Елбасы Н. Назарбаевтың «Қазақстанның болашағы қазақ тілінде» деген ұлағатты

кларациясы: (мысалы). 

оқу материалын игеруге. Еңбек заңнамасына сәйкес 

қызмет етуге. Міндетті емес: Оқу үрдісіне сәйкес 

келмейтін іс қимылдар жасауға. Еңбек заңнамасында, 

еңбек шартында көзделмеген қызмет атқару.

Мұғалім: «Петиция дегеніміз жоғарғы билік ор-

гандарына, жергілікті басқару органдарына  жазбаша 

түрде берілетін коллективтік хат». 

Петиция.  БҰҰ  (Біріккен  Ұлттар  Ұйымы) 

басшылығына. Біз төменде қол қойған азаматтар, осы 

петицияны қабылдап, мынаны қалаймыз:

БҰҰ-ның 1948 жылы «Адам құқықтарының 

жалпыға бірдей декларациясын» қабылдап, осы де-

кларация негізінде дүние жүзіндегі барлық елдер адам 

және азаматтың құқықтарын қорғауға міндетті.

Біз, Мемлекеттік биліктің, қоғамдық ұйымдардың 

және азаматтардың декларацияда қабылданған 

барлық құқықтарының сақталуына және орындалуы-

на шақырамыз. 

Біз декларацияда бар барлық құқықтар мен 

бостандықтарды халық ішінде тарату үшін, әр елде 

құқықтық ағарту жұмысты жандандыру қажеттілігін  

үкіметке ескертеміз.

Біз декларацияда қабылданған заңдарының 

негізінде әр елдің Заңнамасын құруға шақырамыз. 

Қолы.  _______________

Петицияға қол қоюды ұсынамын. 

IV. Қорытынды. Бейнеклип №3.  Мұғалім: 

«Осы бейнеклиптің мәні: барлығы адамдардың 

әлеуметтік жағдайларға, дініне, тіліне, нәсіліне 

қарамастан заң алдында тең екендігінде. Сабақты 

Б.Момышұлының «Тәртіпсіз ел болмайды, заңға бас 

иген құл болмайды» сөзімен аяқтағым келеді. Зейін 

салып тындағаныңызға рахмет!!!»

Ержан МОЛДАҒАЛИЕВ,

МКҚК «Ауылшаруашылық  

колледжі» оқытушысы,

Бөрлі ауданы

8

Жайық ұстазы

20 қараша, 2014 ж.

*-* Ағылшын тілі, 6-сынып *-*

Е Т І С Т І К

С а б а қ - п р е з е н т а ц и я

Заңға бас иген құл болмайды

“Жайық ұстазының” әдістемелік қонақжайында

Ғ.Мүсірепов “Жаңа достар”

Қ а з а қ   ә д е б и е т і ,   5 - с ы н ы п

F O O D   a n d   D R I N K

Білімділік:  Етістік туралы берілген білімді 

еске түсіру, ол заттың әр алуан іс-әрекетін, қимыл 

процесін білдіретін сөз табы екендігі, сұрақтарын, 

етістіктің  зат  есіммен  байланысы  жөнінде 

берілген  түсініктерді  кеңейтуге  жаттықтыру. 

Дамытушылық:  Жаңа  технологияларды 

басшылыққа ала отырып, сөздік қорын молайтып, 

ойын, тілін, шығармашылығын дамыту. Тәрбиелік: 

Әдептілікке, мейірімділікке, татулыққа, жылдам 

ойлауға, Отан сүйгіштікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі:  Жана сабақты меңгеру.

Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап, түсіндіру, ойын, 

көрнекілік және семантикалық карта бойынша 

жұмыс.

Көрнекіліктер: Сызбалар, суреттер, қима-

қағаздар.

Оқушылардың зейінін аудару, 3 топқа бөлу. 

- Балалар,  сабақты  жаңашыл  педагог  Шерхан  

Әленовтің  тәлім  сәтімен бастайық:

Әрбір адам? Туыс,  дос,  жұрағат.

Әрбір сабақ? Үйрену, ұғу,  ұлағат.

Әрбір ісің? Тірлік, тірек, адамдық.

Әрбір  сөзің?  Шындық, бірлік, адалдық.

- Олай болса, балалар, бүгінгі сабағымызда әрбір 

ісімізге  мұқият  болайық. Сәттілік  тілеймін!

(Математикалық фигуралар арқылы топқа бөлу).  

1 топ – «Болашақ».

Топтың ұраны: «Болашақ  бізден  басталады».

2 топ –  «Шығармашылдар».

Топтың ұраны: «Іздеген  жетер  мұратқа».

3 топ – «Ұландар».

Топтың ұраны: «Біз  келешекке  талмай  қанат  

қағатындар».

Тату-тәтті  достармыз біз,

Ынталы  да  талапты.

Көп  білуге  құштармыз  біз,

Жақсы  оқимыз  сабақты.

- Олай  болса, жақсы  оқитын  балалар  

үй  тапсырмасына  қалай  әзірленді  екен?

«Бәйге» ойыны бойынша сұрақтарға 

жауап алу – ауызша.

1. Сол жақтағы – 20. Зат есім дегеніміз 

не?

2. Ортадағы – 50. Зат есім түрлерін ата.

4. Сол жақтағы – 30. Сөз таптарын айтып бер.

5. Оң жақтағы – 30. Жалқы есімге мысал айт.

6. Сол жақтағы – 10. Алма сөзін тәуелде.

7. Ортадағы – 40. Негізгі зат есімнен туынды зат 

есім жаса.

8. Оң жақтағы – 20. Мақалдың жалғасын тап.

(Білекті  ______,

• Білімді______)

9. Ортадағы – 60. Мақалдың жалғасын тап.

(Кітапсыз ____ ____,

Білімсіз ____ ____)

1. Ойын: Үн қатпа!

Әрбір топтан бір-бір оқушы шығып, үн қатпай 

тек қимылмен ғана көрсетеді.

Келесі топтағы  оқушы тақтаға әр қимылды 

сөзбен жазып шығады.

- Тақтадағы сөздерге қандай сұрақ қоямыз?

- Бұл сұрақтар қай сөз табының сұрақтары?

- Етістік. Етістіктің ережесін еске түсіру.

2. Оқулықпен жұмыс.

1-жаттығу.  «Болашақ»  тобына.  Өлеңді 

көшіріп жазу, етістіктердің астын сызу. Дәрігер 

мамандығы туралы әңгімелеу;

5-жаттығу. «Шығармашыл» тобына.

Көп нүктенің орнына етістіктерді қойып жаз. 

Ұстаздарға арнап жазылған қандай өлеңді білесің?

3-жаттығу. «Ұландар» тобына: Көп нүктенің 

орнына тиісті сөздерді қойып, етістіктердің астын 

сызу.

Шығармашылық  тапсырма. Әр  топқа  жеке  

жұмыс  беру. «Ұйқасын тап».       

1. Жеймін  деп  көп  қауынды, 

Менің  ішім  ....... (ауырды)

Арба  сықырлап  жүрді,

....... арсылдап  үрді.  (Ит.)

Сүрініп  кетіп   құлады.

Аяғым  деп  ....... (жылады.)

2. Жарға  шығып  .......,  (ойнады)

Ойынға  бір  тоймады,

Болсадағы  сақалы,

Секеңдеуді ........... (қоймады)  

3. ........ мініп  судан  өтті,  (қайық)

Жүре-жүре  тауға   .......,  (жетті)

Биік  таудан  тікұшақпен,

Көп  қиналмай  асып ....... (кетті)

«Сөз ойла, тез ойла».

Әр көшбасшысы әріп суырып, сол әріптен баста-

латын етістік сөздерді  топ болып ойлап, жазу.

V. Сабақты қорытындылау.

Семантикалық картамен жұмыс:

Сабақты қорытындылау. 

Үйге тапсырма: Ереже жаттау, 4-жаттығу. Сурет 

бойынша әңгіме құрастыру.

Саулемай ҚАЙЫРҒАЛИЕВА,

М.Әуезов атындағы №2 ЖББОМ, 

Ақжайық ауданы

Сабақтың мақсаты: Мәтін құрылысына, 

кейіпкерлер іс-әрекетіне талдау жасау арқылы 

бауырмалдық, адамгершілік қасиеттерді бойына 

сіңіру, үш тілді меңгеру, өз ойын еркін жеткізе 

білуге үйрену.

Күтілетін нәтиже:

- Шығармадағы кейіпкерлерге мінездеме бе-

ре алады.

-  Шығарма  мазмұнынан  өзінше  ой 

қорытады.

- Тілді меңгереді.

- Қамқор болуға, достыққа, көпшілдікке 

үйренеді.

элементтері.

тілі, Өзін-өзі тану, Бейнелеу өнері.

Адам журналы», Қайырғали Смағұлов тура-

лы мәліметтер, кеспе қағаздар, плакат,  түрлі – 

түсті бояулар.

Оқушыларды  сабаққа  психологиялық 

тұрғыдан дайындау.

Сабақтың эпиграфы «Адамзаттың бәрін 

сүй, бауырым деп» Абайдың  сөзімен бастау. 

«Шаттық шеңберін» құрып, бір-біріне жылы 

лебіз білдіру.

(Достық туралы ән орындалып тұрады.)

«Тест-интервью» әдісі.

- Зытып келем, зытып келем. Артыма қарай-

қарай зытам. Неге?

- «Анау ағасы, мынау інісі екен» - деген 

ойдың келуі-ақ мұң екен бет-ауыз бұзылып, 

иегім кемсеңдеп қоя берді. Неге? 

-  Екінші  бізге  аяқ  керек.  Кашсаң  – 

құтылатын бол, қусаң жететін бол. Неге?

- Өнер жылатуға да, күлдіруге де жарайды... 

Алақан жаю, көз сүзу болмасын . Неге? 

- Екі мың сегіз жүз сексен жетіге дейін... 

Шеген қарқылдап күліп жіберді. Неге?

- Мұртты милиционер: - Адам болады 

екенсің, айналайын! – деді. Неге?

- Шеген Қайрошқа қандай шарт қойды?

1. Әңгімені композициялық құрлысына тал-

дау. 

а) Шығарманың басталуы – Қайроштың 

ә) Шығарманың байланысы – Қайроштың 

Шегенмен, Борашпен танысып, достасуы.

б) Шығарманың дауы – Тамақ табу үшін ба-

зар халқына өнер көрсетуі.

в) Шығарманың шиеленісуі – Милиционердің 

балаларды ұстап алуы, Қайрошты балалар үйіне 

тапсыруы.

г) Шығарманың аяқталуы – Қайырғалидің 

балалар үйінде қалуы.

2. Шығармаға әдеби – теориялық талдау жа-

сау:

Тұрақты тіркестер мен нақыл сөздерді та-

бу.  3.  Қайроштың  прототипі  Қайырғали 

Смағұловтың өсу, есею жолын кесте арқылы 

көрсетіп, қосымша мәліметтер беру.

Сергіту сәті. Құбылнама суретін салып, 4 

оқушының есімдерін 4 бағытқа жазады. Ортаға 

шеңбер жасап, Солтүстік бағытта жазылған сы-

ныптасына «сен тамаша адамсың» деген сөзді 

белгі беру арқылы ыммен түсіндіру. Оңтүстікте 

- «Мен сені құрметтеймін» дегенді білдіру. Ба-

тыста - «Жарайсың», Шығыста - «Дос болайық».

Сөздік  жұмысы.  Ағылшын  тілі  пәні 

мұғалімі жүргізеді. Берілген сөздердің орысша, 

ағылшынша аудармасын табу.

Бала, аға, күн, тамақ, бас, көз, аяқ.

is your best friend? 3. Do you help to your friend?

нологиясы. Топпен жұмыс. «Достар қандай бо-

лу керек?» Плакатқа сурет салып, өз жобаларын 

қорғайды.

Сөздерді қайталау. 

«Не ұқтық, не алдық?» деген сұрақтарға жау-

ап беру.

Үй тапсырмасы. «Адал дос алтыннан да 

қымбат» тақырыбында эссе жазу.

тақырыбына байланысты жаңа сөздермен таныстыру, 

жаңа мәліметтер беру, саналатын және саналмайтын 

зат есім туралы ұғындыру, көпше түрінің жасалу жо-

лын түсіндіру; сөйлеу, есту, жазу қабілеттерін дамыту.

Күтілетін нәтиже: Оқушылар тағамға байла-

нысты сөздерді айта алады, оларды сөйлемдерде 

қолдана алады. Сөздік қорлары молаяды.

Негізгі идеялар: Мәтінді оқу, сұрақтарға жау-

ап беру.

Сұрақтарға жауап беру.

лар: Topic: My favourite food. Жүргізетін 

жұмысым. Уақыты. Мұғалімнің іс-әрекеті. 

І. Қызығушылықты ояту. 3 минут. 

Оқушылармен амандасу, реттік сан бой-

ынша топтарға бөлу. Оқушылардың на-

зарын сабаққа аудару. Сабақтың жалпы 

мақсатын ашу.

Берілген сөздерді 3 топқа бөліңіздер. 

Топтарға ат қойыңыздар: Tomato, coffee, 

juice, banana, potato, apple, tea, carrot, grape.

түрлерін әңгімелеп, постерге салу. 1-топ – Жемістер 

2-топ – Көкөністер 3-топ – Сусындар Әр топ өз 

бетінше топ болып ақылдасып, тағам түрлері туралы 

білетін мәліметтерін ортаға салып, оларды постерге 

бейнелейді.

налмайтын зат есімдер. 

Countable nouns. Uncountable nouns 

Oranges  

Coffee

Tea

Juice 

есімдерге қандай сөздер жататынын үйрету. 1 минут.

Сұрақ:  Why is there no –s on sugar? Why is there an 

– s on apples? Can we count apples? Can we count sugar?

Мәтінмен жұмыс.

ІІІ. Ой-толғаныс.

What’s the popular food in your family?

What’s your favourite food? Why do you like it?

How often does your family have the Kazakh meat?

What’s your favourite drink?

What other meals do people have in your country?

Step, step, clap, clap!

Step, step, clap, clap!

Turn yourself around,

And then clap, clap, clap. 6 минут.

Hands up, clap, clap!

Hands up, clap, clap!

Turn yourself around,

And then clap, clap, clap. 

Қорытынды. 5 минут.

Берілген сөздерді суреттермен 

сәйкестендір.

Берілген сөздерді саналатын 

және саналмайтын зат есімдерге 

бөліп айтыңыз.

I can speak about food and drink.

I can use countable and uncountable nouns.

I can read and understand information about food.

I can ask my friends this kind of question: What other 

meals do people have in your country?

I can answer my friends’ question What’s your 

favourite food? Why do you like it?

20-25  –  өте  жақсы.  14-19  –  жақсы.  8-13  – 

қанағаттанарлық. Оқушылар алдарындағы бағалау 

парақшаларына бағаларын қойып, қорытынды баға 

шығарады.

food.

стикерге жазып, тақтадағы плакатқа жапсырады.

 

Гүлзада САПАРОВА, 

Харькин ЖББОМ мұғалімі,

Ақжайық ауданы

9

Жайық ұстазы

20 қараша, 2014 ж.

П р а в о п и с а н и е   м е ж д о м е т и й .   8   к л а с с .

Междометие как особая часть речи

П О И С К .     Т В О Р Ч Е С Т В О .   О П Ы Т .

У р о к - с о р е в н о в а н и е

Внеклассное мероприятие 

“Мы за безопасные дороги” 

Развитие творческих способностей ребенка

П р е д ш к о л ь н а я   п о д г о т о в к а

Ход урока. Проверка домашнего задания. 

Словарный диктант по домашнему заданию. 

Так же хорошо, как позавчера; иметь в виду; 

быть в виду города; в течение получаса; насчет 

работы; на счет в банке; тоже хочу посмотреть; 

осмотрел то же место; рассердившись понача-

лу; догадался по началу фильма; вовремя заме-

тил; во время царей и императоров. 

Распределительный диктант. Распредели-

те слова соответственно частям речи. В рас-

пределении каких слов у вас возникли труд-

ности? Ключом, втроем, ух, горяч, не режь, 

утешься, съел бы,  пренеприятный, невтерпеж, 

ой, сплошь, палач, ветошь, слева, насухо. Су-

ществительные: ключом, палач, ветошь. При-

лагательные: горяч, пренеприятный. Глаголы: 

режь, утешься, съел. Наречие: втроем, невтер-

пеж, сплошь, слева, насухо. Частицы - не, бы. 

Ух-? Ой-?

Объяснение нового материала. Слова, кото-

рые остались нераспределенными- междометия. 

Это особая часть речи. Как вы думаете, почему 

ее называют особенной? (Не изменяется,не явля-

ется ни служебной, ни самостоятельной, не обла-

дает никакими грамматическими категориями). 

Можете ли вы определить : для чего же нужны 

эти слова? (Выражают, но не называют  чувства.)

Игра «Угадай». Каждый по цепочке выража-

ет какое-либо чувство междометием, а его сосед 

по парте должен угадать это чувство. 

Поищем междометия (запишем междометия). 

1. Угадайте: откуда взяты эти строки? Какие в 

них есть междометия? Убийцу с палачами. Из-

брали мы в цари. О ужас! О позор! («Борис Году-

нов» А.С.Пушкин)

2. Вспомним сказки Чуковского. Какое имя 

образовано от междометия и глагола? (Айболит). 

3. Когда надо закупорить стеклянную банку, берут 

это. Когда в отчаянии говорят, что человеку при-

шел конец, тоже говорят это. В первом  случае 

– это существительное, во втором – междометие. 

(Крышка!). 4. Это междометие пришло к нам из 

итальянского языка и выражает восхищение (ча-

ще всего в театре). (Браво!) 5. Это междометие 

есть на дорожном знаке. (Стоп!)  6. Крик победи-

теля. (Ура!) 7. Название  конфеты образовалось 

от этого междометия. (Кис –кис).

Как напишите? (Через дефи, как и все слова с 

повторяющимися   основами).

8. Добавьте междометие во 2-ю строку. 

Вы умы, А мы – (увы!)

(Или наоборот: Мы – умы, А вы - ?)

9. Найдите междометие и глагол, образован-

ный от междометия: 

С утра сидит на озере любитель- рыболов,

Сидит, мурлычет песенку, а песенка без слов.

Как песня начинается – вся рыба расплыва-

ется...

Тря-ля-ля-ля-ля-ля! Такая вот  беда!

10. Если не работает звонок, а вам очень на-

до войти в дверь, то это междометие не произно-

сите, но используете. (Тук-тук). 

О синтаксической роли междометий. (См.

учебник). Выполняем упражнение из учебни-

ка. Найдите и определите синтаксическую роль 

междометий в предложениях. Закрепление. За-

пись под диктовку. (Повторите правила оформ-

ления прямой речи, знаков препинания при обра-

щении и вводных словах.)  Междометия, если они 

выступают в роли другой (самостоятельной) части 

речи, подчеркните как член предложения.

Как-то Ох и АХ заблудились в трех соснах. И 

сказал Ох со вздохом : «Ох, наверное, дело пло-

хо». И сказало слово Ах: «Ах, как страшно в 

трех соснах». Прибежало с чащи Эй: «Эй, дру-

зья, повеселей! С плачем  дело не пойдет! Надо 

все наоборот!». И сказало Ох: «Хо-хо! В самом 

деле, как легко!».

И сказало Ах: «Ха-ха! И не страшно! Ха-

ха-ха!».

Викторина «Страшный разговор». Послушай-

те текст. Сможете ли вы угадать, о каких междо-

метиях идет речь? Однажды ночью в стране Мор-

фологии, когда все самостоятельные и служебные 

части речи отдыхали после трудового дня, в одной 

темной-претемной  комнате собрались странные 

слова. Так как было очень темно, части речи нель-

зя было различить, но разговор их мы услышали. 

Сможете ли вы назвать говорящих? Вот их диалог.

- Представляете, сегодня я узнала, что среди 

самостоятельных у меня есть близнец! Обознача-

ет напиток! Это существительное люди употребля-

ют ежедневно и не единожды, а обо мне вспомина-

ют редко-редко, да и то лишь в устаревших словах! 

Чай обидно!

- Ба! Какая несправедливость, но это еще что! 

Вот я! Представляете? Оказывается, если меня на-

писать два раза подряд и без дефиса, я стану жен-

щиной! Какое несчастье! И не надо хихикать! 

- Почему же не надо? Я имею на это законное 

право! - Откуда у вас это право? - От Всевышне-

го! Кстати, он когда-то со мной не расставался, а 

вот теперь приходится скучать в вашей компании. 

- Правильно,не надо было хорохориться! - Кто это 

сказал?  - Цыц! Я, между прочим, среди вас самый 

важный! - Это почему же? - Это потому, что я есть 

даже в орфографическом правиле! - Мы все есть! 

Только в другом. А в это правило ты попал благо-

даря курице, да и то в виде исключения. - Ну это 

вы так разгорячились? Самое нужное и важное сло-

во – это я. Во-первых, я – иностранец, во-вторых, 

во мне две л, а в-третьих, люди произносят меня 

чаще,чем всех вас,вместе взятых, потому что все 

теперь   продвинутые, у всех есть дома телефон... 

- Минуточку! Телефон и сломаться может... А вот 

нас люди всегда произносят, когда встречаются и 

прощаются, потому что люди нынче воспитанные. 

(В комнате находились междометия: Чай! Ба! 

Ха-ха! Боже! Цып-цып! Алло! Здравствуйте! До 

свидания!).

Орфоэпическая минутка. Упражняемся в про-

изношении скороговорки. 

Не по тропе, а около,  

Катилось О и охало.

О охало, О окало,

Не по тропе, а около.

Подсчитайте, сколько слов, заканчивающихся 

на  о, в этой скороговорке и сколько с окончани-

ем на – о ?

Самостоятельная работа. Спишите, вставьте 

пропущенные буквы и запятые. Междометия под-

черкните. Старший брат с..стру баюкал: 

- Баюшки (баю)!

Подарю тебе я мяч..к,

Будеш..     за судью.

Ну  (не)хочеш..  мяч.. , так кукол, 

Много пр..несу.

Ой, чего же ты все плач..шь?

Баюшки (баю)!

Ах,  (не) плач..  , не будь упрямой,

Спать пора давно...

Ты пойми : я папу с мамой, 

Отпустил в кино. 

Домашнее задание: 

- на «3» - выполнение упражнения из учебника 

(спишите, расставьте пропущенные запятые и де-

фисы); на «4» - напишите о происхождении 5 меж-

дометий сказку, эссе или сочините загадки; на «5» 

- составьте текст по теме «Междометие» как особая 

часть речи (не менее 20 пунктов).

Айнур ГАСАНОВА,

учитель Чиликской СОШ 

имени Л.Клышева,

Чингирлауский район

Цели: Развитие интере-

са к своей профессии. Рас-

ширить знания о ПДД (Пра-

вилах дорожного движения). 

Закрепление и систематиза-

ция знаний ПДД. Создание 

производственных ситуаций на дорогах с целью при-

обретения навыков движения на дорогах. Умение ра-

ботать в команде. Воспитание уважения к людям тру-

да. Воспитание внимательности и ответственности.

Тип урока: урок-соревнование.

Метод урока: игровой.

Оборудование: тренажер, слайды на интерактив-

ной доске, рисунки дорожных знаков.

Методические рекомендации: Перед началом  

мероприятия кабинет оформляется. Число участников 

3 команды. 

жүктеу/скачать 12,55 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: