146
Исламдағы бала тәрбиесі
дай ыстық сәттерді естелік ретінде сақтау үшін оның
мүбәрак қолы тиген шашын тұлым етіп өсірген. Бала
Әнәспен Пайғамбарымыз осылай ойнайтын.
Пайғамбарымыз кейде оларға әзілдеп ат қоятын.
Мысалы, Әнәсқа «Зул-үзунәйн» (қос құлақты) деп ат
тағып әзілдеген. Ал оның інісі Зәйдке «Әбу Умәйр»
деп ат қойған еді. Себебі, Зәйдтің кішкентай құсы бо-
латын. Ол құсын қатты жақсы көріп, құсын Умәйр деп
атаған екен. Пайғамбарымыз бүлдіршіннің құсына
деген сүйіспеншілігін білгендіктен, оны «Умәйрдің
әкесі» деген мағынада Әбу Умәйр деп әзілдейтін
142
.
Пайғамбарымыз осындай ойындары мен әзілдері
арқылы баланың көңілін көтеретін. Олардың әрдайым
жадырап жүргенін қалайтын.
Аллаһ елшісі
(саллаллаһу аләйһи уә сәлләм)
балалардың
топырақта ойнауын пайдалы көріп:
«Топырақ −
баланың алғашқы көктемі» – деген. Көктем төңіректің
жанданып, тіршіліктің гүлденетін кезі. Ағаштар бүршік
жарып, көбелектер ұшып, құстардың ән салуымен айна-
ла көріктене түседі. Пайғамбарымыз топырақта ойнап
өскен баланың көктемдегі табиғат секілді құлпырып
өсетінін айтқан. Далада ойнап жүрген балаларды көрген
кезінде, оларға сәлем беретін. Немерелерін далаға
шығып ойнауға жіберетін. Бірақ қараңғыға қалмауын,
апақ-сапақта жүрмеуін ескерткен. Сахабаларға: «
Күн
батқаннан төңірек бірте-бірте күңгірттеніп қою
қараңғылық түскенге дейін балаларыңды сыртқа
шығармаңдар. Себебі, бұл уақытта айналаға шай-
тандар жайылады. Әбден қараңғы түскеннен кейін
оларды шығарсаңдар болады»
143
− деген. Сондай-ақ
142
Тирмизи, Бирр, 57.
143
Шәрху Муслим, 13-т., 184-б.
148
Исламдағы бала тәрбиесі
ойнауларына рұқсат беру керек дейді. Себебі, ойын
арқылы бала мектептегі шаршағанын басады. Баланы
үнемі сабақ оқуға мәжбүрлеу – ойлау қабілетін жойып,
зейінін өшіреді. Соңында бала сабақтан құтылу үшін
өтірікке бой алдырып, неше түрлі айлаларды ойлап та-
батын
болады
145
.
Баланы қуанышқа кенелту үшін көп ойыншық
алудың қажеті жоқ. Бұл қайта баланы қанағатсыздыққа
жетелейді. Үйіп-төгіп ойыншық алудың орнына
«балаңызбен бірге ойнау» ол үшін балалықтың бақытты
шағының бірі екенінде сөз жоқ.
Әңгіме!
Достарыңызбен бөлісу: