144
тілінің латынша жазылған қысқаша грамматикалық очеркі де бар. ХІІІ–
ХV ғғ. Дунай өзенінен Жоңғар қақпасына дейінгі елдің бәрі де қыпшақ тілін
түсінген. Батыс Еуропаның Шығысқа жорыққа шыққан адамдары Алдыңғы
Азия, Таяу Азия, Кіші Азия, Орта Азияны аралау үшін куман (қыпшақ) тілін
халықаралық тіл ретінде пайдалануға болады деп ұққан. Сол кездегі еуро
-
палықтар үшін латын тілі қандай рөл атқарса, бірсыпыра Азия халықтары
үшін куман тілі де сондай қызмет атқарған. «Кодекс Куманикус» Венеция
-
дағы Марк әулие шіркеуінің кітапханасында сақтаулы.
Хрис тиан ның нес то ри ан дық ба ғы тын сүйе ніш
кө ріп осы өңір ге ка то-
лик шір кеуі нің дін дар ла ры да ке ле бас та ды. Бі рін ші бо лып ка то лик тер
айқыш жо ры ғын да моң ғол дар мен әс ке ри одақ құ ру үшін
Рим дін ба сы ла-
ры ның тап сыр ма сы мен жі бе ріл ген ел ші лер (фран цис к мо нах та ры Джо-
ван ни дель Пла но Кар пи ни – 1245 жы лы, Гиль ом де Руб рук – 1253 жы-
лы, т.б. сая хат шы мис сио нер лер) кел ді.
XII ға сыр дан бас тап Қа зақ стан аумағында ис лам
ді ні тез та ра ла бас-
тайды. Ал хрис тиан дық тың қа зақ же рін де қайт а та ра луы Ре сей отаршыл-
дығымен ті ке лей бай ла ныс ты. Қа зақ тар ды хрис тиан
ді ні не тар ту мақ са ты-
мен 1882 жы лы Томск епар хиясы құ ры лып, 1895 жы лы «қыр ғыз
пра вос-
ла вие мис сиясы» бо лып, жеке бө лін ді. Пат ша үкі ме ті жер гі лік ті ха лық қа
хрис тиан ді нін күш теп ен гіз бек бол ды. Бі рақ ол сая сат нә ти же лі бол ма ды.
Шір кеу лер,
негізінен, орыс қо ны стану шы ла ры мен әс ке ри бе кі ніс тер
ор на лас қан жер лер де са лын ды. Қа зақ стан ның
ба сып алын ған ау дан-
да рын да тек хрис тиан дық ты ұ стана тын адам дар қо ныс тан ды рыл ды.
Осы лай ша Ре сей пат ша лы ғы хрис тиан дін ба сы ла ры ның жә не жер гі-
лік ті әкім ші лік тің кө ме гі мен ис лам ды ұ стана тын
ха лық тар ды хрис тиан
дініне кіргізу саяса тын қа тар жүр гіз ді.
Достарыңызбен бөлісу: 
