Боданға түскен бұл басым
жүктеу/скачать 17,59 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Т леген ҚАЖЫБАЕВ Тәу етем са ан, басымды иіп ДОМБЫРАНЫҢ СӘНІ КЕТІП БАРА МА... ЖЕҢІМПАЗДАРЫМЫЗБЕН
- МАҚТАНАМЫЗ!
- Қазақстанның жаңа Конституциясы қабылданғаны белгілі. Ата Заңға сәйкес еліміз президенттік басқару
- Конституция күні болып белгіленді. Ата Заңымыздың ел көңілінен шығуының арқасында демократиялық реформалар
- Рио Олимпиадасы өз мәресіне жетті. Әйгілі «Маракана» стадионында жабылу салтанаты өтті. Жеңістің шаттығы, жеңілістің ащы дәмі
- – спортшылар мен жанкүйерлер көңілін бірде аспандатып, бірде толқытып отырды. Иә, бұл спорт, бұл дода! Еліңнің намысы
- 22-ші орынға тұрақтады. 3 алтын, 5 күміс және 9 қола жүлде қоржынға түсті. Жиыны 17 медальге қол жетті. Көк туымыз
- Әкімі қазақша сөйлемейтін әкімдіктен не қайран «Майдангерден қалған жалғыз тұяқпын...»
- Шаңырақ 4-бет 6-бет 11-бет КЕЛЕСІ НӨМІРДЕН ОҚИТЫНДАРЫҢЫЗ
- Қоңыр домбыра. Алдымда жайраңдап жатқан жан жолдасым. Бұл сонау атам заманнан берен перзенті секілді емес пе еді. Қазақ қазақ
- 9-бет 2 №34 (1344) 25 – 31 тамыз 2016 жыл АНА ТІЛІ
- Сайын БОРБАСОВ, саяси ғылым докторы, профессор
- Жуырда Алматыда Қазақстан Рес- публикасы Премьер-министрінің орынбасары Дариға Назарбаеваның қатысуымен «Универсиада – 2017.
- Алматы» ұйымдастыру комитетінің отырысы тті.
- Қазақстан Республикасының Президенті Н.НАЗАРБАЕВ
- «Жер заңнамасының кейбір нормаларын қолдануға мораторий енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2016 жылғы 6 мамырдағы
- № 248 Жарлығына өзгеріс енгізу туралы
- Парламент Сенатының депутат- тары Мұрат Бақтиярұлы мен
| www.anatili.kz e-mail: anatili_gazetі@mail.ru www.twitter.com/anatilikz www.facebook.com/anatilikaz №34 (1344) 25 – 31 тамыз 2016 жыл
1 9 9 0 ж ы л ғ ы н а у р ы з д ы ң 2 2 - с i н е н б а с т а п ш ы ғ а д ы Сөзi жоғалған жұрттың өзi де жоғалады Байлаған шынжыр, Тірлігім сылбыр, Боданға түскен бұл басым; Кім бұлдамақ Ноқтаға түскен құл басын; Түңілген жаным, Түнерген маңым, Сезінген соң, Азаттық айы тумасын. Ғасырлар тті, ксікті мір, кпеге тепті; Теріскей желі, Тоңдырып мені, Ызғар боп пті. Тезек терген, Теперіш к рген. Сорлы анам, К з жасын сыймай, К лдете т кті. Маңдайдан терім, Тарам да тарам Тамшы боп ақты; Қайысып белім, Шеменді шерім, Тас болып қатты; Қасірет – қақпан, Жолымда жатты; Мүлт кетсем болды, Балтырдан қапты. Қазақтың к ші – Тарантас арба. Жыландай жылжып, Ілбиді зорға; Бұлқынған арман, Қу тірлік жалған, Қамалған торға! Азаттық жолда, Жығылдық орға. Одан да шығып, Малтықтық сорға. Бар екен тәңір – Осынау күнге Жеттік-ау зорға! Ата Заң маған, Қымбатсың ерен. Аңсары асқақ, Азаттық – бас бақ, Аңғардық сенен. Жеті хақ к кке Жеткендей т бем. Аттандық алға. Қырандай самға, Ақ желкен кемем! р қарпың – қорған, р бабың – панам, Ата Заң саған, Имандай сенем! Жүзіңе сенің Түспесін тозаң. зің бар тұста, Жол сілтеп нұсқа, Мен неге тозам?! Тұғыры берік, Басымда ерік, Кетпейді мазам! Айбының – бедел, Айтқаның – кемел, Ғасырдан-ғасыр, зіңмен озам! Ата Заң маған, Армансың биік. Жатпенен жалпақ, Теңесті иық! Сен барда, Заңым, Кешпеймін күйік. Қалың ел – қазақ, Тартпайды азап. Тұрады сені, Мәңгілік сүйіп! Бағдарым – бағым, Арайлы – таңым. Тәу етем саған, Басымды иіп!
ДҮБІРЛІ ДОДА АШЫҚ АЙТУ – АРДЫҢ ІСІ ЖЫР ЖОЛДАРЫНАН 30 ТАМЫЗ – КОНСТИТУЦИЯ КҮНІ
ҚАЗАҚТЫҢ ТОЙЫ ҚАЛАЙ
ӨТЕДІ? Шаңырақ 4-бет 6-бет 11-бет КЕЛЕСІ НӨМІРДЕН ОҚИТЫНДАРЫҢЫЗ: Үні дәуірден-дәуірге, ғасырдан-ғасырға ұласып, арғы бабалардан, Боғдадан, Кет- бұғадан, Құрманғазыдан, Абылдан, Дәулет- керейден, Тәттімбеттен, Есірден, Қазанғаптан, скенбайдан, Құлшардан, т.т. қайсы бірін ай тайық, барша дүлдүлдерден қазіргі ұрпаққа мұра, аманат болып жеткен құдіретті құрал. Оны мақтаймыз, дәріптейміз. Қадыр Мырза- лінің «нағыз қазақ емес, нағыз қазақ дом- быра» дегенінің зі неге тұрады. Және де Жұмекен Нәжімеденов былай деген: Майысып қос ішегіңнен күй ткенде, Ой туар жүрек түгіл сүйектен де. Домбырам, қайран менің, қайран менің, Ризамын сені маған сый еткенге. Ақындар не айтпаған, тағы да: Домбырам, жүрегіммен үндес едің, Сенімен сырласымдай тілдесемін. Бабамнан қалған мұра сен болмасаң, нердің не екенін білмес едім.
Немесе:
Күмбірлеп күй естілсе домбырадан, Құйылар шәрбат сезім құлдыраған. Шымырлап шыққан үні шанағынан, Елітер бойыңызды балбыраған. Айта берсе, мұндай мадақтар те к п. Иә, қазақ ертеде баланың бәйбішеден туғаннан басқасын т менгі сұрыпқа, яғни сортқа балаған. Жоғарыдағыдай қанша күмпілдетіп, әупілдетіп ауызша мақ таған мен іс жүзінде домбыраның бағасы түсіп барады. Мынаны қараңыз, Абай « сем ән мен тәтті күй» деп екеуін шендестіріп, теңестіріп айтқанмен, қазір әннің безбені басып кетті. Теледидарды қосып жіберсеңіз, қазақ арнала- рында шулап жатқан әнге тап боласыз. К бісі мәнсіз, пәтуасыз жыртақай әндер. Түсінігі нашар жандар, әсіресе жастар, құр ырғаққа ылығып, шәліріп отырады. Осы күні әнші іздеу деген дертке, індетке айналды. Құдды бір әнші тау сылып құрып кеткендей. здерінше мамансынған үш-т рт әнші креслода теріс қарап отырып, «Қазақстан даусын» іздейді.
2 №34 (1344) 25 – 31 тамыз 2016 жыл
АНА ТІЛІ Қазақстан тарапынан Сыртқы істер министрі Ерлан Ыдырысов, Премьер- м и н и с т р д і ң о р ы н б а с а р ы – А у ы л шаруашылығы министрі Асқар Мыр- захметов, «Самұрық-Қазына» Ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ Басқарма т рағасы мірзақ Ш кеев, Инвестициялар және даму министрі Жеңіс Қасымбек және тағы басқа да делегация кілдері қатысқан кеңейтілген жиында бірнеше мәселе талқыланып, екі елдің ынтымақтастығын арттыру жолында келісс здер жүргізілді. Екі елдің Мемлекет басшылары Қазақ- стан мен Польша арасындағы Эконо- микалық ынтымақтастық туралы декла- рацияны қабылдап, екі елдің Сыртқы істер ведомстволарының басшылары Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Польша Үкіметінің арасын дағы Адамдардың ре- адмиссиясы туралы келісімге қол қойды. Сонымен қатар Ауыл шаруашылығы саласындағы ынтымақтастық туралы Үкіметаралық, Қазақстанның Даму Банкі мен Польша Ұлттық экономика банкі арасындағы негіздемелік мәні бар маңызды құжаттарға қол қойылды. Елбасы Н.Назарбаев Польша Респуб- ликасы Сенатының т рағасы Станислав Карчаевксиймен, осы елдің Премьер- министрі Беата Шидломен кездесіп, іссапар барысында жасалған келісімшарт н е г і з і н д е ж ұ м ы с т а р д ы қ а р қ ы н д ы жалғастыру қажеттігін тілге тиек етті. Кездесу барысында Мемлекет басшы- сы Н.Назарбаев «Біздің елдерімізді ортақ тарих байланыстырады. Біз Ресейдің екі жағында орналасқан елміз. Польша – Қазақстанның Еуропадағы ең маңызды, Халықаралық қатынастарда әлем м е м л е к е т т е р і о р т а қ ш е ш у г е т и і с т і мәселенің бірі – ядролық қаруды шектеу мәселесі. Соңғы 20 жылда әлем халықтары ядролық қаруды қолданудың адамзатқа қаупін түсіне бастады. Бірақ та ядролық қару қаупі сейілді деуге болмайды. Қазіргі к пполюстік әлем үшін ядролық қаруды те- жеу, одан туатын қауіп-қатерлердің алдын алу мәселесінің маңызы арта түсуде. Осыны түсінген Қазақстан әлем халықтарына үлгі болып 1989 жылы Семей ядролық полиго- нын жапқызды. лемдегі қуаты жағынан т ртінші орындағы ядролық потенциал- дан бас тарту арқылы әлемге Қазақстан бейбітшілік үлгісін к рсетті. Қазақстанның з еркімен 1200 дана ядролық қарудан бас тартып, оны түгелдей Ресейге ткізіп беруі әлемдік саясаттағы теңдесі жоқ оқиға бол- ды. Бұл қадам арқылы Қазақстан әлемдік қауымдастық алдында зор бедел ғана – Е л б а с ы н ы ң т а п с ы р м а с ы н а сай Универсиада ткен соң кезекте тұрған 1748 алматылыққа Атлеттер қалашығынан пәтер беріледі. Уни- версиада кезінде қалашықта тұратын спортшыларға арнап алынған жиһаз, тұрмыстық техникалар ойындардан соң Алматыдағы әлеуметтік мекеме- лерге б лініп беріледі. Қаладағы ау- рухана, емхана, балабақшаларға 3700 теледидар мен тоңазытқыштар, 1750 кір жуғыш машине таратылады, – деді Б.Байбек. Үкімет басшысының орынбаса- ры Дариға Назарбаева Универсиа- даны ткізу кезіндегі қызмет к рсету, к лік қозғалысы, әсіресе, қауіпсіздік м ә с е л е с і н е б а с а н а з а р а у д а р у қажеттігіне тоқталды. Бұл мәселеге қатысты Бауыржан Байбек Алматы басшылығы ІІМ, ҰҚК және Бас про- куратурамен бірлесіп, Универсиа- да кезіндегі қауіпсіздікке қатысты бірқатар жұмыстар жасалғанын баянда- ды. кім Ішкі істер министрлігінің есебі бойынша құқық қорғау органдарының 6500 қызметкері Универсиаданың қауіпсіздігін қамтамасыз ететінін, жергілікті бюджеттен қалалық Ішкі і с т е р д е п а р т а м е н т і н е ж а р ы л ғ ы ш з а т т а р д ы а н ы қ т а й т ы н д е т е к т о р - құралдарын алуға 222 млн. теңге б лінгенін жеткізді.
қару немесе ядролық технологияларды сатып алуға ұсыныстар жасады. Алайда Қазақстан осы күрделі мәселелерге бай- ланысты тәуелсіз саясат жүргізіп әлемдік беделге ие бола алды. Қазақстанның ядролық полигонды жабу және ядролық қауіпсіздікті нығайту ұсыныстары зінің нәтижелерін берді, бүкіл әлемдік қауымдастыққа з үлгісін та- ратты. Семей ядролық полигоны жабылған соң АҚШ-тың Невададағы, Қытайдың Лоб-Нордағы, АҚШ-тың Жаңа Жердегі және Францияның Муроруа атоллындағы ядролық сынақ полигондарының үнін шірді. Қазақстанның «Семей-Невада» қозғалысы үлгісімен басталған әлемдік антиядролық қозғалыс және қарсылық акциялары ондаған ядролық сынақтарды мерзімінен бұрын тоқтауға ықпал етті. рине, Ресейдің әскери- ндірістік кешеннің кілдері Қазақстан полиго- нын бұрынғыша пайдалануды к здеп бақты. Семей ядролық полигонын жабу Қазақстанға біртіндеп халықаралық де- виденттер әкеле бастады. Ядролық сынақ алаңы жабылғанда әуелі АҚШ, Ресей, Англия, одан кейін Қытай мен Франция Қазақстанның ядролық қауіпсіздігіне кепілдік берді. Қазақстан осы маңызды қадамымен алыс-жақын к рші елдерге үлгі болды. Орта Азия мемлекеттері ядролық қарусыз аймақ құру ж нінде Семей келісіміне қол қойды. Қазақстан Президентінің шақыруымен 182 мемлекет ядролық жа- рылыстан бас тарту туралы келісімге келді. Олардың 154 мемлекеті бұл келісімді рати- фикциялады. Қазақстан БҰҰ мүше болып енген- нен кейін оның арнаулы мекемелерінде белсенді жұмыс жүргізе бастады. Бұл ынтымақтастық елдің сыртқы саясатының басым бағдарларының біріне айналды. БҰҰ Бас хатшысы Пан Ги Мун «ядролық қарудан з еркімен бас тарту, Семей по- лигонын жабу әлемдік тәжрибедегі ерекше жағдай болып табылады» деп жазды. БҰҰ Бас хатшысы 2010 жылы Қазақстанға екі мәрте ресми сапар жасады. Сайын БОРБАСОВ, саяси ғылым докторы, профессор ең жақын әріптесі. Екі елдің арасында екі жаққа да пайдалы к п нәрселер бар. Ең бірінші, ол экономикалық қатынас. Біз Президент мырзамен жеке отырып саяси жағдайларды да, экономикалық мәселелерді де талқыладық» дей келе, алдағы тетін бизнес-форумнан к п үміт күтетіндігін жеткізді. Б ұ д а н к е й і н Қ Р П р е з и д е н т і Н.Назарбаев пен Польша Президенті А.Дуда екі елдің 400-ден астам кәсіп- кері келген Қазақстан-Польша бизнес- форумының таныстырылымына қатыс ты. Қазақстанның Польшаға экспортында энергия ресурстары, шикізат және хи- мия, к мір неркәсібі, қара металлур- гия, астық пен мақта, т.б. ауыл шаруа- шылығы німдері басым болса, Поль- шадан Қазақстанға жеткізілетін негізгі импорт түрлері – электрлік-тұр мыс- тық құрылғылар мен жабдықтар, хи- мия неркәсібі мен ауыл шаруашылығы німдері, азық-түлік тауарлары, жиһаз, т.б. екендігін атап туіміз қажет. Елбасы з с зінде Қазақстанда поляк компанияларының қатысуымен құны 100 млн доллар болатын үш жобаның жүзеге асырылып жатқандығын, елі- мізде 100-ден астам кәсіпорынның жұмыс жүргізіп жатқандығын атап тті. Сондай-ақ Қазақстанды поляктардың шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту тәжірибесі қызықтыратынына тоқталып, мемлекетімізде шағын және орта биз- жинап қойған жоқ, зінің қауіпсіздігін күшейтетін халықаралық кепілдіктерге де ие болды. Қазақстан к пвекторлы сыртқы саясат бағытын жүргізе отыра басқа мемлекет- термен бірігіп зінің ықпал ету аймағында мемлекетаралық қатынастардың қазіргі з а м а н ғ ы ж ү й е с і н қ а л ы п т а с т ы р д ы . Біріншіден, Орталық Азия мен Қазақстан ядролық қарудан азат аймаққа айнал- ды. Екіншіден, осы аймақ жаһандық энергетикалық орталықтардың бірі болуға лайықты потенциалға ие екендігін к рсетті. Үшіншіден, Орталық Азия арқылы Батыс пен Шығысты жалғастыратын транзиттік жүйенің іске қосылатыны белгілі болды. Т ртіншіден, осы аймақтан тетін мұнай, газ құбырлары әлемдік экономиканың дамуына з ықпалын тигізетіндей дәрежеге к теру міндеті шешіліп жатты. Бесіншіден, Қазақстанның аса бай уран қоры бейбіт ядролық энергетиканы дамытуға зінің қомақты үлесін қоса бастады. Алтыншы- дан, ңір халықаралық терроризм, экстре- мизм, заңсыз к ші-қон, есірткі транзитті, адам саудасы сияқты сын-қатарлермен күресте әлемдік ркениетті мемлекеттер қауымдастығының сенімді тірегіне айнал- ды. Жетіншіден, Қазақстан жаһандық сын- қатерлермен күресте БҰҰ, ЕЫҚҰ, ҰҚШҰ, ШЫҰ, НАТО, ИЫҰ сияқты халықаралық ұйымдардың қызметіне белсене атсалысты және олардың қызметтерін жандандыруға бағытталған түрлі ұсыныстар берді. Қазақстанның 1992 жылдың 2 науры- зынан бастап БҰҰ мүше болып кіруінің ел Алан жібаев ҚР Ақпарат және коммуникациялар вице-министрі болып тағайындалды. Ол бұған дейін «Айқын» және «Литер» қоғамдық-саяси газеттерін басқарды. А. жібаев еңбек жолын 90-жылдардың ортасын- да «Макс» радиосында қарапайым радиожүргізуші қызметінен бастап, «31-арна» телерадиокомпа- ниясында бағдарламалар редакторы, кейінірек тележүргізуші болды. р жылдары «Караван» радио- сын басқарды, «ТАҢ» телерадиокомпаниясында» және «Тенгри ФМ» радиосында бас продюсер болды. несті дамытушы азаматтарға қолдау к р- сетілетінін жеткізді. «Кәсіпкерлерге к мектесу үшін бизнеске қолайлы жағдайлар туғызуға бағытталған ұлттық бағдарламалар жүзеге асырылуда. Кәсіпкерлерге атаулы к мек к рсететін «Даму» атты кәсіпкерлікті дамытудың арнаулы қоры жұмыс істейді. Бізді сіздердің агро неркәсіп кешенін дамыту, ауыл шаруашылығы німдерін ңдеу, к лік және логистика, энерге- тика, фармацевтика салаларындағы тәжірибелеріңіз қызықтырады. Мен екі елдің бизнес кілдерін қызықтыруы мүмкін бірнеше саланы ғана атап ттім. Бұл ретте Польша үкіметі қабылдаған Пер- спективалы нарықтарды игерудің 2013- 2016 жылдарға арналған бағдарламасының әлеуетін белсендірек пайдалану қажет. Онда Қазақстан Бразилия, Канада, Түркия және Алжирмен бірге перспективалы бес экономикалық нарықтың бірі ретінде к рсетілген. Бұдан б лек, Польшада біздің елмен бірқатар саладағы ынтымақтастық туралы арнаулы бағдарламалар жүзеге асырылуда» деді Н.Назарбаев. Іссапар барысында Мемлекет бас- шысы Н.Назарбаев Польшаның Краков, Варшава, Познань секілді ірі қалаларында білім алып жатқан қазақстандық жастар- мен кездесіп, олардың алған білімдерінің нәтижесін туған жерлерінде к рсетуге, еліміздің дамып-к ркеюіне жұмсауына шақырды. Жуырда Алматыда Қазақстан Рес- публикасы Премьер-министрінің орынбасары Дариға Назарбаеваның қатысуымен «Универсиада – 2017. Алматы» ұйымдастыру комитетінің отырысы тті. Ж и ы н д а с й л е г е н с з і н д е Д.Назарбаева «Универсиада-2017» жобасы ның арқасында Алматыда за- манауи үш нысан пайда болғанын атап тіп: «Жаңа инфрақұрылым қалыптасып, тұрғын үй кешендері салынуда. Театр, кино залдары, к рме залдары бар, әмбебап нысандар бой к теріп, барлық тұрмыстық-әлеуметтік инфрақұрылым жасалуда. Алматының аудандары одан сайын жайлы болып келеді» деді. Алматы қаласының әкімі Бауыржан Б а й б е к Б ү к і л ә л е м д і к о й ы н д а р ғ а қатысты бірнеше жаңалықтармен б лісті. Шаһар басшысы Бүкіләлемдік студенттік спорт федерациясының (FІSU) Универсиада нысандарына атау беру талаптарына сәйкес және Мемлекет басшысымен келісіліп, Алматы Универсиадасының жаңа нысандарына атаулар берілгенін айт- ты. Мысалы, Алатау ауданындағы 12 мың орындық Мұз сарайы – «Алматы арена», Медеу ауданындағы 3 мың орындық мұз айдыны – «Халық арена» деп аталады.
1. «Жер заңнамасының кейбір нормаларын қолдануға мораторий енгізу ту- ралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2016 жылғы 6 мамырдағы № 248 Жарлығына (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2016 ж., № 27, 150-құжат) мынадай згеріс енгізілсін: 1-тармақтағы «2016» деген цифрлар «2021» деген цифрларға ауыстырылсын. 2. Осы Жарлық қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.
Астана, Ақорда, 2016 жылғы 18 тамыз. № 308 Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы «Жер заңнамасының кейбір нормаларын қолдануға мораторий енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2016 жылғы 6 мамырдағы № 248 Жарлығына өзгеріс енгізу туралы үшін үлкен саяси маңызы болды. Жаһандық және аймақтық мәселелерді шешуге тікелей қатысуға және маңызды әлемдік шешімдерді талқылауға мүмкіндік туды. Қазақстан БҰҰ бірге отыра Арал теңізі, Семей ядролық полигоны аймағының экологиялық мәселелерін шешуде 1990 жылы 29 тамызда Семей полигонының жабылу күнін БҰҰ Ядролық сынақтарға қарсы іс-қимылдың халықаралық күні деп жариялады. Қазақ елі БҰҰ-мен ядролық қаруды таратпау мәселелермен қатар, экологиялық басымдылықтар, әлеуметтік- экономикалық даму, адам құқықтарын қорғау, халықаралық терроризмге, нар- котрафикке қарсы күрес мәселелері бойынша ынтымақтасуда. Қазақстан мәдениеттер мен діндер арасындағы үнқатысу, диалог ұйымдастыруы арқылы да әлемдік бейбітшілікті нығайтуға ықпал етуде.
Кеңес Одағы ыдырауының алдында 1991 жылы 31 тамызда Қазақ КСР-нің Президенті Н. Назарбаев «Семей ядролық сынақ алаңын жабу туралы Жарлыққа» қол қойды. Қазақстан з жерін Кеңес Одағының ядролық арсеналынан тазарту ісіне кірісті. Қазақстанның тәуелсіздігінің алғашқы жылдарында елдің ядролық по- тенциалына қызыққан Иран, Түркия, Пәкістан сияқты жақын орналасқан мем- лекеттермен қатар алыста жатқан Египет, Ливия, Сауд Арбиясы, БА , Кувейт сияқты мұсылмен мемлекеттері Қазақстанда з ықпалын күшейтуге тырысып бақты. Олардың кейбірі Қазақстанға ядролық
жүктеу/скачать 17,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|