Дәріс энергетикалық қондырғылар. Іштен жанатын қозғалтқыштар (ІЖҚ)
жүктеу/скачать 1,12 Mb.
|
| α =Lн / Lo, (54)
мұндағы Lн пен Lo - жануға қатысқан нақты ауа мөлшері мен жануға қажетті ауаның теориялық мәні. Нақты ауа мөлшері қажетті ауаның теориялық мөлшеріне тең, яғни α =1 болса, мұндай қосынды құрамын стехиометриялық деп атайды. Егер қосындыда нақты ауа мөлшері оның теориялық мөлшерімен салыстырғанда жеткіліксіз болса (α <1), оны байытылған қосынды, егер артық болса (α >1), сұйытылған қосынды деп атайды. Қуаты сапалық әдіспен өзгертілетін дизельде α коэффициентінің орташа мәні күшсалмақ тәртібіне сай кең ауқымда өзгереді (α >1). Қуаты мөлшерлік әдіспен өзгертілетін қозғалтқышта α өзгеру ауқымы ондай кең емес, карбюраторлы қозғалтқышта қолданылатын қосындының құрамдық коэффициенті α =0,8 ÷ 1,2. Арнайы тұтандыру жүйесі бар бензин қозғалтқышында (форкамералық) жану қоспасын α =1,5 шамасына дейін сұйылтуға болады. Карбюраторлы қозғалтқыштың цилиндрі бензин буы мен ауадан тұратын қосындымен толтырылады. Жану қоспасының 1 кг отынға шағылған жалпы мөлшері , (55) Мұндағы mжм – жанармайдың молекулалық массасы, кг /кмоль. Іштей қосынды түзетін қозғалтқыш (дизель) цилиндріне толтыру барысында тек таза ауа ғана түседі, сондықтан сығымдау барысының соңындабүркелетін отын көлемін елемей, қоспаның жалпы мөлшерін таза ауа бойынша есептейді кмоль. (56) Көлемі 1 моль немесе 1 м3 газды жанар май үшін кмоль/кмоль немесе м3/м3. 1 кг кез-келген отын түрі үшін жану қоспасының массасы кг/кг. (57 Жанармай толық жанғанда (α≥1) жану өнімдері көмірқышқыл газынан СО2, су буынан Н2О, артық оттегінен О2 және азоттан N2 (дизельдерде) тұрада. Жану өнімдерінің жеке компоненттерінің мөлшерлері Мi: көмірқышқыл газынан СО2 (кмоль СО 2/кг жан.май) ; су буынан (кмольН2О /кг жан.май) ; оттегінің (кмоль О2/кг жан.май); азоттың (кмоль N2/кг жан.май) . Ал, α≥1 болғандағы жанармайдың толық жанғандағы жалпы жану өнімінің мөлшері М2 мына теңдеуден анықталады: (58) Тексреру , молей/кг. (59) Жанармай толық жанбағанда (α<1) жану өнімдері көміртегі тотығы СО, көмірқышқыл газы СО2, су буынан Н2О, бос суутегі Н2, және азоттың N2 (карбюраторлы қозғалтқыштарда) қоспаларынан тұрады. Бұл жағдайда (α<1) болғанда жану өнімдерінің жеке компоненттерінің мөлшері Мi: көмірқышқыл газынан СО2 (кмоль СО2/кг жан.май) (60) көміртегі тотығының (кмоль СО/кг жан.май) (61) су буынан (кмольН2О /кг жан.май) (62) оттегінің (кмоль О2/кг жан.май) (63) азоттың (кмоль N2/кг жан.май) (64) Мұндағы k – жану өнімдерінде болатын, сутегінің көміртегі тотығына қатынасына байланысты тұрақты шама (бензин үшін қоспасының k=0,45÷0,50 Жанармай толық жанбағандағы (α<1 болғанда) жалпы жану өнімдерінің мөлшері М2 . (65) Тексеру М2 (66) Жану қоспасының (жаңа зарядтың) молекулярлық өзгеруінің химиялық коэффициенті µо мына теңдеумен анықталады (67) Жұмыс қоспасының (жану қоспасы+қалған газдар) молекулярлық өзгеруінің нақтылы коэффициенті (68) µ шамасының өзгеру шектері: Карбюраторлы қозғалтқыштар үшін ........................1,02÷1,12. Дизельдер үшін............................................................ 1,01÷1,06. 5.2 Термодинамиканың бірінші заңына сай 1 кг отын үшін жану барысының жалпы теңдеуі (69) мұндағы Нu – жанармайдың төменгі жылу беру қабілеттілігі; – жылуды пайдалану коэффициенті; жүктеу/скачать 1,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|