«Домбыра»
атауының
шығуы жайлы таластар көп. Солардың
бір қатары:
«Дембира»
деген қыз атынан шыққан болуы керек
деп те топшалайды, себебі шығыс елдерінде қастерлі, қасиетті
нәрсеге немесе кейбір көпшілік орынға әйел адамның есімін беру
үрдісі бар. Пішіні домбыраға ұқсас, төрт ішекті шертпелі асап
үнді халықтарында
«тампура»
деп аталады. Ішекті шертпелі
аспап
«пандура»
гректерде бар. Сонымен нақты атауы қайдан
шыққаны әзірге белгісіз.
Шертер
– ежелгі шекті аспап. Шертерде
домбыра сияқты ойнайды. Шертердің
көлемі домбырадан көп кіші, бірақ сыртқы
түрі қобызды еске салады, оған жұмыр түр
беріп, сыртын терімен қаптайды, аттың
қылынан екі шек тартылады. Аспап бір
ғана бұрандалы болып келеді, шектің бір
басы бұрандаға, екіншісі басына бекітіледі.
Шертер аспабы аңыз, ән, ертегілерді
айтқанда қолданылған. Ол бақташылар
арасында кең тараған. Қазақтың көне
музыкалық аспаптарының біріне жататын
ол шертіп ойнау тәсіліне байланысты
шертер деп аталған. Шертер екі немесе үш
ішекті болып келеді.
Қ
аза
қ
ерте заманда к
ө
шпенді халы
қ
бол
ғ
анды
қ
тан,
т
ү
рлі
музыкалы
қ
аспаптарды
т
ұ
рмыста
ке
ң
інен
қолданған
.
А
ғ
аш,
қ
ыш, темір, м
ү
йіз
сия
қ
ты к
ү
нделікті
ө
мірде пайдаланатын
шикізаттан алуан т
ү
рлі аспаптарды
жасап шы
ғ
ар
ғ
ан.
|
