7.2 Марганецті қазып алудың өзіндік құны
Өзіндік құн–кәсіпорындағы кен қазып алудағы өндірістік-шаруашылық қызметінің бір негізгі көрсеткіші болып табылады. Ол: кәсіпорындағы барлық жұмыскерлердің жұмысының қорытындысын, кез келген тауардың бағасының негізін, бір негізгі фактор үшін қызмет етуін, пайданың үлкендігін және өндірістің рентабельділігін көрсетеді.
Өзіндік құн қорытынды көрсеткіш болып табылады, оның үлкендігіне барлық жоғалымдардың өлшемі әсер етеді, өндіріспен байланысы және жоғалымдарды іске асыру, басқару сапасына және кәсіпорынның жұмыстық ұйымына, материалдарды қолдану, жабдықтарды, қуаттың әр түрлері және жұмыс күштері әсер етеді.
Өнімнің өзіндік құны – нақты кәсіпорыннның өндіріске кеткен ақшалай түрде көрсетілген ағымдағы шығындар және өнімді іске асыру немесе жұмысты орындау және қызмет ету.
Өзіндік құнды есептегенде барлық шығындар еңбекке төленетін шығынның экономикалық элементтеріне топталады, оған шығынның негізгі және қосымша еңбек ақы өнеркәсіп-өндірістік персонал жұмыскерлерге арналған ақшалай сыйлық кіреді, еңбек ақы фондысынан төленеді.
Негізгі төлемақы – бұл істелген жұмыс ақысы немесе жұмыскердің істеген жұмыс көлемі, қызметкерлердің, мамандармен және жұмыскерлер басшысы, кәсіпорынның тізімдік құрамында тізілген.
Учаске бойынша жұмыскерлер санын 7.2-кестесінде көрсетілген.
Жұмыскерлердің еңбек ақысының есебін тізімдік құрамға және бір жылға шаққандағы жұмыскерлердің жалпы саны (7.3-кесте)
Басшының еңбек ақысының есептемесі мамандармен және өндіріс қызметкерлердің минимальді еңбек ақысына, тарифке және салалық коэффициентке қарайды. Мамандардың, басшылардың, қызметкерлердің еңбек төлемінің шығыны 7.2 кестесінде көрсетілген.
7.2-кесте
Учаске бойынша жұмыскерлердің санын анықтау
Жабдықтар
|
Мамандығы
|
Жабдықтар саны
|
1 жабдыққа келетін адамдар саны
|
Чнақты.қ
|
Ктіз
|
Чтіз
|
Эксковатор
HITACHI EX-2600
|
Машинист
|
3
|
1
|
3
|
1,8
|
5,4
|
Көмекші
|
1
|
3
|
5,4
|
Эксковатор
HITACHI EX-2600
|
Машинист
|
5
|
1
|
5
|
1,8
|
9
|
Көмекші
|
1
|
5
|
9
|
Бұрғы станогы DM-45
|
Машинист
|
4
|
1
|
4
|
1,8
|
7,2
|
Көмекші
|
1
|
4
|
7,2
|
Автоөзітүсіргіш CAT-777 D
|
Машинист
|
6
|
1
|
6
|
1,8
|
10,8
|
Көмекші
|
Автоөзітүсіргіш CAT 992K
|
Машинист
|
8
|
1
|
8
|
1,8
|
14,4
|
Көмекші
|
Автоөзітүсіргіш CAT 994K
|
Машинист
|
13
|
1
|
13
|
1,8
|
23,4
|
Көмекші
|
Автоөзітүсіргіш CAT 785D
|
Машинист
|
1
|
1
|
1
|
1,8
|
1,8
|
Көмекші
|
-
|
Электродәнегкерлеуші
|
2
|
2
|
4
|
1,1
|
4,4
|
-
|
Электрослесарь
|
4
|
4
|
16
|
1,1
|
17,6
|
7.4-кесте. Жұмыскерлердің еңбек ақысының қоры
№ реті
|
Мамандығы
|
Тұрақты жалақы, тг
|
Түнгі ауысымға төленетін ақша
(40%)
|
Жұмыстың зияндылығына төленетін қосымша ақша (5%)
|
1 ауысымға қажетті жұмыскерлер саны
|
Тарифтік ставка, тг/сағ
|
Негізгі жалақы, тг
|
1
|
Экскаватор машинисі
|
73401
|
29360
|
3670
|
8
|
287,54
|
106431
|
2
|
Экскаватор машинисінің көмекшісі
|
58328
|
23331
|
2916
|
8
|
225,18
|
84575
|
3
|
Бұрғы станогының машинисі
|
73401
|
29360
|
3670
|
4
|
287,54
|
106431
|
4
|
Бұрғы станогының машинисінің көмекшісі
|
58328
|
23331
|
2916
|
4
|
225,18
|
84575
|
|
жалпы
|
263458
|
105382
|
13172
|
24
|
1025,44
|
382012
| 8 Еңбек қорғау
Еңбек қорғау – бұл еңбек үдірісі кезіндегі адамның еңбекке ынтасын, қауіпсіздігін және денсаулығын сақтауды қамтамасыз ететін әлеуметтік – экономикалық ұйымды, техникалық, гигиеналық және емді – профилактикалық шаралары және құралдардың заңды актілерінің жүйесі, «Қазақстан Республикасындағы еңбек туралы заңының» 7-ші бабында көрсетілген.
Еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі еңбекті қорғау мен техника қауіпсіздігі бойынша нұсқаулық пен нормативті ережелердің талаптарына сәйкес өткізіледі.
Еңбекті қорғауды басқаруды қамтамасыз ету келесі ретпен орындалады:
- еңбекті қорғау бойынша жұмыстарды бағыттау, реттеу және ұйымдастыру;
- еңбекті қорғау бойынша жұмысты жоспарлау;
- еңбекті қорғаудың жағдайын бақылау;
- еңбектік, өндірістік және технологиялық пәндерді бекіту;
- еңбекті қорғау мен қауіпсіздік жағдайларға жұмысшылардың жеке жауапкершілігін жоғарылату;
- еңбекті қорғау бойынша жұмысты бағалау, талдау және есептеу;
- еңбекті қорғауды жаңашаландырудың жұмыстарын қалыптастыру.
«Батыс» кен орнында еңбекті қорғау бойынша профилактикалық жұмыстарды жақсарту үшін құрамында кәсіпорын басшылары бекіткен үнемі-әрекет етуші комиссия (ҮӘЕК) құрылады:
Төрағасы: Өкілдіктің бас инженері (филиалдық техникалық директоры).
Комиссия мүшелері: Еңбекті қорғау бойынша бас техникалық басшы;
әкімшілік-кадрлық бөлімнің бастығы;
бас энергетик;
бас механика;
бас маркшейдер;
бөлім бастығы;
кәсіподақ төрағасы (келісуі бойынша).
8.1 Пайдалы қазбалардың кен орындарын ашу кезіндегі қауіпсіздікке қойылатын талаптар
1. Пайдалы қазбалардың кен орындарын ашу жұмыстары жұмыс жобалау құжаттамасына сәйкес жүргізіледі.
2. Пайдалы қазбалардың кен орындарын игерудің жобалау құжаттамасы өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ететін технологиялық үдерістерді, жабдықтарды, қондырғыларды қолдануды қарастыруы, жоспарланатын қызметтің қоршаған ортаға әсерінің бағасын қамтуы тиіс.
3. Пайдалы қазбалардың кен орындарын ашу әдістері жұмыс немесе адамдардың жүріп-тұратын және жабдық орындарында ернеулердің, кемерлер мен бермалардың тұрақтылығын қамтамасыз етеді.
4. Кемерлерді жабу, оларды шекті қалпына қою кезінде пайдалы қазбалардың кен орындарын игерудің жобалау құжаттамасында белгіленген ернеулердің еңістерінің жалпы бұрышы сақталады.
5. Тау-кен жұмыстарын жүргізу кезінде ернеулердің, орлардың, кемерлердің, еңістер мен үйінділердің жай-күйін жүйелі бақылау, маркшейдерлік және геофизикалық қадағалау жүзеге асырылады. Тау-кен жыныстарының сырғу белгілері анықталған жағдайда тау-кен жыныстарының сырғу белгілері анықталған орындағы жұмыстар тоқтатылады және олардың тұрақтылығын қамтамасыз ету шаралары қолданылады.
6. Тау-кен жұмыстарын жүргізу аймағындағы қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін кемерлерді салбыраңқылар мен қалқаншалардан бүрмелеу жүргізіледі.
7. Шөгіндіге бейім кен орындарын игерудің жобалау құжаттамасында қауіпсіздік шаралары көзделеді.
8. Өздігінен тұтануға бейім пайдалы қазбалардың кен орындарын игеру кезінде тұтануға кедергі келтіретін шаралар қолданылады.
9. Көшкін қаупі мен сел қаупі бар аймақтарда жұмыс жүргізу кезінде қар көшкіні мен сел ағыстарынан қорғау шаралары жүзеге асырылады.
10. Ескі және су басқан қазбалар, ұңғымалар мен су айдындары тау-кен жұмыстарын жүргізу сызбасында көрсетілуі тиіс.
Достарыңызбен бөлісу: |