Экология және адам тіршілігінің Қауіпсіздігі (ovoc 4220) пәні бойынша ДӘрістер

Табиғатты ұтымды пайдаланудың негізгі аспектілері 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
Табиғатты ұтымды 
пайдалану 
Ресурстарды зерттеу
Дұрыс
мәліметтерді 
алу 
Ресурстарды 
қорғау 
 
Сапалық және 
сандық 
көрсеткіштермен 
қамтамасыз ету 
Ресурстарды 
игеру 
Өндірістің озат 
технологияларын 
енгізу 
Ресурстарды 
жаңғырту 
Параметрлі үйлестіру 
кеезіндегі 
сипаттардың өзгеруі 
Еспетеу және бағалау 
Дамудың болжамы
Басқару және 
пайдалану
жүйелерін 
жасау 
Өнімділікті сақтау 
Табиғи шикізатты 
өндіру және қайта 
өңдеудің кешенді 
сұлбаларының 
тиімділігі мен 
үнемділігі
Байыту 
(сандық және 
сапалық) 
 
Бақылау сұрақтары: 
1.
Сарқылатын және сарқылмайтын табиғат ресурстары. 
2.
ҚР кең таралған табиғат қорлары. 
3.
Алмастырылатын табиғат ресурсы дегеніміз не? 
4.
Табиғат қорларын үнемді пайдалану және қалдықты аз шығару жолдарын 
атаңыз. 
Әдебиет: 
1.
ортаны қорғау.А., 2007 
2.
Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау. А., 2005 
3.
Қ.Р-ң экологиялық заң кодексі.2007 
4.
Молдахметов З.М. Экология негіздері . А., 2002 
5.
Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған орта. А., 2007 
6.
Асқарова Ұ.Б. Экология,қоршаған ортаны қорғау. А., 2005 
7.
Ақбасова А.Ж. Экологиялық энциклопедия.А., 2007 
8.
Әбдраймов Б. Экологиялық зиян сипаттамасы, А., 2001 
 
 
Дәріс 6. 
Ғаламдық экологиялық мәселелер. 
 
Ғаламдық проблемалар-әлемді тұтас қамтитын табиғи, табиғи-антропогендік немесе таза 
антропогендік құбылыстар. Осы құбылыстардың даму процесі жаһандану деп аталады. Қазіргі танда 
Халықаралық деңгейде мынадай ғаламдық проблемалар бар: 

Ресурстар проблемасы; 

Азық-түлік немесе ашаршылық проблемасы; 

Энергетикалық проблема; 

Демографиялық проблема; 

Климаттың өзгеруі; 

Экологиялық проблемалар; 

«Үшінші әлем» елдерінің артта қалуын жою; 

Қауіпті ауруларды жою; 

Әлемдік мұхит пен космосты игеру; 
Ғаламдық проблемаларды ерекше білім саласы - глобалистика зерттейді. Аталған ғаламдық 
проблемалар өзара тығыз байланысты және барлығы іс жүзінде жердегі экологиялық дағдарыстың даму 
процесімен қамтылады. Әрбір ғаламдық проблеманы міндетті түрде шешу қажет, өйтпесе оның дамуы 
апатқа - өркениеттің жойылуына дейін апарып соғады. Ғаламдық проблемаларды шешу үшін ғаламдық, 

аймақтық, ұлттық бағдарламалар жасалады, бірақ оларға келісушілік және үйлестірушілік жетіспейді. 
Ғаламдық проблемаларды шешуге жұмсалатын шығындардың жартысына жуығын экологиялық 
проблемаларды шешу шығындары құрайды. Өйткені басқа проблемалардың ішінде ғаламдық экологиялық 
проблемаларды ең артықтау проблема деп санайды. 
Ғаламдық экологиялық проблемалар - ғаламдық, аймақтық және ұлттық деңгейлерде айқындалған 
экологиялық проблемалар кешені. Зор геосаяси проблеманың экологиялық қауіптілігінің мынадай 
көріністері бар: табиғи экожүйенің бүлінуі, озон қабатының жұқаруы, атмосфераның, Әлемдік мұхиттың 
ластануы, биологиялық әралуандылықтың азаюы және т.б. Олар тек қана барлық елдердің қатысуымен, 
БҰҰ-ның басқаруымен шешілуі мүмкін. Экологиялық проблемалардың ғаламдығы оны шешу үшін барлық 
елдердің жігерін жұмылдыру қажеттігін тудырып отыр; қарудың барлық түрлерін азайтпай экологиялық 
дағдарыстан айырылу мүмкін еместігі; биосфераның жалпыға ортақ ластануына қарай ядролық соғыс ғана 
емес, тіпті жай соғысты жүргізудің мәнсіздігі; қазіргі өркениеттің технологиялық құрылымын қайта құру, 
өмір негізі болатын табиғатпен өзара іс-әрекеттің жаңа сапалы әдістері мен құралдарын жасау; қоршаған 
ортаны қорғау проблемасы бойынша БҰҰ органдары жұмысының тиімділігін арттыру және оларга төтенше 
өкілеттік беру. 

жүктеу/скачать 0,79 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: