Екінші том маса астана, 2022 ахмет байтұрсынұЛЫ
жүктеу/скачать 6,35 Mb. Pdf көрінісі
|
А.Байтұсынов Маса жинақ
| Подражание арабскому
В Аравии знойной поныне живет Усопшего Межде счастливый народ, И мудры их старцы, и жены прекрасны, И юношей сонмы гяурам ужасны, Но как затмеваются звезды луной, Так всех затмевал их Набек молодой. Прекрасен он был, и могуч, и богат. В степях Аравийских верблюдов и стад Имел он в избытке, отраду Востока, Но краше всех благ и даров от пророка Его кобылица гнедая была — Из пламени ада литая стрела. Чтоб ей удивляться, из западных стран 331 Жүретін Нәбек һәман жолын біліп, Үстіне сылқым-сылқым киім іліп, Ауру, халі мүшкіл, мүсәпірше Отырды жол шетінде, аһ-уһілеп. Оңаша, жолдасы жоқ, жалғыз өзі Нәбекті келе жатқан көрді көзі. Өтерде нақ қасынан бишарасып, Ыңқылдап, міне, Дайыр айтқан сөзі: «Е, жаным! Мен жолаушы, жолым алыс, Адам жоқ бұл маңайда маған таныс. Ауру, дәм татпаған үш күндей аш, Орнымнан жылжу маған қиын жұмыс. Атыңмен анау елдің ортасына Жеткізсең, берер едім көп-көп алғыс!». Тоқтатып, басын тартып, Нәбек атты: «Жарайды, мінгесе ғой, кел!» – деп айтты. Сөйлейді тағы Дайыр жыламсырап: «Халім жоқ, міне алмаймын, дертім қатты». Атынан бұл сөзді естіп, түсті Нәбек, Көтеріп мінгізді ерге сүйеп, демеп. К нему притекали толпы мусульман, Язычник и рыцарь в железе и стали. Поэты ей сладкие песни слагали, И славный певец аравийских могил Набеку такие слова говорил: «Ты, солнца светлейший, богат не один, Таких же, как ты, я богатств властелин; От выси Синая до стен Абушера Победой прославлено имя Дагера. И, море святое увидя со скал, На лиру певца я меч променял. И вот я узрел кобылицу твою. Я к ней пристрастился… и, раб твой, молю – Отдай мне ее и минуты покою, На что мне богатства? Они пред тобою… Возьми их себе и владей ими век!» Молчаньем суровым ответил Набек. Вот едет Набек по равнинам пустынь Аравии знойной… И видит – пред ним Склоняется старец в одежде убогой: 332 Тиюі тізгін қолға мұң-ақ екен, Жөнелді, бір тебініп, Дәкең шу деп. Шығып ап оқ бойы жер, қарап кейін, Ойлайды: бірдеме оған деп кетейін. «Әй, Нәбек! Кім екенім білдің бе енді? Атыңмен қоштас, аңқау, сорлы ақпейіл!» «Тұра тұр! – Нәбек айтты, – тоқтап солай, Атыма асық еді адам талай. Тілейтін жалғыз сенен тілегім сол – Адамға айта көрме – алдың қалай!» «Бұ не сөз? Не тілек!» – деп бай таңданды, Мәнісін білейінші деп ойланды: «Айтпа деп сонша өтініп, жалынасың, Көрерсің айтсам онан не залалды?». «Ойлама! – Нәбек айтты – арбайды деп, Қол жетпей, тілін құрап, жалғайды деп. Оқиға бұл секілді шықса аузыңнан, Білгейсің! Жайылмай, жай қалмайды деп. «Аллах тебе в помощь и милость от Бога, Набек милосердный».- «Ты знаешь меня?» – «Твоей не узнать кобылицы нельзя». «Ты беден?» – «Богатство меня не манит, А голод терзает, и жажда томит В пустыне бесследной, три дня и три ночи Не ведали сна утомленные очи, Из этой пустыни исторгни меня». И слышит: «Садися ко мне на коня». «И рад бы, о путник, да сил уже нет, – Был дряхлого нищего слабый ответ.- Но ты мне поможешь, во имя пророка!» Слезает Набек во мгновение ока, И нищий, поддержан могучей рукой, Свободен, сидит уж на шее крутой. И старца внезапно меняется вид, Он с юной отвагой коня горячит. И конь, распустивши широкую гриву, В пустыне понесся, веселый, игривый; Блеснули на солнце, исчезли в пыли! 333 Қалайша алғаныңды жұрт естісе, Қараспас шын пақырға алдайды деп». Мұны естіп, Дайыр жылдам аттан түсті: Ұққанға адал сөзден бар ма күшті? Құлашын жайып, қойнын ашып келіп, Нәбекті сүйіп Дайыр, мойнын құшты. * * * Ебі көп, дорбасы жоқ қайыршылар, Ебіне Құдай көнсе, байып шығар. Арымай алдырғанға Нәбекшілеп, Адам аз айтқанды ұғып Дайыршылар. Жақын бол, жақындықты ебім дейді, Бергенді алдым еппен тегін дейді. Қайтармай, қарыз алып қайбіреулер, Алдадым, бермей кеттім, жедім дейді. Осындай ер басына іс көп келер! Білмеспіз кімге қалай, кім дөп келер! Лишь имя Дагера звучало вдали! Набек, пораженный как громом, стоит, Не видит, не слышит и, мрачен, молчит, Везде пред очами его кобылица, А солнце пустыню палит без границы, А весь он осыпан песком золотым, А груды червонцев лежат перед ним. 3 февраля 1855 Санкт-Петербург 334 Сұмдығы сұраушының азаймаса, Не жөн бар? Қайырсыз деп жұртқа өкпелер?! *Пақыр – араб сөзі «кедей», «жарлы» деген мағынада. 18 шумақ, 76 тармақ 13 шумақ, 60 тармақ жүктеу/скачать 6,35 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|