Цифрлық байланыс
жүктеу/скачать 80,84 Kb.
|
Бож Бекзат
|
БӨЖ Цифрлық байланыс Орындаған: Халидолла Бекзат РЭТ-20-2 Функционалдық сұлбаны және цифрлық жүйенің негізгі элементтерін 1.1-суреті айқындайды. Хабар көзі шығысы дыбыстық сигнал немесе бейнесигнал сияқты аналогты, терме машинасының шығысы сияқты цифрлық сигнал болуы мүмкін. Ол уақыт бойынша дискретті және шығысындағы соңғы санның мағынасы бар. Хабар көзімен берілген Цифрлық байланыс жүйесіндегі хаттамада екілік символ тізбектері жіктелген. Идеал күйінде біз хабар көзі шығысының хаттамасын аз мөлшердегі екілік жүйеде көре аламыз. Басқаша айтқанда, біз хабар көзіне аз шығынды және мүлдем шығынсыз эффектті хабар көзі шығысын іздейміз. Эффектті түрлендіргіш процесі хабар көзі шығысының аналогты сияқты тізбекті екілік символды хабар көзі кодтауы немесе деректерді кішірейту деп атайтын цифрлық түрі бар. Біз хабар көзі деп атайтын екілік символдардың тізбегі хабар көзі кодерынан канал кодерына келіп түседі. Кодер каналының мақсаты: канал арқылы сигнал жібергенде кездесетін шу кедергісінен және интерференциядан өтуі қабылдағышта қолданылатын басқарылатын әдіс арқылы кейбір шығынды екілік тізбекті информацияға кіргізу. Осылайша, қосылған шығын қабылданған деректің беріктігін көбейту және қабылданған сигналдың қосылуының дұрыстығын көбейтеді. Фактілік шығын ақпараттық тізбекте қабылдағышқа жіберілген ақпараттық тізбекті декодалауда көмектеседі. Мысалы, тривиальді түрмен бастапқы екілік тізбектегі кодтау әрбір екілік символдың қарапайым т рет қайталануы. Мұндағы т кейбір бүтін оң сан. Одан қиынырақ (нетривиальді) кодтық сөз деп аталатын код түрлендіргіші блоктың ақпараттық символ k-дан өте ерекше тізбектің n символынан келеді. Деректерді кодтау кезінде енгізілетін шығын мағынасы n/k қатынасымен өлшенеді. Осы қатынастың кері мағынасы k/n код жылдамдығы деп аталады. 1.1 сурет – Цифрлық байланыс жүйесінің негізгі элементтері Екілік тізбек кодер шығысында байланыс арнасындығы интерфейс ретінде жұмыс істейтін арна цифрлық модуляторға келеді. Практикада кездесіп жүргендегідей, барлық байланыс арналары электрлік сигналдардың жіберілу түрлері (толқындық үдрістер) болғандықтан, цифрлық модулятордың негізгі мақсаты информациялық екілік тізбекті сол сигналға келтіру. Бұл сұрақты шешу үшін, мысалы, кодталған информациялық кезек белгілі уақытта бір битті тұрақты R бит/с жылдамдықпен жіберу керек. Цифрлық модулятор 0 екілік сигналды S0(t) сигналына, ал 1 екілік сигналын S1(t) сигналына айландыра салуы мүмкін. Осылайша әрбір кодер биті жеке жіберіледі. Біз оны екілік модуляция деп атаймыз. Альтернатива ретінде модулятор әртүрлі Si(t), i=0,…, M-1, бір сигнал әрбір М-1 сигналын мүмкін болатын b биттік кезекте сигналдарды қолдана отырып b кодталған ақпараттық битті бірге жібере алады. Біз оны М-позициялық модуляция деп атайық (M>2). b биттегі информациялық кезек модулятор кірісіне әрбір b/R секундте келіп түсетінін байқаймыз. Осыдан, R деректерді жіберетін арналық жылдамдық фиксация жасағанда, екілік модуляцияға қарағанда ақпараттық кезекке дәл келетін b биттен бір М сигналын жіберу үшін b рет үлкен уақыт интервалында белгіленген. Беріліс арнасы – берушіден алушыға сигналды жіберу үшін қолданылатын физикалық орта. Сымсыз байланыс арнасы ретінде атмосфера болуы мүмкін (бос кеңістік). Екінші жағынан, сым арқылы байланысты ала отырып, телефондық арна физикалық орта қатарымен, оптикалық талшық кәбелін және сымсыз арнаны қолданады (мысалы, микротолқынды радиоарна). Ақпарат жіберу үшін қолданылатын кез-келген физикалық ортаға тән, электрондық құралдар арқылы құрылатын аддитивті жылулық шу ықпал ететін механизмдерден жіберілетін сигналға кездейсоқ зақымдалуы мүмкін, өндірістік бөгет ықпалы (мысалы, автомобильдің оталдыру жүйесінің бөгеті), атмосфералық бөгет ықпалы (мысалы, күннің күркіреуі кезіндегі найзағайдың электрлік разрядтары) және т.б. Цифрлық байланыс жүйенің кіріс жағында цифрлық демодулятор жіберілген сигналды бағалайтын (екілік немесе М - позициялық), арнамен өзгеріске ұшыраған жіберілетін сигналдың жұмыс істейді және оны сан тіркесіне айналдырады. Осы сандар тізбегі қабылданған деректің мазмұнынан арналық код білімін және артықшылығын қолдана отырып, бастапқы ақпараттық тізбекті қалпына келтіріп, арналық детекторға келіп кіргізеді. Демодулятор және декодердің жұмыс сапасының өлшем бірлігі – декодерлеу тізбегінің қателесетін жиілігі. Қатенің орташа биттік ықтималдылығы декодердің шығыстық символдарына декодер-демодулятордің сипаттамалық сапасына ыңғайлы. Негізінен алғанда, қате ықтималдылығы арнамен ақпарат жіберу, таратқыш қуаты, арна сипаттамасы, шу деңгейі, интерференция табиғаты және т.б., демодуляция және декодерлеу тәсілдері болып табылады. Осы жағдайлар және олардың байланыс жүйесінің сапа сипатына екпіні келесі бөлімдерде тереңірек қарастырылады. Қорытынды кезеңде, аналогты шығыс қаралған кезде, қорек көзі декодері шығыстық кезекті декодер каналынан қабылдаған кезде, және берілісте қолданған қорек көзін кодтау әдісінің білімін қолдана отырып, қорек көзінің бастапқы қалпына келтіруге тырысады. Декодерлеу қатесі және хабар көзінің кодердегі мен декодердегі мүмкін болатын құбылмалы хабар көзінің декодерінің шығысындағы сигнал хабар көзінің шығысыны аппроксимациялауына әкеліп соғады. жүктеу/скачать 80,84 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|