сындағы еңбегіне жоғары баға берді.
ды. Шаруа қожалығының басшысы
жұмыстарымен танысты. 1975 жылы
қажетті қаржы б лінген. Бүгінде
ызы аяқталды. «СОФТ Қызылорда»
отыр. Сенаторлар балабақшаның
бағалады.
тті. Сонымен қатар «Нұр Отан»
рына жауап берді. Польшаны Қазақстан
санайтынын алға тартты. Еуропадағы
қырды. Сондай-ақ фармацевтика
дылығына тоқталды. Екі ел арасындағы
іссапармен келді. Сапар аясында Сер-
АНА ТІЛІ
3
№34 (1344)
25 – 31 тамыз
2016 жыл
2030» Стратегиясы мерзімінен бұрын орындалып,
еліміз әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті елу
мемлекеттің бірі атанды. Енді Мемлекетіміздің
басшысы «Қазақстан – 2050» Стратегиясында
алдымызға қойған айбынды мақсат – дүниежүзінің
ең мықты дамыған отыз мемлекетінің қатарына
қосылып, Мәңгілік Ел болу.
Еліміздің шежіресіне үңілсек, Тәуке ханның
билік құрған заманына «Қазақ хандығының ал-
тын ғасыры еді» деген баға берілген екен. Алай-
да, сол алтын ғасырдың ұзаққа созылмай, іле
алтыбақан алауыздықтың салдарынан ел басына
«Ақтабан шұбырынды, Алқак л сұлама» атанған
қаралы заман туғаны, халқымыз ақыры мойнына
бодандық қамытын киіп тынғандығы аян. Тек
1991 жылы ғана ата-бабаларымыз ғасырлар бойы
армандаған Азаттық таңы атып, тағы бір алтын
ғасырымыз басталды. Сондықтан да ткен тари-
хымыздан тағылым алып, халқымыздың «Алтау
ала болса – ауыздағы кетеді, т ртеу түгел болса –
т бедегі келеді» деген дана с зін әмәнда есімізде
ұстағанымыз ж н.Түрлі қатерлер туындап тұрған
қазіргі алмағайып заманда бір жағадан – бас, бір
жеңнен қол шығаратын бірлік пен ұйымшылдық
танытуымыз қажет.
Пайымдап қарасақ, Кеңес Одағы күйреп
тынғаннан кейінгі аса қиын кезеңде – Мағжан
ақынның с зімен айтқанда,«алаш баласы дағдарып
қалған қара күндерде» бүкілхалықтық референдум
арқылы қабылданған жаңа Конституциямыздың
мән-маңызы зор болғандығы даусыз. Осы Ата
Заңымыз ойшыл Абай сынап айтқан, «бас басына
би болғысы келген ңкей қиқымдарды» з орын-
дарына қойып, басшысы – біреу, басқалары тіреу
болатын президенттік биліктің заңды түрде мықтап
орнауына жол ашты. Осылайша қилы заманда
халқымыз з тағдырын сеніп тапсырған Тұңғыш
Президентіміздің « уелі – экономика, сосын –
саясат» қағидатын берік ұстанып, кеңес кіметінің
біржола құлауына әкеліп соқтырған, «Мамай ша-
уып ткендей» дейтіндей бүліншілікке ұшыраған
жағдайдағы, шашылып қалған шаруашылықты
нарықтық жолға салып, «тоқырау» атты дерт
меңдеген барлық салада түбегейлі реформалар-
ды қолға алуына қолайлы мүмкіндік берілді.
Сондықтан да Ата Заңымыз – бүгінгі барлық
жетістіктеріміздің бастауы десек, артық айтпаспыз.
– Ата Заң біздің Азаттық алғалы атқарған барлық
істеріміздің алтын таразысы болып табылады ғой...
– Бұл бейнелі сауалыңызды тура мағынасында:
Жалпы алғанда, депутаттық қызмет зімнің
отыз бес жылдық журналистік жұмысымның
қисынды жалғасы іспетті. йткені, журналист
ретінде де, депутат ретінде де халықтың мұңын
мұңдап, жоғын жоқтап жүрмін. Тек бір ерекшелігі
– журналистің с зін билік басындағылар бірде
елеп, бірде елемесе, депутаттың сауалдарына олар
қолданыстағы заңнама бойынша міндетті түрде
жауап беруге тиісті...
– Жақында шет елдің білікті университеттерінің
бірінде заңгер мамандығы бойынша білім алған
маманмен әңгімелесу барысында ол елімізге жаңа
инновациялық заңдардың қажеттігі туралы айтқан
еді. Бұл пікірге к зқарасыңыз қандай?
– Бұл пікірді мен ғана емес, Тәуелсіздік
жылдарының басында қабылданған заңдардың
уақыт те келе елеулі згерістерге ұшырағандығы
да қуаттайды. «Елу жылда ел – жаңа» дегендей,
елде болып жатқан эволюциялық згерістер
қолданыстағы заңнаманы ұдайы жаңартып оты-
руды тілейді. Бірақ, біз қазір Америка Құрама
Штаттарының немесе Еуропаның ең мықты
дамыған елдерінің заңдарының бәрін түгел
к шіріп ала қойсақ, барлық проблеманы бір-
ақ күнде шешіп тастап, озық отыздықтың ор-
тасынан бір-ақ шығар едік деу – айтуға ғана
оңай аңғырттық. Елдің даму деңгейін, геосаяси
жағдайын, халқының ділін, ұлттық ерекшеліктері
мен салт-дәстүрлерін ескермей, Батыстың де-
мократиясын күштеп тықпалаудың аяғы кейбір
мемлекеттерді неге апарып соқтырғандығын
к ріп-біліп отырмыз. «Ақымақтар з қателігінен,
ақылдылар згенің қателігінен үйренеді» демекші,
біздің з ақылымызбен жүретін, ешкімге еліктеп-
солықтамайтын з жолымыз, яғни қазақстандық
жолымыз бар. Елбасы салған сол жолымызбен
асудан-асуға асып, к з тіккен биігімізге іркілмей
рлеп келеміз.
– Еліміздің болашағы – жастар. Олардың
бойларына отансүйгіштік, елжандылық сияқты
қасиеттерді қалыптастыру үшін не істеу керек?
– «Балам дейтін елің болмаса, елім дейтін
балаң қайдан болсын» деген нақыл с з бе-
керден-бекер айтылмаған ғой. Аллаға шүкір,
Президентіміздің «Болашақ» бағдарламасы да-
рынды жастарымыздың әлемнің озат елдерінде
озық білім алуларына мүмкіндік берді. Олардың
алды қазір билік басына келіп жатыр. Бұл игі
үрдіс алдағы кезде жалғасын табуға тиісті. Мен
зім білетін талай шенеуніктің бойларынан та-
была бермейтін мемлекетшілдік, әділдік, кісілік,
тапсырылған іске адалдық, игі бастамаларға шы-
найы жанашырлық сияқты тамаша қасиеттерді
сол «болашақтықтардың» бойларынан аңғарып,
сырттарынан сүйініп жүрмін. Ата Заңымызда
бағыт түзейтін Темірқазығымыздай болып
белгіленген Қазақстанымызды демократиялық,
зайырлы, құқықтық және әлеуметтiк мемлекет
ретiнде орнықтыру міндетін түпкілікті атқарып
шығатын жаңа ұрпақ қалыптасып жатыр деп
сенемін.
Жастарға отансүйгіштік тәрбие беру ісінде,
әрине, үстіміздегі жылы Қазақстан халқы Ас-
с а м б л е я с ы қ а б ы л д а ғ а н « М ә ң г і л і к Е л »
патриоттық актісін басшылыққа алғанымыз
ж н. Онда Мәңгілік Елдің жеті мызғымас
тұғыры Тәуелсіздігімізді нығайтып, Астанамыз-
ды ардақтау, жалпыұлттық бірлік пен келісімді
сақтау, зайырлы мемлекет пен жоғары руханият-
ты қалыптастыру, инновация негізіндегі тұрақты
экономикалық сімді қамтамасыз ету, жалпыға
ортақ еңбек қоғамын құру, тарихтың, мәдениет
пен тілдің ортақтығын насихаттау, ұлттық
қауіпсіздікті күшейту екендігі атап к рсетілген.
Осы жеті тұғырымызды бекітіп, беріктендіру ісіне
білек сыбана атсалысу – Мәңгілік Ел болу мұраты
жолында түнде ұйықтамаған, күндіз отырмаған
даңқты Күлтегін мен Тонык к бабаларымыздың
бүгінгі ұрпақтары – біздің мойнымыздағы басты
аманатымыз, азаматтық қасиетті борышымыз.
– ңгімеңізге рахмет!
ңгімелескен
Нұргүл ОҚАШЕВА,
журналист
қол жеткен табыстарымызды азсынбай, Аллаға
тәубе дегеніміз ж н. рине, барға тоқмейілсуге
де болмайды. Міне, сондықтан да Елбасымыз Бес
институттық реформаны ұсынып, оларды жүзеге
асыруға бағытталған «100 нақты қадам» Ұлт Жос-
парын да бекітіп бергені белгілі. Демек, біздің
еліміз – зінің Ата Заңында жарияланған асыл
мұраттарды айқын мақсат етіп, ұдайы алға ұмтылып
келе жатқан ршіл де жасампаз ел.
– 2012 жылы Астанада ткен Қазақстан Респуб-
ликасының Конституциясы күніне арналған «Кон-
ституция – қоғам мен мемлекеттің әлеуметтік
жаңғыруының негізі» тақырыбындағы халықаралық
ғылыми-тәжірибелік конференцияда с з с йлеген
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев: «Конституциямыз
қабылданған күн нен бастап тағдыр тоғыстырған
к пұлтты халқымыздың татулығы мен тұрақтылығына
тұғыр болып келеді» деген болатын. Еліміздің
басты байлығы да тұрақтылық пен этносаралық
бейбітшілік, конфессияаралық келісім. Алайда, соңғы
уақытта әлемде орын алып жатқан діни қақтығыстар
жұртшылықты алаңдатуда. Ақт бе жұртын ғана емес,
күллі қазақстандықтарды орны толмас қасіретке, аза
тұтуға душар еткен қанды оқиға туралы не ойлайсыз?
– Ата Заңымызда заң мен сот алдында жұрттың
бәрi тең екендігі,тегiне, әлеуметтiк, лауазымдық
және мүлiктiк жағдайына, жынысына, нәсiлiне,
ұлтына, тiлiне, дiнге к зқарасына, нанымына,
тұрғылықты жерiне байланысты немесе кез кел-
ген зге жағдаяттар бойынша ешкiмдi ешқандай
кемсiтуге болмайтындығы, ұлтаралық татулықты
бұзатын кез келген әрекет конституциялық емес
деп танылатындығы тайға таңба басқандай етіп,
айқын жазылған. Сондықтан да Конституциямыз,
Елбасы атап айтқандай, қоғамдағы тұрақтылық
пен келісімнің тұғыры болып отыр. Қазір бәріміз
де з құқықтарымыз бен бостандықтарымызды
Ата Заңнан іздейтін дағдыға к шкен сияқтымыз.
Жаңадан қабылданатын кез келген Заңның да
Конституциямызға сәйкестігіне бірінші кезекте
назар аударатын болдық.
Ал Ақт беде биыл орын алған қайғылы оқиға
ел болып ойланатын ауыр қасірет деп білемін.
Оның себептері терең зерттеуді және оларды
болдырмаудың жолдарын мұқият ойластыруды
талап етеді. Осы орайда Ақт бе облысына арнайы
жұмыс сапарымен барып, жергілікті тұрғындармен
жүзбе-жүз жолығып, қалыптасқан жағдайды
талқылағаннан кейін Премьер-министр Кәрім
Мәсімовтің алдағы уақытта Үкіметтің әсіресе,
жастар арасындағы жұмыссыздық проблема-
сын шешуге айрықша назар аударуы қажеттігін
айтқандығы к кейге қонады. рине, Үкімет
қолданыстағы заңнамаға терроризмге қарсы
күресті күшейтуге бағытталатын згерістер мен
толықтырулар туралы Заң жобасын дайын-
дап, алдағы уақытта Парламенттің қарауына
ұсынатындығы да айтылды. Бұл ретте «Келісіп піш-
кен тон келте болмас» дегендей, к п болып кеңесіп,
«жеті рет лшеп, бір рет кескеніміз» ж н болмақ.
– Конституцияның 1-б лімінің 3-бабында:
«Халық пен мемлекет атынан билік жүргізуге
Республика Президентінің, сондай-ақ зінің
конституциялық кілеттігі шегінде Парламенттің
құқығы бар» делінген. Парламент Мәжілісінің депу-
таты ретінде бұл мандатыңызды қалай бағалайсыз?
– Иә, Ата Заңымызда республикамыздың заң
шығару қызметiн жүзеге асыратын ең жоғары
кiлдi органы ретінде Парламенттің және оның
депутаттарының мәртебесі айтарлықтай биік
дәрежеде айқындалған. Парламент Мәжілісінің
депутаты атанып, Елбасының алдында халқымызға
адал қызмет етуге ант бергендігім мен үшін үлкен
бақыт әрі зіме к рсетілген жоғары сенім мен
жүктелген орасан зор жауапкершілік деп санаймын.
Елге шама-шарқымша сіңірген еңбегімді, мірлік
тәжірибемді, білімім мен қабілетімді жоғары
бағалаған «Нұр Отан» партиясының Т рағасы,
Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаевқа айтар алғысым
шексіз. Сондай-ақ, осы қызметке ұсынған «Нұр
Отан» партиясы Солтүстік Қазақстан облыстық
филиалының т рағасы, облыс әкімі Ерік Сұлтанов
пен партияластарыма және ткен парламент
сайлауында «Нұр Отан» партиясы үшін дауыс
берген азаматтардың баршасына ризашылығымды
білдіремін.
лбетте, бұл маған ғана емес, Қызылжар
ңірінің ұлы Мағжан рухы асқақтаған қасиетті
қарашаңырағы – зім еңбек жолымды бастаған
«Солтүстік Қазақстан» облыстық газетінің редакци-
ясына к рсетілген зор құрмет екендігі де күмәнсіз.
Тәуелсіздік жылдарында аталмыш басылымның
екі бірдей басшысы (қазіргі бас редактор Жарасбай
Сүлейменов т ртінші шақырылымдағы Парла-
мент Мәжілісінің депутаты болған) Парламент
Мәжілісінің депутаттығына сайланғандығы да –
соның айғағы. Бұл ежелден с з нері дарыған және
с з қадірін білетін басшылар бұйырған Қызылжар
ңіріне ғана тән айрықша құбылыс десек, асыра
айтқандық емес.
ҒЫЛЫМДАҒЫ
МЕРЕЙЛІ МАРАПАТ
«ҚАЗТЕСТ»
ЖАЛҒАСУДА
Дәстүрлі өнеріміз жеке отау тікті
«Қазақстанның
үздік тауары»
Кәрібай МҰСЫРМАН:
ТҰСАУКЕСЕР
МАРАПАТ
Талдықорғанда Алматы облы-
сы Кәсіпкерлер палатасының
ұйымдастыруымен «Қазақстанның үздік
тауары» атты байқау тті. Салтанатты
марапаттау рәсіміне облыс кәсіпкерлері,
жергілікті ақарушы және мемлекеттік
органдар, қаржы институттары кілдері,
қоғамдық ұйымдар және қала тұрғындары
мен қонақтары қатысты.
Осымен екінші рет ткізіліп отырған
байқауға биыл 49 жергілікті компания қатысып,
« ндіріске арналған үздік тауарлар» аталымы
бойынша бірінші орынды «Алматы бояула-
ры» ЖШС компаниясы еншіледі. Екінші
орынды – Жаркент крахмал-сірне зауыты,
үшінші орынды пластикалық және алюминий
бұйымдар шығаратын «Галакси» ЖШС жеңіп
алды. Екінші «Үздік азық-түлік тауарлары» ата-
лымында бірінші орын «Алатау Құс» компани-
ясына бұйырды. Кәсіпорында 850 адам жұмыс
істейді. Күн сайын 50 мың келі құс еті дайын-
далады. «Алғашқы сыра зауыты» екінші орынға
ие болса, байқаудың үшінші орыны – «Молда-
санова» ЖК және «Этно-ресторан «Асқар-Тау
этно-мейрамханаға» табыс етілді. «Тұрғындарға
арналған үздік тауарлар» аталымында «Тексан
Казахстан Инвест» компаниясы жеңімпаз
атанды. «Dolce» ЖШС мен «Алматы матрас
фабрикасы» да жүлдегер атанды.
Үміт МЫРЗАЖАН
Өнерсүйер қауым үшін бөркімізді аспанға
атып, сүйіншілейтін жағымды жаңалық
бар. Алматының Алатау ауданында «Ала-
тау» дәстүрлі өнер театрының ашылу сал-
танаты өтті. Бұған дейін дәстүрлі өнердің,
күй мен жырдың, айтыс пен терменің биік
мінберден көрінбей, көлеңкеде қалып келе
жатқандығы талайдың көңіліне кірбің түсіріп
жүрген еді. Осы олқылықтың орнын тол-
тырып, өмірлік қажеттіліктен өмірге келген
мәдени ошақ – «Алатау» дәстүрлі өнер теа-
тры өз көрерменіне есігін айқара ашты.
Мемлекеттік мереке – Қазақстан Республика-
сының Конституциясы күні қарсаңында белгілі
журналист, алтыншы шақырылымдағы Пар-
ламент Мәжілісінің депутаты, «Нұр Отан»
партиясы фракциясының мүшесі Кәрібай
МҰСЫРМАНМЕН сұхбаттасуды жөн көрдік.
30 ТАМЫЗ – КОНСТИТУЦИЯ КҮНІ
БӘРЕКЕЛДІ!
САЙЫС
ШАРА
Франциядағы Халықаралық Сократ
комитеті елімізге белгілі ғалым, профессор
бсаттар Дербісәліні «Ғылымдағы есім»
сыйлығымен марапатталуға лайық деп
тапты.
Бұл туралы Алматыдағы Р.Б.Сүлейменов
атындағы Шы ғыстану инсти ту тының ди-
ректоры, профессор бсаттар Дербісәліге
Халықара лық Сократ комитетінің аймақтық
үйлестірушісі Мила Милтонның атынан
жіберілген хатында баян етілген.
Хаттың мазмұнына қысқаша тоқтала
кетер болсақ, онда: «Сократ атындағы
Халықаралық Комитет Сіз басқарып отырған
мекемеге «Үздік университет» сыйлығын
табыстау ды, ал Сізді білім саласындағы
«Жылдың үздік топ-менеджері» сыйлығымен
марапаттау жайлы шешім қабылдады. Со-
крат атындағы номинациялық комитет
Сізді ғылым және білім саласы бойынша
«Ғылымдағы есім» (The Name in Science)
құрмет сыйлығымен марапаттауға лайықты
деп тапты» делінген. Елімізде ғана емес,
шетелде танымал ғалым отандасымызды
бұл мәртебелі атағымен шын жүректен
құттықтап, шығармашылық табыс тілейміз!
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемле кет-
тік университетінде Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым Министр лі гінің Ұлттық
тестілеу орталығы кілдерінің қатысуымен
«ҚАЗТЕСТ» жүйесі бойынша сертификаттық
және диагностикалық тестілеу ткізілді.
Жалпы облыста ағымдағы жылдың 1-жарты-
жылдығында аталған жүйе бойынша 1209 адам
тестілеуге қатысуда. Жалпы, облыстың қала,
аудан және басқармалар мен департаменттердің
мемлекеттік қызметшілері, мемлекеттік қызмет
к рсету ұйымдарының қызметкерлері, жоғары
оқу орындарының оқытушылары барлығы
2000-нан астам мемлекеттік қызметкер А2, В1,
В2, С1 деңгейлері бойынша тестілеуден теді.
Қазақ тілін меңгеру деңгейін бағалау бойынша
тестілеу келесі жылы да жалғасын табатын бо-
лады. Осы орайда базалық деңгейді меңгерген
мемлекеттік қызметшілер мен қызметкерлерге
з білімдерін одан да жоғары деңгейде сынап
к руге мүмкіндік туатын болады.
Айтуған Д УЛЕТ
– Кәрібай Иманжанұлы, Тәуелсіз мемле кеті міздің
Конституциясының қабылданғанына биыл жиырма
Достарыңызбен бөлісу: