Де ген қaрымқaтынaс бей не ле не ді. Мaқaл мен мә тел дер хaлық тың геогрaфия лық жaғдa йын, тaри хын, дәс тү рін, өмір сү ру сaлтын су рет тейді
жүктеу/скачать 397,84 Kb. Pdf көрінісі
|
| Кі ріс пе
Хaлық тың дaнaлы ғы мен ру хы сол ел- дің мaқaл мен мә тел де рі нен кө рі ніс тaбaды, сол хaлық тың мaқaл-мә те лін бі лу, сол шет ті- лін жaқсы бі ліп қaнa қоймaй, хaлық тың ойлaу обрaзы мен ерек ше лі гін бі лу де ген сөз. А.Н. Афaнaсьев тің aйт уын шa «мaқaлдaр формaсы жaғынaн бұрмaлaуғa түс пе ген, сон дықтaн кө- не нің ес ке рт кі ші бо лып тaбылaды. Мaқaлдaр aтa-бaбaның не гіз гі дaнaлық турaлы қaйнaр кө зі, ес те сaқтaу мен aдaмның тә жі ри бе сін ұрпaқтaн- ұрпaққa қaлдырғaн құрaл» (Афaнaсьев А.Н. 1996). Фольклор сaлaсы тұр ғы сынaн мaқaл aуызшa хaрaктер ге ие. В.И. Дaнь мaқaлды хaлық тың қaрым-қaтынaс жaсaйт ын ортaсындaғы өнім деп aйт aды «Что зa пос ло вицaми и по го воркaми нaдо ид ти в нaрод, в этом ник то спо рить не стaнет, в обрaзовaнном и прос ве щен ном об ще- ст ве пос ло ви цы нет. Го то вых пос ло виц выс шее об ще ст во не при нимaет, по то му что это кaрти ны чуж до го ему бытa, дa и не его язык; a своих не слaгaет, мо жет быть, из веж ли вос ти и светс ко го при ли чия: пос ло вицa ко лет не в бровь, a пря мо в глaз» (Дaнь В.И., 2003). Мaқaл-мә тел дер хaлық мә де ниеті нің бір бө лі гі, сон дықтaн олaр қaшaндa өзек ті бо лып қaлa бер мек. Кез кел ген уaқыттa мaқaл мен мә тел дер хaлық тың ерек ше лі гі, нaзaр aудaрaтын жә не зерт теу объек ті сі бо лып тaбылaды. Фольклор лық, әде би жә не линг вис- тикaлық тұр ғыдaн зерт теу мен қaтaр, мaқaл-мә- тел дер ді ХХ ғ. линг во мә де ни тұр ғыдaн зерт теу пaйдa бол ды. Мaқaл мен мә тел дер зерт теу ші лер- ге олaрды хaлық тың пси хо ло гиясы мен фи ло со- фия сындaғы тұрaқты тір кес тер ре тін де қaрaсты- ру қы зық тыр ды, В. Гум боль дт өз зaмaнындa хaлық ру хы, рухa ни ерек ше лік деп aтaп кет кен. «Линг во мә де ниеттaну не гі зін де тіл дің ку- му ля тив ті қыз ме ті жaтыр, бұл жер де тіл тіл- дік емес ұжым жық тә жі ри бе ні сaқтaушы жә не тaсымaлдaушы, осы жaғынaн мaқaл мен мә тел де aйқын көр се ті ле ді» (Мaсловa В.Л., 2001). Мaқaл мен мә тел ге линг во мә де ни aнaлиз жaсaу сырт- қы фaкторлaрмен бaйлaныс ты: ел дің тaри хы мен, мә де ниеті мен, өмі рі мен жә не т.б. Линг воелтaну aспек ті сін де мaқaл мен мә тел ді зерт теу олaрғa қо сымшa ұлт тық-мә де ни семaнтикa жaғынaн мaғынaлық түс бе ру ге кө ме гі зор. жүктеу/скачать 397,84 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|