Стресс – бұл шиеленістен немесе жоғары жүктемеден туындағанмазасыздықпен қорқынышкүйі.
тапсырма. Оқушылар стреске ұшырауы мүмкін жағдайлардың мысалдарын келтіреді және стрестің салдарын атайды. Стресс белгілерін талқылаңыз. Мына сұрақтарға жауап алыңыз: Стресс жағымды эмоцияларды тудыруы мүмкін бе? Мұндай жағдай қандай жағдайларда орын алуы мүмкін?
Стресс қуанышты сәттерде жағымды (эустресс) немесе жайсыз оқиғаларда, бір нәрсені қатты уайымдағанда жағымсыз (дистресс) болуы мүмкін.
Стресс әдетте жағымсыз күй ретінде қарастырылғанымен, оның пайдалы, жағымды жақтары да бар.
Стрестің жағымды жақтары:
Ресурстарды жұмылдыру. Стресс дененің физиологиялық жәнепсихологиялықресурстарынбелсендіругетүрткіболуымүмкін.Бұлбізге
тапсырмаларды тиімдірек орындау үшін зейін мен энергияны арттыруға көмектеседі.
Мотивация және жетістіктер. Орташа деңгейдегі күйзеліс мотивацияныңкөзіболаалады.Олбіздікедергілердіжеңуге,мақсатқоюғажәнежетістікке жетуге итермелеуі мүмкін. Стресс өзімізді белсендірек жәнежігерлі сезінугекөмектеседі.
Бейімделу және өсу. Стрестік жағдайлар біздің бейімделуге және дамуғадеген қабілетімізді арттыруы мүмкін. Олар жаңа дағдыларды дамытып,күшті жақтарымызды білуге және қиындықтарды жеңуге көмектеседі.Кейбірадамдарстрестісәттіжеңгенненкейінөздерініңөскенінжәнетұлға ретіндедамығанынсезінеді.
Тұрақтылықтынығайту.Күйзелісфакторларыпсихологиялықжәнефизикалық тұрақтылықты нығайтуға көмектеседі. Біз дене шынықтырудажаттығуларжасағандайкейбірқиындықтарменшамадантысжүктемелерге тап болғанда, денеміз бен санамыз болашақ қиындықтарғатөзімдірекболады.
Шығармашылықтыарттыру.Стрессбіздіңшығармашылығымызбенинновациялық ойлауымызға дем беруі мүмкін. Бұл проблемалардың жаңажәне стандартты емес шешімдерін іздеуге, сондай-ақ жаңа идеялар менперспективалардыңпайдаболуына ықпалетуімүмкін.
Аталған жағымды жақтар әдетте стрестің орташа деңгейіне тән екенін ескеру маңызды. Жоғары немесе ұзаққа созылған стрестің жағымсыз әсерлері адамның әл- ауқатына теріс әсер етуі мүмкін. Сондықтан тепе-теңдікті табу және стресті тиімді басқара білу маңызды. Ол үшін физикалық белсенділік, релаксация әдістері, медитация сияқты өзін-өзі реттеу стратегияларын қолдану керек.
тапсырма. Оқушыларды 3-4 адамнан тұратын топтарда «Адам өміріндегі стресс» тақырыбына постер жасауға шақырыңыз. Постерде оқушылар стрестің жағымды және жағымсыз жақтарын, оның адамның әл-ауқаты мен денсаулығына әсерін көрсетеді. Жұмысты аяқтағаннан кейін, қазіргі әлемде стреске түспеу мүмкіндіктерін талқылаңыз.