Түлкілер туысы.(Vulpes Linnalus, 1758).
Қазақстанда бұл жыртқыш барлық жерлерде өздері ін қазып немесе басқа бір аңның ескі баспаналарын пайдаланып мекендейді.
Түлкі аса бағалы терісі үшін ауланады. Бірақ оларды аулау жылдан - жылға азайып барады. Мысалы, 1960 жылы – 62,4 мың, 1968 – 10,9 мың, 1978 жылы – 1,3 мың, 1990 жылы – 3681, Жалпы Қазақстанда жылына 95100 мың бағалы түлкі терісін өткізуге мүмкіндік бар.
Аюлар тұқымдасы (Ursidae Ceray, 1826).
Бұл тұқымдасқа жыртқыштар отрядының ірі өкілдері кіреді.Олардың денесі шомбал, басы үлкен, құлағы кішкентай, құйрығы қысқа (қалың жүнінен көрінбейді). Жүні бір түсті, қоңыр, қара не ақ, аяғы бес саусақты, тырнақты болады. Иіс сезу қабілеті жақсы жетілген. Қазір олардың ақ аю, ақтөсті аю, қоңыр аю, барибал, ерінді аю, малай аюы, көзілдірікті аю жәнеүлкен панда деген 8 түрі кездеседі. Ақ аю Солтүстік Мұзды мұхит жағалауында тіршілік етеді. Оның дене тұрқы 3 м-дей, салмағы 400 – 700 кг-дай. Суда өте жақсы жүзеді, сүңгиді, табаны жүнді болғандықтан мұз үстінде таймайды. Ит балықпен, әсіресе каспий итбалығымен (нерпа) қоректенеді. Ақ аю екі жылда бір балалайды, қонжықтары енесімен 1,5 жылға дейін жүреді. Ақ аю Халықаралық табиғат қорғау одағының «Қызыл кітабына» енгізілген (1976 жылы). Ал Қазақстанда Тянь-Шань, Жоңғар Алатауы, Тарбағатай, Сауыр және Алтай тауларында аюдың 2 түр тармағы (қоңыр аю,Тянь-Шань қоңыр аюы) мекендейді.
Достарыңызбен бөлісу: |