ЗЕРТТЕУДІҢ МАҚСАТ-МІНДЕТТЕРІ, ӘДІСТЕРІ
2.1 «Спорт өнеріндегі эстетика және адами құндылықтар әлемі» атты тәрбие жұмысының бағдарламасы
Адамгершілік, жақсылық, батылдық, ерлік, қарапайымдылық, кішіпейілділік, әділдік, адалдық, шыншылдық, ұчттылық, әдептілік, имандылық, инабаттылық, ибалық сынды адам бойындағы құндылықтар бір-бірімен тығыз байланысты екенін өмірлік тәжірибелер көрсетіп отыр.
Қазіргі қоғамда адамның рухани-адамгершілік тәрбиесін қалыптастыру басты міндеттердің бірі болып саналады. Бұл міндетті шешудегі маңызды істің бірі –рухани-адамгершілік тәрбиелілікті, адамгершілік сана, адамгершілік сезім, адамгершілік мінез-құлық, адамгершілік дамуды қалыптастыруда спорт өнерінің алатын орны ерекше. Осыған байланысты, оқушыларға рухани-адамгершілік тәрбие берудің бағдарламасын жасау қажеттілігі өмір талабы екендігін анықтадық. Біз осы жұмыстың өзектілігін нақтылау мақсатында мектептегі сынып жетекшілеріне арнап, ғылыми жетекшім профессор Жақсыбек Егізбайұлымен бірлесіп, арнайы тәрбие жұмысының бағдарламасының үлгісін жасап, тәжірибе жүзінде іске асыруға ұсындық. 1-кесте.
Аталған тәжірибелік эксперимент жұмысының барысына тоқталсақ, оны өткізудің кезеңдері 2-кестеде көрсетілген. Тәжірибе өзім орта білім алған Қызылорда қаласындағы Т.Жүргенов атындағы №136мектептің базасында жүргізілді. Тәжірибегежоғары сыныптың 50 оқушысы қатысты. Олар тәжірибе және бақылау тобына бөлінді. Екі топқа да спорт өнері арқылы оқушылардың рухани-интеллектуалдық деңгейін қалыптастыруға бағытталған сауалнамалар жүргізілді. Сауалнама тақырыптары 3-кесте, нәтижелері 4-кестеде көрсетілген.
Кесте - 1. «Спорт өнеріндегі эстетика және адами құндылықтар әлемі» атты тәрбие жұмысының бағдарламасы (үлгі).
№
|
Үлгілік тақырыптары
|
Мақсаты
|
Міндеті
|
Деңгейі
|
І
|
ІІ
|
ІІІ
|
сыныптар
|
5
|
6-7
|
8-9
|
тәрбие жұмысы түрлері мен әдістері
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
1
|
Менің адамгершілік (эстетикалық) сипатым
|
Оқушыларды жалпы адами құндылықтарға тәрбиелеу
|
Оқушыларға адамгершілік құндылық қасиеттер туралы түсінік беру
|
+
Э.ӘҢ
|
+
ТС
|
+
ТС
|
2
|
Мен неге өзгеруге тиіспін?
|
Айнала қоршаған ортаға дүниетанымдық, адамгершілік, эстетикалық көзқарасты қалыптастыруға тәрбиелеу,
|
Спорт өнері арқылы дүниетанымдық, эстетикалық, адамгершілік құндылық қасиеттер туралы түсінік беру, олардың мәнін ашып көрсету
|
+
Э.ӘҢ
|
+
ПТ
|
+
ПТ
|
3
|
Менің ұстанған бағытым қандай?
|
Оқушыларды эстетикалық және адамгершілік асыл қасиеттерге тәрбиелей отырып құндылық бағдарын айқындай білуді қалыптастыру
|
Құндылық бағдар ұғымының мәнін ашу,. Эстетикалық, адамгершілік құндылықтар туралы түсінік беру
|
+
ТС
|
+
ТС
|
+
ТС
|
4
|
Зерделі адам
|
Оқушыларды өз мүмкіндіктерінің сандық сипатының ашылмаған қырлары бар екендігіне сенімін арттыруға, көзін жеткізуге тәрбиелеу.
|
Қазіргі заманның озық тұлғасы ұғым, түсініктің мәнін ашу, жан-жақты дамыған жеке тұлға туралы түсінік беру
|
-
|
-
|
+
ТС
|
5
|
Кемел адам
|
Ақпараттық әлем кеңістігіне ене білудің жолдарын меңгертуге тәрбиелеу
|
Оқушыларға ақыл-ой, рухани жан дүние, табиғат, қоғам, ізгі ниет туралы түсінік беру
|
-
|
-
|
+
ТС
|
6
|
Ғарыштық адам
|
Әлемдік сұлулықтың мазмұны мен нысандарын терең түсінуге, сезінуге тәрбиелеу
|
Танымы шексіз адам дамуының ең жоғарғы сатысына сай жеке тұлғаны қалыптастырудың мәні
|
-
|
-
|
+
П-Т
|
7
|
Адам, тұлға, азамат
|
Оқушыларды саналы, жан-жақты дамыған, сұлулыққа құмар, адамгершілік қасиеттері мол азамат етіп тәрбиелеу
|
«Адам – ең жоғарғы құндылық, ол өмірдің объектісі» деген ұғымды оқушы санасына қалыптастыру
|
+
Э.ӘҢ
|
+
П-Т
|
+
П-Т
|
8
|
Атадан қалған асыл сөз (денсаулық, сұлулық, спорт бағытындағы)
|
Нақыл сөздердің мазмұны арқылы адамгершілік асыл қасиеттерге тәрбиелеу
|
Нақыл сөздердің адамгершілікке, сұлулыққа тәрбиелеудегі, денсаулықты қадірлеудегі мәнін ашу, түсіндіру арқылы адамгершілік құндылықтарды қалыптастыру
|
+
ТС
|
+
ТС
|
+
ТС
|
9
|
Сабыр түбі – сары алтын
|
Оқушыларды шыдамдылыққа, байсалдылыққа, сабырлылыққа тәрбиелеу
|
Сабырлылық, төзімділік қасиеттер туралы ұғымдардың мәнін ашу
|
+
ТС
|
+
ТС
|
+
ТС
|
10
|
Қатігездік қайдан шығады
|
Оқушыларды өздерінің бойында кездесетін жағымсыз-мінез құлықтан арылуға тәрбиелеу
|
Қатыгездік, қаталдық, мейірмсіздік ұғымдарының мазмұнын түсіндіре отырып, адамзатқа тән жағымды, жақсылық қасиеттерді қалыптастыру
|
-
|
-
|
-
П-Т
|
11
|
Сөз бердің бе, орында
|
Оқушыларды адалдыққа, әудеде тұра білуге тәрбиелеу
|
Сөз бен істің бірлігін, өз і с-әрекетіне жауапкершілікпен қарауды түсіндіру
|
-
|
+
ТС
|
+
Д-С
|
12
|
Арыңды жастан сақта
|
Оқушыларды адамның адамгершілік асыл қасиеттері – ар-ұят, намысқа тырысуға тәрбиелеу
|
Ар, ұят, намыс ұғымдарының тәрбиелік мәнін ашу. Адамгершілік құндылықты қалыптастыру
|
+
ТС
|
+
ТС0
|
+
П-Т
|
13
|
Бес нәреге асық бол – бес нәрседен қашық бол
|
Оқушыларды білімділікке, тәрбиелілікке, шығармашылыққа, белсенділікке тәрбиелеу
|
Оқу, білім, тәрбие шығармашылық ұғымдарының мәнін аша отырып, белсенділікті, іскерліктіғ дағдығы қалыптастыру
|
+
ТС
|
+
ТС
|
+
ТС
|
14
|
Отбасындағы үлкендер мен балалардың арасындағы қарым-қатынас
|
Отбасында үлгі-өнеге көрсете отырып, адамгершілік асыл қасиеттерге тәрбиелеу
|
Отбасындағы қарым-қатынас туралы түсінікті қалыптастыру. Балаларды ересек адамдармен ізетті, өнегелі қарым-ұатынас орната білуге дағдыландыру
|
+
ТС
|
+
П-Т
|
+
П-Т
|
15
|
Ортаның әсері (есірткі, ішімдік, темекі шегу)
|
Оқушыларды салауатты өмір салтын құра білу мәдениетіне тәрбиелеу
|
Тәрбиеге әсер ететін орта факторларына анықтама беру, олардың мәнін аша отырып жағымсыз іс-әрекеттерден арылудың жолдарын түсіндіру.
|
+
ТС
|
+
П-Т
|
+
Д-С
|
16
|
Спорт ардагерлерімен, үздік спортшылармен танымдық кездесу өткізу
|
Спорттың денсаулықты нығайтудағы, эстетикалық, адамгершілік қасиеттерді тәрбиелеудегі алатын орнын ашу
|
Спорт адрагерлерінің, үздік спортшылардың өмір жолынан, жетістіктерінен өнеге алу
|
+
ТС
|
+
ТС
|
+
Д-С
|
Достарыңызбен бөлісу: |
