4.Адамның зәр шығару жүйесі (мочевая система) — адамда пайда болатын, жинақталатын және бөлінетін мүшелер жүйесі. Тұрады жұп бүйрек, екі несепағардың, қуықтың және зәр шығару каналының. Бүйрек көптеген функцияларды орындайды — зәр концентрациясы, электролит пен қышқыл негізіндегі гомеостазды сақтау.
5.Эндокриндік жүйе-эндокриндік жасушалар тікелей қанға шығаратын немесе жасушааралық кеңістік арқылы көрші жасушаларға таралатын гормондар арқылы ішкі ағзалардың қызметін реттеу жүйесі.
6.Жүйке жүйесі. Жүйке жүйесі көру және есту, ауырсыну және ләззат сезімі, моторды бақылау, ас қорыту және тыныс алу сияқты дене функцияларын реттеу, ойлау, сөйлеу, есте сақтау және шешім қабылдау дағдыларын дамыту үшін өте маңызды. Ми мен жұлын жүйке жүйесінің орталық процессорын құрайды, ол сезімтал талшықтардың көмегімен сезім мүшелері мен рецепторлардан ақпарат алады, оны сүзеді және талдайды, содан кейін мотор талшықтарына бұлшықеттер мен бездерге тиісті реакция тудыратын командалар жібереді. Мидың маңызды функцияларының бірі-сезім мүшелерінен алынған ақпаратты есте сақтау. Кейіннен бұл ақпаратты шақыруға және шешім қабылдауда қолдануға болады.
7.Сезім мүшелері. Көз-көру органы, құлақ-есту органы, мұрын-иіс мүшесі, дәм иіс сезу мүшесі, тері-сезім мүшесі біз қоршаған әлем туралы ақпараттың көп бөлігін (80% дейін) көз арқылы аламыз. Біздің көздеріміз бізді тереңдік, қашықтық, туралы ақпарат береді. Өлшем, қозғалыс және түс туралы ақпаратпен қамтамасыз етуге арналған. Сонымен қатар, олар жоғары, төмен және екі бағытта қозғалуға қабілетті, бұл бізге барынша кең көрініс береді. Адам әр 10 секунд сайын бір - екі рет жыпылықтайды. Әрбір жыпылықтау секундтың үштен біріне созылады. Бұл 12 сағаттық күнде сіз жыпылықтауға 25 минут жұмсайсыз дегенді білдіреді. Жаңа туылған нәрестелер мүлдем жыпылықтамайды және жыпылықтауды шамамен 6 айдан соң бастайды.
Ағза сұйықтық. Пластикалық су ыдысы сияқты жеңіл, ал жоғарғы жағына толтырылған дерлік ауыр болады. Басқаша айтқанда, су таңқаларлық ауыр зат. Сонымен қатар, біздің денеміз кем дегенде жартысы судан немесе дене сұйықтықтарынан тұрады. Нәрестенің денесінде су және одан да көп - 65% дейін. Дене майы өсіп, жиналған сайын ағзадағы су мөлшері азаяды, орташа ер адамда шамамен 60%, ал әйелде 50% жетеді.
Бақылау сұрақтары
Мүшелер жүйесі деген не?
Қандай мүшелер ішкі ал кандай мүшелер сыртқы органдарға жатады?
Тірек-қимыл жүйелеріне не жатады және олардың атқаратын қызметі қандай?
Бұлшық еттің қандай түрлерін білесіңдер?Бұлшық еттердің негізгі қызметі неде?
Тыныс алу жүйесіне қандай органдар жатады?
Тыныс алудың негізгі функциялары қандай?
Жүрек қан тамыр жүйесін және оның қызметін атап берініз
Несеп шығару жүйесінің негізгі функциясы неде?
Эндокриндік жүйеге не жатады? Гормондар қандай қызмет атқарады?