Д. Т. Кен же таев Ә.Ә. Сай лы баев Ө. О. Тұяқ баев зайырлылық ЖӘне дінтану негіздері негізгі орта білім беру деңгейінің 9-сыныбына арналған оқулық


Конфуций қандай еңбектер қалдырды?



Pdf көрінісі
бет39/194
Дата18.10.2023
өлшемі3,82 Mb.
#118474
түріОқулық
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   194
Конфуций қандай еңбектер қалдырды?
«Ал тын ға сыр» ілі мі. 
Мем ле кет жә не ел би лі гі мә се ле сін де Кон фу ций 
Қы тай ды үл кен бір от ба сы ретінде қа рас ты ра ды. Оның ең жо ғар ғы би леуші-
сі нен бас тап, ең тө мен гі қыз мет ші сі не дейін өзі не жүк тел ген іс ті мұ қият 
орын дау ға, тиіс ті тәр тіп ті сақ тау ға мін дет ті бол ды. Ел би леуші сі қол ас тын-
да ғы лар ға өз ба ла ла рын дай қа рау ке рек, ал қол ас тын да ғы лар би леуші ге 
адал, бе ріл ген бо луы ке рек. Кун Фу-Цзы ал ғаш қы им пе ра тор лар ке зін де 
қан ша ма тәр тіп, салт бол ған бол са, со ны то лық қал пы на кел тір ген жөн деп 
біл ді. Бұл ілім қы тай лар ара сын да «Ал тын ға сыр ту ра лы ілім» деп атал ды. 
Кон фу ций өмірінің соңғы жылдарын ізбасарларын жақсы істерге 
баулып, тәлімге толы «Ши цзин» («Өлең кітабы»), «И цзин» («Өзгеріс 
кітабы»), т.б. кітаптарды жүйелеуге арнады. Ғұламаның шәкірттері оның 


47
ілімдері мен әңгімелеріне сүйеніп, «Лун юй» («Әңгімелер мен пайымдау-
лар») деген кітапты құрастырды.
Кон фу ций ден кейін Цзы Чжан, Цзы-сы, Ци Дяо, Чжун-лян, Мэн Цзы, 
Сюнь Цзы, Юэ Чжан, т.б. шә кі рт те рі өза ра қа ра ма-қай шы лық қа то лы бір не-
ше кон фу ций мек теп те рін қа лып тас тыр ды. Олар кон фу цийлікті біз дің за-
ма ны мыз дың І–ІІ ға сы рын да бү кіл қы тай лық дін дә ре же сі не дейін кө тер ді. 
Бір не ше пат ша лық қа бө лін ген Қы тай б.з.б. ІІ ға сыр да Хань әуле ті-
нің бас шы лы ғы мен бір тұ тас мем ле кет ке айна лып, Кон фу ций ілі мі рес ми 
идеоло гия бо лып қа был да на ды. Ал Конфуций Қы тай ру ха ни та ри хын да-
ғы ең үл кен тұл ға бо лып қа ла ды. Оның ілі мі ұлт тық ді ни дү ниета ным ре-
тін де да мып, Қы тай мә де ниеті нің не гіз гі ба ғы тын ай қын дау шы ілім бол-
ды. Кон фу ций ілі мін қа зір гі күн ге дейін қы тай лық тар үл гі-өне ге тұ та ды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   194




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет