Әдебиет туралы жалпы түсінік әдебиет – араб сөзі, ол «үлгілі сөз»


«Ілімге толса көкірек» толғауында



бет61/245
Дата24.03.2022
өлшемі0,52 Mb.
#28640
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   245
«Ілімге толса көкірек» толғауында өнер-білімді айрықша ардақтап өтеді. Өзбек Науаи мен парсы Фирдаусидің атын шығарған білім дейді. Жақсы мен жаманды салыстырып, «жаман мінін жасырады», «жақсы халыққа қызмет жасайды», «жақсының жолы – жарық күн» дейді. «Талап, білім, еңбексіз; Қалайша тірлік жеңбексіз?! – деп жастарға өмір-тіршіліктің мәнін талаппен, біліммен, еңбекпен байланыстырып ұғындыруы Абайдың «бес асыл ісін» еске түсіреді.

Майлықожаның толғауларын жанры мен мазмұнына қарай бірнеше тақырыптарға бөлуге болады: ғибрат, нақылдар («Ер көгерер дұғамен», «Жолдас болсаң жақсымен», «Жақсы адам қартайса»), арнау өлеңдер («Ахмет төреге», «Тұрлыбекке», тағы басқалар), дастан-мысалдар («Қасқыр», «Тотынама», «Аңқау мен қу», «Шора батыр», «Үш жігіт»), айтыстар.

Майлықожа айтысқан ақындар: Сүйiнбай, Мәделқожа Жүсіпқожаұлы, Күдеріқожа, Құлыншақ, Айман-Гүлханым, Ұлбике, қырғыз ақыны Жаныс.

1883 жылы Я.Лютиштің құрастыруымен Ташкентте басылып шыққан «Қырғыз хрестоматиясы» кітабына Майлықожа ақынның бір топ толғаулары енген. Олар: «Райымқұлға», «Қасқыр», «Ноғай мырзаға», «Үш жігіт».

М.Сұлтанқожаұлы ауыз әдебиетін жақсы білген, фольклоршы Ә.Диваев мол деректерді Майлықожадан алған.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   245




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет