Болтаева ә. М

жүктеу/скачать 350,96 Kb.

бет	56/89
Дата	19.06.2023
өлшемі	350,96 Kb.
	#102180

1 ... 52 53 54 55 56 57 58 59 ... 89

Болжам:

Н_о - Бірінші таңдаудағы белгілер деңгейі екінші таңдаудағы белгілер деңгейінен артық емес.
Н₁ - Бірінші таңдаудағы белгілер деңгейі 2 таңдаудағы белгілер

²⁸ Сидоренко Е. В. Методы математической обработки в психологии. -СПб: ООО «Речь», 2007.
– 350с.-42б

деңгейінен артық.
^Q- критерийін есептеу алгоритмі

№	Есептеулер мазмұны
1	ⁿ¹, ⁿ²^¹¹ⁿ¹^ⁿ²шектеулерінің орындалуын тексеру
2	Әр таңдаудың мәндерін белгілердің өсу реті бойынша бөлек реттеу. 1 таңдау ретінде мәндері жоғары, 2 таңдау ретінде мәндері төмен таңдауды анықтау
3	2 таңдаудағы ең жоғарғы мәнді анықтау
4	1 таңдаудағы жоғары мәнінен артық мәндер санап, алынған биіктікті ^S¹деп белгілеу
5	1 таңдаудағы ең төмен 1 (mіn) мәнді анықтау
6	2 таңдаудағы 1 таңдаудың ең төмен мәнінен кем мәндерді санап, алынған биіктікті ^S²деп белгілеу
7	^Q- эмпирикалық мәні ^Q^^S¹^^S²формуласы бойынша анықтау
8	^Q- критерикалық мәнін ⁿ¹және ⁿ²мәліметтеріне сәйкес шеткі мәндер кестесі арқылы айқындаймыз (Қосымша 4). Егер ^Q^эмптең ^Q^0,05немесе одан артық болса ^Н⁰терістеледі.
9	ⁿ¹^,ⁿ²^²⁶жағдайында алынған эмпирикалық мәндерді ^Qкр^¹⁰⁽^^^0,05)_және^Qкр^¹⁰⁽^^^0,01)_{салыстырамыз.}_ЕгерQ_эмп_мәні^Qкр^⁸ басым түссе немесе теңесе ^H⁰шектеледі

Манн - Уитнидің U- критерийі

Критерийдің тағайындалуы: ^U- критерийі шағын таңдаулар ( ⁿ¹^,ⁿ²^³ⁿ¹^^2,ⁿ²^⁵жағдайында) арасындағы айырмашылықты айқындауға мүмкіндік береді және Розенбаум критерийіне қарағанда қуаттылығы жоғары болып саналады.²⁹
Сипаттамасы: Бұл критерийді пайдаланудың бірқатар тәсілдері мен қатар шеткі шеткі мәндер кестесінің де бірнеше варианттары бар (Гублер Е.В. 1978, Рунион Р 1982, Захаров В.П 1985, MecallR.1970, Krauth.J.1988) ^U- бойынша мәндердің қиылысу аймағы азайған сайын, айырмашылықтың ақиқатына жоғарылай түседі.

²⁹ Сидоренко Е. В. Методы математической обработки в психологии. -СПб: ООО «Речь», 2007.
– 350с.-49б
^U- эмпирикалық мәні ^Uкритерилерінің мәнінен неғұрлым төмен болған

сайын
⁽^Uэмп ^^Uкрит ⁾
екі топ мәліметтері арасындағы айырма сенімді болады, яғни

^H⁰терістеліп, ^Hтолық сенімділікпен қабылданады
Бұл әдіс екі таңдау арасындағы мәндердің қиылысу зонасының жеткіліктілігін анықтайды. 1 қатар ретінде алдын-ала бағалаулар бойынша жоғары мәнге ие. 2 қатар ретінде алдын-ала бағалаулар бойынша төменгі мәнге ие қатарларды айтамыз.

Пайдаланудағы шектеулер:

Әр таңдауда 3-тен кем емес бақылау болуы тиіс

ⁿ¹^,ⁿ²^³; егер бір таңдауда

2 бақылау болса, онда екінші таңдауда олардың саны 5-тен кем болмауы тиіс.

Әрбір таңдаудағы бақылаулар саны 60 тан аспауы тиіс

ⁿ¹^,ⁿ²^⁶⁰. Алайда

n₁, n₂ 20
туғызады.
жағдайының өзінде-ақ мәліметтерді рангілеу біршама қиындықтар

- критерийін есептеу алгоритімі

№	Есептеулер мазмұны
1	Зерттеушілердің барлық мәліметтерін индивидуалды карточкаларға ауыстыру
2	Әр топ карточкаларды әр түспен белгілеу (1-топ қызыл, 2-топ көк т.б)
3	Барлық карточкаларды олардың тобына қарамастан бір қатар өсу реті бойынша орналастыру
4	Карточкадағы мәліметтерді өсу реті бойынша рангілеу. Рангілер саны зерттеушілер санына тең болу керек ^R^ⁿ¹^ⁿ²
5	Карточкаларды түсіне қарай 2-топқа бөліп орналастыру
6	Әр топтың рангілерінің қосындысын шығару, рангілердің жалпы қосындысының есептеу қосындысына сәйкестігін тексеру
7	2 рангілік қосындылардың жоғарғысын анықтау.
8	^U- эмпирикалық мәнін төмендегі формула бойынша есептеу U  (n  n )  ⁽^nx^¹⁾T 1 2 ₂x ⁿ¹- 1таңдау тобындағыларды зерттеу соны ⁿ²- 2таңдау тобындағылардың зерттеу саны ^T^x- жоғары рангі қосындысы ⁿ^x-жоғары рангі қосындысы бар топтағы зерттеушілер саны
9	^U-критерий мәнін шеткі мәндер кестесі бойынша ⁿ¹, ⁿ²санына байланысты анықтау (Қосымша 4). ^U- эмпирикалық мәні ^U^критмәнімен төмен болған сайын, 2 топ мәліметтерінің айырмашылығы ақиқаттылығы

жоғарылай береді. ^U^эмп^^U^кр^0,05онда ^H⁰шеттетіліп ^H¹қабылданады.

Крускал – Уоллистің Н- критерийі

Критерийдің тағайындалуы: ^H-критерийі бір мезгілде 3, 4 және одан-да көп таңдау тобы арасындағы қандайда бір белгілік дәрежелердің айырмашылығын бағалау үшін пайдаланлды. Ол белгілік дәреженің бір топтан екінші топқа өту кезіндегі өзгерісін анықтауға мүмкіндік бергенімен бұл өзгерістердің бағытын көрсетпейді³⁰.
Сипаттамасы: Бұл критерий өз сипаты жағынан екіден көп таңдау тобы үшін арналған ^U- критерийінің жалғасы болып табылады. Критерийдің есептеу процедурасы осы ^U- критерийіне ұқсас болады.
Сонымен қатар ^H- критерийі кей жағдай да бір факторлы диспарсиялық әдістің параметрикалық емес аналогы ретінде де қарастырады. (Гюрин Ю.Н 1978). Кей кезде оны «Рангтер жиыны» критерийі деп те атайды (Носенко. И.А 1981).

Пайдаланудағы шектеулер:

3 таңдауды салыстырғанда олардың біреуіндегі бақылау санының 3-ке тең

ⁿ^³, ал екеуінің 2-ге тең ⁿ^²жағдайы қарастырылады.
Алайда таңдаулар құрамының мұндай жағдайында мәнділіктің ең төменгі

деңгейіндегі айырмашылық анықталады.
(  0,05)
мәнділіктің неғұрлым жоғары

деңгейдегі айырмашылықты анықтау үшін таңдаулар көлемінің ең кем дегенде
⁴^:²^²арақатынасы болуы қажет.

^H- критерий шеткі мәндерінің кестесінде 3 таңдау тобы ғана

қарастырылған
^{ⁿ¹^,ⁿ²^,ⁿ³^}^⁵. Таңдаулар көлемі мен ондағы зерттелушілер

санының көп жағдайында
^x2 - критерий шеткі мәндер кестесін пайдалану қажет.

Себебі ^H- критерий
^x2 - критерий таралымына өте жақын болып келеді. (Носенко

И.А. 1981, J.Greene, M.D Olіveta 1982). Бұл кезде еркіндік дәрежесінің саны мына формула бойынша анықталады.

 C 1

С – салыстырылатын таңдау саны.

Таңдауларда көптеген салыстырулар кезінде қандайда бір нақты жұптар арасындағы айырмашылықтардың ақиқаттылығы кемуі мүмкін.

Бұл шектеулерді болдырмау үшін барлық салыстыратын жұптардың саны
^^^c⁽^c^¹⁾^теңестірілуі қажет.

^H- критерий есептеу алгоритмі

№	Есептеулер мазмұны

³⁰ Сидоренко Е. В. Методы математической обработки в психологии. -СПб: ООО «Речь», 2007.
– 350с.-56б

1	Зерттелушілер мәліметтерін индивидуалды карточкаға ауыстыру
2	Әр топ карточкаларын әр түрлі түстермен немесе басқа да белгілермен белгілеу (1-қызыл, 2-көк, 3-жасыл т.б.)
3	Барлық карточкалардың олардың тобына қарамастан, 1 қатарға өсу реті бойынша орналастыру.
4	Карточкалардағы мәліметтерді өсу реті бойынша рангілеу, әр карточкаға – тән рангілерді жазу. Рангілер саны зерттеушілер санына = тең болу керек.
5	Карточкалар түсіне немесе басқа да белгілеріне орай топтарға бөлініп орналастыру
6	Әр топтың рангілерінің қосындысын шығару. Рангілердің жалпы қосындысының есептеу қосындысының сәйкестігін тексеру
7	^H- эмпирикалық мәнін есептеу ^12 Ti²^ ^H^^^ ^^³⁽^N^¹⁾ __N (N  1) n __ ^N- біріккен таңдаудағы зертелушінің жалпы саны. ⁿ- әр топтағы зерттелушінің саны. ^T- әр топтағы рангілер жиыны
8_а	Таңдаулар санының ^c^³, ⁿ¹^,ⁿ²^,ⁿ³^⁵жағдайында ^Нкритерий мәнін анықтау. Егер ^Нэмпирикалық мәні ^Ншеткі мәніне тең немесе басым болса, шеттетіліп ^Н¹қабылданады.
8_б	Таңдаулар санынның ^c^³, ⁿ¹^,ⁿ²^,ⁿ³^⁵жағдайында ^Нкритерий мәнін ^х2 критерийінің шеткі мәндер кестесі бойынша анықтау (Қосымша 4). ^Н^эмп^^Н^кржағдайында ^Н¹сенімділікпен қабылданады.

жүктеу/скачать 350,96 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 52 53 54 55 56 57 58 59 ... 89

Болтаева ә. М

Болжам:

Манн - Уитнидің U- критерийі

Пайдаланудағы шектеулер:

- критерийін есептеу алгоритімі

Крускал – Уоллистің Н- критерийі

Пайдаланудағы шектеулер:

H - критерий есептеу алгоритмі

^H- критерий есептеу алгоритмі