Д. Т. Кен же таев Ә.Ә. Сай лы баев Ө. О. Тұяқ баев зайырлылық ЖӘне дінтану негіздері негізгі орта білім беру деңгейінің 9-сыныбына арналған оқулық
Зай ыр лы лық жә не зай ыр лы мем ле кет: тү сі ні гі жә не ма ғы на сы
жүктеу/скачать 3,82 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дін та ну әліп пе сі нен Кон фес сия
- Дін та ну әліп пе сі нен 13
- Зай ыр лы мем ле кет
| Зай ыр лы лық жә не зай ыр лы мем ле кет: тү сі ні гі жә не ма ғы на сы.
«Зай ыр лы лық» тер ми ні – қа зір гі Қа зақ стан да ғы қо ғам дық-сая си жә не мем ле кет тік өмір де гі жа ңа тү сі нік. Қа зір гі ма ғы на сын да «зай ыр лы лық» ұғы мы: • мем ле кет тің кез кел ген дін ге қа тыс ты бей та рап тық қа ты на сы; • мем ле кет тің кез кел ген дін нен тәу ел сіз ді гі, сол си яқ ты дін нің мем ле- кет тен тәу ел сіз ді гі; • ар-ұж дан жә не се нім бос тан ды ғы, дін ді зерт теу жә не дін ге сын ай ту ер кін ді гі; • мем ле кет те қан дай да бір рес ми дін нің бол мауы, осы ған бай ла ныс ты әр бір же ке адам өз таң дауы бой ын ша кез кел ген дін ді ұс та нуы на не- ме се ұс тан бауы на құ қы ғы бар; • кез кел ген дін нен, кон фес сия дан мем ле кет тік мек теп тер дің ер кін дік си па тын біл ді ре ді. Дін та ну әліп пе сі нен Кон фес сия ( лат . – «мой ын дау, жо лын ұ стану») – дінге сенушілердің бір діннің аясындағы бірлестігі. Бұл бірлестік өзіндік сенім ілімімен, ғұрыптары және ұйымдасу құрылымымен ерекшеленеді. Мысалы, хрис тиан конфессия- ларына православие, католицизм, протестантизм жатады. Дін та ну әліп пе сі нен 13 1054 жылы православ және католик болып бөлінген, 1529 жылдары католиктерден протестанттар бөлініп шықты, оның ішінде протестанттың өзі бірнеше бағытқа бөлініп кетеді, әрқайсысы жеке конфессия. Исламда сунниттік және шииттік конфессия. «Конфессия» термині батыста реформация дәуірінде кеңінен таралды, протестанттық қауымдар өзіндік сенім негіздерін (confessiones) қалыптас тырды. Зай ыр лы мем ле кет – дін ді би лік тен бө ле тін, ді ни емес, аза мат тық нор ма лар не гі зін де рет те ле тін құ рыл ғы сы бар мем ле кет; мем ле кет тік ор ган дар дың ше шім де рі нің ді ни не гі зі бо луы мүм кін емес. Зай ыр лы лық тетігі де үш принциптік қабаттардан тұрады: бей та- рап тық (мем ле кет пен мек теп тер); тәу ел сіз дік (мем ле кет тің дін нен жә не діннің мемлекеттен); ер кін дік (ар-ұж дан жә не ді ни се нім). Зай ыр лы лық дін дар лық қа қай шы емес. Зай ыр лы лық дін нің мем ле- кет ті өзі не ба ғын ды рып алу ына рұқ сат бер мей ді, со ны мен бір ге өмір дің бар лық са ла ла рын да зай ыр лы лық қа ғи да сын са на лы түр де ұс та ну ол мем ле кет тің дін ді өзі не ба ғын ды рып алу ына да рұқ сат бер мейді. Сонымен қатар зайырлы мемлекет дін атауын жамылғандардың ел азаматтарын алдап, арбауына, қорлауына жол бермейді. Қазақстанда азаматтарға ді ни мәселелер бойынша сұрақтарға жауап беретін онлайн-кеңес беретін «Қауырт желі 114» жұмыс істейді. 1. Зайырлылық деген не? 2. Зайырлылық қандай принциптерден тұрады? 3. Конфессия деген не? 1. Неліктен мемлекеттердің көбі зайырлылық ұстанымын таң- дайды? 2. Неліктен зайырлылық барлық дінге бейтарап қарайды? 3. «Зайырлылық» ұғымы қандай ұғыммен үйлесімдік таппайды? Не лік тен? QR-code арқылы берілген мәліметті тыңдаңдар. Мәтін маз мұ нын та қыр ыпп ен байланыстырып, «Кейс-ста ди» тәсілі арқылы сұраққа жауап беріңдер. жүктеу/скачать 3,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|