Диплом жұмысы 5В010800 «Дене шынықтыру және спорт»
cурет. Шалып лақтыру, Арттан шалу
жүктеу/скачать 4,71 Mb.
|
| 6 cурет. Шалып лақтыру, Арттан шалу
Белбеуінен ұстаған кезде қарсыласы оған жауап ретінде тұрған күйін өзгертіп және арқасынан асырып лақтырудан қорғану үшін, ұстауға сәл еңкейіп, аяқтарын сәл бүгіп тұрғанда осы тәсіл қолданылады. Ең қолайлысы- орташа және жақын қашықтық. Тәсілді орындау үшін тізесі тізесіне келетіндей етіп қарсыластың аттас аяғын сырт жағынан орап , оны өзіне бір жанына, алға қарай тартып қалу керек. Дене салмағы есебінен тарту күшін арттыру үшін қарсыласты лақтыратын жаққа құлау қажет. Арттан шалып лақтырғанда қарсыласын аттас жағасынан асыра белбеуінен қарсыластың ұстап алған қолдарын айқастыра жағасы мен аттас жеңінен, әр аттас иығы мен басқа жеңінен, белбеуінің бүйір жағы мен жеңінен, иығының үстіңгі жағынынан мойын мен жеңінен ұстауға болады [8]. Белдесудің тактикалық жоспары. Айқасқанда жақсы нәтиже көрсету үшін палуан алдын-ала кездесу кезінде қалай әрекет ететінін жоспарлап алуы қажет. Мұндай тактикалық жоспарда күресті жүргізу тактикасының негізгі сәттері болуы тиіс. Күресті жүргізудің тактикалық жоспарында мыналар міндетті түрде көзделеді: айқасудың мақсаты, оған жетудің жолдары мен әдістері, шешуші тактикалық әрекет жасайтын жері, тактикалық дайындық әдістері және айқасқа күшті бөлу. Қажет болған жағдайда палуан қалай тұрып күресетінін, сондай-ақ қандай арақашықтықта болатынын белгілейді. [33,35,38,39.б. 224,76-71,304,144] Қорғану: аяғын кейін қойып қолын қарсыласының ілгері қойған аяғы жағынан белбеуіне тіреп, аяғын шабуылдаушының аяғынан аттап кейін қою. Қарсы амалдар: Арттан шабуыл, қолтығынан алып лақтыру, босанып шығу. Комбинациялар: арттан және алдан шалу, арттан шалып қолтығынан ұстап лақтыру, арттан шалып іштен қағу. Ұрыстың сәтті аяқталуы көбінесе тактиканы дұрыс анықтауға байланысты. Тактикалық жоспарды құру кезінде күрестің мүмкін болатын нұсқаларын алдын-ала болжап, оның не істеп жатқандығы туралы ойлану керек. Күрес кезіндегі күрескердің міндеттері, оған жету жолдары міндетті түрде олардың мүмкіндіктеріне сәйкес келуі керек. Белгісіз қарсыласпен өтетін жекпе-жек жоспары жекпе-жекке кірер алдында жасалады және палуанның мүмкіндігіне байланысты жасалады, сонымен қатар жарыста орын алған нақты жағдайлар ескеріледі. Белгісіз қарсыласпен жекпе-жектің алдын-ала жоспары дұрыс емес. Сондықтан, басты міндеттердің бірі - ұрыс кезінде тікелей барлау арқылы сүйіспеншілікке толы әдістеріңізді қолдануға қолайлы сәтті табу. Таныс қарсыласпен кездесуге дайындалу үшін, жауынгер жаттығудың бір қарапайым жоспарын жасаған кезде оны аяқтау үшін жаттығу өткізе алады. Алдыңғы жағдайдағыдай, палуан кілемге қадам басқанша кездесуге дайын және сонымен бірге ол жоспарының негізгі тұстары туралы ойлайды. Белгілі қарсыласпен күресудің тактикалық жоспарын жасағанда, сіздің физикалық мәліметтеріңізді қарсыластың сипаттамаларына дұрыс сәйкестендіру маңызды. Оның тактикалық жоспарын ойластыру керек, содан кейін күшке сүйеніп, қарсыластан асып түсуге тырысу керек. Бұл үшін палуан өзіне қолайлы жағдай жасауы керек, бұл жағдайда қарсылас сенімді әрекет ете алмайды. Қазақ күресінде жастарға білім беру және оқыту бекітілген бағдарламаға сәйкес жүзеге асырылады. Бағдарламалық материалдар өте үлкен және қиын. Оны дамыту үшін ересектерге қарағанда жасөспірімдерге көбірек уақыт қажет болады. Бағдарламаның сәтті дамуы білім беру сабақтарында орын алуы керек. Тәрбие мақсаты қалай шешіледі, жас жігіттің әрі қарайғы қызметі оған байланысты болады. Қатысушыларға мақсаттар мен міндеттерді түсінуге, олардың жолдары мен құрамын шешуге, жетістіктер мен кемшіліктерді талдауға үйрету. Мақсаттан басқа, операциялық мақсаттарды анықтау өте маңызды. Сондықтан мұғалім жеңілістің себебін анықтауға, алда жеңіске жету үшін не және қалай жаттығу жасау керектігін көрсетуге көмектесуі керек. Техникалық әдісті болжау және дұрыс, негізгі бөлшектерді түсіндіру. Жасөспірімдер дұрыс емес қимылдарды игереді және кері дағдыларын дамытады. Мұғалімнің оқулықтары оқушылардың физикалық даму мүмкіндіктерінің төмендеуін қадағалап отыруы керек. Егер жаттығу материалдары дене шынықтырудың күш-жігерін қажет етсе, ал жаңарған материалдар оған дайын болмаса, оны жаттығуды кеш белгіленген уақытта қалдыру керек (мысалы, артқа тастауды үйрету үшін). Басқа жағдайларда тәжірибешілер физикалық дайындықты қажет етпейтін, мысалы, қолды көтеру сияқты күрделі үйлестіру әдістерін игереді. Бұл әдісті жаттығудың алғашқы айында білуге болады. Жасөспірімдерді олардың дайындығын ескере отырып, жарыстарға тарту керек. Жасөспірімдермен күресу үшін үздіксіз және біртіндеп жаттығулар жасау қажет. Жасөспірімдер үнемі жаттығуларға қатысуға міндетті. Қайталау кезінде сіз бұрын зерттелген материалды шығару дәлдігіне назар аударуыңыз керек және бұл кемшіліктерді уақытында түзетіңіз. Жасөспірім шағында бірінші дәрежелі мәнге жан-жақты физикалық дайындық қажет. Оларға: мүсіннің дұрыс құрылуы, жан-жақты физикалық, қозғалыс дағдыларын қалыптастыру, техникалық қозғалыстарды дамыту үшін физикалық қасиеттерді дамыту, жеткіліксіз сапаларды дамыту жатады. Бұл мәселелердің барлығы денсаулықты нығайтуға бағытталған. 12-14 жаста жылдамдық, ептілік, икемділік жақсы дамитыны белгілі, ал 15-16 жаста - күшті. Осы кезеңде жасөспірімдер жылдам жаттығуларды орындау қабілеттерін көрсетеді. 16-18 жаста күш пен жылдамдықты қажет ететін жаттығулар оңай игеріледі, шыдамдылықты дамыту үшін алдын-ала жасалған. Бұл ұсынысты жас балуандардың физикалық дайындығында ескеру қажет. Сондықтан, жасөспірімдер қысқа мерзімді тапсырмаларды оңай орындайды, егер жылдамдық пен қарқындылық оңай болса, онда біз төзімділікке емес, осы қасиеттерге ерекше назар аударуымыз керек. Шыдамдылықты дамыту жүктемені біртіндеп арттыруы керек, осылайша жасөспірімдер жыл аяғында жаттығуды орта есеппен 6 минут қарқынмен жүргізуі керек. Үлкен жастағы адамдарда бұл қасиеттердің дамуы басқаша жүреді. Жылдамдық пен техникалық қызмет көрсетуді әрі қарай дамытуға назар аударылады. Арнайы шыдамдылық есептеуден тұрады: жарыс ережелеріне сәйкес 6 минут ішінде әр жаттығуға 2 жекпе-жек. Күрес жүргізу керек. Айта кету керек, жасөспірімдердің шыдамдылығын дамыту басқа физикалық қасиеттерді дамытуды игеруі керек. «Осы жаста ұзақ және тегіс шыдамдылықпен жаттығу жасөспірімдерге тән жылдамдыққа жақсы бейімделуді төмендетеді». Әр жаттығуда жылдамдық пен ептілікті дамыту үшін тиісті жаттығуларды қолдану керек, өйткені бұл қасиеттер тез жоғалуы мүмкін, ал дамуы өте қиын. Ауыр жаттығулар көмегімен 12-15 жас аралығындағы жастардың күш-жігерін дамыту 16-18 жас аралығындағы күшке арналған жаттығуларды өздерінің дене салмағымен, гантельдермен, ауыр доптармен, гимнастикалық таяқшалармен, серіктестермен, гимнастикалық аппараттармен күшейтеді. Снарядтың салмағының жоғарылауымен, бастапқы позицияның өзгеруі, жаттығуды аяқтайтын уақыттың азаюы және т.б. Ауырлататын қасиеттер үшін салмақ, штангалар, әр түрлі салмақтағы әр түрлі серіктестік салмақтарды қолдануға болады. Жасөспірімдер мен жасөспірімдердің төзімділігі. Орташа интенсивті жаттығулардың көмегімен немесе жаттығу жарыстарының үзілісімен аз мөлшерде демалыңыз. Жүктемеге бейімделуге байланысты қалған бөлімдерді біртіндеп азайтыңыз. Мысалы, 3 минут біртіндеп 1 минутқа азаяды. 17-18 жас аралығындағы жастар арасындағы жарыстарға дайындалу үшін бір жаттығуда 2 жекпе-жек өткізу керек (2 жекпе-жектен 15 минуттан кейін). Сондай-ақ, буындардың икемділігі мен қозғалғыштығын дамытуға үлкен назар аудару қажет. Іздеулер көрсеткендей: 13 жастан бастап жаңа буындардың қозғалғыштығының көрсеткіштері жаңа деңгейге жетеді, ал 15 жастан асады. Осылайша, жан-жақты дене дайындығын қамтамасыз ету үшін жастардың физикалық қасиеттерін дамыту үшін кең құралдар қолданылады. Жаттығу ересектерге қарағанда, көбінесе жастар арасында дұрыс фигураны қалыптастыруға бағытталған жаттығуларды қолданады: ашық ойындар, эстафеталар және күрестің қарапайым түрлері. Алдымен, жастармен жұмыс кезінде бұл жаттығулар аз мөлшерде қолданылады: қысқа үзіліспен сабақта бірнеше рет демалу. Әдеттегі шамадан тыс жүктемелерден кейін олардың саны артады, ал қалған кезде азаяды. Физикалық қасиеттерді дамытумен қатар, жаттықтырушы үнемі қатысушыларды батылдыққа, икемділікке, сенімділікке, белсенділікке және т.б. үйретуі керек. Кейбір қиындықтар снарядтардың ауыр салмағына, күшті қарсыласқа, көпірден шыққан кезде ауырлық сынағына, әдістерді ыңғайсыз қолдануға, түсінуге әкелуі мүмкін. абайсызда жарыста және көптеген басқа адамдардың қатысуымен. жүктеу/скачать 4,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|