Бұл кітпақа қазақтың ұлы жауынгер ақыны Ма



Pdf көрінісі
бет8/21
Дата10.01.2017
өлшемі18,36 Mb.
#1607
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   21

АЙМАҚ КӨЛ
Аймақ та аймақ, аймақ көл,
Дария болып шалқымас
Аяғы төмен аққан соң;
Айдан жарық нәрсе жоқ,
Сәулесі түспес жаһанға,
Қараңғы түнек басқан соң;
Арыстаннан күшті аң болмас,
О да өледі, жігіттер,
Мергендер таңдап атқан соң.
Алалы жылқы, ақтылы қой,
Аңдыған бөрі жемей ме,
Иесі ұйықтап жатқан соң.
Шақырғанмен келер ме,
Кешегі менің арыстаным,
Өзі шын барар жерін тапқан соң.
Егізімнен айрылып,
Мен бір аққу болдым
Хақтан соң!
получил  ли  я,  что  надо?!?
Был  упрям,  сводил  на  «нет»
ум  товарищей,  совет,
когда  надо  было  просто
рассчитаться  с  «белой  костью»,
не  взирать,  как  хан  заплакал,
как  лягушка,  квакал,  -
я  ж,  отчаянный  смельчак,
был  обманут,  как  простак,
сам  себя  же  обескровил,
как  заклятый,  кровный  враг.
…Все  же  был  я,  все  же  жил!
Из  раскрашенной  посуды
медовуху  залпом  пил,
а,  в  иные  времена,
разрезая  течь  Урала,
выпивал  глоток  воды
и  глотка  того  хватало,
чтобы  целую  неделю
обходиться  без  еды.
Что  ж,  дружище  мой,  прощай,
если  после  моей  смерти
будешь  жить  на  белом  свете,
как  гранитный  монолит,
Жакию  беречь,  хранить
и  прошу  и  поручаю…
ОКОЛЬЦОВАННОЕ ОЗЕРЦО
Коли каменным кольцом
опоясать озерцо,  -
водам бурно в нём не течь.
Даже яркая луна  -
появись вдруг пелена  -
свет несет не ярче свеч.
Лев сильнее всех зверей,
но слабее он людей,
испускающих  картечь.
Стаду быть добычей волка,
пастуху - пасти без толку,
коли сон свой не стеречь.
Хоть издам тоскливый вой,
не вернётся мой герой,
коль пришлось навечно лечь.
Я теперь бескрылый лебедь,
без корней торчащий стебель,
так нужна ль тут моя речь?!
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
140
141

ТАРЛАНЫМ
Таудан мұнарып ұшқан 
                               тарланым,
Саған ұсынсам қолым 
                          жетер ме?
Арызым айтсам өтер ме?
Арыстаным, көп болды-ау,
Саған да менің арманым?
Кермиығым, кербезім!
Керіскендей шандозым!
Құландай ащы дауыстым!
Құлжадай айбар мүйіздім!
Қырмызыдай ажарлым! 
Хиуадай базарлым!
Теңіздей терең ақылдым!
Садағына сары жебені 
салдырған,
Садағының кірісін
Сары алтынға малдырған;
Сұр жебелі оғына
Тауықтың жүнін қойдырған,
Маңдайын сары сусар 
бөрік басқан,
жауырына күшіген жүнді 
оқ шанышқан,
айғайласа белдігі байланған,
астана жұртын айналған, 
атына тұрман болсам деп,
жұртына құрбан болсам деп,
адырнасын 
ала өгіздей мөңіреткен,
атқан оғы Еділ, 
Жайык тең өткен,
атқанын қардай боратқан,
көк шыбығын 
қанды ауыздан жалатқан,
арыстан еді-ау Исатай!
Бұл фәнидің жүзінде
Арыстан одан кім өткен?!
МОЙ  ГЕРОЙ 
Горный  мой  орёл  бывалый,
что  ж  теперь  с  тобою  стало?
Пролетел  ты,  словно  призрак,
ты  далёк  уже  или  близок?
Лев  мой,  храбростью  лишь  ты
все  мои  питал  мечты.
Ты  мой  щёголь,  ты  мой  франт,
зычно гласный  мой  кулан!
Недоступный,  гордый,  строгий,
ты  кулжа  мой  грознорогий!
Ты  устойчивый  мой  норов,
бездномудрое  ты  море!
Ярым  львом  был  Исатай,
горной,  грозной,  гордой  птицей!
Как  ни  бейся,  ни  блистай,
невозможно  с  ним  сравниться.
Лук  его  был  золочёный,
то  есть  в  золоте  мочёный,
а  крылатая  стрела
из  куриного  пера.
Шапка  теплая  была:
из  куницы  сшит треух.
Закрывали  часть  чела
желтизною  шерсть  и  пух.
Бесподобно  он  стрелял,
через  Волгу,  чрез  Урал
свои  стрелы  посылал.
Тетива  его  звенела,
громко  пела  и  ревела,
а  стремительные  стрелы
завершали  мигом  дело.
Был  полет  его  орлиным,
а  размах  ширококрылым,
чтоб  решить  судьбу  народа,
он  летел  бесповоротно.
Коль  принес  себя  он  в  жертву  -
он не мёртв.  Живее  мёртвых.
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
142
143

АРҚАНЫҢ ҚЫЗЫЛ ИЗЕНІ
Арқаның қызыл изені 
Басы күрдек, түбі арал ,
Қыдырып шалар аруана. 
Кәрісі кімнің жоқ болса, 
Жасы болар дуана.
 
Бір сынаған жаманды 
Екіншілей сынама. 
Тіріде сыйласпаған ағайын, 
Құм құйылсын көзіңе, 
Өлгенде бекер жылама!
Ер қабыланын жөнелтіп, 
Елсізде аңырап қалған шақ,
Біздерден ақыл сұрама!
Көшер еді-ау біздің ел
Сонау Еділден бергі 
Тұрған  жерге дейін,
Қонар еді-ау біздің ел
Арқада қоныс шөлдейін.
Нұралыдан қалған көп тентек
Бүлдірмегей еді елімді,
Лашын құс, бүркіт 
шайқаған көлдейін.
Ащының бойы көк тоғай,
Жайылмас еді біздің ел,
Жері жаман сусыз деп.
Жабыдан айғыр салмады,
Баласы оның сынсыз деп,
Базарға сатсаң пұлсыз деп.
Балдағы алтын ақ болат,
Асынбас еді біздің батырлар,
Көкпен де сауыр қынсыз деп...
Ер қабыланын жөнелтіп,
Елсізде қаңғып қалған шақ,
Кім айтады бізді мұңсыз деп?!
ПОЛЫННОЕ ПОЛЕ
Поле  полнится  полынью, 
по  нему  плывет  верблюд.
…Где  нет  опытных  и  мудрых, 
там  безумен  юный  люд…
Не  прошедших  испытанья, 
не  испытывайте  вновь…
Бесполезная  при  жизни, 
бессердечная  родня,
вытри  подленькие  слезы, 
лицемерную  любовь,
в  миг  кончины  и  прощанья 
не  оплакивай  меня.
Назиданий  и  советов 
не  просите  вы  у  нас,
обезглавленных  аскетов, 
не  имеющих  вождя.
…По  зеленому  Ашчи,
хоть  и  рос  тугайный  лес  там,
посчитав  безводным  местом,
мы  не  ставили  свой  стан.
Захудалого  коня,
как  бродягу-босяка,
обособленно  держали
мы  вдали  от  косяка.
Но  мы  снова  б  кочевали
по  Едилю  в  половодье
или  в  поле  оседали,
где  безлюдье  и  безводье.
…Птица-хищник,  пролетая,
хоть  одна,  но  будто  стая,
на  верхушках  ковыля
оставляет  колыханье…
Стая  отпрысков  осталась
после  смерти  Нуралы-хана,
разорить  страну  готовы
эти  дурни-хулиганы.
…Не  навесит  меч  булатный
с  золоченой  рукоятью
на  себя  батыр  без  ножен:
не  себя  хоть,  но  коня-то,
он случайно ранить может. 
…Потеряли  мы  вождя, 
одолела  нас  нужда,
лишь  тоска  теперь  нас  гложет…
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
144
145

АҚ СҰҢҚАР 
Аспанда ұшқан ақ сұңқар, 
Қолымда тұйғын, лашын. 
Қосылған жаста арудың 
Көре алмай кеттім құлашын. 
Арпа жемес арғымақ 
Ақ селеу отқа зар болар. 
Миуа, шекер жемеген 
Алғаным менен балдарым 
Қоңырсыған, дүние-ай, 
Қой етіне зар болар. 
Жапаннан қарсақ ін қазар,
Хал салдырған жәрмеңке,
Жырақ болсын бізден бұ базар.
Қатын қалса, бай табар, 
Қарындас қалса, жай табар, 
Артымда қалған ақсақал,
Алқалы кеңес құрған күн,
Ақылменен ой табар. 
Кейін қалған жас бала, 
Күдер үзіп біздерден, 
Көңілі қашан жай табар?!
БЕЛЫЙ  СОКОЛ..  
Белый  сокол  в  небе  волен,
вольный  ястреб  приручен…
У  меня  сурова  доля  -
от  любимой  отлучён.
Рад  теперь  траве  засохшей
конь,  вскормленный  ячменем.
Благоверная и дети
потреблявшие  в  избытке
смак и сладость всякой снеди  -
о,  судьба,  какая  пытка  -
после  горестной  утраты
и баранине-то  рады!
Коль  останется  вдовой,  -
мужа  вновь  найдет  жена.
А  родня  найдет  покой,
потеряв  навек  меня.
Станут  старцы-сострадальцы,
как  всегда,  держать  совет
и  сумеют  разобраться,
сделать  выводы  из  бед.
А  вот  брошенный  малец,
потеряв  на  нас  надежду,
сможет  ли  он,  наконец,
беззаботным  стать,  как  прежде?
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
146
147

ҚАЗАНАТ 
Арғымақтан туған қазанат -
Шабуыл салса нанғысыз.
Қазанаттан туған  қаз мойын –
Күніне көз көрінім жер
 шалғысыз.
Айырдан туған жампоз бар – 
Нарға жүгін салғысыз.
Аруанадан туған мая бар –
Асылын айуан десе нанғысыз.
Жақсыдан туған жаман бар –
Күндердің күні болғанда
Жарамды бір теріге алғысыз,
Қасына адам барғысыз.
Жаманнан туған жақсы бар –
Атасын айтса нанғысыз! 
МІНКЕН ЕР 
Мінкен де мінкен, мінкен ер,  
Бұ секілді неткен ер?! 
Көлденең жатқан Жайықтан 
Құралайдың күнінде 
Еркек қойдай бөлініп, 
Қырқарланып өткен ер. 
Күншығыстың астында, 
Күнбатыстың тұсында 
Қарындасым бар-ды деп, 
Қабырғасын сөксе де, 
Қанын судай төксе де 
Қайыспас қара нар-ды деп, 
Маңдайынан күн өтіп, 
Жауырынынан жел өтіп, 
Күн астымен жеткен ер! 
Исатайды өлтіртті, 
КАЗАНАТ 
Казанат из аргамаков
обгоняет ветер с гаком, 
когда пустишь его вскачь.
А его потомок в скачке
быстр, что не обозначит
бег его и самый зрячий.
Бактриана сын, жампоз -
богатырь-тяжеловоз,
нара он мощней тягач.
С кровью кровь в природе слитна,
как ты тщательно и скрытно
родословную ни прячь. 
Но в народе всё не вровень, 
здесь родство и близость крови
иногда так мало значат.
Хоть отец его ничтожен,
сын быть может благородным,
по достоинствам – богач.
Но, где правит всем живот,
может быть наоборот :
хоть достоин был отец,
но не стоит сын-подлец
даже шкуры-то собачьей.
БЫВАЛЫЕ  МУЖЧИНЫ
Удалые  седоки  
и  бывалые  мужчины,
кто  подскажет,  в  чем  секрет,
в  чем  их  мужества  причины?
Ак-Жаик  им  не  преграда,
даже  в  стужу  и  прохладу
они  воду  проплывали
горделиво,  как  архары,
величаво,  как  сохатый.
Они  в  целях  поисков
своих  кровных  отпрысков,
обливаясь  горьким  потом,
проливая  кровь,  как  воду,
несмотря  на  непогоду
и  распоротые  ребра,
невзирая  ни  на  что,
шли  на  Запад  и  Восток,
все  ж  под  нашим  небосводом
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
148
149

Серкесінен айрылып, 
Сергелдең болған біздің ел!
АЙНЫМАН
Айтса-дағы айныман  
Көлденеңнің сөзіне. 
Әшкере болған ісім бар 
Жайылған жұрттың көбіне. 
Кеткенім жоқ олжа үшін, 
Кетіп едім елімнен, 
Атаңа нәлет Жәңгірдің 
Бір ауыз айтқан сөз үшін. 
Баданамды баса бөктеріп, 
Қасыма жаттан жолдас ертіп, 
Күн-түн қатып жүргенмін, 
Ана Нарында жатқан 
Жас баланың қамы үшін. 
КҮН  БОЛҒАН
Таудай болған талаптың  
Назары қайтқан 
күн болған. 
Жібектен бауы көнеріп, 
Ақсұңқар ұшқан 
күн болған. 
Бағаналы боз орда 
Еңкейіңкі 
күн болған. 
Телегей-теңіз шалқыған 
Қоғалы көлдер суалып, 
Тізеге жетер-жетпес 
күн болған. 
своих целей  достигая.
Надо  ль  снова  говорить
или,  может  быть  не  надо?
Потерявши  Исатая,
наш  замученный  народ  -
обезглавленное  стадо,
заблудившаяся  стая.
А  над  ним  лишь  груз  забот.
НЕПРЕКЛОННЫЙ
Пред  злыми  языками
я  непреклонен,  тверд.
Пред  собранными  массами
за  дело  свое  правое,
открытое  я  горд.
Не  в  поисках  добычи
оставил  я  Отечество,
а  из-за  воли  хана,
словесной  его  нечисти.
Водил  с  собой  изгоев,
замерзший,  по  морозу…
За  благо  и  за  счастье
оставшегося  дома
родного  мальчугана,
надев  кольчугу  рано,
снимаю  ее  поздно.
БЫЛО  ВРЕМЯ
Цель,  высокая,  как  горы,
пробуждала  страстность  рвенья.
К  сожаленью,  как  порох,
прогорело  это  время…
Белых  ястребов  пускали
мы  в  заоблачное  небо…
К  сожаленью,  ускакало,
ускакало  это  время!
Даже  дуб  недолговечен:
гниль  подтачивает  чрево
и ни что уж не излечит,
ибо вышло его время.
Нам  казалось,  что  орда
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
150
151

Жапанға біткен бәйтерек 
Жапырағынан айрылып, 
Қу түбір болған 
күн болған. 
Алқалаған жер болса, 
Азамат басы құралса, 
Мәшурәт кеңес сұралса, 
Мәшурәт берер ер едік – 
Исатайдан айрылып, 
Алқалай келген кеңесте 
Дем құрыған 
күн болған. 
ЕР БОЛСА
Еріскендей ер болса, 
Соғысқандай жер болса, 
Бірме-бірге келгенде, 
Әлі де болса 
бір тәңірге жылармын,
Мен – қарақұстан 
туған қалықпан. 
Сөйлер сөзге жалықпан. 
Көптер көзін тіккендей,. 
Көп соңыма түскендей,
Көптің несін алыппын.
Тыңда, 
           халық, 
                        әлеумет,
Көп кісіден анықпын.
укрепилась,  словно  древо,
но,  видать,  уже  тогда
зашаталось  ее  время.
Было  море  по  колено,
волны  гладили,  как  гребень.
Вырывались  мы  из  плена…
Время  было…Было  время!
А  когда  тяжел  был  жребий  -
мы  скакали,  стремя  в  стремя.
Нас  с  единой  точки  зренья
не  сбивали  даже  пренья.
Но,  теперь,  без  Исатая
навалилось  тягот  бремя.
В  час  тяжелый  испытанья,
не  оплакав  всю  потерю,
не  оставив  все  же  веру, 
мы  тоскуем:  «Было  время…»
Ах,  какое  было  время!
ОТКРОВЕНИЕ
Был  достойный  бы  воитель,
да  удобным  поле  битвы,
я  бы,  Тенгри  помолившись,
вышел  с  ним  на  поединок.
Не  стервятник,  но  как  беркут,
острослов  я,  словно  коготь,
но,  выходит  на  поверку,  -
мне  желают лишь издохнуть,
будто всем я вырезал
острословием  глаза.
Как  чужой,  хожу  в  изгоях,
не  пойму,  гоним  за  что  я?
Эй,  народ,  родное  племя!
Будь,  как  я,  ты  откровенен,
не  стесняясь  обостренья,
дай  хулу  иль  одобренье…
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
152
153

АДЫРА ҚАЛҒАН НАРЫН
Адыра қалған Нарынның,
Теңіз деген суы бар.
Жағасына жағалай біткен
Қамыс деген нуы бар.
Еңіреген ерлердің
Жібектен желбіретіп ұстар 
туы бар
Хан ұлымен алыстық,
Қарсы тұрып шабыстық.
Бізге біткен бес еркектің 
буы бар.
Адыра қалған Нарынның
Жайық деген суы бар.
Жағасында жары бар,
Қабағында кары бар.
Көнбегенді көндірген,
Көн кемеге мінгізген,
Қынама бешпент кидірген,
Ортасында Жәңгір деген 
ханы бар.
Қырлығында оба бар,
Шұңқырында қоға бар,
Адыра қалған Нарынның,
Жыңғылы мен 
талы бар.
Қонысы қонақ бергендей,
Жаясы мен жалы бар.
Айтып, айтпай немене,
Адыра қалған Нарында,
Бас пайданың бәрі бар,
Қапыда кеткен дүние-ай,
Алақандай Нарында
Ата менен ана бар,
Іні менен аға бар,
Қарындас, халқым 
көп қалды-ау,
Қатын менен бала бар,
Жалғыз ұлым Махмұт
Бекетай құмның ішінде,
Жалғыз бір қалған 
со да бар.
ЗАБРОШЕННЫЙ НАРЫН
В  позаброшенном  Нарыне
многоводный  есть  Тенгиз,
по  брегам  его  растет
дикодевственный  камыс1.
С  господами  мы  там  бились,
люто,  яростно  рубились,
каждый  воин  был  смельчак,
шелковый  носил  свой  стяг,
духом  каждый  из  живых
стоил  целых  пятерых.
В  позаброшенном  Нарыне
многоводный  есть  Урал,
берега  покрыты  снегом,
берега  -  высокий  яр.
Чтобы  скрыть  свое  бессилие,
угнетающий насильем,
Покаравший  непокорных,
отравивший  горем  гордых,
в том  Нарыне  хан  Жангир
правит  свой  кровавый  пир.
Кто  в  Нарыне  том  побыл,
тот,  наверно,  не  забыл:
тальник  есть  там  и  жингил2,
и  курганы,  и  ковыль.
Все  есть  там  для  угощенья,
от  мозгов  и  до  костей,
будто  кто-то  по  решенью
место  создал  для  гостей.
Несомненно,  безусловно,
есть  в  покинутом  Нарыне
все,  что  надобно,  пригодно,
только  мы  лишь  не  свободны,
и  кому-то  неугодны.
…Застают  на  этом  свете
нас  врасплох  объятья  смерти…
В  нашем  крохотном  Нарыне
ждут  нас  предки,  жены,  дети,
братья,  родичи,  народ…
Все  надеются  и  ждут
и  меня,  конечно,  ждет
сын  единственный,  Махмут…
Примечание:
1. Камыс  -  то  же,  что  и  камыш. 
2. Жингил  -  тамариск.
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
154
155

МІНЕ АЛМАҒАН АЛАҒА
Міне алмаған алаға-ай,   
Шыға алмаған далаға-ай 
Мұсылманның баласын 
Атаңа нәлет Жәңгір хан 
Көзінен тізіп жіберді-ау 
Орынбор деген қалаға-ай! 
НАРЫНДА
Біздің анау Нарында 
Бір төбелер бар еді
Айналасы 
ат шаптырса жеткісіз.
Қиқулап ұшқан қырғауыл, 
Күніне құлан да 
басып өткісіз, 
Ерте келген жақсылар
Кешке үйден кеткісіз. 
Қойды мыңға толтырған 
Нарынның ана құмдары, 
Түйені жүзге толтырған 
Көкпекті шайыр шымдары. 
Жатып қалған тайлағы 
Жардай атан болған жер. 
Жабағылы тоқтысы 
қой болып, 
             қора толған жер. 
Аш-арығым тойған жер, 
Жылаған бала қойған жер. 
Шортаны қара бақандай, 
Бақасы сары атандай, 
Балдырғаны білектей, 
Баттауығы жүректей, 
Қымыздығы күректей, 
Сонасы қоңыр үйректей.
Ондай қоныс маған жоқ, 
Құдайым қылды – 
амал жоқ. 
НЕ  СЕДЛАТЬ  КОНЕЙ  
Не  седлать  коней  на  воле,
не  скакать  нам  в  диком  поле.
Ведь треклятый  Жангир-хан
правоверных  вереницей,
будто  воблу  за  глазницы,
нанизав  на  цепь-косицу,
выслал  мучиться,  «сушиться»
в  оренбургскую  темницу!
В   НАРЫНЕ
В  нашем  брошенном  Нарыне
были  горки  и  курганы,  -
не  обскачешь  их  никак.
Там  топтали  степь  куланы
и  курлыкали  фазаны,  -
под  копыта  попадая,
гибли  стаями  впросак.
Там  отары  достигали
более  тысячи голов,
а,  в  отдельно  взятом  стаде,
были  сотни  верблюдов!
Шерсть  и  пух,  и  рост  ягнят
были,  как  у  верблюжат!
Верблюжата  в  караване
груз  носили,  как  атаны!
Что  за  место,  что  за  край?
Для  голодных,  исхудалых
это  место  -  просто  рай!
Щавель  там  растет  лопатой,
Баттауык велик,  что  надо1  
словно  длань,  там  балдырган, 2
щука  каждая  -  чурбан,
жаба,  как  верблюд-атан,
осы  толстые,  как  будто,
накопившие  жир  утки!
…Вспоминаю  все  я  с  болью,
но  от  благ  тех  есть ли  прок?!
Подчиняюсь  поневоле,
коли  правит  волей  Бог…
Примечание: 
1. Баттауык  -  вид  степной  травы.  
2. Балдырган  -   растение  со  сладким  
    сочным  стеблем.
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
156
157

НАРЫННАН КЕТКЕН
Мен Нарыннан кеткенмін, 
Нарынды талақ еткенмін. 
Қуатымның барында 
Ағыны қатты Жайықты 
Тіземмен бұзып өткенмін. 
Жаныма айла болар деп, 
Назарды тастап, Шүренге 
Күнім үшін жеткенмін. 
Жақияны жауға ұстап 
бергендей, 
Шүрен, саған не еткенмін? 
Қайтеріңді өзің біл, 
Алдыңда кеңес еткенмін.
БIТКЕН ІСТІҢ МІНІ ЖОҚ  
Атай да 
                 Матай екі құм...
Шауып келсем басына,
Көзім түсер елім жоқ.
Елім-күнім екі атым,
Еңреп келсем, тілің жоқ.
Біткен істің міні жоқ,
Бітірген ердің кемі жоқ,
Тура ажалдан емі жоқ.
Арқада жатқан ақ киік
Атып алып, етін жеп,
Ішіп қандым сорпасын.
Сапырулы сары балдан, 
еш те бір жерде кемі жоқ.
Тар қолтықтан оқ тисе,
Тарыққанда қайрылар,
Қарындасым менде жоқ.
Балдағы алтын ақ болат,
Салайын десем қын да жоқ.
Қанатынан қайрылып, 
Ит алған қуда сын да жоқ.
Я  ОСТАВИЛ  НАРЫН
Будто  вырванный  нарыв,
я  оставил  свой  Нарын…
Когда  молод  был,  силен,
быстротечный  я  Урал,
будто  был  он  по  колено,
волнорезно  прорезал.
От  Назара  я  к  Шурену
прибыл,  чтоб  просить  подмогу,
но,  совсем  не,  слава  Богу,
в  руки  хана  ты,  Шурен,
Жакию  отправил  в  плен.
Исатая  слабый  стебель
надломил  ты,  как  хребет.
Что  ж  такого  тебе  сделал
иль  не  сделал  я  тебе?
НЕТ ИЗЪЯНА У ДЕЯНЬЯ
Моя  Родина  -  в  песках…
Здесь прошедшие  все  дни.
Зря искал я, прискакав, -  
нет ни дома, ни родни.
Знать, теперь моя родня  -
бессловесных два коня.
Нет изъяна у Деянья, 
ведь вершит его Великий.
Нет леченья от кончины  -
смерть безжалостна, безлика.
Не раздастся вновь гусиный
гвалт над озером осенним.
Острый меч уже отброшен  -
нет укрытия, то есть ножен.
Вот когда пробьют подмышку
наконечником  стрелы  -
плач сестрицы не услышу,
у меня ведь нет сестры.
А с крылом подбитым лебедь
не взлетит уже никак,
будет тщетно рваться в небо,
станет жертвою собак…
БЕКЕТ ҚАРАШИН • МАХАМБЕТТІҢ  ЖЫР-ЖЕБЕСІ
 
Б. ҚАРАШИННІҢ АУДАРМАЛАРЫ
         СТИХОСТРЕЛЫ  МАХАМБЕТА • БЕКЕТ КАРАШИН
 
ПЕРЕВОДЫ Б. КАРАШИНА
158
159


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   21




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет