Бярпа, эенезис
198
мягсяди иля кюрпя Диониси кечи баласы шяклиня салыр. Сонра
аллащлар титан Тифонун гязябиндян горхуб, Мисиря гачанда
Дионис щямишялик кечийя дюнцр. Ъ.Фрезерин дедийи кими,
«Дионис култунун иштиракчылары кечини дири-дири парчалайыб
ятини чий щалда йейяндя, йягин еля зянн етмяли идиляр ки,
аллащын ганы вя ъаны иля гидаланырлар. Щейван вя инсанын
парчаланыб ятинин йейилмясиня
ясасланан дини мярасимляр
мцасир барбарлар - вящши инсан топлумлары (Австралийада
йашайан абореэенляр нязярдя тутулур) тяряфиндян дя иъра
олунур» [325, 367]. Гядим эюрцшлярдя мцгяддясляшдирилян
щейванлар горунурду, язизлянирди («Няням, а халлы кечи,
Мямяси баллы кечи...», йахуд «Няням, а татар кечи, Гайада
йатар кечи...» шяклиндя). Ъ.Фрезер бу «уйьунсузлуьу» миф-
лярин мязмунундан иряли эялян дялиллярля ясасландырмаьа
чалышыр, лакин эятирдийи аргументлярин
эерчяклийиня шцбщя иля
йанашыр. Ахы, кечинин (аллащын) онун юзцня гурбан эяти-
рилмясини неъя баша дцшмяк оларды? Мифдя эюстярилир ки, ке-
чи Дионисин салдыьы цзцмлцкляря зийан вурдуьу цчцн
«ъязаландырылыр». Яслиндя гурбан кясилмяси Кечи-Дионисин
танры фядакарлыьы иди.
Мящсулдарлыг вя боллуг аллащларына аид мифлярин
щамысында юлцб-дирилмя мотиви (Хызрын дирилик суйуну ичиб
ябядилик щяйат газанмасында да буна ишаря вар) юзцнц эю-
стярир. Осирисин юлцб-дирилмяси буьданын щяр ил якилиб-
беъярилмясинин мифик дярки сайылыр. Еля ися буьда да Осирис
аллащын йер цзцндяки нишанясидир,
ону йемямяк цчцн табу
тятбиг олмалы иди. Лакин бу, тотемизмля баьлы эюрцш олма-
дыьы цчцн табудан сющбят эедя билмязди. Башга мейвяляр
барядя дя ейни гянаяти сюйлямяк мцмкцндцр. Йунанлар
«цзцм аллащын ганындан йаранмышдыр» гянаятини иряли сцрцр-
ляр, диэяр тяряфдян дя цзцмц ляззятля йейир вя ондан щазыр-
ланан шярабы щяр эцн ичирдиляр. Беляликля, аллащларла баьланан
биткиляр гидайа чеврилдийи щалда, кечинин парчаланыб ятинин
йейилмяси щеч бир тяяъъцб доьурмамалыдыр. Йалныз щейвана