Ә с I гі т I к б I л I m г. А. Кактаева философия
жүктеу/скачать 12,84 Mb. Pdf көрінісі
|
httpkmib.netuchebnikifilosofija.g.kaktaeva-2.pdf
- Бұл бет үшін навигация:
- Ңогамдыц сананыц т урлері көп: - саяси сана; - қүңықтық сана; - моральдық сана; - эстетикалық сана; 125
- Қццыцтыц сананы
| 2. Қогамдыц сана, жоғарыда айтып өткеніміздей, сая-
си, цццыцтыц көзцарастар, мораль, гылым, филосо- фия, онер, дін, т.б. сияңты әр түрлі формаларда білініп, өмір сүреді, дамып отырады. Қоғамдың сананың алуан түрлі формалары болатындығы объективтік шындыңтың өзінің алуан түрлі болатындығына байланысты. Бүл фор- малардың әрңайсысы қоғам өмірінің белгілі бір жағын бейнелейді. Мысалы, саяси идеялар таптардың, мемле- кеттердің, үлттардың арасындағы ңатынастарды бейне- лейді, ал мораль адамдар арасындағы адамгершілік ңаты- настарды ңамтиды жөне т.б. Ңогамдыц сананыц т урлері көп: - саяси сана; - қүңықтық сана; - моральдық сана; - эстетикалық сана; 125 - діни сана; - атеистік сана; - философиялық сана; Саяси сана - бүл таптардың, үлттардың, мемлекеттің түбегейлі маңсаттарын уағыздап ңолдайтын ңогамдың ойлар формасы. Саяси идеология таптық күрес, саяси партиялар мен мемлекеттердің мүддесін ңорғау қажет- терінен пайда болып, соларды іске асырады. Оның наңты белгісін саяси идеология, саяси партиялар программала- рынан, мемлекеттердің Конституцияларынан, мемле- кеттік және саяси қайраткердің еңбектерінен, сөйлеген сөзінен көруге болады. Саяси көзқарастар әр түрлі болып келеді. Олар прог- рессивті не кертартпа, ғылыми не ғылымға жат болады. Саяси идеялар ңогамдық сананың барлык, формаларын ңамтып, оларға ықпалын тигізеді. Қццыцтыц сананы жасаушы үстем тап, оның көзқа- растары. Мақсаты - оның экономикалың және саяси мүд- десін жақтап, оны нығайту. Ңүңың дегеніміз, Карл Маркс айтңандай, заңға айналдырылған экономикальщ үстем таптың еркі. Ол мемлекет шығаратын заңдардың белгілі бір жүйесі түрінде білінеді. Бүл заңдардың күштеу сипа- ты болады, яғни оларды орындау қоғамның барлық мү- шелеріне бірдей міндетті. Біздің елімізде ңүқьщтың мемлекет орнату күн тәрті- біне ңойылуға байланысты ңүңықтың сананың маңызы артуда. Тағы бір ережелер жүртш ылықтың пікіріне сүйенеді, оларды жүрт мақүлдап немесе теріске шығарып отыра- ды. Бүл - моральдың ережелер. Қоғамдық сана түрлі насихаттың институттар (радио, теледидар, газет, кітап, т.б.) арңылы халың санасынан мықтап орын алады. Бүлар адамдардың бір-біріне жөне түтас алғанда қогамға ңатынасын білдіреді. Адамдардың жақсыльщ , жамандық, борыш, ар-үждан, әділеттілік, т.с.түсініктерін белгілейтін осындай ережелердің, неме- се нормалардың жиынтығы мораль, немесе адамгершілік деп аталады. жүктеу/скачать 12,84 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|