Психолог-ғалым-Айдос Поэмада Алтай, Қайсар, Сұлушашсындыеркінойлы, өзмүддесіүшінкүресугеқабілеттіөжетжандардыңбейнесіжасалған .
Бірдоғал, жасынанбірбеттіболды,
Кекшілқасқырсекілдікектіболды.
Аузынаншыққансөзденқайтпайтұғын,
Сөзұстағыш, қажырлы, серттіболды. Бұл-Алтай бейнесі. Ақынкөкжалқасқырғатеңеуарқылыоныңмықты да өрмінезінаңғартады. Алтайдың:
Сұлушашжанғанжұлдызмаған бола,
Көрсетіпжарқыннұрынәурееткен.
Жасырыпсененсырды не қылайын,
Сұлудыаламындеп мен ант еткем.
Адам болыпөмірдежасауқиын,
Таятынболсамегер осы серттен,-деуіндежігіттіксөздіөмірінен де жоғарықоятынөжеттілікбайқалады. Бұл-бізүшінөнеге. Бұл Алтай мінезініңтұрақтыекенінтанытады.
Әдебиеттанушығалым-Рамир Осы поэманыңшығутарихыныңөзіқұпияға толы. «Сұлушаш» - өлеңменжазылған роман депжазылсын»- депті С. Мұқанов. СәбитМұқанов осы дастантуралы «Сұлушашты» сенің алтын шашыңаарнадым, Мәриям»,-депжазған. «Мен маңғазАлтайдықұлдыңбаласы, өмірікісіесігіндемехнаткөргенбатырақеттім. ҚұлдыңбаласынағашықСұлушашсүйіктісіменелгесыймай, тағытауғабарыппаналағанболыпшықты. Қайсар, Ермектердіжанымнанқостым да, сюжет құрдым»,- дейді С. Мұқанов. Бұлпоэмадағыкейбіроқиғалардыңақынныңидеялықмақсатынабайланыстыөзгерткеніндәлелдейді.
Сергітусәті.
Біздерқайғашықтықдастандыоқысақ та, оқиғаныңөтетінмекеніөзен, суларменбайланысыпдамиды. Мынаребустардышешіпкөрейік.
Өзін-өзі бақылау сұрақтары: «Сұлушаш» поэмасы нешінші жылдар аралығында жазылды? (1926-1928)
Тортөбелдеген не? (жылқы)
Поэманыңүзіндісіндегіжасырғансөздітап.Алтайқозыбақты,қойбақты,тағы не істеді? (отынжақты)
Алтай жастайынан не бағыпөсті? (қой,қозы – овец,ягненок – sheep,lamb)
Сұлушаш Алтай мен Қайсардыбүркіттіаулауданкүтіпотырғандақандайқұстыңқайтып бара жатқанынкөріпоғантілқатады? (қаз)
Алтай тауданСұлушашқаоралыпкележатқандаорманнанаңдар не себептіқашабастайды? (өртe)
СұлушашАлтайдыкездесугеалғашшақырғандаекіжүзді не береді? (қанжар)
Ұсынылатын әдебиеттер тізімі: 1.Мұқанов С. Шығармалары. 16 томдық.-Алматы: 1971-1974.
2.Нұртазин Т. Жазушы және өмір.-Алматы: 1960.
3.С.Мұқанов Тағлымы .-Алматы: 1990.
4.Кәдімгі Сәбит Мұқанов.-Алматы:1984.
5.Ергөбеков К. Баянғұмыр .-А.,1991;Жақсыдан қалған сөз.-А.,1991.
6.Мақпыров С. «Ботагөз»' романыныңжазылутарихынан.-А., 1994.
7.Атымов M. Қазақроманының поэтикасы.-А.,1975.