2 «ТҮЛЕКТЕР ҚАУЫМДАСТЫҒЫ» АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІН ЖОБАЛАУ ЖӘНЕ ӘЗІРЛЕУ
Ақпараттық жүйені жобалау үшін біз PHP бағдарламалау тілін пайдаландық. Бұл бағдарламалық тілін пайдаланбас бұрын жақсылап меңгеріп алуымыз керек. Бірінші бағдарламалық тілді орнатып алуымыз керек.
PHP — бетті ашу үшін PHP және HTML тілдерін пайдаланатын веб-серверге жіберілетін сценарийлерді пайдаланып веб-беттерді динамикалық түрде жасауға арналған бағдарламалау тілі. Веб-сайт пайдаланушысы бетті ашқанда, сервер html кодындағы PHP мәлімдемелерін орындайды және нәтижелерді пайдаланушы браузеріне жібереді. Бұл ASP және Cold Fusion жағдайындағыдай орындалады. Дегенмен, ASP және Cold Fusion айырмашылығы, PHP ашық бастапқы коды және платформа агностикалық болып табылады; РНР Windows NT және Unix нұсқаларының көпшілігінде жұмыс істейді. Ол сондай-ақ Apache модулі ретінде келеді, онымен PHP Apache модулі ретінде жіберілгенде жұмыс істеу оңайырақ және жылдамырақ. Бұл жағдайда процесті құру үшін қосымша шығындар қажет емес. Сондықтан нәтижелер жылдамырақ болады және деректерді серверде сақтау құны төмендейді, өйткені _perl модын орнатудың қажеті жоқ.
Құжаттама беттерінде сипатталған әртүрлі операцияларға қосымша, HTTP PHP-де HTTP тақырыптарын жасау арқылы конфигурациялануы мүмкін. Сондай-ақ аутентификацияны басқаруға және пайдаланушыларды әртүрлі беттерге қайта бағыттауға болады. Ол сізге PDF құжаттарын жасаудан XML грамматикасын талдауға дейін PHP сыйлығының қосымша мүмкіндіктерін береді
PHP мәлімдемелері беттегі веб-бетте орналастырылады және арнайы ортаны қажет етпейді. Код блоктары PHP тегімен аяқталады. Бұл тегтер арасындағы барлығы PHP коды ретінде түсіндіріледі.
РНР синтаксисі C және PHP синтаксисіне ұқсас, тек айнымалыларды қолданар алдында жариялаудың қажеті жоқ. Мұны массивтер арқылы оңай жүзеге асыруға болады.
Дегенмен, PHP ең жылдам Apache жүйесінде жұмыс істейді; PHP сайтында Microsoft IIS және Netscape Enterprise Server жүйесіне орналастыру нұсқаулары бар. Егер сізде PHP орнату бағдарламалық құралы болмаса, оны ресми сайттан алуға болады. Онда сіз PHP-тің барлық мүмкіндіктері мен функцияларын түсіндіретін нұсқауларды таба аласыз.
Apache сервері құрылды- енді РНР ді құруғе кірісуге болады. Бұл үшін С: /РНР жобасын құрыңыз. Және ол жерде рhр-5.0.0-Win32.zip. архивіндегілерді архивтеңіз. PHP орнату бумасы ретінде бөлек бума құрамыз. Ол үшін, мысалы: Internet бумасын құрып алып, Пуск - выполнить командаларын орындап, subst E: C:\Internet командасын береміз. Сонда бізде тағы да виртуалды Е дискісі пайда болады. Енді сол дискте usr бумасын құрып, содан кейін usr бумасының ішіне php бумасын құрамыз. Орнату файлы ретінде екі файл болады, біреуі ехе, екіншісі zip файл. Алдымен ехе файлды жүктеймізде пайда болған сұраныс терезелерінен Next батырмасын басып кете береміз және Standart типті орнатамыз. Орнату жолына e:\usr\php жолын көрсетіп оны сонда орнатамыз. Одан кейін SMTP серверін және электронды пошта адрестерін енгізу терезесіне ойдан енгіземіз. Содан кейін бізге PHP жұмыс істейтін серверді таңдау қажет болады. Ол сервер ретінде біз Apache серверін аламыз. Енді бізге қосымша модульдерді орнату мен Apache серверін PHP кодтарын түсінуге үйрету керек болады. PHP - ді Apache - ге келтіру E:/usr/apache/conf бумасынан Apache-ді келтіру httpd.conf файлын кез-келген мәтіндік редактормен ашамыз, мысалы: “Блокнот” немесе “Word”. Содан кейін
#АddType application/x-httdp-php .php қатарын іздейміз. Ол жерден кометарий белгісін # алып тастаймыз. Осы қатардан кейін,
ScriptAlias /_php/ “PHP жолы”
Action application /x-httpd-php “/_php/php.exe” қатарларын жазамыз.
“PHP жолы” жолы біздің жағдайымызда e:/sr/php/. Бұдан кейін келтіру файлын сақтап, файлды жабамыз.
Apache - де виртуалды хосттар бір компьютерде бірнеше немесе жүздеген виртуалды серверлер болуы мүмкін. өзімізге сондай бір сервер жасау бір немесе одан көп сайт құру үшін қажет болады. Ол үшін біз тағы да сол httpd.conf файлын кез-келген мәтіндік редактормен ашамыз және файлдың соңына келесі қатарларды жазамыз:
ServerAdmin admin@server
rname.com
Server
erName www.servername.com
DirectoryIndex index.php3 index.phtml index.php
Index.htm Index.html Index.shtml Index.shtm
DocumentRoot “e:/usr/public_html/host/virtual”
ScriptAlias /cgi-bin/ “e:/usr/public_html/host/virtual/cgi-bin/”
ErrorLog e:/usr/php
ublic_html/host/virtual/logs/error.log
CustomLog e:/usr/public_html/host/virtual/logs/access.log common
PHP скрипттері жұмыс істейтіндігін тексеру үшін алдымен e:/usr/public_html/host/virtual бумасына test.php файлын құрып ішіне келесі кодты жазамыз:
Енді браузерге, http://127.0.0.1/test.php деп жазамыз, егер экранда төмендегі суретте көрсетілгендей PHP туралы түрлі ақпарат пайда болса, онда PHP жұмыс істеп тұр деген сөз.
Барлық бағдарламалау тілдеріндегі сияқты PHP-де де өз синтаксисі бар. Оның синтаксисі С және Perl тілдеріне өте ұқсас. PHP-де әр скрипт жазуымен аяқталуы керек. Коментарийлер болса С тіліндегідей /* басталып */-мен аяқталады. 2.1- Суретте көрсетілгендей
2.1-Сурет PHP бағдаврламалау тілі
PHP- тілінде экранға шығару өте оңай, мысалы:
echo “My first Program !!!”;
Скрипт дегеніміздің не екенін түсіну үшін алдымен айнымалылармен танысып алайық. Айнымалының аты, типі жәлне мәні болады. Айным. ының атына кез келген алфавиттік символмен сандар бола алады. PHP кез келген айнымалы $ белгісімен басталуы тиіс. Айнымалылар типтері бойынша өзара бұтінсанды, бөлшек санды, қатар, обьектті, логикалық және массив болып бөлінеді. Айнымалы типін алдын ала Паскаль тіліндегідей анықтаудың қажеті жоқ. Айнымалы типтері шартты түрде жүреді. Әр айнымалы автоматты түрде өз мәніне сәйкес типке ие болып отырады. Мысалы: $a=5 жазуы айнымалывның аты $a екенін, типі бүттін сан екенін, мәні 5-ке тең екенін білдіреді. Толықтай мысал келтіретін болсақ:
1
2 $name = 6;
3 $h12 = 4.89;
4 $file_type = "path/index.phtml";
5 $os = "Welcome to PHP ";
6 ?
Скрипттің екінші қатарында $name айнымалысының мәні бүтінсаны 6 мәнін қабылдап тұр.
үшінші қатарда $h12 айнымалысының мәні 4.89 бөлшек санын қабылдап тұр.
төртінші және бесінші қатарда айнымалыға қатар типі тағайындалып тұр.
Қарапайым аримфметикалық операциялар. Басқа бағдарламалау тілдеріндегі сияқты кез-келген арифметикалық операциялар орындауға болады. Мысалы, екі санның қосындысы бағдарламасын қарастыратын болсақ:
$a = 5;
$b = 3;
$d = $a + $b;
echo $d
?
Скрипт жұмысының нәтижесі экранға 8 санын шығарады. PHP тілі барлық математикалық функцияларды, көп деңгейлі жақшалармен, логикалық операциялармен, бірге көбейту немесе азайту операцияларын және т.б. көптеген операцияларды орындай алады. Айнымалыны бірге көбейту операциясы С тіліндегідей $a++; орындалады. Бірнеше элементке бір мәнді тағайындауда мүмкін: $a = $b = 7; PHP тілінде стандартты емес арифметикалық өрнектің орындалуына мысал келтірейік:
$b = $a = 5;
$c = $a++;
$e = $d = ++$b; /* алдын-ала көбейту, яғни үш айнымалының мәніде 6-ға тең */
$f = 2 * ($d++); /* айнымалының мәні көбейгенге дейін екі есе көбейту */
$g = 2 * (++$e); /* айнымалының мәні көбейгеннен кейін екі есе көбейту */
$h = $g += 10;
?
Мысал:Тізбектелген сандарды бір қатарға бос аралық түрінде экранға шығар. Біздің жағдайда тізбектер саны беске дейін болсын. Шешімі:
$i = 1; echo $i;
$i++; echo " ".$i;
$i++; echo " ".$i;
$i++; echo " ".$i;
$i++; echo " ".$i;
?
Егер есепте бір қатарға емес бағана түрінде шығару керек болса, онда тырнақшалар орнына қатар ауыстыру HTML-тегін қою керек: echo "
".$i; Сонда нәтижеде сандар бір баған бойына орналасқан түрде шығады.
Достарыңызбен бөлісу: |