при стрельбе же - длиннорук,
а когда враги вокруг,
я - глашатай  громогласный.
Подо мною конь саврасый - 
круп лоснится, словно воск,
грива – связка, плётка - хвост.
Я,  пустив  коня  в  галоп,
хоть и в шлемах, но достану
много вражеских голов.
Вражий стяг в его же стане, 
прорываясь, напролом,
на скаку беру  в  полон.
Радость я вкусил побед,
славный воин Махамбет!
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
108
109

МЕН ЕДІМ
Боз ағаштан биік мен едім,
Бұлтқа жетпей шарт сынбан.
Ел құтқарар ер едім –
Жандаспай-ақ бір тынбан.
Томағалы сұңқар мен едім –
Толғамалы найзамен
Толықсып жауға шапқанда,
Бір озғанмын жұртымнан.
Ер дұшпаны көп болар,
Қатын дұшпан жігіттер
Не демес дейсін сыртымнан.
ҰЛ  ТУСА
Күн қақты ердің астында
Көп жүгіретін күлік бар.
Көн садақтың ішінде
Көбе бұзар жебе бар.
Қарайғанның, жігіттер,
Бәрін кісі демеңіз,
Күпе-күндіз тайраңдап,
Түзге шықпас ерлер бар.
Тауда болар тарғыл тас,
Тарықса шығар көзден жас.
Ордалыға көз салсаң,
Оғы қалса жоғалмас.
Топтан озған тарлан боз,
Тұрасынан айрылса,
Тасты басып тұра алмас.
Асылдан болат ұл туса,
Екі жақ болып тұрғанда,
Егескен жерде шарт кетер,
Жауырынынан өтін алса да
Жамандарға жалынбас!
Я  БЫЛ МОГУЧ
Я, как тополь, был могуч, 
достигая грозных туч,
для народа  я - спаситель,
а для недругов же - мститель.
Словно сокол сильный, хваткий,
не покой искал, а схватку,
На скаку копьё вращая,
своим видом устрашая,
хоть сбивал я пыл коня, - 
всех в атаке обгонял.
У мужей врагов не счесть,
Но коварнее всех есть,
С кем они повенчаны.
Это, братцы,  женщины. 
У КОГО ВЫНОСЛИВ КОНЬ   
   
У  кого  вынослив  конь,
сам тот  солнцем  опалён.
Панцирь  слаб  перед  стрелой,
коли  та  стрела  имеет
наконечник–латобой.
Всех  коней  хоть  чистокровней
и  резвее  сивый  конь,
но,  не  будучи  подкован,
на камнях  бесславен  он.
Не  надейся,  что  ордынца
ты  загубишь  без  следа,
а  свою  стрелу-возмездье
не вонзит  в  тебя  орда.
Пестрый  камень  есть  в  горах…
Кто страдает,  тот  в  слезах.
Если  кто-то  смел  в  речах,
то  не  значит,  что  герой:
днем  бравирует  иной,
а  вот  ночью  он  боится
выйти,  чтобы помочиться.
Если  сын  рожден  достойным
всех  достоинств  отца
и  характер  свой  бойца
проявил  на поле  брани,
то  ни  просьбы  о  пощаде
или  милости  от  дряни,  -
хоть  ты  вырви  ему  печень,  -
не  услышишь  в  его  речи.
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
110
111

БОЗТОРҒАЙ
Аспандағы бозторғай - 
Бозаңда болар ұясы. 
Бозаңның түбін су алса, 
Қайғыда болар анасы. 
Қара лашын, ақ тұйғын -
Қайыңда болар ұясы. 
Қайыңның басын 
жел соқса, 
Қайғыда болар анасы.
Айланбастың Алатау
Бауырында болар саясы.
Тоқсан тарау су ақса,
Дария болар сағасы.
Сан шерулі қол болса,
Батырлар болар ағасы.
Аз сөйлесіп, көп тыңдар
Хас асылдың баласы. 
ҚАРАҒАЙ ШАПТЫМ...
Қарағай шаптым
 шандоздап,
Хан қарасын жоям деп.
Жолбарысша жорыттым,
Етіне құлан тоям деп...
Қыран құстың баласы
Ұшса, келмес ұяға.
Асыл ердің баласы,
Жауды көрсе шыдамай,
Көзін салар қияға.
Ермін деген жігітті
Кеңшілікте сынама.
Келмейтұғын нәрсеге
Жаныңды қинап жылама.
ЮРКИЙ  ЖАВОРОНОК... 
 
Юркий  жаворонок  в  небе,
а  гнездо  его  в  траве.
коль  вода  траву  затопит  -
загорюет  мать  в  беде.
Черный  сокол,  белый  ястреб
гнезда  вьют  в тени  берез,
коль  собьет  гнездовья  ветер  -
загорюет  мать  без  слёз.
Чем  величественнее  горы,
тем  прохладней  даже  снег.
Чем бесчисленней  истоки,
тем, как  море, устья  рек.
Если  войско  легкокрыло
выходило  шествовать,
то,  конечно  же,  батыры
возглавляли  эту  рать.
Тот,  кто  вовсе  не  застенчив,
но  отборнейших  кровей, -
больше  слушает,  но  меньше,
потешает  слух  людей. 
Я СОСНУ РУБИЛ СВИРЕПО
Снова,  вытащив  свой  жребий,
я  сосну  рубил  свирепо.
Словно  ханское  отродье,
ненавидя  это  древо,
тигром  яростно  рыча,
рвал  кору,  как  труп  кулана.
…Отпрыск  гордого  кырана1,
коль  взлетел  он  выше  гор,
то  гнездо  забудет  живо.
Сын  же  предков  благородных,
если  враг  за  косогором,
то,  взлетев, на  косогор,
заостривши  храбрый  взор,
ждет  его  нетерпеливо.
…Дух  мужей  во  время  мира
не  старайся  в бой  запрячь.
Коли  цель  недостижима,
то  напрасно  ты  не  плачь.
Примечание:  
1. Кыран  -  хищная  мифическая  птица 
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
112
113

МЕНІҢ АТЫМ 
Менің атым – Махамбет, 
Жасқұстағы Жаңгір хан. 
Ісінен болдым құса-дерт . 
Атасы өткен Айшуақ, 
Соның көзі көрді ғой
Менің атым – Өтеміс      
Елдің қамын жеді ғой.
КҮМІСТІ МЫЛТЫҚ ...
Күмісті мылтық қолға алып,
Көлден қуларды ұшырдым.
Қолымдағы құсымды 
Қапылықпен ұшырдым. 
Алтыннан айбат тор жасап,
Ақырда қолға түсірдім.
БІЗ ЕР ЕДІК
Біз ер едік, ер едік,
Ен Нарында жургенде
Қалмаққа шатыс хандарды
Қабыландай қайранға соғып,
Етін талай жеп едік.
Біз Өтемістен туған он едік,
Сол онымыз жүргенде,
Мың сан әскер қол едік.
Бізді жайды сұрасаң,
Ерте көшіп, кеш қонған,
Санаулы сәнді 
орданың бірі едік.
МОЁ ИМЯ 
Мое  имя  -  Махамбет.
На  меня  мой  враг  Жангир
навалил  немало  бед.
Айшуак  был  его  дед,
он  оставил  свой  завет,
что  мой  предок,  Утемис,
в  сердце, памяти  народа
свой  оставит  вечный  след.
РУЖЬЕ  ИЗ  СЕРЕБРА
Взяв  ружье  из  серебра,
я  по  озеру  стрелял,
распугал  всех  лебедей,
опасались,  чтоб  людей.
Но  пришлось  мне
рассердиться:
упустил  я  ловчую  птицу.
Сплел  тогда  златую  сеть,
снова  выловив  ее,  
поместил надежно в клеть.
БЫЛИ  МЫ
Были  мы,  были  мы
честолюбия  сыны,
леопардами  мы  часто
рвали  мясо  жунгаридов,
разрывали  их  на  части.
Сыновья  мы  Утемиса,
было  десять  нас  когда-то,
мы,  собравшись,
                ратью  вместе,
тьму  могли  прогнать,  
как  стадо.
Словом,  были  мы  собой
славной,  сильною ордой.
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
114
115

ИСТАЙ ДЕГЕН АҒАМ БАР
Исатай деген ағам бар,  
Ақ кіреуке жағам бар. 
Хан ұлымен қас болып, 
Қара ұлымен дос болып, 
Хан үстіне барғанда, 
Шабайық ханды дегенде, 
Шапқандай ханды амал бар, 
Амал барда хан шаппай, 
Тәңірім қылды не амал бар?! 
Ат туады байталдан, 
Айт десең - лебіз қайтарман. 
Халық қайғысын айтуға 
Хан ұлынан тайсалман.
Төрт-бес жылдай алысып, 
Мына тұрған Иса-екем 
Ханның бір тауын қайтарған!
Ат туар ма шұбардай, 
Ер туар ма бұлардай, 
Дулығалы бас кесіп, 
Дұшпанының қанына 
Ақ алмасын суарды-ай!
ОДА  ИСАТАЮ
Исатай,  мой  брат,  велик,
как  кольчуги  воротник,
как  надежный,  крепкий  щит,
от  врагов  он  защитит.
Был  всегда  он  другом  черни,
для  хановичей  же  -  зверем.
Он,  конечно,  свирепел,
но,  однако,  не  зверел.
Например,  он  мог  однажды
при  набеге  резать  гадов,
но,  в  итоге  (вот  досада!),
проявилась  в  нем  пощада…
Лет  четыре  или  пять
вынужден  он  воевать,
все  же  ханскую  гордыню
смог  батыр  наш  потоптать.
…Конь  -  детеныш  кобылицы.
Быль  не  отпрыск  небылицы…
Иса-ке  наш  не  боится
правду-быль,  беду  народа
всему  ханскому  отродью
сыпануть  в  глаза  и  лица.
Здесь,  сидящий,  Иса-ке
с  головами  тех  врагов
уйму снял  шеломов  с  плеч,
испуская  вражью  кровь,
напоил  булатный  меч.
Разве  ветра-аргамака
породит  обычный  конь?!
Храбрецы  среди  казахов
уродятся  ли  как  он?!
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
116
117

КЕЛ КЕТЕЛІК 
Уа, Исаеке, Исаеке!
Кел, кетелік, кетелік,
Кетіп бір Жайық өтелік.
Атаның жұрты хазірет -
Басына зират етелік.
Жауырыны қақпақтай,
Қара айдары тоқпақтай
Оның да иесін үміт етелік.
Біліңіз де біліңіз,
Белді байлап жүріңіз.
Ат маңдайын тура қойсақ,
Бермес пе тәңірім тілекті! 
ЕСІЛ  ЕР
Алдияр тақсыр ханымыз!  
Исатай батыр кеткелі 
Кеміді біздің сәніміз. 
Тілімді алсаң, тақсыр-ай, 
Шайтанның мойнын 
жұлдырып, 
Ордаңа қайтып алыңыз. 
Арыстан еді-ау Исатай! 
Нетесің, тақсыр, табалап? 
Құрттайымда өсіп ем, 
Бауырына паналап. 
Алдымда асқар тау еді, 
Соңынан ерсем ағалап. 
Әй, тақсыр-ау, әй, тақсыр! 
Табаны жалпақ тарланбоз 
Шабарында есінер. 
Бір мінезі келгенде 
Жібектей жұмсақ есілер. 
Жауда қалса жолдасы, 
Мақтанады несіне ер?! 
Тастай қатты тағдырың 
Исатаймен шешілер. 
Айтып-айтпай немене - 
Қор болды-ау, 
                      қайран, 
                                есіл ер!
УА, ИСА-ЕКЕ... 
Уа,  Иса-еке,  Иса-еке,
надо  бы  нам  возвратиться,
чтоб  Жаик  наш  переплыть,
пролететь  над  ним,  как  птицы.
Ваш  хохол  на  голове
крепок,  будто  колотушка,
широченные  лопатки
не  вмещаются  в  кольчужку.
Возвратиться,  возвратиться,
духу  предков  поклониться…
Нам  бы  вновь  объединиться, 
выйти  вместе,  чтоб  рубиться
и  атакой  лобовой
выиграть свой  последний  бой!

жүктеу/скачать 18,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: