Деятельности

275

Приложения

Қазақ елінің табыстары әлемдік саясатта да салтанат құруда.

Біз тМД және Азия елдері арасында алғаш рет Еуропадағы қауіпсіздік және 

ынтымақтастық  ұйымына  төрағалық  еттік.  Беделді  ұйымның  мыңжылдықтағы 

алғашқы алқалы саммитін өткіздік. Өткен жылы осы сарайда 56 елдің басшы-

лары  бас  қосып,  әлем  дамуының  аса  маңызды  мәселелерін  талқылады.  Аста-

на саммиті қазақтың абыройын жаһанға жайып, еліміздің жұлдызын жоғарыдан 

жандырды.

Бұйыртса, биыл қазақ елі тағы бір биік белесті бағындырайын деп отыр. Ол — 

еліміздің Ислам конференциясы ұйымына төрағалық етуі.

Ислам дінін ұстанатын 57 мүше-елі бар. Бұл ұйымның тізгінін ұстау бізге зор 

жауапкершілік  жүктейді.  Күллі  мұсылманның  басын  қосқан  ұйымға  төрағалық 

ету Қазақстанның ислам әлеміндегі беделін биіктете түсетін болады. Қазақ қазақ 

болғалы біз дәл мұндай биікке көтерілген емеспіз. Сол беделді биігіміздің тұғырынан 

таймайық, бауырлар!

Саммиттен кейінгі тағы бір орасан оқиғаның бірі — VII қысқы Азия ойындары 

болды. Астана мен Алматыда қатар өткен дүбірлі Азиадада ел спортшылары құрлық 

біріншілігін жеңіп алды. Бұл дүбірлі жарыс та еліміздің абыройын асырып, айды-

нын тасыта түсті.

Биылғы жылғы сәуір айында елімізде кезектен тыс Президент сайлауы өткенін 

баршаңыз  білесіздер.  Бұл  сайлау  біздің  елдігіміз  бен  ынтымағымыздың  мерейін 

үстем етті. Елдіктің ерен ерлігін, бірліктің баянды жемісін бүкіл дүниеге тағы да бір 

паш етті.

Бірлік  болмай,  елдік  болмайтынына  көз  жеткізді.  Бірқатар  елдерде  орын 

алған халық наразылығын біліп отырсыздар. Ол толқулар ең алдымен әлеуметтік 

мәселелердің асқынуымен байланысты.

Біздің  елдегі  Президенттік  сайлау  —  халықтың  әл-ауқаты  жылдан-жылға 

жақсарып келе жатқанын айғақтап берді.

Сайлаудан кейін мен халықтан көптеген құттықтаулар, тілектер алдым. Олардың 

арасында алыстағы ағайыннан келгендері де аз емес. Осы орайлы сәтті пайдалана 

отырып, баршаңызға шынайы алғысымды айтқым келеді. Шын жүректен шыққан 

ризашылығымды қабыл алыңыздар!

Бір қазақ ретінде мен ғұмыр бойы білігім мен қайрат-қабілетімді қазағым үшін 

жұмсап  келе  жатқан  адаммын.  Құдай  денсаулық  берсе,  халқыма  әлі  де  аянбай 

қалтқысыз қызмет ете беремін деп сенемін.

Қымбатты қандастар!

Ахмет Байтұрсынұлының: «Сөзі жоғалған елдің өзі де жоғалады» деген сөзі бар.

Біздің тәуелсіздікпен бірге сөзіміз тіріліп, өзіміз еңсе тіктедік. Бабадан жеткен 

қасиетті қазақ тілінің осы жылдары мемлекеттік мәртебе алып, құлашын кеңге жая 

түскенін  білесіздер.  Естеріңізде  болса,  1991  жылы  қазақ  мектептерінде  оқитын 

шәкірттердің жалпы саны 32% ғана болатын. Сөйтіп, біздің тіліміз кеңес заманын-

да жойылуға тақады.

Бүгінде  ол  көрсеткіш  2  есеге  артып,  мектептерде  1,5  млн.  астам  бала  қазақ 

тілінде  білім  алады.  Аралас  мекемелерді  қосқанда,  барлық  балабақшалардың 

90%-ға жуығы қазақ тілінде тәрбие беруде.

Қазір мемлекеттік органдарда іс жүргізу негізінен қазақ тіліне көшірілді.

276

Приложения

Мен «Қазақстан» телеарнасына биыл күзден бастап толық мемлекеттік тілде ха-

бар таратуға тапсырма бердім. Балалардың тіл үйренуіне көмектесетін «Балапан» 

деген арнайы телеарна ашылды. таяу кезеңде қазақ тілінде «Мәдениет», «Білім» 

деген жаңа телеарналарды іске қосуға әзірлік жүруде.

Қазақ тілінде шығатын басылымдардың саны да жыл сайын арта түсуде. Егер 

1991 жылы, біз тәуелсіздік жариялаған жылы, Қазақстанда қазақ тілінде небәрі 

82 басылым шыққан болса, бұл көрсеткіш биыл 523-ке жетті. Еліміздегі кітаптардың 

80%-дан астамы қазақ тілінде жарық көруде.

Еліміз аман, жұртымыз тыныш болса, қазақ тілінің құлашын кеңге сермейтін 

күні алыс емес деп сенемін.

Мен  биылғы  Жолдауымда  2020  жылға  қарай  қазақ  тілін  білетіндердің  саны 

кемінде 95% құрауы тиіс екенін айттым.

Қазірдің  өзінде  қазақ  балабақшаларына  өзге  этнос  бүлдіршіндері  көптеп  ке-

луде.

Балаларының келешегін мемлекеттік тілмен байланыстырып қарайтындар ұл-

қыздарын қазақ мектептеріне беруде. Енді 10 жылдан кейін мектеп бітірушілердің 

100% мемлекеттік тілді біліп шығады деп межелеп отырмыз.

тәуелсіздіктің тірегі — ұлттық сана екенін білесіздер. Ал ұлттық сана тарих пен 

мәдениет арқылы қалыптасады.

Осыған орай, елімізде «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы жемісті жүзеге 

асырылуда. Мемлекет тарапынан ұланғайыр қаржы бөлінуде.

Бағдарлама бойынша барымызды бағалап, жоғымызды түгендеуде ұланғайыр 

іс атқарылды.

Соның  арқасында  100-ге  тарта  тарихи-мәдени  нысан  жаңғыртылып,  оның 

73-інде қалпына келтіру жұмыстары аяқталды.

Шетелдерден тарих пен мәдениетімізге қатысты 5 мыңнан астам құнды дерек-

тер табылып, көшірмелері елімізге әкелінді.

Әлемдік  ақыл-ойдың  ең  озық  үлгілері  қазақ  тіліне  аударылып,  олар  том-том 

кітап болып жарық көруде.

Бұл  құндылықтар  келешекте  жастардың  бойына  ұлттық  сананы  сіңіруге  жол 

ашады.

Ұлттық  фольклорымыз  «Бабалар  сөзі»  деген  атпен  100  томға  жинақталып 

жарық көруде.

Сондай-ақ,  әр  қиырда  шашылып  жатқан  ұлттық  музыкалық  мұрамыз  да 

жинақталды. Оларға шетел қазақтарының әндері мен күйлері де енгізілгенін атап 

өткім келеді.

Діңгегі берік ұлттық руханиятымыз бен ата дініміз өркен жайып келеді. 1991 

жылы  Қазақстанда  небәрі  68  мешіт  болатын,  бүгінде  олардың  саны  2400-ге 

жуықтады.

Қашанда толеранттықты ту еткен біздің елде дін бостандығына барлық жағдай 

жасалған. тек өткен жылдың өзінде еліміздің 3300 азаматы Мекке-Мединаға ба-

рып, қасиетті қажылық парызын өтеп қайтты.

Құт қонған қазақ елі сан түрлі дін өкілдерінің басын 3 рет қосып, бүкіл әлемдегі 

діндарлардың сауабын алды.

Әлемдік және дәстүрлі дін басшыларының құрылтайларын өткізу еліміздің игі 

дәстүріне айналды.

277

Приложения

Құрметті қандастар!

Биыл тәуелсіздікпен бірге атамекенге ат басын бұрған Ұлы көшке де 20 жыл 

толды.

Бүгінгі  Құрылтай  осындай  мерейлі  белеспен  тұспа-тұс  келіп  отыр.  Сондықтан 

биылғыдай баталы жылы біздің бастамаларымыз жемісті болуға тиіс.

«Елге ел қосылса — құт» дейді дана халқымыз. Азаттықтың елең-алаңындағы 

күрделі кезеңге қарамастан көшіміз көлікті болды. Содан бері ұлы көш бір сәтке 

толастаған емес. Ат қазығын байлар атамекенге 20 жыл ішінде 300 мыңға жуық 

отбасы көшіп келді. Осылайша ел халқының саны 1 млн. астам қандасымызбен 

толықты.

Дүниежүзінде  өз  қандастарын  еліне  шақырып,  қаражат  бөлген  біз  үш-ақ 

мемлекеттің біреуіміз. Өздеріңіз білесіздер, ол — Израиль, Германия және Қазақстан. 

Үкіметтің тарапынан келген ағайындарға біраз көмек көрсетіліп жатқанын білесіздер.

Халқымызда «Ел-елдің бәрі жақсы, өз елің бәрінен жақсы» деген ұлағатты сөз 

бар.  Сондықтан  қай  қиырда  жүрсек  те  «Қазақстан»  ұғымы  біздің  жүрегіміздің 

түкпірінде сақталуы тиіс.

Сіздер «сүйегім атажұртымда жатса» деп тілеген аталар аманатын арқалап келіп 

отырсыздар.

Шеттегі  бауырларымыздың  табанына  кірген  шөңге,  біздің  жан-жүрегімізді  де 

сыздатуы керек.

Менің Жарлығыммен 2008 жылдан бастап қандастардың жыл сайынғы көшіп 

келу квотасын 20 мың отбасыға көтердік.

Елге ағылған ағайынның көшін жүйелеу мақсатында «нұрлы көш» бағдарламасын 

қабылдадық. Оны ойдағыдай іске асыруға мемлекет қазынасынан қомақты қаражат 

бөлінді. «нұрлы көш» бағдарламасы аясында іргелі істер атқарылды.

Бірқатар  облыс  әкімдері  көшіп  келген  қандастарға  арнайы  ауылдар  салып, 

игілікті іс тындыруда. Жұмысқа бейімдеу үшін орталықтар құрдық. Шеттен келген-

дерге тіл үйрету шараларын қолға алып жатырмыз.

Мен Шығыс Қазақстан, Оңтүстік Қазақстан, Солтүстік Қазақстан және Ақмола 

облысындағы  осындай  елді  мекендерді  өзім  барым  көрдім.  Келіп  жатқан, 

қоныстанып жатқан ағайынның қуанышында шек жоқ.

Қадірлі бауырлар!

Ата жұртын аңсап келген ағайын!

Бүгінгі алқалы жиында қандастарымызға қолдау көрсетіп, қамқорлық жасаудың 

нақты жолдарын айқындап алуымыз керек. Сондықтан алдағы мақсат-міндеттерді 

бірлесіп белгілеп алғанымыз жөн.

Біріншіден, Парламентте «Халықтың көші-қоны туралы» заң жобасы қаралуда.

Кеңінен  талқыланып,  қабылданатын  жаңа  Заң  қандастарымыздың  жағдайын 

жақсартуға септігін тигізеді деп есептеймін. Ол қандастарымыздың құжат тапсыру-

да, тіркеуге тұруда, азаматтық алуда кездесетін түрлі кедергілерді жоюы тиіс. Бұл 

орайда бір нәрсені қаперде ұстаған жөн. Соңғы кездері белгіленген квота толмауда.

туған  елге  табан  тіреймін,  көшіп  келемін  деушілерге  қашанда  есігіміз  ашық 

екенін мен тағы да қайталап айтамын.

Бұл  орайда,  қандастарымызды  Отанға  оралту  жұмысын  жүйелей  түсу  керек. 

Дүниеде жағдайдың әртүрлі екенін білесіздер. Біз дүниежүзілік дағдарыстан өзге 

278

Приложения

елдермен  бірге  шығып  келеміз.  Сондықтан  «келем  дегеннің  бәріне  қаражат,  үй, 

жұмыс беріп, толықтай алып келетін жағдаймыз бар» деп ойламаңыздар. Біздің 

20 мың отбасы деп отырғанымыз сондықтан.

Ал  бірақ  өз  бетімен  көшіп  келіп,  ағайын  болып,  отбасымен  қосылып,  басқа 

жағдайлармен келсе, әсіресе жастар оқуға келем десе, оларға да ешқандай кедергі 

болмайды.

Осыған байланысты біз «нұрлы көш» бағдарламасының 2-ші кезеңінің жоба-

сын  қолға  алуды  жоспарлап  отырмыз.  Бұл  кезеңде  қандастарды  жаңа  өндірісті 

өңірлер мен ауыл шаруашылығына кеңінен тартудың жолдары сараланатын бола-

ды. Ол үшін келген мамандарды қажеттілікке байланысты қайта даярлап, қысқа 

мерзімде оқытумен қамтамасыз етеміз.

Мемлекет қандастарымызға қатысты қамқорлығын жалғастыра береді.

қаперден шығармағандарыңыз абзал.

Екіншіден, шетелден келген құрылтай қонақтарының басым көпшілігі — 60% 

жастар екен.

Жастар — біздің болашағымыз. Біздің әлемдегі барша қазақ жастарының сапа-

лы білім алуына тиісті жағдай жасауымыз қажет. Қазақстанда біз оны жүзеге асы-

рамыз.

Осыған байланысты Білім және ғылым министрлігіне қандастарымызға бөлінетін 

гранттық квотаны нақтылап, жастарымен жүйелі жұмыс жүргізуді тапсырамын.

Қазір білектінің емес, біліктінің озатын заманы.

Астанада  әлемдік  деңгейде  Халықаралық  университеті  ашылғанын  білесіздер. 

Кіріп-шығып,  көріп  те  қайтарсыздар.  Бұл  жоғары  оқу  орнында  дүниежүзінің  ең 

білікті мамандары мен ғалымдары дәріс оқиды.

Сондықтан мен әлемнің әр қиырындағы қазақ жастарын атамекенде оқуға және 

қазақ еліне қызмет етуге шақырамын.

Қазір  жаңа  дәуірге  қадам  басқан  Қазақстанға  отаншыл,  білімді  жас  маман-

дар аса қажет. Жас қыздар мен жігіттер келіп оқитын болса, осында оқу бітіріп, 

мамандық алып, кейін ата-аналарын шақырып алатын шығар. Ол да қажет.

Сол себептен шетелдерде техникалық білім алған қазақ жастарын индустриялық 

өндіріске жұмысқа тарту керек. Қажет болса, оларға әлеуметтік қолдау көрсетуді 

енгіземіз.

Үшіншіден,  біз  шеттегі  қандастардың  Қазақстаннан  жан-жақты  хабар  алып 

тұруына  көмектесеміз.Бағдарламаның  еліміздің  индустриялық  дамуымен  байла-

нысты екенін 

Байланыс және ақпарат министрлігі «Каспионет» арнасының қазақтар тұратын 

елдерге таралуын қамтамасыз етуі керек. Сонымен бірге, ұлттық дәстүріміз бен та-

рихымыз туралы хабарларды арттыру жолдарын қарастыруды тапсырамын. Бұған 

қоса, министрлік дүниежүзіндегі қазақ жастарының байланысын нығайту үшін ар-

найы веб-портал ашқаны жөн.

төртіншіден, қандастар тұрып жатқан елдерде ұлттық өнерді кеңінен таратуына 

жағдай жасауымыз керек.

Біз қазақтың қаймағы бұзылмаған көрші елдерде ұлтымыздың аса құнды руха-

ни мұралары сақталғанын жақсы білеміз.

Білім  және  ғылым  министрлігі  мен  Мәдениет  министрлігіне  экспедициялар 

ұйымдастырып, осындай құнды мұраларды жинақтауды тапсырамын.

279

Приложения

Бесіншіден, біз шет елдерде кіші құрылтайлардың тұрақты өткізілуін құптаймыз.

Осыған  байланысты,  бұл  құрылтайларға  «Самұрық-Қазына»  ұлттық  әл-ауқат 

қоры қолдау көрсететін болады.

Қадірлі қауым!

Қазақстан — дүниедегі әр қазақтың қастерлі құбыласы!

Қазақстан — әлемдегі барша қазақтың құтты қарашаңырағы!

Қазақ  баласы  дүниенің  қай  түкпірінде  жүрсе  де,  тұтас  қазақ  халқының  бір 

бөлшегі екенін біз еш уақыттта ұмытпауымыз керек.

Қазақтың абыройын асырып, мерейін тасытқан — ел тәуелсіздігі! Сондықтан, 

біздің басымызға бақ болып қонған тәуелсіздіктен асқан ешқандай құндылық жоқ. 

Ендеше, тәуелсіздіктің 20 жылдығына тұстас келіп, ақ түйенің қарны жарылған бұл 

той — біздің ұланасыр ұлы тойымыз.

тойымыз тарқамасын, ардақты ағайын!

Еліміз аман, жеріміз тыныш болсын!

Алаштың айбыны, бар қазақтың ортақ Отаны — тәуелсіз қазақ елі мәңгі жа-

сасын!

280

Приложения

Выступление

на VII Всемирном исламском экономическом форуме

г. Астана, 8 июня 2011 года

Уважаемые участники и гости форума!

народ Казахстана издревле взаимодействует с мусульманским миром. Ислам 

пришел на наши земли более тысячи лет назад.

Всевышний щедро одарил Казахстан богатой историей и благоприятным геогра-

фическим положением.

таким образом, нашей стране представлена уникальная возможность для раз-

вития диалога между исламской и западной цивилизацией.

Как вам всем известно, начало нового десятилетия XXI века стало периодом тя-

желых испытаний для мусульманской Уммы.

Финансовый  кризис,  зависимость  от  импорта  продовольствия,  безработица 

среди молодежи и другие проблемы вызвали беспрецедентные потрясения в ряде 

стран Северной Африки и Ближнего Востока.

Смена политических режимов в тунисе и Египте, гуманитарная катастрофа, пе-

ред лицом которой оказалась Ливия, повлекли за собой появление сотен тысяч бе-

женцев.

на фоне других динамично развивающихся регионов мира отставание в разви-

тии многих мусульманских стран особенно заметно.

Сегодня исламский мир, насчитывающий почти 1,5 млрд. человек, не является 

единым монолитом. Да, ислам как религия имеет единые корни, но мир ислама со-

стоит из разных регионов, имеющих порой диаметрально противоположные моде-

ли развития. Поэтому, прежде чем рассуждать об исламском мире в целом, необ-

ходимо понять современные пути развития мусульманского общества.

Сегодня можно выделить три стратегии развития исламского мира.

Первая стратегия — это стратегия инерционного развития. К сожалению, собы-

тия последнего времени убедительно показали, что консервация рано или поздно 

заканчивается взрывом.

Вторая стратегия базируется на радикальном возврате к прошлому, на полном 

отрицании  институтов  современного  общества.  такой  вариант  в  самых  крайних 

формах предполагает полное отрицание норм современной экономической и по-

литической жизни.

наконец, третья стратегия построена на модернизации ислама. Однако нельзя 

понимать ее упрощенно — как механическое копирование чужих моделей.

В исламе есть мудрое изречение «Во всех делах наилучшим является то, что по-

середине».

Стратегия модернизированного ислама — это в современном мире и есть то, 

что посередине.

Сам ислам как религия не испытывает никакого кризиса. Это наиболее дина-

мичная религия современного мира. Кризис испытывают некоторые регионы ис-

ламского мира. И модернизация общества не означает искажения основ самого ис-

лама.

281

Приложения

на сегодня необходимость модернизации мусульманского общества очевидна. 

Прежде всего это касается технологического, научного и экономического развития. 

Отрицать это можно только, закрыв глаза на реальность.

Мусульманский мир, составляя пятую часть населения мира, далеко не соответ-

ствует, своему потенциалу в сфере экономики. например, в G-8 нет ни одной стра-

ны, представляющей мусульманскую Умму. Это отражение реального веса ислам-

ской экономики в мировой.

Сколько  исламских  университетов  в  первой  сотне  лидеров  высшего  образо-

вания?

Сколько лауреатов нобелевской премии в области естественных и технических 

наук дал исламский мир за последние 20 лет?

Сколько глобальных технологических инноваций создано в исламском мире?

Мы должны задать эти вопросы самим себе, чтобы дать на них достойные отве-

ты в ближайшем будущем.

некоторые критики ислама утверждают, что отставание большей части ислам-

ского мира от других регионов связано с самой религией.

нет ничего более далекого от истины. не стоит забывать, что именно мусуль-

манский мир обеспечил преемственность между античной и современной запад-

ной культурой.

Исламский культурный взлет в средние века подарил миру величайшие дости-

жения в сфере математики, химии, астрономии, медицины, архитектуры, филосо-

фии и поэзии.

Поток образования и новых знаний веками шел с мусульманского Востока на 

христианский Запад.

Именно ислам на протяжении веков демонстрировал веротерпимость, толерант-

ность, поразительно спокойное отношение к инакомыслию.

В  настоящее  время  исламский  мир  переживает  сложный  этап  своего  разви-

тия.  Он  сталкивается  с  серьезными  политическими  потрясениями,  социально-

экономическими и демографическими проблемами.

например, на протяжении 60-70 лет численность мусульман в мире выросла 

в 5 раз при остром и перманентном продовольственном кризисе.

Многие исламские государства несут на себе так называемое «бремя сырьевых 

стран».

Хотел  бы  сказать  об  одной  болезненной  проблеме.  Большинство  глобальных 

СМИ  демонизирует  ислам  как  угрозу  национальной  безопасности,  культурным 

и религиозным устоям. Ислам представляют как религию, одобряющую политиче-

ское насилие, экстремизм и терроризм. С подобной ситуацией мириться нельзя.

Если обратиться к истории, можно убедиться в том, что экстремизм и терроризм 

были политической реальностью многих индустриальных обществ XX века. Достаточ-

но вспомнить о разгуле политического терроризма в Европе в 1960–1970-е годы.

Мы исходим из убеждения в том, что терроризм и экстремизм — как бы они 

себя  ни  позиционировали  и  какими  бы  религиозными  лозунгами  ни  прикрыва-

лись — не имеют ничего общего с великими мировыми религиями.

Я призываю задуматься — разве не мусульманский мир является главной це-

лью и мишенью глобального терроризма? Именно в исламских странах каждый год 

гибнут тысячи невинных людей, в том числе старики, женщины и дети.

282

Приложения

Справедливо ли отождествлять ислам и террор?

Опыт последних лет еще и еще раз доказывает, что терроризм — это продукт де-

ятельности совершенно определенных сил с совершенно конкретной целью.

Исторически современный терроризм имеет своим истоком политические и эко-

номические причины. Он прочно связан не только с транснациональной преступ-

ностью, наркотраффиком и контрабандой оружием. К сожалению, он имеет и гео-

политические истоки.

Мы должны совместными усилиями формировать позитивный образ ислама как 

религии  мира,  добра,  терпимости  и  справедливости.  Пора  серьезно  задуматься 

над общемедийным проектом исламских стран для того, чтобы на глобальном и ре-

гиональном уровне противостоять дискредитации великого учения.

Многие эксперты говорят о том, что в XXI веке ислам станет преобладающей ре-

лигией на Земле. Разнятся только сроки прогноза.

Однако мы должны понять, что дело не только в цифрах и сроках, речь идет 

о том, каким должно быть общество исламских стран XXI века?

Безусловно, экономическая, политическая, финансовая и информационная ар-

хитектура современного мира будет меняться.

Однако целый ряд системных характеристик современного мира будет не просто 

сохраняться, но и усиливаться. Прежде всего это связано с ростом значения куль-

турного капитала, «экономики знаний», «умной силы» как показателей реальной 

конкурентоспособности государств.

Сегодня очевидно, что общество ближайшего будущего — это информационное 

общество. Это касается и технологий, и способов управления, и моделей культур-

ного развития.

Мы видим в сегодняшнем мире мусульманские государства, вполне адекватно 

отвечающие на вызовы времени.

Есть и примеры информационных обществ, и весьма технологичных в производ-

ственной и финансовой сфере.

Есть государства исламского мира, демонстрирующие высокую конкурентоспо-

собность. А это яркое свидетельство того, что исламский мир не только в прошлом, 

но и в будущем хорошо совместим с динамичным и прогрессивным развитием.

Мусульманские страны должны пройти серьезную модернизацию. Без этого по-

лоса исторического отставания может затянуться еще на столетие.

точный, сбалансированный выбор модели такой модернизации был бы нашим 

общим вкладом в развитие полуторамиллиардной Уммы.

В этой связи Казахстан сегодня предлагает ряд инициатив, которые мы могли 

бы реализовать вместе.

Первое. необходимо создать новое направление в рамках экономического со-

трудничества стран исламского мира.

Для этого мы предлагаем создать на базе ВИЭФ диалоговую площадку группы 

ведущих 10 экономик стран мусульманского сообщества.

Ресурсы стран Уммы позволяют сформировать мощный финансовый пул для ин-

вестиционного сотрудничества.

Второе.  С  учетом  отставания  стран  исламского  мира  от  ведущих  научно-

жүктеу/скачать 9,79 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: