Д. Т. Кен же таев Ә.Ә. Сай лы баев Ө. О. Тұяқ баев зайырлылық ЖӘне дінтану негіздері негізгі орта білім беру деңгейінің 9-сыныбына арналған оқулық

147
Пра вос ла вие шір кеуле рі жа бы лып, дін қыз мет кер ле рі жер ауда рыл ды. 
Алайда Ұлы Отан со ғы сы жыл да ры Ке ңес Ода ғын да аза мат тар дың Отан 
қор ғауда, пат риот тық се зім де рін да мы ту да дін нің ала тын ор ны на мән 
бе рі ле бас та ды. Одақ та ғы дін дер дің жұ мы сы на ер кін дік бе ріл ді. Қа зақ-
стан да да пра вос ла вие шір кеуле рі нің жұ мыс та ры қайт а жан дан ды. Рес-
пуб ли ка аума ғын да шір кеу қыз ме ті нің қайт а тү леуі 1945 жы лы Қа сиет ті 
Си нод тың жар лы ғы мен Ал ма ты лық жә не Қа зақ стан дық епар хия ның 
құ ры луымен жә не оған бас қа ру шы ар хиерей (1945–1955) ар хиепис коп 
Ни ко лай ды (Мо ги ле вс кий) та ғай ын даумен бас тал ды. Дін нің мем ле-
кет тен бө лек жа ңа ша өмір сү ре бас тауы мен Қа зақ стан да ғы пра вос ла вие 
шір кеуле рі, ғимараттары қайтадан қал пы на кел ті ріл ді
.
1991 жы лы тәуел сіз дік ал ған Қа зақ стан ның Ата За ңы мен ар-ұж дан бос-
тан ды ғы, ді ни ұ станы мы, ер кін ді гі жа риялан ған нан кейін Ке ңес тік дәуір де 
көз жа зып қал ған ру ха ни ой-са на қайт а оян ды. Осы ру ха ни қоз ға лыс рес-
пуб ли ка да пра вос ла виенің да му ына мүм кін дік бер ді. Орыс пра вос ла вие 
шір кеуіне де ген көз қа рас тү бі рі мен өз ге ріп, ел аума ғын да жа ңа шір кеу лер 
са лы нып, ес кі ле рі жөн деу ден өт кі зі лді. Егер осы ған дейін пра вос ла вие дін 
қыз мет кер ле рі нің ар найы ді ни бі лі мі бол ма ған бол са, 1991 жыл дан кейін 
ді ни қыз мет ке қа жет ті кадр лар даяр лауға же дел де те жағ дай жа сал ды. Ал-
ма ты да при ход тар үшін қа жет ті пастор лар, дін қыз мет кер ле рін даяр лай -
тын ді ни учи ли ще ашыл ды. Жыл сай ын Қа зақ стандағы епар хиялардың 
мамандарын Мәс кеу ді ни се ми на риясы на оқу ға жі бе ріп тұра ды.
2011 ж. қабылданған ҚР «Діни қызмет және діни бірлестіктер ту-
ралы» Заңның преамбуласында православиенің ислам дінімен қатар та-
рихи-мәдени ерекшелігі аталып өтілді. 
2012 ж. аталмыш Заң аясында Қазақстандағы орыс православ шірке-
уінің митрополиялық округінде епархиялар мен приходтар өз құқықтық 
дәрежелерін қайта бекітті.
Қа зақ стан дық дер бес епар хия лар өз де рі нің мер зім дік ба сы лым да рын 
шы ға рып, түр лі бағ дар ла ма ла рын ра дио, те ле ди дар ар қы лы жүр гі зе ді. 
Пра вос ла виенің хрис тиан дықтың бас қа ба ғыт тарынан ерек ше лі гі – 
оның дәс түр шіл ді гін де. Православтар Ви зан тия лық ке зең де (ІV–VІІІ) 
қа лып тас қан ді ни ғұ рып тар ды бұл жыт пай сақ тау ға ты ры са ды. Пра вос-
ла вие шір кеуле рін де ғұрып тық ғи ба дат үл кен орын ала ды. Оның бас ты 
эле ме нт те рі шір кеу лік құ пиялар бо лып есеп те ле ді. Олар: шо қын ды ру, 
«ми ро» деп ата ла тын хош иіс ті май жа ғу, дін қыз мет ші сі не өзі нің кү нә-
ла рын айт ып кү нә дан ары лу, ев ха рис тия, құ дай ал дын да ғы ант пен не ке-
ле су, шір кеуде қыз мет ету, қа сиет ті са на ла тын елей мен (май мен) нау қас-
тар ды ем деу. 

жүктеу/скачать 3,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: