ДӘуір" "жібек жолы" алматы 2014



Pdf көрінісі
бет9/22
Дата24.03.2017
өлшемі1,2 Mb.
#10309
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   22

ҚАЛҚАМАН – МАМЫР
(Қанды қақпан)

126
І
Тау-тас арасы, сай. Тап ортада оқшау тұрған биік қанды 
құз. Қыз-келіншек тобы шығады. Мұң басқан, иығы түскен 
жүдеу топ. Тап ортада қаралы Мамыр. Тасқа отырады. К птен 
бетін сыртқа бұрады, оқшау. Қасына біресе шұбырып, біресе 
жалғыз-жалғыздан қыздар, достары келеді. Айналаны, тау-
тасты, су, тоғай, аспан к кті к рсетіп алдандырмақ. Мамыр 
айықпайды. Аналарды серпеді, қой дейді.  р жаққа таратып 
жібереді.  зі жалғыз қалған соң дертімен шерленеді, тілек 
тілейді. Жартасқа, қанды құзға жалынады, жабысады, егіледі, 
бүк түсе жалбарынады... Қу ағашқа әлем байлайды, оған жа-
лынады. Күнге, аспанға, к к майса тал шалғынға да бұралып 
оралып зар шағады. Қайтадан шер кернейді. Қараны қайта жа-
мылады. Қанды құзды  рлей- рлей береді. Тау басына тақап 
енді атыла береді... Сол кезде жан-жақтан н керлері жүгіріп-
жүгіріп шығысады. Арттарына қарасып бір қызық ерекше 
жаңалық әкелгендей. Бәрі арт жақты нұсқайды. Дабыл, кер-
ней үні. Жауынгер топ шығады. Қыздар жамырай табысып 
қарсы алады. Жорықтан қайтқан топтың ортасында Қалқаман. 
Бұның тобы қыздарға  здерінің жеңісін, жортуылын баян етеді. 
Шабуыл, қырғын к рінісі. Билей жүре барлық топ Қалқаманға 
қошемет к рсетеді. Қалқаман Мамырды к реді.  зі барып тас-
тан түсіреді. Мамырға қызыққан. Қыз қошеметке елікпейді. 
Жігітке ғана таңдана карайды. Екеуі де бір-бірін алғаш 
к ріскен, таңырқасады. Мамырға ойынға қосылып, к ңіл 
к теруді ұсынады. К п оралады. Мамыр қаралы күйде жалғыз, 
мұңлы қалпынан аумайды. К птің қызығына қарамайды. 
Қалқаман Мамырдың дос қызын жібереді, шақыртпақ. Мамыр 
ойыспайды. Желікті топ қыза-қыза келіп Қалқаманның айна-
ласына оралып, бұны хан к теріп алып кете береді. Қалқаман 
Мамырға қызыққан бетінде Мамырдың дос қызына садақ 
оғын береді. Мамырға бер дейді. Мамыр бұны к ріп, ең соңғы 
сәтте Қалқаманның артынан телміріп қарап, ұмтылып тасқа 
шығып, телміріп қалады. Кәрі жеңгелер шығады. Түстері суық 
Мамырды шақырады. Мамыр тастан түспейді. Қараға орана-
ды. Жеңгелер бұны сүйреңкіреп алып кетеді. Мамыр жалына, 
қинала, жұлқына, артына қарай кете береді де, Қалқаманнан 
оқ әкелген досына омырауындағы орамалын тастайды.

127
ІІ
Батаға жиылған рубасылар, олар ортада биік орын-
да... Ойын-той белгісі бар. Билер алдынан тәжім ете  тіседі. 
К кенай ашулы әмір етеді. Мамырды әкелуге бұйырады. 
Жеңгелер Мамырды алып шығады. Мамыр бетін ашпай-
ды. К кенай: “Мына билер мен к птің тілек-батасы – сен 
басыңдағы қараны тастайсың, мына Ескенеге тиесің”, – дейді 
де, басындағы қараны жұлып алады. Сол кезде Ескене шығады. 
Қаба қара сақалды кұбыжық түсті әмеңгер. Мамыр шошы-
нып үркеді, к птен тілек етеді. Қара жамылшысын сұрайды. 
Бүгілген Мамыр қатып қалады. Билер бұйрық бата жасайды... 
К кенай Мамырды Ескенеге табындыра әмір етеді. Ескене 
Мамырды  з қасына алғызады... Сол кезде ойын қызу күшейе 
береді. Топ к теріліп, қуанып бір жаққа қарайды. Қалқаман 
тобы хан к теріп батырды әкеледі. Билерге тағзым қылысады. 
К кенай мен  нет Қалқаманды кезек шақырып, бата береді. 
Жайды сұрайды... Қалың ел биі, ойын-ойнақ, жортуыл-жорық 
к ріністері, бір топтан бір топ үдеп, желік қыза береді. Най-
заласқан, балталасқан, к ппен жалғыз алысқан және жекпе-
жек соғыс к ріністері. Жамбы атысу. К кенай атады. Ескене 
атады, тимейді. Ақыры Қалқаман атып жамбы түсіреді... Ма-
мыр қуана қостайды, орамалын береді. Қалқаман жамбыны 
бұған сыйға тартады... Шалдар қожырайды, ырза емес... Ескене 
бүлініп кеп жамбыны қайта лақтырып, Қалқамандағы орамалды 
алмақ болады. Ол бермейді... Қалқаман, Мамырдың дуэт биі... 
К ңіл қосылысқан серт, уәде сияқты қабақ білінеді. К кенай 
Қалқаманға  з садағын сыйға тартып, қалың ел бата береді.
III
Түн. К л жағасы, сары қамыстар. Үміт-тілекпен жаңғырып 
жайнап шыққан Мамыр. Қасындағы қыз досы, жүректегі 
қуанышын баян етеді. Сырын ашады. Тау, дала бостандыққа 
тартады. Дүние бұған күлгендей түн үнін қуана тамашалайды. 
Елеңдей сабырсыздана күтеді. Дос қызы қорқады. Б гемек бо-
лады. Қой дейді. Ауыр жаза бар дейді. Мамыр қинала күліп, 
к нбейтінін,  лсе де осылай ететінін айтады. Елеңдейді, 
қуанады. Қалқаман мен жалғыз жолдасы шығады, Қалқаман 
қуанышты, ұмтылады... Мамыр тартынады, іркіледі... Анау 
жабысып, жалынып, оң назарын  тінеді. Салқындық себебін 
сұрайды. Мамыр кетейік, мені алып кет дейді. Қалқаман мен 
қосшы қыз шошиды. Қалқаман да ойланып қалады. Ма-
мыр жалғыз бостандық тілек-талаптың сағымын к ксейді. 

128
Қалқаманға сол  мірге кетейік деп жетелемек, еліктірмек, жа-
лынады... Жігіт пен қыз шошып, қатты қарсы болады... Қыз 
ауылға қашпақ, к пке хабар айтпақ, атой салмақ. Мамыр ашу-
лы, қызды бұрымынан жұлып соғып бауыздамақ,  зін де осы 
арада  шірмек. Қалқаман ұстап айырады... Жолдасына ақыл 
салады. Ол қарсы... Не қыз, не ел-жұрт дейді. Қалқаман – қыз 
Мамыр дейді. Мамыр ұмтылып, қуанып, бақытпен жайнайды. 
Екеуі де қуанышты, сүйісіп табысты, кетпекші. Сонда жігіт пен 
қыз қош деспестен бұлардың қаруы мен киімдерін лақтырып, 
кетіп қалысады. Екеуі сонда да күлкілі, бақытты. Құшақ қосып, 
түнге бет түзеп, ойнап, жайнап, аспандағы бір жұлдызды бетке 
алып, соған тілек айтып, қол созып, жайнай ж неп береді.
Дабырлап үркіп топ шығады. Бастық – К кенай... Қап-
қара түнерген қанжар, кісендер жарқылдаған қанішер бұзар 
қол... Жігіт пен қызға кісен салады... Ашулы К кенай қызды 
бауыздап жібереді. Ант, серт лаулап, дүркіреп, жан-жаққа ша-
буылдап ж неліседі...
IV
бігер үркінді. Жастар жүдеу. Кәрілер, үлкендер зәрлі... 
Жұрт шошынады... Күтеді. Бақсыдай сарнап К кенай шығады. 
Артында айбалталы, сапылы топ түрғандарға әмір етеді. Жұрт 
жетелеп, сүйемелдеп кәрі  нетті алып шығады. К кенай 
нетке күш салып билік айт, бер тентектерді дейді.  нет  з 
қолында жоғын айтады. Ақсақалдар, рубасылар талқысы 
құтырған бурадай. Жастар тағзым етіп,  тініш айтады... Шал-
дар, Ескене, әсіресе К кенай құтырып кетеді. Жастарды айдап 
шығады.  нетке салмақ салады.  нет  зің айт дейді. К кенай: 
менің билігім – екеуін де оққа байлатқыз. Ескене Қалқаманды 
мен атам дейді. Екі ана жалынады.  нетке к пке рақым ойла 
дейді, жалбарынады. К кенай оларды лақтырып жібереді.  нет 
К кенай  кімін қостайды. Барлық жиын бата қылады... Кәр, 
зүлымдық үкімі. Қаптап, құжынап лаулай ж неледі. Жұртында 
екі ана емшегін к кке сауып, егіліп қалады.
V
Қақпа жартас. Қарсы биікте  нет пен кәриелер тобы. 
Сірескен қол. Тұтқындарды алып шығысады. К кенай мен  
Ескене Мамырға қарап әлсірейді, жаны ашығандай. К кенай  
тістеніп, қажырланып кеп садақты ұстатады... Жастар Қалқа-
манды к ргенде егіліп, тілек тілеп жалбарынады. Қалқаман 
шалдарға лағынет оқиды, жастарға қарайды. Бірақ олар...

КАЛКАМАН  И  МАМЫР
Либретто балетного спектакля
в пяти действиях с прологом

130
Д е й с т в у ю щ и е   л и ц а
К а л к а м а н   –  почитаемый народом джигит, батыр, 25 лет. 
М а м ы р – девушка, возлюбленная Калкамана, 20 лет. 
Е с к е н е –   ее  второй жених, 50 лет.
К о к е н а й   –   бий и батыр, старший из рода Мамыр, 60 лет. 
А ж а р – девушка, подруга Мамыр.
А н е т – старейшина всех родственных племен, бий-судья
        над всеми. 
М а т ь   К а л к а м а н а. 
М а т ь   М а м ы р а.
Д е в у ш к и,  д ж и г и т ы - в о и н ы,  с т а р у х и,  с т а р и к и, 
 
  н а р о д.
Действие происходит в середине восемнадцатого столетия.

131
ПРОЛОГ
На фоне заката над пустыннымн холмами виден, окутан-
ный в сумерки, силуэт надмогильного кургана. Чернеет вдали 
его вход. Вскоре выходит оттуда и медленно приближается по 
склонам группа женщин в трауре. Это идет Мамыр с подругами 
и со своей матерью. Она на холме – в черном, на фоне зака-
та – прощается последний раз с прахом своего жениха. Ажар, 
ближайшая подруга Мамыр, старается утешить ее. Спускают-
ся ближе, их ждет группа старших, среди них старший Ескене. 
Он поручает одному старику передать его просьбу Мамыр и ее 
матери. Старик сообщает. Ескене претендует на руку Мамыр, 
просит снять траур и думать теперь о нем. Мать бессильна, 
убита горем. Но Мамыр оскорблена. Неожиданная буря нена-
висти и презрения к Ескене охватывает ее. Она требует Еске-
не, указывая на могилу, заклиная небом, удалиться отсюда. Он 
уходит, но уверен в себе. Она садится с рыданием на камень.
Действие первое
Ущелье. В центре одиноко высится Кровавый Утес (Канды 
Куз). Выходит группа девушек. Во главе с Ажар они в играх-
танцах выражают свое бодрое веселье, свою любовь к воле, 
славят красоту окружающей природы и жизни юной, беспе-
чальной. Но в кругу их Мамыр. Она одна в трауре, задавлена 
горем, несет глубокую печаль. Отходит от подруг, озирается на 
утес. Зачарована неведомой, манящей силой его. Отворачива-
ется от девушек, садится одна у подножия утеса. То поодиноч-
ке, то вереницей идут к ней девушки подруги. Поочередно ста-
раются отвлечь ее видом гор, окружающей природы. Мамыр не 
оборачивается, отстраняет их и рассылает по сторонам. Остав-
шись одна, она, то горько, то гневно, то молитвенно покорно, 
изливает свою печаль гибким тростникам, мягким лугам, небу 

132
и солнцу. Она подносит, как жертвенный знак, свою шаль ис-
сохшему, старому дереву, привязывает к нему, молит. Неуспо-
коенная, она бросается к Кровавому Утесу. Покорно устремле-
на всем своим существом к нему, молит его, хочет обнять его, 
льнет. Убитая горем, она ломает руки, распускает траурно свои 
волосы, они закрывают ее лицо. Укутывается в черный халат. В 
своем отчаянии поднимается все выше и выше по утесу. Ког-
да достигла вершины, качнулась, готовая броситься вниз. В 
этот миг сбегаются во всех сторон ее подруги. Оглядываются 
назад, на их лицах ожидание, надежда. Указывают в одну сто-
рону. Приближаются звуки керней (рога) и барабана. Выходит 
вооруженная рать. Это возвращаются с победой из набега Кал-
каман и его джигиты. Родные и друзья, девушки встречают их 
с объятиями радости и восторга. В центре джигитов Калкаман. 
Джигиты кратко повествуют девушкам о недавней сече, набе-
гах. При восторженных одобрениях девушек они оказывают 
большую почесть и внимание Калкаману. А он видит Мамыр 
на скале, поражен ее печальным видом, обращает внимание 
всех джигитов на нее. Идет сам к ней, осторожно ведет ее вниз. 
Он изумлен ее красотой, пытается вовлечь ее в общие веселье 
и радость. Но она смотрит безразлично, грустно. Только слегка 
удивлена видом незнакомца. Калкаман хочет развлечь ее. Сам 
ведет повесть перед ней о бранных подвигах своих джигитов. 
Но Мамыр опять ходит одна в своей печали. Калкаман посы-
лает к ней ее подругу Ажар, зовет в круг. Мамыр отказывается. 
Джигиты в ликующем, бурном плясе кружатся вокруг Калка-
мана и вмиг поднимают его на белой кошме, хотят унести на 
руках. Очарованный красотой девушки, батыр вынимает стре-
лу и передает Мамыр через ее подругу. Увидев поднесенную 
стрелу, Мамыр в последний миг оглядывается на исчезающую 
толпу, подается вперед, прильнув взором в ту сторону, под-
бегает к утесу и взбирается на него, все пристальнее смотрит 
им вслед. Но выходят старые женщины. Лица их суровы, они 
ищут Мамыр, зовут ее. Она не спускается с утеса. Отворачива-
ется от них. Вся озаренная надеждой, то очарованно, то тре-
петно всматривается она все в ту же сторону. Ветер рвет на ней 
платье, играет прядями ее волос. Неожиданно возвращается и 
становится у подножия утеса Калкаман. Они устремлены друг 
к другу. Поняли, нашли друг друга. Она оглядывается еще раз 
назад. Торопливо, но решительно вынимает шелковый платок, 

133
бросает вниз – ответный знак Калкаману. Прижимает к груди 
подаренную им стрелу.
Действие второе
Родовые старейшины собрались в кругу, чтобы благосло-
вить и освятить союз Мамыр с презираемым ею Ескене, полу-
чившим по левирату (право унаследования невесты или жены 
умершего родственника) права на девушку после недавней 
смерти ее жениха. Старейшина на возвышенном месте. Гото-
вится торжество. Молодежь и женщины проходят перед стар-
шими с низким поклоном. Кокенай, суровый бий, старейши-
на племени Мамыр, отдает приказ доставить девушку. Группа 
старых женщин выводит Мамыр. Она с закрытым лицом. В 
знак печали и протеста, она не открывает своего лица. Коке-
най, возмущенный ее видом, резко объявляет ей приговор ста-
рейшин, приказывает снять траур. Она медлит, не хочет. Тогда 
Кокенай сдергивает с нее халат своей рукой и показывает на 
только что вошедшего Ескене: теперь это ее господин, небом 
предопределенный ее властелин. Пожилой. Страшный Еске-
не возносит руки к небу и просит у старейшин благословения. 
Мамыр полна отчаяния, страха и протеста. Молит всех стар-
ших, просит пощады, тянется к своему траурному одеянию, 
в мольбе она падает на колени, ползает, убивается. Но бий и 
вся толпа с возмущением и ненавистью отворачиваются от 
нее. Застыла убитая, сломанная Мамыр. Старейшины совер-
шают приговор – бата. Решена ее учесть. По приказу Кокеная 
женщины ведут Мамыр и Ескене, садят рядом, как жениха и 
невесту. Начинается по знаку биев игра-веселье. Торжествует 
победившая косная сила. Дикое ликование страшных старух 
и стариков, сторонников Ескене. Гримасы быта через продан-
ную и купленную жизнь Мамыр. На глазах у нее старухи жадно 
хватают подарки Ескене. Рвут и прячут куски подаренной ма-
терии...
Толпа ожидает кого-то. Это идут джигиты-победители, они 
выносят на руках Калкамана. Все джигиты во главе с Калкама-
ном делают низкий поклон старшим. Старейшина бий и Коке-
най подзывают к себе по очереди Калкамана. Благословляют 
его и его джигитов и просят поведать о совершенных ими под-
вигах. Группа за группой выходят с воинственным плясом джи-

134
гиты. Они изображают усиливающуюся битву диких набегов и 
расправы с врагами. Повествуют и о поединках с копьями, се-
кирами, о борьбе одного со многими врагами, о единоборстве.
Начинается стрельба в слиток золота из лука. Просят стре-
лять Ескене, он не попадает. Стреляет Кокенай. Тоже не по-
пал. Толпа просит Калкамана, он сбивает слиток. Кокенай в 
восхищении дарит Калкаману свой лук и стрелы. Молодежь 
благословляет и торжественно чествует победителя Калка-
мана, одаренного луком старшего в роду батыра-бая. Мамыр 
также восхищена джигитом, она в кратком, но выразительном 
жесте благословляет его судьбу. А он в ответ ей подносит сли-
ток золота. Старшие поражены, недовольны такой выходкой 
батыра. Дуэт Калкамана и Мамыр, они поняли, нашли друг 
друга сердцами. Их танец, как импровизированный айтыс (не 
поединок), утверждает их обещание друг другу и их совместное 
решение. А Ескене, заметивший недовольство старших, теперь 
и сам приходит в ярость. Вырывает у Мамыр слиток, бросает 
его обратно Калкаману. Батыр хватает его на лету, протягивает 
Мамыр. Она идет к нему, чтобы взять дорогой подарок из его 
рук снова. Но злобный Ескене становится посередине. Пере-
секает ей дорогу. Грубо отталкивает ее в сторону.
Действие третье
Ночь. У озера. Пожелтевшие камыши. Выходит неузнава-
емая в радостном ожидании Мамыр. С нею ее подруга Ажар. 
Мамыр излагает подруге свою радостную надежду, посвящает 
в свои тайны. Горные выси и просторы полей манят ее на волю. 
Мир улыбается ей, и она, упоенная, прислушивается к дыха-
нию этой ночи, встревожена и нетерпелива. Ажар пугается ее 
решения. Хочет приостановить Мамыр. Отговаривает. Пугает 
тяжкой карой. Мамыр с горькой насмешкой заявляет о своей 
непокорности, о своем решении умереть за свою мечту. Идут 
Калкаман и его товарищи. Рад и батыр, бросается к ней. Но 
Мамыр спохватывается, становится сдержанной. Мамыр про-
сит батыра увести ее отсюда, молит покинуть все и уйти с ней 
вдвоем. Калкаман не ожидал этого, задумался в нерешительно-
сти, а подруга Мамыр испугана. Но Мамыр одна неудержимо, 
гордо требует свободы и воли. Она тянется вдаль, к миражам. 
Зовет и молит джигита уйти с нею туда, в эти дали. Испуган 
и друг Калкамана, он и Ажар протестуют, они говорят о гневе 

135
биев и народов. Девушка хочет бежать в аул, рассказать людям 
обо всем. Мамыр хватает ее за косу, в ярости готова заколоть 
подругу, решает покончить и с собой. Калкаман отнимает 
у нее нож. Убеждается в ее любви к нему. Советуется со сво-
им другом. Но тот по-прежнему осуждает и в гневе требует от 
Калкамана выбирать или закон рода, или девушку. Калкаман 
решительно заявляет, что он будет с девушкой, с Мамыр. В без-
граничной радости и с сердцем, наполненным любовью и бла-
годарностью, бросается к нему Мамыр. Они счастливы, верны 
друг другу, решают бежать. Ажар и джигит бросают им одежды 
и доспехи и с возмущением покидают их. Но Калкаман и Ма-
мыр счастливые, они сияют. Их только двое, пусть весь осталь-
ной мир черным кольцом окружает их. Слились их объятия; 
бодрые и гордые, они идут в ночь. Это была их сказка, которую 
только однажды в ее жизни и только на краткий миг степь по-
ведала звездному небу. Их руки простерты вперед. Одинокие и 
отверженные, они идут навстречу своему счастью.
Выбегает встревоженная, гневная толпа. Ведет ее Кокенай. 
Чернеют рукоятки кинжалов. Бряцают цепи. Жаждет крови 
яростная толпа биев. Выводят связанных джигита и девушку, 
покинувших недавно Калкамана и Мамыр. Заковывают джи-
гита, друга Калкамана, в кандалы. Кокенай в ярости закалыва-
ет девушку и, подняв окровавленный кинжал, требует, чтобы 
толпа поклялась на этой крови. Дана клятва рода, и разъярен-
ные гонцы разбегаются во все стороны.
Действие четвертое
Молодежь печальна, часть в ужасе. Одержимые дикой зло-
бой, идут старейшины. Народ покорно стоит перед ними. Все 
ждут кого-то. Выходит Кокенай. Старый жестокий батыр в до-
спехах, он ведет вооруженную рать. Отдает приказ старейши-
нам. Люди ведут с почетом престарелого бия Анета. Кокенай 
настаивает выдать голову преступника, требует, чтобы бий 
вынес свой приговор. Анет беспомощен, у него нет пойман-
ных виновников. Недовольны, возмущены нерешительностью 
старшего бия старейшины и люди Кокеная. Молодежь робко, 
с поклоном, хочет просить пощады. Но старики, Ескене и осо-
бенно Кокенай, озлобляются еще болыне. Резко отстраняют 
молодежь. Снова настаивают на приговоре Анета. Но этот бий 
уступает Кокенаю, передает решение старейших ему. Кокенай 

136
требует подставнть обоих виновников под стрелы. В девушку 
из лука будет стрелять Ескене, а в Калкамана – он сам. Являют-
ся убитые горем две престарелые матери. Обращаются к Анету, 
к кругу старших, молят пощады. Кокенай сурово отталкивает 
их, Анет после колебаний дает согласие на приговор Кокеная. 
Одобряет его и совет старейших. Они посылают свои прокля-
тия влюбленным. Яростная злоба охватывает воинов. Заклиная 
власть и толпу, падают в бессилии матери.
Действие пятое
Кровавый Утес. Напротив на скалах бии. В центре их Анет. 
Внизу войска. Ведут пленных Калкамана и Мамыр. Кокенай и 
Ескене выделяются из толпы, поднимаются к уступу, готовятся 
к стрельбе. Но при виде Мамыр Ескене колеблется, опускают-
ся руки. Кокенай корит его, заставляет снова поднять лук. Мо-
лодежь молится за жизнь Калкамана. А он шлет свое гневное 
проклятие старшим биям. Оборачивается к молодежи, взывает 
к ней. Но джигиты покорно оплакивают его участь. Калкаман 
отворачивается, уходит от них и в последнем прощальном по-
целуе приникает к Мамыр. Они доходят до вершины скалы. 
Там стража повелевает перепрыгнуть через пропасть. В этот 
момент и должны стрелять в них. Кто благополучно перепрыг-
нет, тот спасен. Первая прыгает Мамыр, в нее стреляет Ескене, 
но не попадает. Она благополучно перепрыгивает. В радост-
ном восторге оживляется молодежь. Но Кокенай приходит в 
ярость. Сталкивает с места Ескене, сам хватается за лук. Хочет 
стрелять в Мамыр. Это вызывает страшный гневный протест 
Калкамана. Он бросает отчаянный, яростный призыв народу 
и молодежи схватить Кокеная. Молодежь бросается на скалу. 
Становится упрямой, уже непокорной защищающей стеной 
на пути стрелы Кокеная. Благословляя джигитов и осмеивая 
приговор биев, Калкаман перепрыгивает к Мамыр. Молодежь 
и весь народ в ликовании бежит к ним. Калкаман поднимает 
Мамыр. А народ поднимает над головой их обоих. Осмеянные, 
покинутые и опозоренные, убираются один за другим бии и 
старухи. Мамыр и Калкаман, упоенные счастьем, благодарят 
народ, который они нашли вновь. А их, смелых и дерзких, бла-
гословляют матери, приветствуют и возносят девушки и джи-
гиты.

Пьесалар

ҚАРА ҚЫПШАҚ ҚОБЫЛАНДЫ
Т рт актылы, сегіз суретті
дастан-драма

140
Қ а т ы с у ш ы   а д а м д а р
Қ о б ы л а н д ы
– 
жас батыр, руы Қара Қыпшақ, 20 жаста. 
Қ ұ р т қ а – қалыңдығы, жады кемпір К кланның тұтқынында  скен    
          Қыпшақ қызы. 
Қ а р л ы ғ а ш   –   қарындасы. 
А н а л ы қ – шешесі. 
Т о қ т а р б а й   –   әкесі. 
Қ а р а м а н   –   құрдасы, Қият руынан. 
Ш у а қ – Қыпшақтың жас батыры.
К   б і к т і – Қызылбастың хан батыры, Қыпшақ жауларының басы.
Қ а з а н – К біктінің батыр серігі әрі әмірші. 
А л ш а ғ ы р   –   бұ  да  сондай батыр, әмірші. 
К   к л а н – жады кемпір, К біктінің досы. 
Қ а р л ы ғ а   –  К біктінің қызы. 
Б і р с і м б а й   –   К біктінің батыр баласы. 
К ү н і к е й – Бірсімбайдың қалыңдығы, Алшағырдың қарындасы.
1-қ о л б а с ы
2-қ о л б а с ы       

Қыпшақтың қолбасы батырлары.
3-қ о л б а с ы 
Ж а с а у ы л д а р,  қ ы з-к е л і н ш е к,  қ ұ л д а р.

141

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   22




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет