Дәріс Кіріспе. Қазақстандағы биологиялық алуантүрлілік жағдайын қысқаша талдау. Өсімдіктердің биологиялық алуантүрлілігі Мақсаты

Бұл тұқымдасқа жыртқыштар отрядының ірі өкілдері кіреді. Қазақстанда аюлар 
туысына бір ғана өкіл мекендейді. 
Аюлар туысы – Ursus Linnalus, 1758. 
Қоңыр аю – Ursus arctos Linnalus, 1758. 
Қазіргі кезде қоңыр аю Өгем мен Қоржынтауда, Талас Алатауында 
орналасқан Ақсу-Жабағайлы қорығында (60-70 бас), Іле Алатауында (Алматы 
қорығы – 15-20 бас), Күнгей Алатауында, Теріскей Алатауында, Кетпен 
жотасында сан мөлшері аз; Жоңғар Алатауында, Тарбағатай, Сауыр, Оңтүстік 
Алтайда біршама мекендейді. Қоңыр аюдың жалпы саны 1980 жылдардағы санақ 
бойынша Қазақстанда 900- 1000 болған. Бұл жыртқыштың еті тамақ ретінде 
пайдаланылады. Терісі бағалы, еті мен майы халық медицинасында дәрі ретінде 
қолданылады 
3.
 
Жанаттар тұқымдасы – Procyonidae Banaparte, 1850. 
Бұл тұқымдасқа сыртқы түрі мысыққа, түлкіге, жанат тәрізді итке, сусарға 
және аюға ұқсас 1 кг-нан 160 кг-ға дейін салмағы бар түрлі сүтқоректілер жатады. 
Жанаттар туысы - Procyon Storr, 1780. 
Қысқа аяқты жанат тәрізді итке ұқсас жыртқыш Солтүстік және Орталық 
Америкада таралған. 1935 жылдан 1965 жылға дейін Азербайжан, Белорусь, 
Қырғыстан, Өзбекстан, Қазақстан, Краснодар, Ставропль және Приморье 
өлкелерінде жерсіндірілген. Қазақстанда алғашқы рет, 1953 жылы 43 жанат 
піскем алқабына (Бостандық ауданы ОҚО) жіберілді. 
Жанаттар түрлі майда кеміргіштермен қоректенеді, ауыл және орман 
шаруашылықтарына пайда келтіреді. Жанаттар биологиясын тереңірек зерттеу 
санын анықтау ғалымдардың алдында түрған міндеттердің бірі. 
4.
 
Сусарлар тұқымдасы - Mustelidae Fischer, 1817. 
Сусарлар (куница) тұқымдасы өкілдерінің практикалық маңызы оте зор.Терісі 
бағалы, кейбіреулері қолда фермаларда өсіріледі. Зиянды кеміргіштер,
насекомдар және олардың личинкаларымен қоректеніп, ауыл шаруашылығына 
едеуір пайда келтіреді. Қазақстанда тұқымдастың 6 туысына жататын 14 түрі 
мекендейді.Олардың әшінде маңыздылары мыналар: 
1)
Ақ кіс – Mustela ereminea Linnaeus, 1758 
2)
Аққалақ – Mustela nivalis Linnaeus, 1766 
3)
Сары күзен – Mustela sibirica Pallas, 1773 
4)
Сарғышы күзен - Mustela altaica Pallas, 1911 
5)
Сасық күзен - Mustela eversmanni Lesso, 1827 
6)
Европа қара күзені - Mustela Lutreola Linnaeus, 1761 
2.
сусарлар туысынан – Martes Pinel, 1792 
Терісі аса бағалы. 
- Бұлғынды – Martes zibellina Linnaeus, 1718 
3.
Күну туысыннан - Gulo Storr, 1780 
-
Күнуді – Gulogulo Linnaeus, 1758 
4.
Борсықтар туысынан – Meles Brisson, 1762 
-
Борсықты – Meles meles Linnaeaus, 1758 
5.
Құндыздар туысынан – Lutara brisson, 1762 

Қүндызды – Lutra linnaeus, 1758 атап көрсетуге болады. 

жүктеу/скачать 0,86 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: