Дәріс курсы қ останай, 2021 Пікір сарапшылар



бет30/47
Дата14.09.2023
өлшемі0,77 Mb.
#107721
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   47
Шизофрения (грекше schizo – бөлшектену, phren - жан ) – жиі 15 – 30 жастағы адамдар ауыратын, үздікті немесе үздіксіз ағымында өтетін, психикалық қызметінің бөлшектенуімен көрінетін және тұлғаның арнайы өзгерістермен ерекшеленетін (шизофреникалық, ақылдың кемістігі) эндогенді прогредиентті психикалық ауру.
Әр жылсайын шамамен 1000 халыққа бір жаңа жағдай байқалады (барлық елдерде тұрақты). Әр мың халыққа үштен онға дейін бұл ауру кездеседі (0,3 – 1%). ХІХ ғасырдың соңында неміс психиатры Эмилем Крепилин шизофренияны ауру ретінде «ерте ақыл кемістігі» деп атаған. Негізінен «Шизофрения» атауы ХХ ғасырдың 20 жылдары швейцар психиатры Эуген Блейлер сипаттаған.
Этиологиясы шизофренияның пайда болу себебі толығымен анық емес. Аурудың дамуына толық факторлар зерттелмеген.
Қазіргі уақытта шизофренияны мультифакториальды ауру ретінде қарастырылады (ВОЗ эксперттердің қорытындысы бойынша). Тұқым құалаушылық фактор да аурудың дамуына әсер етуі мүмкін.
Даму жолдары . Шизофрения полиэтиологиялық ауру.
Шизофренияның церебральдық даму жолы кортико – экстрапирамидті жүйенің рефлекторлы реакцияның біріншілікті зақымдалуы нәтижесінде дамиды.
Жалпы клиникасы. Шизофренияның клиникалық симптомдары әртүрлі. Сондықтан шизофренияда сирек кездесетін симптомдар мен синдромдарды көрсету оңай.
Негативті бұзылыстар аурудың әр түрінде кездеседі, бірақ олардың дәрежелері әртүрлі. Сонымен қатар оларды дефицитарлы деп атауға болады, олар аурудың жүйкесіне әсер етеді (шизофренияның негізгі немесе фундаментті симптомдар Е.Блейлер бойынша).
Негізгі шизофренияның теріс белгісі схизис болып табылады (интражүйкелік атаксия). Схизис – дезинтеграция, жүйке функциясының мазайка түріндегі бұзылыстар, біркелкі еместік туралы түсінік береді. Бір құрылымдар қобалжып, ал басқалар өзгеріссіз болуы мүмкін. Жүйкенің бөлшектенуі - үзіліспен сөйлеу,
«мен» деген сезімінің күшеюімен, амбиваленттілік және басқа симптомдар байқалады. Тағы бір симптом – аутизм, ол шындық байланысының әлсіреуі, ішкі жан дүниесіне үңілу.
Ерік құрылымының патологиясы осы ауруға тән. Әртүрлі дәрежеде белсенділіктің төмендеуі көрінеді. Кейбір жағдайларда қызметке ұмтылуының төмендеуі, әлсіздік (гипобулия, немесе энергиялық потенциальдың төмендеуі),басқа науқастарда қызмет істеуі мүмкіндік болмайды. Олардың белсенділігі өмірге маңызы жоқ, шылым шегу, қарапайым биологиялық қажеттіліккке ұмтылады. (абулия)
Шизлофрения ауруындағы ойлаудың бұзылыстары көп және әртүрлі. Ойлау қабілеті мен сөйлеудің үзіліссіз болуы, паралогикалық, аутистикалық, символизм, аморфті, неологизмдер басты белгілер болып көрінеді.
2). Продуктивті жүйкепатологиялық симптоматикасы (Е.Блейер бойынша қосымша симптомдар).
К.Шнайдер (1925жылы) шизофрения үшін арнайы алғашқы симптомдарды жүйкелік автоматизм және дефицитарлы бұзылыстар енгізді.
1-ші симптомдарға: есту жалған еслестер, есту елестерді диалог түрінде, соматикалық әсері бар сезімдер, ойлаудың ашықтылығы, арақашықта беру және ойлауды тартып алу.
2-ші симптомдарға: елестердің басқа түрлері, саңдырақты қабылдау, биполярлы аффективті бұзылыстар.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   47




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет