| Транспорттық РНҚ
Клеткадағы барлық РНҚ-ның шамасындайы транспорттық РНҚ. тРНҚ молекуласы құрамына нуклеотид кіреді, оның м.м. үлкен емес, … тРНК курамынан ..шамасына дейн калыптан тыс, минорлык затты калдыктар деп аталатын косылыс табылган. тРНҚ кызметі активтелген амин кышкылдарын белок синтезделетін орынға жеткізу болып табылады. Клеткада ..шамасындай тРНК бар, ал амин кышкылынын саны …гана екени белгили. Демке, бир амин кышкылын еки жане одан коп тРНК тасымалдайды екен. Сол сиякты ар амин кышкылын озинин арнаулы тРНК-сы тасымалдайды.Барлык тРНК конформациясы уксас болганмен, нуклеотидтердин орналасу рети ар турли.
тРНК молекуласында шагын уш илгек бар, ол илгектер белок синтези кезинде артурли кызмет аткарады.
Барлык белгили тРНК-нын бул илгегиндеги нуклеотидтердин орналасуы уксас келеди.
тРНк-нын орталык илгегинде уш нуклеотид и РНК молекуласындагы кодонга комплементарлык куралган. тРНК курамындагы бул нуклеотидтер антикодон д.ат. тРНК-нын антикодоны иРНК курамындагы кодонга аркашан комплементарлы жане мунын ДНК-дан иРНК алып келген генетикалык малимет есептеу кезинде айтарлыктай манызы бар.
тРНК-нын амин кышкылы жалгасатын сонны акцепторлык сон д.а. Барлык тРНК-нын акцепторлык сонында ЦЦА нуклеотидтеринин орналасу рети бирдей. Антикодонга сайкес активтелген амин кышкылы аденилаттын 3 комиртеги атомы аркылы иРНК-га жалгасады.
Клеткада ..амин кышкылынын аркайсысынын арналган ерекше ферменттер – аминоацил-тРНК-синтетазалар бар. Ол ферментер кажетти амин кышкылдарын тауып алады да, олардын активтенуин жане озинин тРНК-сына косылуын катализдейди.
Ушинши илгек тРНК-ни аминоацил тРНК-синтетаза ферментимен байланыстыру кызметин аткарады.
Нуклеин қышқылдары биосинтезі. ДНҚ репликациясы. ДНҚ биосинтезі. Ген және геном. РНҚ биосинтезі. Генетикалық ақпарат. Мутация.
1. Нуклеопротеиндер - нуклеин қышқылы бар белоктар кешені.
2. Фосфопротеиндердегі простетикалық топ – фосфор қышқылының қалдықтары.
3. РНҚ биосинтезі.
Секреторлық белоктар синтезінің ерекшелігі1. Нуклеопротеиндер - нуклеин қышқылы бар белоктар кешені. Простетикалық топтың (нуклеин қышқылының) ерекшелігіне байланысты оларды дезоксирибонуклеопротеиндер (ДН-протеиндер) және рибонуклеопротеиндер (РН-протеиндер) деп бөледі. ДН-протеиндер барлық клеткалардың ядросында, митохондрияларында және сперматозоид шөмішінде кездеседі. Бұл белоктардың құрамында гистондар мен протаминдер бар. Олар ядродағы ДНҚ құрылымын қалыпқа келтіріп, тұрақтандырады. Ал гистондар одан өзге ДНҚ құрамындағы гендердің белсенділігін реттеуге қатысады.
Достарыңызбен бөлісу: |
