Дәріс Кіріспе. Қазақстандағы биологиялық алуантүрлілік жағдайын қысқаша талдау. Өсімдіктердің биологиялық алуантүрлілігі Мақсаты


Мақта майы  Өсімдік аты - мақта (Gossypium-хлопчатник), Malvaceae (құлқайырлар-  мальвовые) тұқымдасынан  Химиялық құрамы



Pdf көрінісі
бет11/34
Дата15.09.2023
өлшемі0,86 Mb.
#107974
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   34
Байланысты:
Дәріс Қазақстан биоресурстары

Мақта майы 
Өсімдік аты - мақта (Gossypium-хлопчатник), Malvaceae (құлқайырлар- 
мальвовые) тұқымдасынан 
Химиялық құрамы. 
Мақта майының негізгі компоненттері трилиполин (45

шамасында) 
триолеин (35

) және құрамында пальмигин және стеарин қышқылдары бар 
триглицеридтер. Мақтаның шыны майы олардың қабықтарынан және 
қылшықтарынан тазалағаннан кейін тұқымдарын сығып алады. Тұқымдағы 
майдың мөлшері 30

шамасында болады. Мақтаны жаңа сығып алғанда 
құрамында 2

бояғыш, қарамай, белокты заттар болады. 
Пайдалануы 
Мақта 
майы- 
тағамдық 
өнім. 
Фармацияда 
мақта 
майының 
гидрогенизаторлары пайдаланады. 


Жүгері майы Өсімдік аты- жүгері (Zea mays L-Кукуруза) 
Біржылдық өсімдік биіктігі 80-300см. Жүгерінің отаны Америка (Мексика, 
Перу) Қазақстанның барлық региондарында екпе жағдайда өсіріледі.Дәрілік 
шикізаты Жүгері дәндері ұрықтары. Жүгері дәндерін тартып ұн алғанда оның 
ұрықтары қалдық ретінде қалады. 
Химиялық құрамы 
Жүгерінің ұрықтарында 49-57 

шыны майы болады, 13-18 

белокты заттар, 


фитин, токоферолдар және басқа заттар болады. 
Жүгерінің ұнын өндіргенде ұрықтары қалдық ретінде қалуы мүмкін және май 
шамамен 18-20

болады. Жүгері майы олейн (45

дейін), линолев (48

дейін) 
және шекті қышқылдар (11

дейін) болады. Жүгері майында витамин Е және 
фитостериндер болады. 
Пайдалануы 
Жүгері майының 
шипалық 
қасиеті 
ол 
майдың 
құрамындағы 
компоненттерінің комплекстік әсеріне байланысты. 
Линолев қышқылы липидтердің бөлініп және организмнен шығарылуын 
тездетеді. Фитостерин ішек-асқазаннан холестериннің сіңірілуіне кедергі 
келтіреді. 
Е витаминінің әсері әр жақты - белок алмасуды тежейді, Капиллярлардың 
күйрегіштігіне морттығына әсер етеді. Осыған байланысты жүгері майын 
атроскелерозды емдеу және профилактикасын жасау үшін ішеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   34




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет