6.1. Кванттық сандар. Зеемен және Штарк эффектісі. -
Бас кванттық сан n атомдағы электронның энергетикалық деңгейлерін
анықтайды
n =
1, 2, 3, ...
-
Орбиталды кванттық сан l мына мәндерді қабылдайды
l =
0, 1, 2, ...
, (
n −
1
)
және атомдағы электронның импульс моментінің (механикалық орбитальды
моментінің) шамасын анықтайды
⃗
L l =ℏ
√
l (
l +
1
)
.
-
Магниттік кванттық сан m мына мәндерді қабылдайды
m =
0,
±
1,
±
2, ...
, ±
l және электронның импульс моментінің шамасын берілген бағытта анықтайды.
Электронның орбиталды импульс моментінің векторы
⃗
L l кеңістікте
2
l +
1
бағыттарды қабылдай алады. Суретте
электронның орбиталды кванттық саны
l =
0
(а)
және
l =
1
(б) болғандағы
⃗
L l векторының
мүмкін болатын бағыттары көрсетілген.
Сәйкесінше, магнит өрісінде
n бас
кванттық саны бар деңгейдің
2
l +
1
деңгейшелерге
ажырауы –
Зееман эффектісі деп, ал сыртқы электр
өрісінде энергия деңгейлерінің ажырауы
Штарк эффектісі деп аталады.
n және
l кванттық сандары электронды бұлттың өлшемі мен пішінін
сипаттайды, ал
m кванттық саны кеңістіктегі электронды бұлттың бағытын
сипаттайды. Атомдық физикада
l =
0
кванттық санымен сипатталатын
электронның күйін
s -күй деп, (осы күйдегі электронды
s -электрон)
l =
1
−
р -күй,
l =
2
−
d -күй,
l =
3
−
f -күй және т.б. деп атайды.
Суретте
s -,
р -,
d -,
f -электрондар үшін ықтималдылық
тығыздықтардың графикалық кескіндері және әрбір жағдайға сәйкес
