МИФ ЖӘНЕ ДҮНИЕТАНЫМ 193
И.Г. КУЛЬСАРИНА ОТРАЖЕНИЕ МИФОЛОГИЧЕСКИХ ВОЗЗРЕНИЙ БАШКИР В РУССКОЙ ЛИТЕРАТУРЕ ХХ ВЕКА Мақалада ХХ ғасырдағы орыс жазушыларының туындыларындағы башқұрт халқының мифологиялық көзқарастарының көркемдік тұрғыдан көрініс табуы қарастырылады. Башқұрт ауыз әдебиеті мотивінде жазылған Н.Крашенниников, С.Злобин, Н.Задорнов, Г.Кацерик және басқа да әдебиетшілерінің шығармалары негізінде дүние туралы, қоршаған болмыс және тарихи оқиғалар туралы башқұрттардың түсініктері айқындалады және сипатталады. Сонымен бірге, еңбекте ХХ ғасырдағы орыс прозасында өзге ұлттың фольклор материалының шығармашылық тұрғыдан қолданылу принциптері зерттеледі. Makale, XX yy. Rus yazarları eserlerinde Başkır halkı mitolojik özellikleri hakkındadır. Başkır folklorü motivinde yazılan N. Kraşennikov, S.Zlobin, N.Zadornov, G. Kratserik ve başka da eserlerin Başkır halkı dünya görüşü, anlayışı neticesinde analize edilmiştir. The article considers the artistic embodiment of Bashkirs’ mythological beliefs in the works of Russian writers of the 20th century. Bashkirs’ views on the surrounding world, universe, reality and historical events are identified and described basing on the analysis of N.Krashennikov, S. Zlobin, N.Zadornov, G. Katseric and other writers’ works, that have ground on the Bashkir folklore . The principles of the artistic usage of the foreign folklore in the Russian prose of the 20th century are also investigated in the paper. Мифология как исторически первая форма коллективного сознания наро-
да хранит в себе информацию о представлениях человека о реальном мире, об
обществе, о традиционном восприятии. Если история освещает цепь событий,
происходящих в обществе, через факты, то восприятие народом этих событий
воссоздается в устной прозе и поэзии, обрядах и обычаях в их художественном
отражении.
В произведениях русских писателей ХХ века, посвященных башкирскому
краю, нашли яркое отражение мифологические представления народа о миро-
здании, об окружающей действительности и исторических событиях. Создавая
художественную летопись о Башкортостане, мастера слова хорошо понимали,
что, не зная истории и духовной культуры народа, невозможно понять его инте-
ресы, нужды, социальное положение, стремления и идеалы. Поэтому-то внима-
ние русских авторов живо привлёк фольклор, который, являя собой средоточие
всех нравственных ценностей, созданных на протяжении ряда столетий, был
ценнейшим источником для изучения и художественного воссоздания не толь-
ко прошлой, но и современной жизни народа. Проблема русско-башкирских
