Боданға түскен бұл басым
жүктеу/скачать 17,59 Mb. Pdf көрінісі
|
Б Б Қ С б мақтар
салып, қолы домбыра тарта ӘКЕМНЕН КЕЛГЕН ӨЛЕҢ-ХАТ Атамыз 87 жасында 1953 жылы дүние салды. Бұл кісі өте қызық адам еді. 1916 жылы үлкен баласын патша өкіметі соғысқа (қара жұмысқа) шақыртады. Ал, ол сол тұста үйленсе керек. Содан Әлі атам баласы үшін соғысқа өзі ат- таныпты. Командирлер «Алин Жанадил кім?» деп сұраса, «Менмін!» дейді екен атамыз. Содан Астрахан жағында қара жұмыс істеп жүрген. Ол майданнан қашады. Аралға жетеді. Етік тігумен айналысады. Ауылға қайтуға қорқады. Ұстап алып, «итжеккенге» айдатады немесе атып тастайды деп ойлайды. Оны сол жаққа жолы түсіп барған ауылдың бір адамы таниды да, Қаратайға хабарлайды. Содан әкеміз жер арқасы қиянға арнайы іздеп барып, алып қайтады. 11 №34 (1344) 25 – 31 тамыз 2016 жыл
№34 (1344) 25 – 31 тамыз 2016 жыл
Қ Қ ұрақ көрпе ұрақ көрпе Қ Қ
ұрақ көрпе зірлеген Нұрлан ҚҰМАР Африканың құрғақшы лығы жоғары субтропикалық ау- дандарында кактус мал азы ғы үшін жем бола алады екен. Эфиопияның Джиджи- га қаласындағы мал ша руа - шылығы ғылыми-тә жі ри- белік орталығының маман- дары кактустың ті кенегі жоқ арнаулы сортын шығарған соң осындай қорытындыға келді. Кактустың етті сабағында ылғал мол, зі тез седі әрі қо ректік қасиеті жоғары болып шықты. Харэрге провин- циясының к птеген аудандарында таяуда жемдік кактустың ірі плантациялары пайда болмақ. «Қазақ газеттері» ЖШС және Серіктестікке қа- рас ты басылымдардың еңбек ұжымдары белгілі ақын Иранбек Оразбаевқа қызы
қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып, к ңіл айтады. «Қазақ газеттері» ЖШС және Серіктестікке қарасты басылымдардың еңбек ұжымдары Л.Н.Гумилев атын- дағы Еуразия ұлттық университетінің ректоры Ерлан Сыдықовқа анасы
қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып, к ңіл айтады. «Қазақ газеттері» ЖШС және Серіктестікке қа рас- ты басылымдардың еңбек ұжымдары белгілі журналист Қуанбек Жұмаханұлы БОҚАЕВҚА ағасы – Жұбайбек ЖҰМАХАНҰЛЫНЫҢ, әпкесі – Майра ЖҰМАХАНҚЫЗЫНЫҢ, жездесі – Совет САУЫРКЕНОВТЫҢ қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып, к ңіл айтады.
Бүкіл денеде саны 20 миллионға дейін жететін зге де түктер болады. рбір кірпік 1-2 ай ғана мір сүреді де, түсіп қалады. Сонан кейін ол фолликулдан жаңа кірпік сіп шығады. детте тырнақ аптасына 2,5 миллиметрге седі. К бірек қимылдайтын қолдың тырнақтары жылдамырақ седі. Егер сіз солақай болсаңыз, сол қолыңыздың тырнақтары оң қолдікіне қарағанда тез седі. Тырнақ қыс мезгіліне қарағанда, жазда тез седі. Қолдың тырнақтары аяқтың тырнақ тарынан жылдам седі. О р а л қ а л а с ы н д а « Б і р л і к - Е д и н с т в о . k z » халықаралық жастар лагері ашылды. Еліміздің жастарының бойына жалпы адами құндылықтарды қалыптастыру, отаншылдық сезімді арттыру, қазақстандық біртектілік пен бірлікті және шекаралас елдер арасында мәдени байланысты нығайтуды мақсат еткен шараға Қазақстанның барлық ңірлерінен, Ресей мен Қырғызстаннан кілдер қатысты. Лагерьге барлығы 180 жас келді. Жиында Батыс Қазақстан облысы әкімінің орынбасары Марат Тоқжанов лагерьдің ашылуымен құттықтады. Шұға АБЗАЛ лемдегі кез келген қа- лалардың қосалқы серігі бола- ды. Санкт-Петербургты Крон- штатсыз, Стамбулды Топқапы мен Галатасарайсыз, Ереванды Севан к лінсіз елестету қиын. Сол сияқты рухани ас та- намыз Алматыны жер ша- рындағы үш мұз ай дынының бірі (Инцель, Давос) Медеусіз елес тету мүмкін емес. Кезінде «Алматыгипрогор» институтында болашақ құрылыстың жобасымен танысқан француздың атақты сәулетшісі (Гренобль комплексінің авторы) Лоран Шани мұндай алып кешен жобасының жүзеге асуына күмән келтірген еді. Небәрі екі-ақ жылдың ішінде құрылысшылардың қажырлы еңбегінің арқасында «Рекордтар фабри- касы» дүниеге келді. 1972 жылы Медеу кешенінің ашылуына Давостан ұшып келген конькишілердің халықаралық одағының бас хатшысы Хесслердің «Фантастика» – деген с зіне згелер ештеңе қосып айта алмады.
Айталық, адастыру үшін қапқа салып аяқ жететін кез келген таяу маңға апарып тастаған мысық бәрібір жол тауып келеді. Ал адам бол- са зінің даму барысында ежелгі тегінің мұндай қасиеттерінен айырылған. Оған бағыт сілтейтін құрал – компас. Дегенмен де, толып жатқан күрделі құрылғы- лардың заманында бейтаныс жерде компассыз бағыт айқындай білу з маңызын әлі жойған жоқ. ҚЫР-СЫРЫ МОЛ ДҮНИЕ Табаны – зінікі, Мойны – қаздікі, Ерні – қояндікі. Ашу – шаншу: Ашу басу – Басу шаң-шу: Шаншу басу. (Түйе) ЖАСЫРДЫМ ЖҰМБАҚ ҚАЙТАЛАП КӨРІҢІЗ Бағытты қалай анықтайды? Кактус – мал азығы Бәрі де өзіміз туралы Жастар лагері ашылды
ӨСІМДІКТЕР ӘЛЕМІ ТАНЫМ СІЗ БІЛЕСІЗ БЕ? ҚҰТТЫҚТАУ ТҰСАУКЕСЕР Шаѕыраќ Ә Л Е У М Е Т Т І К - О Т Б А С Ы Л Ы Қ П І К І Р А Л Ы С У О Т А У Ы №7 (60) Рахмет Иманғалиев ағамыздың есімі облысымызға кеңінен танымал. Зейнеткерлікте жүріп те жазудан қол үзбей сексеннің сеңгірінен асқанша оқырман к ңілінен шыққан міршең туындылардың біразын дүниеге әкелді. ткен күндерді ел санасына орал- тып, к мескі тарта бастаған есімдерді ұлықтап, шкенімізді тірілтті. Еділ- Жайық арасы мен Нарын құмын ұзақ жылдар бойы шарлаған қаламгердің назарынан ештеңе тыс қалмаған. Қызу еңбектің к рігін басқан ңір мірі мен оның жаныңды баурайтын та- рихынан сыр шерткен мақалалары облыстық, республикалық басылым- дарда талай мәрте жарық к рді. Жур- налистика саласында 40 жылдан астам қызмет жасағанда к рген-түйгендерін, кешегі ткен қарапайым адамдардың ел игілігін еселеуде уақытпен санаспай жасаған еңбегін арқау еткен 30-ға жуық кітаптары оқырмандарына жол тартты. Енді Күлсекен апамызға келсек, мірін адам денсаулығын қорғауға а р н а ғ а н а қ х а л а т т ы а б з а л ж а н . Жұмыс жасай жүріп, 11 баласының тәрбиесін к зінен таса етпей, жақсы адам болып жетілуіне күш салып, әрі шығармашылықты серік еткен аза- матының алаңсыз жұмыс істеуіне жағдай туғызды. Қиындықтарды бастан ткерсе де жасымаған, балаларына жоғары білім беріп, ұлын ұяға, қызын қияға қондырған ардақты ана. Бүгінде олардан тараған немере-жиендерінің, ш берелерінің арасында отағасы екеуі ұшар басындағы қар күн сәулесіне малынып шуақ шашқан қос шыңдай болып ортаны толтырып отыр. Гауһар тойды ауданымызға жақсы таныс нерпаздар, әрі асаба лар Болат Бидоллаев пен Жанат Сидеғалиева жүргізді. Алдымен отбасының ұл- қыз дары ұрпақтарымен кезек-кезек шақырылып, жиналған к пшіліктің қошеметімен ортадан жүріп тті. О д а н с о ң м ә ң г і л і к м а х а б б а т т ы ң куәгеріндей болған қос қария, Рахмет аға мен Күлсекен апай қол ұстасып екі жарыла тұрған ұрпақтарының ор- тасымен т рдегі здеріне арналған орынға беттеді. мірдің сынынан, тағдырдың тезінен тсе де жұптары жазылмаған оларға айнала отырған к пшілік сүйіспеншілікпен к з тікті. Т рге барып тоқтаған соң мерейтойла- рына орай бала-келіндері саусақтарына гауһар к зді жүзік салды. Барлық үрім- бұтағы қос бәйтеректі қоршап, естелік суретке түсті. Ұрпақтары атынан ұлдары Арынғазы, Байғазы, Балағазы қонақтарды т рге шақырды. Ауданымызға белгілі ақсақалда- рымыздың бірі, Қазақстан Жазушы- лар одағының мүшесі, Қазақ стан Гуманитарлық ғылымдар академия- сы ның академигі, Құрманғазы ау- да нының Құрметті азаматы мірзақ Қажымғалиев ағамыз з с зінде: «Бүгінгі гауһар тойларыңыз, жасап жатқан жақсылықтарыңыз жалғасын таба берсін дейміз. Қадірлі Күлсекен апай шығып жатқан сексеніңізбен құттықтай отырып, дастарқандарыңыз үнемі тойға жайылсын деген тілектеміз. Біз сіздерді мақтаймыз, здеріңізбен мақтанамыз. Талай қиындықты к р діңіздер, сасқан жоқсыздар, заман жақсарғанда тасқан жоқсыздар. Арттарыңыздан ерген ұрпақтарыңызға дұрыс тәрбие беріп, мір желінің суығынан қорғар панасы- на, ақыл айтып, бағыт сілтер данасына айналдыңыздар. з қызметтеріңізді адал атқарып, ел ықыласына б ленген, еңбегі еленген, үлгілі отбасы болып ғұмыр кештіңіздер. Сіздердің жүріп ткен жолдарыңыз кейінгі жастарға үлгі. «Мерейлі отбасы» байқауының жеңімпазы атануға нағыз лайық адам- дар олар сіздер» дей келе ұзақ ғұмыр, мықты денсаулық тілеп, Құттықтау хатын табыс етіп, шапан жапты. Халық емшісі Дәметкен Серікбайқызы ақ тілегін Құттықтау хатқа әдеміліп рнектесе, еңбек ардагерлері Тұмақ Қабдолов, Т леп теулиев, аудандық мәслихат депутаты Біржан Кенжебаев және басқа да қонақтар оны с збен жеткізді. Жоғарыда біз Рахмет Иманғалиев ағамыздың саналы ғұмырын жур- н а л и с т и к а с а л а с ы н а а р н а ғ а н ы н т і л г е т и і к е т к е н б і з . Г а у һ а р т о й - да Қа зақ стан Журналистер одағы- ның мүшесі, мақаштанушы, бір- неше шежірелік кітаптардың авто- ры, Қазақстан Гуманитарлық ғы- лым дар академиясының академигі, жерлесіміз тепберген лімгереев з лебізінде былай деді: «Ұзақ жылдар облыстық газеттің тілшісі қызметінде жемісті еңбек етіп, ңірдің тыныс- тіршілігінен қалың бұқараны хабар- дар еттіңіз. Сол 40 жылда Еділ мен Жайық арасында сіз баспаған жер жоқ та шығар. Жаңалықтың жаршысы болып қана қоймай, сараптамалық материалдарыңызда к кейкесті жай- ларды да назардан тыс қалдырмай, оңды шешілуіне ықпалыңыз тиді. Гауһар той бұл адам баласының ең бір бақытты сәті. Мұнда осы отырған жарыңыз Күлсекен апамыздың да е ң б е г і з о р . Ш а ң ы р а қ т ы ң у ы ғ ы н қисайтпау, түндігін ашып, шамын жағу ең алдымен осы кісінің жұмысы. Яғни, Иманғалиевтар ұрпақтарының тамыр жаюы тікелей апамызға байланысты. Апа сіздің еңбекқорлығыңыз, қонақты күтіп алуыңыз – бүгінгі ұрпаққа үлгі. Реке, мен сізді 1968-1969 жылдардан бері тілші ретінде жақсы білемін. К п нәрсені сізден үйрендік. Мен сізге зіңіз ұзақ жылдар қызмет еткен облыстық «Атырау» газетінің ұжымының ыстық сәлемін әкеліп тұрмын». – 1966 жылы орталық ауруханаға хирург болып жұмысқа келгенімде апамыз балалар б ліміндегі жап-жас медбикелердің бірі еді, – деді ме- дицина саласының ардагері Зейне- толла Ақпанов. – Ол сол кездерде- ақ зінің ерекше ілтипатымен, уа- қыт пен санаспай жұмыс жасайтын құлшынысымен, адамдарға деген ме йірімділігімен ерекшеленетін. Тап- сырылған жұмысқа әрдайым үлкен жауапкершілікпен қарады. Түрлі жағдайларға тап болған адамдардың аман-сау қалуы, ауруынан жазылуы осындай еңбегінің нәтижесі. Аудандық орталық аурухана ның бас дәрігері Елдос Қыдыр сихов денсаулық сақтау саласы қызметкерлерінің аты- нан Күлсекен апайды құттықтады. Сала қызметкерлерінен кейін жеке кәсіпкер тежан Дайынов, Қазақстан Журналистер одағының мүшелері Жұмақай Ғұмаров, Асқар Ғұмаров, Қазақстан Жазушылар және Журналис- тер одақтарының мүшесі, аудандық «Серпер» қоғамдық-саяси газетінің бас редакторы Таңатар Дәрелұлы және т.б. тілек білдірушілер қатарын толықтырды. Таңатар ағамыз зінің ақ тілегін әсем лең жолдарымен жет- кізді. Дыңғызылдық жас ақын, түрлі сайыстардың жүлдегері Ғасырбек Мұсағалиев атасына арнаған леңін оқыды.
Игі тілектерге ризашылығын біл- дірген Рахмет аға той соңында зі с з алды: – Біз негізінен қиын жағдайда, ауыр кезде отау құрдық. Соғыстан кейінгі жылдар еді. Оның үстіне екеуіміз де оқу бітіріп шықтық. Маңғыстау ауданын- да мен мұғалім болып қызмет жасай бастадым, ал Күлсекен Атыраудағы медучилищені бітірді. Сондықтан екеуіміз Маңғыстауға бірге кеттік. Той жасайтындай жағдайымыз болған жоқ. Негізгі мақсатымыз қалай болғанда да отау құру, мірге ұрпақ әкелу. Себебі әкем Иманғали жалғыз скен жігіт. Отбасында үш ұл болған екен. Ең үлкен ағай жастай мірден ткен. Одан кейінгісі Ұлы Отан соғысында қаза тапты. Үйленбестен майданға аттанған. Мен ол кезде бірінші сынып- та оқитын қара сирақ баламын. Ағадан қара қағаз келгенде ата-анамның: «Шаңырағымыздың оты с не ме, қалай болады. Мына бала қашан седі, біз де ел қатарына қосылар ма екенбіз» деп күйзелгенін естідім. Жағдайды ескеріп, олардың тілегін орындап ерте үйлендім. Содан бері қарай бүлінбей, шашылмай, елге күлкі болмай, бар күш- қуатымызды жұмсап, жұбымыз жазыл- май 60 жыл мір сүрдік. мірге 11 бала әкелдік. Олардан рбіген немере, жиен құдайға шүкір баршылық. Осының бәріне, жалғыз қалған Иманғалидың қара шаңырағы үлкен бір әулеттің ұясына айналғанына мың тәубе деймін. Бұл бірінші тәубем. Екіншіден 11 бала сіру деген айтуға ғана жеңіл. Барға шүкіршілік етіп, жоққа т зіп, досқа күлкі, дұшпанға таба болмай, балаларымызды ешкімнен кем қылмай тіршілік ету те ауыр болды. Бірақ, біз соған сабырлылық танытып т здік. Он бір баланың сегізі жоғары білім алды. Жеті қызымды зім жетектеп жүріп оқыттым. Қайта-қайта Алматыға, Атырауға апардым. Екеуі университет, үшеуі пединститут, қалған екеуі педу- чилище, мәдени-ағарту училищесін бітірді. йтеуір барлығы да з нандарын тауып жейтін дәрежеге жетті. Оған қоса әке-шешем зейнеткерлікке шығып еді, «мемлекеттің жағдайы қиын, зейнетақы т лейтін жағдай жоқ, ата- аналарыңды здерің асырайсыңдар» деген міндет қойды. Жиырма жыл олар қолымда болды, бағып-қақтық. Ешқандай мұқтаждық к рсетпедік. Ол күнде қазіргідей қарттар үйіне ала жүгіру дегенді білмейміз. Үйіңде қартың болса, олар не айтса да орындауға жұмыласың. ке-шешемді с йтіп қолымнан аттандырдым. Бір ұлымыз, бір қызымыз мірден озды. Тұрмыс құрған адам болғанымен қызымды да әке шаңырағынан шығардым. Бұрын қазақ: «Қосағыңмен қоса ағар, ркенің ссін, жапырағың жайылсын» дейтін. Құдайға шүкір артық с з емес, сол алғыс біздің отбасымызға дарыды. Алға қойған мақсатпен, ауызбір- лікпен тіршілік еткен жерден берекет қашпайды. Оның бәрі бізде болды. Бұған ел, халық куә. Баршаңызға ризамын, бізді қадірлеп жатқан балаларыма, құдаларыма, туыстарыма, басқа да қонақтарыма алғысым шексіз. Бәріңіздің де үйіңізде осындай той болсын, – деді. Мерейтойда Алмазия Жахина, д і л б е к Н ұ р ғ а л и е в , М е й р а м б е к Мамбетов, Гүлзада Жұмалиева сынды нер паздар ән шырқап, күй күмбірлетті. ткенді зерделеп, зейін салған адамға бұл гауһар тойдың тәлімі те зор екені ешқандай күмән тудырмайды. Қанат ҒҰМАРОВ, Қазақстан Журналистер одағының мүшесі Атырау облысы ГАУ АР ТОЙ ибраты Бір үйдің қос ұлы – Мерей мен Мерхат үйленіп, ата-анасын, жақын-жуық ағайынды үлкен қуанышқа кенелткелі отыр. Той құтты болсын дейміз. Жас жұбайларға бақыт пен береке, мол қуаныш тілейміз. Бір үйдің қос ұлы – Мерей ағайынды үлкен қуанышқа жұбайларға бақ , ата-анасын, жақын-жуық й құтты болсын дейміз. Жас уаныш тілейміз. Көңіліне қондырып бар ай-күнді, Күткен ата-анасы талай күнгі. Құттықтаймыз, ғұмырлық қол ұстасып, Отау тіккен Мерхат пен Айгерімді, Және де Мерей мен Арайлымды. Армандардың табылып асқарынан, Ата-анасы табылып қастарынан, Жастардың қашан да, жаны жайсаң, Арылмасын бақыт, бақ бастарынан! Құттықтаушылар: Мырзаханов Армияның жары Қайныжамал, ұрпақтары Айжан-Айдын, Айгүл-Дәурен, Ержан-Жазира, немерелері Ерасыл, Асылжан, Ақнұр, Омар. АРЫЛМАСЫН БА ЫТ, ба бастарынан... 12 №34 (1344) 25 – 31 тамыз 2016 жыл
АНА ТІЛІ Құрылтайшы және шығарушы: «ҚАЗАҚ ГАЗЕТТЕРI» Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiгi Бас директор – Редакторлар кеңесiнiң төрағасы Жұмабек КЕНЖАЛИН қабылдау бөлмесi 394-42-90 жарнама бөлiмi 394-41-27 kaz_gazeta@mail.ru www.kazgazeta.kz Бас редактор Самат ИБРАИМ Бас редактордың бiрiншi орынбасары
Бас редактордың орынбасары
Ақбота ИСЛӘМБЕК – Тіл мәселелері және мәдениет Бағдагүл БАЛАУБАЕВА – Білім және ғылым Абылайхан ЖҰМАШЕВ – Ақпарат және әлеуметтік мәселелер Фототiлшi Азамат ҚҰСАЙЫНОВ Беттеуші Нұржан АСАНОВ Корректор Динара МАСАКОВА Хатшы-референт Лунара АТАМҚҰЛОВА Апталық Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлiгiнiң Ақпарат және мұрағат комитетiнде қайта тiркеуден өтiп, 2006 жылғы 4 маусымда №7345-Г куәлiгi берiлдi. Газет аптасына бір рет шығады. «Ана тiлi» газетiнде жарияланған материалдардың авторлық құқы «Қазақ газеттерi» ЖШС-ға тиесiлi, жарнаманың мәтiнi мен тiлiне редакция жауапты емес. «Ана тiлiнде» жарияланған материалдарды көшiрiп немесе өңдеп басу үшiн редакцияның жазбаша рұқсаты алынып, газетке сiлтеме жасалуы мiндеттi. Жарияланған мақала авторларының пiкiрлерi редакция көзқарасын бiлдiрмейдi. Газет авторларынан мақалалардың 3 беттен (14 кегль) аспауын, электрондық нұсқасымен қоса әкелуiн сұраймыз. Редакция оқырман хаттарына жауап бермейді, қолжазба кері қайтарылмайды. Газеттiң терiлуi мен бет қатталуы «Қазақ газеттерi» ЖШС-ның компьютерлiк орталығында жасалды. Индекс 65367. Офсеттiк басылым. Газет: Алматы қаласы, Мұқанов көшесі, 223 «в». «Алматы-Болашақ» АҚ, Тел: 378-42-00 (бухг.), 378-36-76 (факс); Ақтөбе қаласы, Т.Рысқұлов көшесі, 190, «А-Полиграфия» баспаханаларында басылып шықты
Толымбек ӘБДІРАЙЫМ 8 701 345 7938 (Астана) Жанғабыл ҚАБАҚБАЕВ 8 771 769 6322 (Ақтөбе обл.) Батырбек МЫРЗАБЕКОВ 8 (7102) 90-19-73 (Қарағанды обл.) Бектұр ТӨЛЕУҒАЛИЕВ 8 (7292) 40-41-01 (Маңғыстау обл.)
Сұлтан ТАЙҒАРИН Меншікті тілшілер: Еркеғали БЕЙСЕНОВ (Астана) 8 775 205 65 84 Өтеген НӘУКИЕВ (Атырау) 8 701 518 46 81 Орал ШӘРІПБАЕВ (Семей) 8 705 661 14 33 Оразалы ЖАҚСАНОВ (Қостанай) 8 777 230 71 84 Жарқын ӨТЕШОВА (Мәскеу) Zharkyn-1@yandex.ru Қоғамдық негіздегі кеңесшілер: Ғарифолла ӘНЕС – филология ғылымының докторы Шерубай ҚҰРМАНБАЙҰЛЫ – филология ғылымының докторы, профессор Аягүл МИРАЗОВА – педагог-ұстаз, Қазақстанның Еңбек Ері Талас ОМАРБЕКОВ – тарих ғылымының докторы, профессор материалдың жариялану ақысы төленген Кезекшi редактор Абылайхан ЖҰМАШЕВ Таралымы 20020 РЕДАКЦИЯ ТЕЛЕФОНДАРЫ: 394-42-46 (қаб.бөлмесi/факс), 394-41-30
050009, Алматы қаласы, Абай даңғылы, 143, 6-қабат А
Ризамыз саған, Рио! ЖҮЛДЕЛЕР ЖИЫНТЫҒЫ Әлемнің түкпір-түкпірінен жиналған мықтылар бәсекесі жүктеу/скачать 17,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|