Досмурзин ержан

М әдениеттану

Мәдениеттану
20

Мәденивттану
О. Шевчук
21

Мәдениеттану
Рок әуенінің ең алғашқы тобы 
“ Рок Эраунд Клок”
1954 жыл.
“Уақыт мәшинесі” 
тобы. 
22

М әдениеттану
Поп-Әуенінің каролі 
Майкл Джексон.

Мәдениеттану

Модениеттану
А. Галичтің туындыгерлік өлең орындау кезінде.
25

Мәдениеттану

Мәдениеттану
27
Х
и
п
-Х
о
п
.

Мәдениеттану
Э
С Т Е Т И КА
ЭСТЕТИКА - ӘСЕМДІК
Эстетика (грек тілінен — эстетикос — аудармада — 
сезімділікті қабылдауға қатынасы бар). Эстетика — таби- 
ғатты оқып білетін, табиғаттағы даму барысындағы және 
қызметтіліктің негізгі зандарын, қогамда, рухани және 
заттайлық өндірісте, адамдардың өмір сүру бейнелігін, 
эстетикалық сананың қалыптарын (сезімді, қабылдауды, 
қажеттілікті, талғамдарды, бағалауды, мүрағиаттарды, 
санаттарды) өнердің эстетикалы қты сы ны ң жоғарғы 
түрінің көрінісінің, негізгі зандылығының шығуы мен 
дамуын және өмірдегі орнын зерттеп-білетін ғылым.
Эстетикалықты қабылдау теориясы, эстетиканың 
қүрылымды бөлігі болып келеді. Эстетиканың пәні, 
адамдылық қоғамының және оның мәдениетінің даму 
барысында өзгереді. Сонымен қатар, қоғамдылық-та- 
рихи тәжірибенің және адамзаттың білімінің жалпы 
қиядатымен, эстетиканың зерзаты болып келетін зат- 
тардың, қүбылыстардың өрісі кеңиді және олар туралы 
үғымдарда өзгереді.
Эстетика деген үғымды 1750 жылы неміс философы- 
рационалисі* Александр Баумгартен, ғылым саласына 
енгізді. Бірақ, гылымның өзі, терең ертелікте, қүлие- 
ленушілік қогамының дәуірінде, Мысырда*, Вавилонда, 
Үндіде және Қытайда туындылады.
Эстетиканың тарихы — бүл екі негізгі бағыттың, 
материализммен-идеализмнің шығуының, дамуының 
және күресінің тарихы. Бүл күрес, қиядаттық-реакция-
28

Модениеттану
лық таптардың, қоғамдылық күштердің, адамзат қоға- 
мының әр бір кезеңіндегі дамуының күресін айқындайды.
Эстетиканың негізгі сүрағы, бүл эстетикалық ақыл- 
дықтың шындыққа-болмысқа қатынасының сүрағы. Тек 
қана материализм, шындықты дерек ретінде мойындай 
отырып, эстетикалықты санаға біріншіліктісі ретінде, 
бүл сүракка дүрыс жауап береді.
Эстетиканың көрнектілі дамуындағы негізгі бағыт- 
тары, Ертедегі Грецияда белгіленеді. Бүнда эстетика- 
ның мәнін, оның өнерлік және философиялық қабыл- 
дануы, өте жоғарылықты дамуына жетті.
Заттайлық касиеттерінде, қатынастарында, болмыс- 
тың заңдылығында, эстетика өзінің бастамасын алады 
дейді ертедегі грек философтары: Гераклит* Демокрит*, 
Эмпедокл*, Аристотель* өздерінің анықтамалы танып- 
білулерімен.
Молшер, сәйкестілік, боліктердің үйлесімділігі, әр- 
түрліктісінің бірліктісі, түтастық, аталған ойшылдардың 
айтуы бойынша- әсемдіктің шынайылықты негіздері 
ретінде қаралады.
Эстетика — эстетикалық талғаммен тығыз байла­
нысты. Эстетикалық талғам дегеніміз, ш ындықтың, 
болмыстың, эстетикалық сапалықтарын, барабарлықтай 
игеру қабілеттілігі, тікелей сезімділікті бағалаулар 
жүйесінде айтылып-жеткізілуі. Эстетикалық қабылдау 
ү д е р іс ін д е , қ ы зм е т т іл ік т е , э с т е т и к а л ы қ тал ғам , 
төтеншелікті кең айқындалады. Эстетикалық талғам, кез 
келген шығармашылықты-қызметтілігінде (түрмыста, 
адамдардың тәртібінде, және т.б.) өзі туралы білдіреді. 
Эстетикалық талғамның тарихи нақтылысын бекіте 
оты ры п, м ар к си стік эстети ка, оны , эстети к ал ы қ
мүрағиятқа тікелей байланысқа кояды. Бүнда жекелікті 
түлғаға және анықталған тапқа, берілген әлеуметтік топ-
29

жүктеу/скачать 8,45 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: