Д. Т. Кен же таев Ә.Ә. Сай лы баев Ө. О. Тұяқ баев зайырлылық ЖӘне дінтану негіздері негізгі орта білім беру деңгейінің 9-сыныбына арналған оқулық

149
Қа зір де собор Ал ма ты қа ла сын да ғы ең кө рік ті ғи ма рат тар дың қа та рын да. 
Со бор дың іш кі құ ры лы сын Мәскеу және Киев ше бер ле рі жүр гіз ді. Ал 
он да ғы ико нос тас көр кем су рет те рі – та ны мал су рет ші Н.Г.Хлу дов тың 
туын ды сы. Шір кеуге 1976 жы лы күр де лі жөн деу жұ мыс та ры жа сал ды. 
31-сурет. Вознесенский кафедралды соборы. Алматы
Дін та ну әліп пе сі нен
Си нод
(
грек.
«үл кен жиын»)
–
Пат риах тың жо ғар ғы ке ңе сі.
Со бор
– қа ла не ме се ел ді ме кен де гі ар хиерей дін ба сы ат қа ра тын құл-
шы лық ор ны, бас ты шір кеу.
1995 жыл дың 18 сәуі рін де Қа зақ стан Рес пуб ли ка сы Пре зи ден ті нің 
ше ші мі мен Ал ма ты да ғы Воз не се нс кий ка фед рал ды со бо ры Орыс пра-
вос ла вие шір кеуіне қайтары лып бе ріл ді. 1927 жы лы тоқ тап қал ған 
пра вос ла виелік ба ғыт та ғы құл шы лық қыз мет со бор да 1997 жы лы қайт а 
жан дан ды. Ал ма ты да ғы сон дай та ри хи жә ді гер ре тін де мем ле кет тік қор-
ғауға алын ған шір кеу дің бі рі – 1908 жы лы ар хи тек тор С.К.Тро па рев тің 
жо ба сы мен са лын ған Свя то- Ни кольс кий со бо ры. Со бор дың бі рін ші 
қыз мет ке рі Алек сандр Скальс кий бол ды. Ол реп рес сия жыл да ры (1932) 
қа мауға алы нып, 1933 жы лы түр ме де қайт ыс бо ла ды. Көп ұза май шір-
кеу де өз қыз ме тін тоқ та та ды. Шір кеуде құл шы лық қыз мет 1945 жы лы 
Ал ма ты жә не Қа зақ стан епар хиясы ның епис ко пы, ұзақ жыл ай дау да 
Дін та ну әліп пе сі нен

150
бол ған Ни ко лай (Мо ги ле вс кий) бас шы лық ет кен жыл да ры қайт а жан-
дан ды
.
Свя то- Ни кольс кий со бо ры 2000 жы лы Орыс пра вос ла виелік шір-
кеуі нің Ар хиерей со бо ры на бе ріл ді. 
О рал қа ла сын да нов го род-пс ков тық стиль де тұр ғы зыл ған Ми хайл-
Ар хан гельс кий со бо ры сақ тал ған. Қа зір гі кү ні ол да то лық тай қайт а 
жөн деу ден өт кі зі лген, көр нек ті сәу лет ес ке рт кі ші ре тін де мем ле кет қа ра-
уын да.
Қы зы лор да қа ла сын да ғы Свя то-Ка за нс кий шір кеуі де мем ле кет 
қор ғауын да ғы та ри хи-мә де ни жә ді гер лер қа та рын да. Са ры кір піш тен 
қа ла нып са лын ған бұл кө не шір кеу 1890 жы лы бой кө тер ді. Ха лық тың 
кө ме гі мен са лын ған шір кеу 1906 жыл ға дейін әс ке ри ве до мс тво ға қа рап, 
кейін Орыс пра вос ла виелік шір кеуі нің құ зы ры на бе рі ле ді. 1930 жыл-
да ры шір кеу өз жұ мы сын тоқ та та ды да, он да 1989 жыл ға дейін Қы зы-
лор да об лыс тық өл ке та ну му зейі ор на ла са ды. Сол жы лы шір кеу қай-
тадан Орыс пра вос ла виелік шір кеуі не қайтарылады. 
Та ри хи-мә де ни жә ді гер лер қа та рын да ғы бұл шір кеу лер ден тыс соң ғы 
жыл да ры жа ңа хрис тиан дық шір кеу лер елі міз дің әр об лыс та рын да бой 
кө те ріп ке ле ді. Ал ма ты қа ла сын да Құт қа ру шы Хрис тос хра мы, Қа ра ған-
ды да Вве де нс кий со бо ры, Пав ло дар да Бла го ве щенск со бо ры, Екі бас тұз 
қа ла сын да Се ра фи мо-Иверс кий со бо ры, Тал ды қор ған қа ла сын да Иоан на-
Бо гос ловс кий со бо ры, Өс ке мен нің Мир ный кен тін де Свя то-Покровский 
хра мы, Қо станай қа ла сын да Конс тан ти но-Еле ни нс кий хра мы жә не 
Сәт баев қа ла сын да Свя то- Ни кольс кий хра мы са лын ды. Бұл шір кеу-
лер де Рож дест во Хрис то во, Пас ха, Троица ме ре ке ле рі ке зін де ха лық 
көп жи на ла ды. Пра вос ла виелік храм дар дың са ны та ғы бір үл кен ғи ма-
рат пен то лық ты. Ол – Астанада ашыл ған Ус пе нск ка фед рал ды со бо ры. 
Бір ме зет те 4 мың адам құл шы лық ете ала тын бұл Ус пе нск ка фед рал ды 
со бо ры – Астанада ға на емес, Қа зақ стан бой ын ша ең үл кен ор та лық. 

жүктеу/скачать 3,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: