Қазақ жылқышыларының дәстүрлі көктемгі әдет-ғұрыптары

2016 жылдың желтоқсанында UNESCO-ның адамзаттың мәдени материалдық емес құндылықтардың
көрнекілік тізіміне жаңа элемент енді, ол - Қазақстанға тән саятшылық.
Бұл - жыртқыш құстарды аңға салу, қазақ
халқындағы өте ерте замандардан келе жатқан
спорттық өнер.
Қазақ
саятшылары бүркіт, бидайық, сұңқар, қаршыға, бөк
тергі, ителгі, лашын тағы с.с. көптеген алушы
құстарды баптап өздері алатын құстарға түсуді
үйреткен.
Саятшылықтың бұл түрі әсіресе XII-XIII ғасырда
Еуропа елдерінде кең тараған. Қазақ халқы
саятшылықты тұрмыстық пайдасы бар өнер
ретінде де, көңіл көтеретін табиғатпен етене
араласатын спорт ретінде де қараған.
Саятшылық (құс салу)

Айтыс
2015 жылдың желтоқсанында UNESCO айтысты адамзаттың мәдени мұрасы қатарына қосты. Мұндай
шешім Материалдық емес мәдени мұраны сақтау комитетінің Намибияда өткен оныншы сессиясында
қабылданды.
Айтыс ерекше суырып-салма өнері
ретінде Қазақстан мен Қырғызстан
атынан тізімге енгізілді. Бұл суырып-
салма ақындық өнері бар екі адамның
арасында
болатын
жарыс,
өлең
оқылады немесе қазақтың домбырасы
сынды ұлттық музыкалық аспаптың
сүйемелдеуімен
шырқалады.
Тақырыпты тыңдармандар таңдайды,
ал
музыкалық
өнерін,
ырғақты
сезінуін, ерекшелігі мен ұшқыр ойын
жеткізе білген қатысушы жеңіске
жетеді.

2014
жылдың
қарашасында
UNESCO
қазақтың күйі мен киіз үйін адамзаттың
мәдени мұрасы қатарына қосты.
"Материалдық емес мәдени мұраны сақтау
комитеті адамзаттың материалдық емес
мәдени мұраларының
қайта
таныстыру
тізіміне жаңа он элемент енгізді, олардың
қатарында "Вырумаа үйезіндегі дәстүрлі
монша (Эстония)", "Қазақтың домбырамен
дәстүрлі күй орындау өнері (Қазақстан),
"Қырғыз бен қазақтың киіз үй тігу тәсілдері
(көшпелі
түркі
халқы)"
(Қазақстан,
Қырғызстан) бар", - делінген UNESCO
хабарламасында.
Киіз үй

Наурыз
2009 жылдың 30 қыркүйегінде UNESCO Наурыз мейрамын
адамзаттың материалдық емес мәдени мұра тізіміне енгізді.
Қазақстанда Наурыз мейрамы үш күн: 21-23
наурыз
аралығында
тойланады.
Жалпы,
Наурыз
парсы,
кавказ
және
түрік
халықтарының арасында көктем мейрамы
және
жаңа
жылдың
басталуы
ретінде
тойланады. Ол Иранда 21 наурызда, Орталық
Азия
елдерінде
және
Әзірбайжанда,
мемлекеттік мереке ретінде Тәжікстанда және
Қазақстанда - 22 наурызда, Өзбекстан мен
Түркияда 21 наурыз күні атап өтіледі.
Ал 2016 жылдың 1 желтоқсанында қатырма
нан
әзірлеу
дәстүрі
UNESCO-ның
бейматериалдық
мәдени
мұрасының
репрезентативтік тізіміне енді.

М
ә
дени м
ә
ндер
Салт-д
ә
ст
ү
р
Наным-сенімдер
Ырымдар
Діни т
ү
сініктер 
мен к
ө
з
қ
арастар

Мәдени таңбалар мен мұралар
Ою-
өрнектер
Белгілер
Тасқа 
қашалған 
таңбалар

жүктеу/скачать 8,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: