Д. Т. Кен же таев Ә.Ә. Сай лы баев Ө. О. Тұяқ баев зайырлылық ЖӘне дінтану негіздері негізгі орта білім беру деңгейінің 9-сыныбына арналған оқулық

44
Индуистер ақи 
рет 
туралы түсінігі 
бой ын ша, адам жа ны еш қа шан өл мей ді 
жә не бас қа өмір ге кет пейді де, жан тек 
бір де не ден ке ле сі де не ге орын ауыс ты-
ра ды (реин кар на ция). Осы лай жан тек 
тән ауыс ты ра оты рып, мәң гі лік ке жал-
ға са ды.
Со ны мен қа тар осы дін де гі лер «кар-
ма» се ні мі ар қы лы дү ниенің әділ ді гі 
сақ та ла ты ны на се не ді. Кар ма се ні мі 
бой ын ша, адам іс те ген жақ сы лы ғы мен 
жа ман ды ғы ның нә ти же сін ке ле сі дү-
ниеге бар ған да кө ре ді. Бұ рын өмір сүр-
ген ке зің де жақ сы лық іс те сең, ке йін гі 
өмі рің де де жақ сы лық пен ғұ мыр ке-
ше сің. Ал жа ман дық іс те сең, ал дың нан 
тек жа ман дық кү те ді. Осы лай әді лет тік 
жү зе ге аса ды.
Индуизмнің ғи ба дат не гіз де рі: өлі лер ге құр бан дық ша лу; күн ді құр-
мет теу; үйде от жа ғу; әр жағ дайда дұ ға оқу; құл шы лық жа сау; Криш-
на ның туыл ған кү ні мен Ши ва 
(9­су рет)
ке ші сияқ ты қа сиет ті күн дер ді 
атап өту; киелі кі тап тар ды оқу
.
Джайнизмге қандай сенім тән?
Джайнизм
 –
үн ді ді ні нің кас та лық жүйесі негізінде қалыптасқан 
(б.з.б. VІ ғ.) ағымдардың бірі
. 
Оның құ ру шы сы 
Вард ха ма на 
деп са на ла ды 
(б.з.б. 599–527). Вард ха ма на 30-ға жа қындаған да дү ниеден бе зіп, ас-
кет тік өмір ге тү се ді. Ол ұзақ уақыт ру ха ни шы ны ғу мен, өзін-өзі қи нау-
мен өт кі зеді. Ол бұдан соң азап ты өмір ден құ ты лу жо лы жер бетіндегі 
тірі табиғатқа зиян келтірмеу (ахимс қағидасы) деп түсінеді. 
Сон дық тан джай нис тер Вард ха ма на ға «Ма ха ви ра» не ме се «Джи-
на» (же ңім паз) де ген атақ бер ген. Осы ған орай оның құр ған ді ни ағымы 
«джайнизм» деп ата ла ды.
Ежелгі джайнизм де жаратушы құ дай се ні мі кез дес пей ді. Себебі 
Вард ха ма на құ дай ту ра лы еш қан дай пі кір айт па ған. Джайнистер осы 
ілімді уағыздаушыларға табынады. Ма ха ви ра ның өлі мі нен кейін оның 
ас кет тік өмі рі жай лы ілі мі не гі зін де джайнизм мо нах ты ғы қа лып та са 
бас та ды. Бұ рын джайнизм мо нах та ры кез бе лік пен өмір сүр се, кейін гі 
мо нах тар мо нас тыр лар да оқ шаула нып, бір орын да тап жыл май оты рып 
құл шы лық жа сай ды. Джай низмнің мо раль дық ұ станым да рын да адам-

жүктеу/скачать 3,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: