БоөЖ №4 Миокард ақуыздары, олардың қасиеттері, бұлшықет жиырылуындағы рөлі. Жүрек бұлшықеттерінің экстрактивті және бейорганикалық заттары

жүктеу/скачать 1,5 Mb. Дата 14.09.2023 өлшемі 1,5 Mb. #107489 түрі Құрамы

Бұл бет үшін навигация:

• ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Орындаған: Байзақ Дана Курс: 2 курс Мамандығы: Жалпы медицина Тобы: 203 Б Қабылдаған: Кулжанова Д. Жүрек бұлшықеттерінің қасиеттері КІРІСПЕ НЕГІЗГІ БӨЛІМ Жүрек бұлшықеттері Миокард ақуыздары Миокард инфарктісі Экстрактивті заттар ҚОРЫТЫНДЫ ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР Жүрек - қан тамырлар жүйесі денедегі ең күрделі жүйе. Оның құрамына қарай жүрек, қан және лимфа тамырлары кіреді. Тамырлар атқаратын қызметі, морфологиялық құрылысына қарай қан айналу жүйесінің және лимфа айналу жүйесінің тамырлары болып болып екі топқа бөлінеді. Олардың орталығы жүрек. Қан айналу жүйесінің тамырлары атқаратын қызметіне, құрылысының ерекшелігіне қарап артерия, вена, капилляр қан тамырлары болып бөлінеді. Артерия, вена, капиляр қан тамырларынан тұйық қан айналу шеңбері пайда болады. Жүрек бұлшықеті – қан тамырлар арқылы қанның қозғалысын қамтамасыз ететін қызмет атқарады. Жүрек бұлшықет тіні миокардты-жүректің бұлшықет қабығын құрайды, көлденең жолақты бұлшықет тіндеріне жатады, себебі оның кардиомиоцит деп аталатын жасушаларында көлденең сызылымды миофибрилдері болады. Ол вегетативті жүйке жүйесінің жүйкелерімен жүйкеленеді, сондықтан ол еріксіз жұмыс істейді. Бұл дегеніміз, мысалы, біз басқара алатын аяғымыз бен қолымыздың қозғалысынан айырмашылығы, біз жүрек соғуын саналы түрде модуляциялай алмаймыз. Жүрек бұлшықет жасушаларының көпшілігінде бір ядро болады, ал кейбіреулерінде екі ядро болады. Ядро жасушаның барлық генетикалық материалдарын орналастырады. Жүректің бұлшықет жасушаларында митохондрия да бар, оны көптеген адамдар «жасушалардың қуат көздері» деп атайды. Бұл оттегі мен глюкозаны аденозинтрифосфат (АТФ) түрінде энергияға айналдыратын органеллалар. Оның жасушалық құрылымына қатысты, оның негізгі сипаттамаларының бірі - іргелес жасушалар арасында орналасқан интеркалирленген дискілердің болуы. Олар механикалық күш беру және бір жасуша тудыратын жиырылу күшінің көрші жасушаларға дейін кеңеюін қамтамасыз етуге қызмет етеді. Жүректің бұлшықет жасушалары микроскоппен сызылған немесе жолақты болып көрінеді. Бұл жолақтар миозин мен актин ақуыздарынан тұратын кезектесіп тұратын жіпшелердің арқасында пайда болады. Қара жолақтар миозин белоктарынан тұратын қалың жіпшелерді көрсетеді. Жіңішке, жеңіл жіпшелерінде актин бар. Жүрек бұлшық ет жасушасы жиырылған кезде миозин жіпшесі актин талшықтарын бір-біріне тартады, соның салдарынан жасуша кішірейеді. Жасуша бұл жиырылуды қуаттау үшін ATP пайдаланады. Жалғыз миозин жіпшесі екі жағындағы екі актинді жіпшеге қосылады. Бұл бұлшықет тінінің саркомер деп аталатын біртұтас бірлігін құрайды. Актин— ет жасушасы мен басқа жиырылғыш құрылымдары бар жасушалардағы жиырылу қызметін атқаруға қатысатын жіпше протеин. Актин бұлшықет талшықтары мен миоцит цитоплазмасындағы жиырылғыш миожіпшелердің құрамына кіреді. Актин протеині миофибриллалар құрамында өзінің маңызды ферментгік белсенділігімен ерекшеленеді. Ол АТФ құрамының соңғы жағыңдағы фосфатты АТФ-тен белуге қатысып, бұлшықет талшыктары мен миоциттер миожіпшелерінің белсенді жиырылуын қамтамасыз ететін қуаттың бөлінуіне атсалысады. Актин-миозин миофиламентімен қосылып, акто-миозин кешенін түзеді. Миозин — бұлшық ет талшықтарының нәруызы; актинмен бұлшық еттің негізгі жиырылғыш элементін - актомиозин түзеді. Жалпы бұлшық еттің 40-60% құрайды. Миозиннің тағы бір маңызды қасиеті - аденозинтрифосфор(АТФ) қышқылын бөледі. Миозиндер - микрофиламенттер жүйесіндегі ақуыздар тұқымдасына жататын цитоскелетті қозғалтқыш болып табылады. Миозиндер ауыр (Н) және жеңіл (L) шынжырлардан тұрады. Н- шынжырында бас және құйрығы болады. Тропонин - бұл үш бөліктен тұратын (T, C, 1) белок молекуласы. Ол миокардтың бұлшықетіндегі актиннің жіптерінде орналасқан және оның қысылуына қатысады. Әрбір қосалқы жүрек бұлшықетінің қызметін реттеуге ерекше рөл атқарады. Денеде, көбінесе, байланыстырылған тропонин басым болады. Қандағы норма (нг / мл) 2,0 құрайды, себебі бұл белоктың тек алты пайызы цитозольде еркін болады. Бұл патология бұлшықет жасушаларының локализацияланған өлімінен тұрады. Қан ағымына кедергі болған кезде қанның таралуы басылады. Егер жүректе оттегінің ұзақ уақыт басылуы байқалса, бұлшықет өледі. Миокард инфарктісінің негізгі себебі - бұл қанның қалыпты айналымын болдырмайтын коронарлық артериялардың бітелуі. Бұл маңызды органның қалыпты жұмыс істеуі үшін қанның еркін айналуы қажет. Артерия қандағы тромбтың болуынан, атеросклероз, қант диабеті немесе гипертония және басқалардан бітелуі мүмкін. Науқастың кейбір әдеттері инфаркт қаупін арттыруы мүмкін, өйткені бұл тамырлардың тозуын тездетеді, мысалы, құрамында холестерол мөлшері көп диеталар, темекі шегу немесе есірткі тұтыну. Миокард инфарктісіне тән симптом - бұл жоғарғы аяғына, мойынға және арқаға таралатын кеудедегі ауырсыну мен қысым. Тыныс алу қиынға соғады және науқас терлеуді күшейтуге бейім. Темекі шегуден және алкогольдік ішімдіктерден бас тарту, қоректік заттармен үйлесімді тамақтану және аэробты жаттығулар жасау сияқты салауатты өмір салтын ұстану арқылы инфаркттың алдын алуға болады. Жүректің бұлшықет тіні - бұл тек жүректе болатын мамандандырылған, ұйымдастырылған тін түрі. Ол жүректің айдалуын және дененің айналасында айналуын қамтамасыз етеді. Жүректің бұлшықет тінінде немесе миокардта жүйке жүйесінен электрлік импульстарға жауап ретінде кеңейіп, жиырылатын жасушалар болады. Бұл жүрек жасушалары бірігіп, ырғақты, толқын тәрізді толғақ тәрізді жиырылуларды шығарады, бұл жүрек соғысы. Тұрақты аэробты жаттығулар жүрек бұлшықет тінін нығайтуға және инфаркт, инсульт және басқа жүрек-қан тамырлары ауруларының қаупін азайтуға көмектеседі. С.О.Тапбергенов Биохимия А.Сейтмбетова “Биологиялық химия” жүктеу/скачать 1,5 Mb. Достарыңызбен бөлісу: