Дәрістер тезистері
Тақырыбы: Өсімдіктердің сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларына төзімділік физиологиясы Дәріс тезистері
жүктеу/скачать 72,25 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дәріс мақсаты
| Тақырыбы: Өсімдіктердің сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларына төзімділік физиологиясы
Дәріс тезистері: 1.Төзімділік туралы жалпы ұғым. 2.Өсімдіктердің ыстыққа төзімділігі. 3.Топырақ тұздылығы және тұзға төзімділік туралы жалпы ұғым. 4.Ауруларға қарсы өсімдіктердің төзімділігі. Дәріс мақсаты: Төзімділік туралы жалпы ұғым. Өсімдіктердің құрғақшылықққа төзімділігі мен таныстыру. Өсімдіктердің сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларына төзімділік физиологиясы.Жер шарының әр түрлі аймақтарында климаттық жағдайлар, топырақ құрылыстары мен химиялық құрамдары, жылдың жылы және салқын маусымдарының ұзақтығы мен ара-қатынасы, температура айырмашылықтары, т.б. біркелкі емес алуан түрлі болып келетіндігі белгілі.Осыған байланысты жер бетінің әр түрлі аймақтарында өніп өсетін жануарлар мен өсімдіктердің тіршілік әрекеттерінде көптеген ерекшеліктер байқалады.Өсімдіктердің табиғатта таралуы олардың шыққан тегіне байланысты. Өсімдіктердің қолайсыз температуралық жағдайларына төзімділігі. Өсімдіктердің ыстыққа төзімділігі.Өсімдік организіміне жоғары температураның (ыстықтың ) әсерін зерттеу жұмыстары 19-шы ғасырдың 70-жылдарынан –ақ басталған болатын. Мысалы, Сакс (Sachs, 1864) әр түрлі өсімдіктердің өзіне тән ең жоғарғы (максимум) температуралық деңгейі болады деп көрсетті. Көптеген өсімдіктер +51 С ыстыққа 10минуттен артық төтеп бере алмайды., бірақ +49+50 С ыстыққа ұзағырақ уақыт шыдайды деп тұжырымдады. Кейінірек, өсімдіктердің көпшілігі үшін ең жоғарғы температуралық деңгей бұған қарағанда төменірек болатындығы анықталды. Мысалы, картоп өсімдігі 42,5С ыстыққа бір сағаттан артық шыдай алмай, залалданатындығы байқалды. Зерттелген өсімдіктерді ыстыққа төзімділік деңгейіне қарап, төмендегідей 6 топқа бөлді: Өсімдіктердің салқындыққа (төмен+температураға) төзімділігі.Шығу тегі жағынан оңтүстік өсімдіктердің көпшілігі төмен, жағымды (+) температураның ( 1 ден 100С-қа дейінгі аралықта) әсерінен де зақымданады. Қоңыржай аймақ өсімдіктері бұндай салқындыққа төзімді, қалыптағыдай өсіп-өнуін тоқтатпайды. Олар арпа, сұлы, зығыр, сиыр жоңышқа сияқты өсімдіктер жатады. Топырақ тұздылығы және тұзға төзімділік туралы жалпы ұғым.Тұзды топырақтар жер шарындағы мемлекеттердің көптеген аймақтарын алып жатады. Жалпы құрылықтың шамамен 25% тұзды аймақтар үлесіне тиеді. Тұзды топырақтардың көп бөлігі, негізінен, Орта Азия мемлекеттерінде орын алады. Осы мемлекеттердің суармалы аймақтары (егістігінің), шамамен 65%-тейі азды-көпті тұзды топырақтардан тұрады. Соның ішінде Түркменстанда –89%, Өзбекстанда –70%, Қазақстанда –65%, Тәжікстанда –30%, Қырғызстанда –25%. Тұзды ортаға бейімделушілік ерекшеліктеріне байланысты галофиттер негізгі төрт топқа бөлінеді: жүктеу/скачать 72,25 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|