Дәріс №1 кіріспе. Табиғи жүйелер туралы жалпы түсінік табиғи жүйелер

ДӘРІС №3 
 ТАБИҒИ РЕСУРСТАР ЖӘНЕ ОНЫҢ ЖІКТЕЛУІ 
Адамның қажеттіліктерін материалдық және рухани деп бөлуге болады. 
Табиғи ресурстар оларды белгілі бір бөлікте тікелей қолдануда адамның 
рухани қажеттіліктерін қанағаттандырады, мысалы, эстетикалық (табиғат 
сұлулығы), рекреациялық (еңбек процесінде жұмсалған адамның күшін 
қалпына келтіру) және т.б. бірақ олардың басты мақсаты - материалдық 
қажеттіліктерді қанағаттандыру, яғни. материалдық тауарларды құру. 
Табиғи ресурстар-бұл адамзаттың өмір сүруін қамтамасыз етіп қана қоймай, 
өмір сүру сапасын біртіндеп арттыруды қамтамасыз ететін материалдық 
игіліктер жасау үшін адам пайдаланатын табиғи объектілер мен құбылыстар. 
Табиғи ресурстар адамның іс-әрекеті емес, табиғи процестер арқылы 
жасалады. Адам өзінің өсіп келе жатқан материалдық қажеттіліктерінің 
арқасында табиғат сыйлықтарымен оның тепе-теңдігін бұзбауы керек 
дәрежеде ғана қанағаттана алмайды, сондықтан ол жер қойнауында 
миллиардтаған және миллиондаған жылдар бойы жинақталған табиғи 
ресурстарды пайдалануы керек. Материалдық тауарларды жасау үшін адамға 
металдар мен металл емес шикізат (саз, құм, минералды тыңайтқыштар және 
т.б.), сондай-ақ орман өнімдері және тағы басқалар қажет. 
Адам пайдаланатын табиғи ресурстар әртүрлі. Олардың мақсаты, шығу тегі, 
пайдалану әдістері және т.б. бұл табиғи ресурстарды белгілі бір жүйелеуді 
қажет етеді. Табиғи ресурстардың жіктелуі. Жіктеу үш белгіге негізделген: 
шығу тегі бойынша, өндірісте пайдалану және ресурстардың сарқылу дәрежесі 
бойынша. Шығу көздеріне сәйкес ресурстар биологиялық, минералды және 
энергетикалық болып бөлінеді. 
Биологиялық ресурстар-бұл биосфераның барлық тірі компоненттері: 
өндірушілер (жабайы және мәдени түрлер), тұтынушылар (жабайы және үй 
түрлері) және генетикалық материалы бар редукторлар. Олар адамдардың 
материалдық және рухани игіліктерді алу көздері болып табылады. Оларға 
коммерциялық нысандар, мәдени өсімдіктер, үй жануарлары, көркем 
ландшафттар, микроорганизмдер, яғни өсімдік ресурстары, жануарлар 
әлемінің ресурстары және т.б. жатады. 

жүктеу/скачать 236,58 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: