Диплом жүмысы тақырыбы: «Бастауыш сыныпта есім сөздерді оқыту»
жүктеу/скачать 1,89 Mb.
|
Дип.-Бастауыш-сыныпта-есім-сөздерді-оқыту
- Бұл бет үшін навигация:
- II. 2.4.Сөйлемді оқьпу барысында
Жаздыгүні тауда
қызық әдемі алып схемада әр сөйлемде тақырып ретінде мәтін құрастыр. Сөз тіркестерінің бірінші сыңары көмектес септігінде, екінші сыңары етістік болатындай етіп тіркесін құраңдар. 1-тапсырма. Асан тойда жұргты таң қалдырып, өрөскел мінез көрсетті-сөйлемінде Асан қандай мінез көрсетті? Түсіндіріңдер. 2-тапсырма. Сөз тіркестерінің бірінші сыңары көмектес септігінде екінші сыңары етістік болатындай етіп сөз тіркесін құаңдар. 54 Сен қалаға кеше «-^^^ ^^ бардың Бүгін —р- кіммен -\——бардың Ертең (барасың 3-тапсырма. Өрескел- сөзінің әріптерінен бірнеше сөз жазыңдар II. 2.4.Сөйлемді оқьпу барысында есім сөздерді ұғындыру. І.Бастауыш мектеп оқушылырының сөздік қорын молайту жұмыстарында олардың сөздерді орынды пайдалану үшін алдымен сөйлемді дұрыс құрастыра білуі қажет. Сөйтіп-тиянақты ойды білдіретін сингаксистік құрылым, сөйлем дұрыс құрастырулары арқылы оқушылар өз ойын анық, жинақы және тиянақты жеткізуте дағдыланады. Оқушылар сөздік қорындағы сөздерді грамматика заңдарының негізінде сөйлемдер құрап айта алмаса, онда оның сөздік қорындағы сөздердің кажеті шамалы. Мектепке дейінгі кезде балалар тілдің грамматикалық заңдылықтарын механикалық тұрғыдан біліп келгенмен, ол сөйлеу кезінде бірқатар қателіктерге бой алдырады. Мектептің мақсаты балаларға граммтикалық заңдылықтарды үйрете отырып, сөздік қорын молайтумен қатар сол сөздерді дұрыс қолдануды үйрету. Сондықтан бастауыш мектеп оқушыларының сөздік қорын молайтуда сөйлемдердің құрылысымен таныстыру. Сөйлемнің түрлерін оқыту барысында жүргізілген жұмыстарда оқушыларда мынадай дағдылар мен икемділіктер қалыптасады.
Сөздік қорындағы сөздерді дұрыс қолдану; Өз ойын толық жеткізуі; Сол арқылы сөздік қорындағы сөздерді белсенді пайдалана алу; Сөздік қорындағы сөздерді шығармашылық жұмыстарында еркін пайдалана алу. Бастауыш мектеп оқушыларының сөздік қорын сөйлемді оқыту кезінде молайту жұмыстары мынадай түрлерге бөлінеді. 55 1. Төмендегі сөздерден бастауыш жасап бастауыш пен баяндауыш болсын. 1-тапсырма. Төмендегі сөйлемдерден «көмбе» сөзінің мағынасын салыстырыңдар. Біздің ауылда бір байдың көмбесі қалып кетіпті. Асқар, мен саған ойыншықтарыңды жерге көмбе дедім ғой! 2-тапсырма. Төмендегі сөздерден бастауыш жасап, сөйлемде тек бастауыш пен баяндауыш болсын. Көмбе, оқушы, жаз, қыс. 3-тапсырма. Көмбе сөзінің әр дыбысынан сөздер құрастырыңдар. Сөздерден сөйлем құрастырыңдар. Көмбе Белгілі сөйлемдегі көп нүктенің орнына керек сөзді қойыңдар. 1-тапсырма. «Байлам» сөзіне мәндес сөздер табыңдар. 2-тапсырма. Берілген сөйлемдегі көп нүктенің орнына керек сөзді қойыңдар. Асан кешеден бері тәуекел деп, бір . . . келе алмай жатыр.
3-тапсырма. Соңғы дыбысы «а» дыбысымен аяқталмайтындай етіп, өлең шығарыңдар. а-а-а-а
а-а-а-а а-а-а-а
а-а-а-а 2. Қандай? Сұрағына жауап беретін сөздерц сөйлемде өз орнына қойыңдар. 1-тапсырма. «Ақыр» сөзінің мағынасын түсіндіріңдер. Есек қорқып кетіп, бар даусымен ақырды. Балам, кдзір мал келеді, сен ақырды тазалап крй. 2-тапсырма. Қандай сұрағына жауап беретін сөздерді сөйлемде өз орньіна қойыңдар. Жанар . . . қыз Керекті сөздер: ак^ылды, жақсы, зерек, зерделі. З^тапсырма. Мына схема бойынша сөйлем құрастырыңдар. Кім Қайда Не істеді 4. Сөйлемде «есер» сөзіне мәндес сөзді алмастырып қойыңдар. Сұрақтары бірдей болсын. 1-тапсырма. «қанағат» сөзіне қарама-қарсы мәндес сөздер табыңдар. 2-тапсырма. Сөйлемде «есер» сөзіне мәндес сөзді алмастырып қойыңдар. Сұрақтары бірдей болсын. Дәулет жас кезінде-ақ есер мінезді еді, өскенде ұялшақ болып өсті.
3-тапсырма. Мына сөздердің дыбыстарын өзгертпей басқа мағыналы сөздер құрасіыру. ғарыш, сырға, сан, таз. 1. Берілген сөздерден сөйлемдер құрастырыңдар. 1-тапсырма. Батыр туса-ел ырысы Жаңбыр жаусажер ырысы. Мақалдағы «ырыс» сөзінің мағынасын түсіндіріңдер. 2-тапсырма. Берілі'ен сөздерден сөйлемдер құрастырыңдар. Керекті сөздер: апа, к^ызыл, шар, аға, сат, ал, кел, ойна, жүр. Барлық сөздер түбір күйінде тұр. Осы сөздерге қосымшалар жалғап сөйлемдер құрастырыңдар. 3-тапсырма. Мына схемада сөйлем құрастыр.
57
жүктеу/скачать 1,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|