Әлеуметтік- экономикалық бағыттың "Математика" пәні бойынша техникалық және кәсіптік білімнің үлгілік оқу бағдарламасы


Әлеуметтік- экономикалық бағыттың "Алғашқы әскери және технологиялық дайындық" пәні бойынша техникалық және кәсіптік білімнің үлгілік оқу бағдарламасы



бет21/28
Дата30.09.2024
өлшемі1,09 Mb.
#146216
түріБағдарламасы
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   28
Байланысты:
6. Әлеуметтік-экономикалық (1)

Әлеуметтік- экономикалық бағыттың "Алғашқы әскери және технологиялық дайындық" пәні бойынша техникалық және кәсіптік білімнің үлгілік оқу бағдарламасы
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Техника-технологиялық бағыттың бағыттың "Алғашқы әскери және технологиялық дайындық" пәні бойынша техникалық және кәсіптік білімнің үлгілік оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 "Бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізімінде № 8170 тіркелген) және "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу -ағарту Министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізімінде № 29031 тіркелген) бұйрықтарына сәйкес әзірленді.
2. "Алғашқы әскери және технологиялық дайындық" пәнін оқыту мақсаты – білім алушыға мемлекетті қорғау негіздері туралы ойының қалыптасуын, Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінің арналуын және түрлері мен ерекшеліктерін түсіндіру, әскери қызметтің маңызын, Қазақстан Республикасының әр азаматының қасиетті парызы және міндетін оқыту.
3. Бағдарламаны іске асыру келесі міндеттерді көздейді:
1) әскери анттың, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің жарғыларының негізгі талаптары туралы білімін қалыптастыру;
2) әскери бөлімдердің қару-жарағы мен әскери техникасы, жеке құрамның өмірі мен орналасуымен таныстыру;
3) қажетті әскери білім мен практикалық дағдыларды ақпараттық технологияны пайдалана отырып робототехникада, дөңгелекті машиналарды жүргізудің негіздері және төтенше жағдайда адам өмірі қауіпсіздігі негіздерінде қалыптастыру;
4) жастарға қазақстандық патриотизм мен Отанына деген адалдық сезімін дарытуға тәрбиелеу;
5) әскери істерге байланысты мамандық кәсібіне оң көз-қараста тәрбиелеу;
6) жеке қауіпсіздік және қоршаған ортаның қауіпсіздігі мәселелеріне саналы және жауапты қарым-қатынасты қалыптастыру.
4. "Алғашқы әскери және технологиялық дайындық" пәні 12 бөлімнен тұрады: "Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері – мемлекеттің әскери қауіпсіздігінің кепілі", "Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері, басқа әскерлер және әскери құрылымдарының жалпыәскери жарғылары", "Тактикалық дайындық", "Атыс дайындығы", "Саптық дайындық", "Әскери топография", "Әскери роботты техникалардың негіздері", "Өмір қауіпсіздігі және ақпараттық технологиялар негіздері", "Әскери қызметтің құқықтық негіздері", "Атыс дайындығы" (2), "Технологиялық дайындық", "Өмір қауіпсіздігінің негіздері" және "Оқу-далалық (лагерлік) жиыны".
Бөлімдер, бөлімшелер мен тақырыптарды құрастыру кезінде білім алушылардыңң белгілі бір кәсіби дағдыларын қалыптастыру үшін тақырыпты тереңдетіп оқытатын кадрларды даярлау бағытының кәсіби ерекшелігі ескерілді.
"Алғашқы әскери және технологиялық дайындық" пәнінің негізгі мазмұны:
1) Білім алушылардың алғашқы әскери және технологиялық дайындықтарының пәнінің мақсаты, міндеттері және мазмұны;
2) Мемлекет қорғанысының конституциялық негіздері – Мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі Қазақстан Республикасы Конституциясының негізгі ережелері. Мемлекеттің қорғаныс қабілеті, қауіпсіздігі, қоғамдық тәртіпті сақтау жөніндегі әлеуметтік-экономикалық саясатының негізгі бағыттары. Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері, олардың құрамы мен тағайындалуы.;
3) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери рәміздері – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери рәміздері. Әскери бөлімнің жауынгерлік туы. Әскери анттың әскери қызметкерлерге қоятын талаптары. Әскери қызмет – Қазақстан Республикасы азаматтарының қасиетті борышы және міндеттері;
4) Экстремизм және терроризмнің ұлттық қауіпсіздікке тигізетін салдары – Экстремизм түрлері: саяси, діни, экономикалық және экологиялық. Қазіргі әлемдегі экстремизмнің, лаңкестіктің әлеуметтік-экономикалық және саяси себептері.;
5) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері, басқа әскерлер және әскери құралымдарының жалпыәскери жарғылары – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері, басқа әскерлер және әскери құралымдарының жалпыәскери жарғылары, олардың әскери ұжым қызметі мен тұрмыс-тіршілігіндегі маңызы. Әскери қызметкерлердің жалпы міндеттері. Әскери атақ және айыру белгілері;
6) Әскери қызметкерлер және олардың өзара қарым-қатынастары –Бастықтар және бағыныштылар, аға және кіші әскерилер, олардың құқықтары мен міндеттері. Әскери әдептілік ережесі және әскери қызметкерлердің тәртібі. Бұйрық, оны беру жəне орындау тәртібі. Бастықтарға жəне шені жоғарылармен тілдесу ережелері;
7) Әскери тәртіп, оның мәні мен мағынасы – Әскери тәртіп, марапаттау және жазалау. Әскери тәртіпті сақтау бойынша әскери қызметшілердің міндеттері. Сарбаздарға көрсетілетін марапат түрлері. Сарбаздарға берілетін тәртіптік жазалар;
8) Мотоатқыштар бөлімшесін ұйымдастыру және ұрыстық мүмкіндіктері – Бөлімшені ұйымдастыру. Штаттық қарулану және ұрыстық техникасы. Бөлімшенің ұрыстық мүмкіндіктері;
9) Калашников автоматы және қол пулеметі – Қару және патрондарды қолдану кезіндегі қауіпсіздік шаралары. Калашников автоматы және қол пулеметінің атқаратын қызметі, ұрыстық қасиеті, жалпы құрылысы және жұмыс істеуі;
10) Калашников автоматын (қол пулеметін) жартылай бөлшектеу жəне жинақтау – Автоматты жартылай бөлшектеу және жинақтау; Калашников автоматының атқаратын қызметі, бөлшектері мен механизмдерінің, патронының құрылысы;
11) Калашников автоматын (қол пулеметін) атуға дайындау –Автоматтың керек жарақтары. Автоматтың атудан кейінгі тазалау және майлау тәртібі. Автоматты сақтау. Автоматтың оқтарын тексеру және атысқа дайындау. Ату кезіндегі кідірістер және оны жою амалдары;
12) Жарықшақты қол гранаталары – Жарықшақты қол гранаталарының (РГД-5, РГН, Ф-1, РГО) атқаратын қызметі және ұрыстық қасиеті. Гранаталар мен тұтандырғыштың құрылысы. Гранатаны лақтырған кездегі бөлшектері мен механизмдерінің жұмысы. Гранатаны лақтыруға дайындау;
13) Сап және оның элементтері. Саптық тұрыс – Сап және оның элементтері. Алдын-ала және орындауға берілетін пәрмендер. Сапқа тұрғанға дейінгі және саптағы сарбаздың міндеттері Саптық тұрыс. "Сапқа тұр!", "Түзел!", "Тік тұр!", "Еркін тұр!", "Реттел!", "Тоқтат!", "Бас киімдеріңді (киімді) ШЕШ!", "Бас киімдеріңді (бас киімді) КИ!" пәрмендерін орындау;
14) Бір орында орындалатын бұрылулар. Саптық және жорықтық адым – Бір қатарлы саптан екі қатарлы сапқа және қайтадан бір қатарлы сапқа тұру. Саптық және жорықтық адым;
15) Жергілікті жерде картасыз бағдарлау – Бағдарлау туралы түсінік. Компаспен, аспан денелерінің және жергілікті заттар бойынша көкжиек тұстарын анықтау. Өзінің орналасқан жері туралы мәлімдеу;
16) Магнитті азимутты анықтау – Азимут және оны анықтау. Жергілікті жерде бағдарлаудың заманауи дербес жабдықтары. Спутниктік-навигациялық жүйелер туралы жалпы мәліметтер: GPS (Global Positional System), ГЛОНАСС, Galileo;
17) Әскери роботты техникалардың негіздері – Роботтар туралы жалпы мәліметтер. Роботтарды әскери істе пайдалануы;
18) Роботты басқару алгоритмі – Роботтың қозғалу траекториясын жоспарлау. Роботтар тобын ұжымдық басқару үлгісі және алгоритмдері;
19) Роботтарға арналған тапсырмалар – Роботтардың атқара алатын қызметтері. Жекелеген тактикалық міндеттерді шешу: жергілікті жерлерде бағдарлау, роботтардың қиын жағдайларда қызмет ету тәртібі;
20) Шаруашылық объектісінің азаматтық қорғанысы – Шаруашылық объектісінің азаматтық қорғанысын (оқу орындарын) ұйымдастырудың құрылымы және оның міндеттері. Азаматтық қорғанысының əскери емес құрылымдар қызметі жəне жабдықталуы;
21) Ядролық қару және оның сипаттамасы – Ядролық жарылыстардың түрлері. Ядролық жарылыстың зақымдаушы факторлары және олардан қорғану тәсілдері. Ядролық зақымдау ошағы және оның сипаттамасы. Әлеуметтік-экономикалық салдары. Нейтронды оқ-дәрілердің зақымдаушы әсерінің ерекшеліктері;
22) Химиялық қару – Химиялық қару және оны қолдану белгілері. Улаушы заттар, олардың улағыш қасиеті және олардан қорғану тәсілдері туралы қысқаша түсінік. Химиялық зақымдау ошағы, алғашқы және екінші зақымдау аймақтары;
23) Биологиялық (бактериологиялық) қару – Биологиялық (бактериологиялық) қару, оның зақымдаушы әсері, қолдану белгілерін анықтау. Бактериологиялық құралдар, олардың улағыш әсері және олардан қорғану құралдары туралы қысқаша сипаттама. Бактериологиялық зақымдау ошағы, оның сипаттамасы. Бактериологиялық зақымдау ошағында жүргізілетін іс-шаралар. Карантин және обсервация;
24) Тыныс алу мүшелерін қорғау құралдары – Жалпыәскери газтұмылдырық, оның атқаратын қызметі және құрылысы. Азаматтық газтұмылдырықтар құрылысының ерекшеліктері. Сауыт-қорғанысты (маска) таңдау, жарамдылығын тексеру, газтұмылдырықты жинау және қалтаға салу. Газтұмылдырықты алып жүру және пайдалану тәртібі, зақымдалған адамға газтұмылдырық кигізу тәсілдері. Жарамсыз газтұмылдырықты пайдалану. Тыныс алу мүшелерін қорғаудың қарапайым құралдары;
25) Теріні қорғаудың жеке құралдары – Теріні қорғауға арналған қарапайым құралдар, қосымша герметизациялау және сіңдіру арқылы олардың қорғаныс қасиеттерін арттыру. Арнайы қорғаныс киімінің (Л-1 жеңіл қорғаныс кеудеше, сүзгілі қорғаныс киімі, жалпыәскери қорғаныс жабдығы) атқаратын қызметімен және оларды пайдалану ережелерімен танысу;
26) Ұжымдық қорғану құралдары – Радиацияға қарсы тасалар мен панаханалар, олардың қорғау қасиеттері, жалпы құрылысы және іштей жабдықталуы. Қарапайым паналар;
27) Эвакуациялау жəне халықты белгілеп шоғырландыру – Азаматтық қорғаныс дабылы және ол бойынша әрекет ету тәртібі. Эвакуациялау және орналастыру тәсілдері мен тәртібі. Эвакуацияланаушылардың міндеттері, олардың керек-жарақтары, қажетті жеке мүліктері, құжаттары мен азық-түліктері. Эвакуация бекетіндегі тəртіп, жүру бағыты жəне орналасатын орынға келу ережелер тәртібі;
28) Террорлық қауіп-қатер кезіндегі адамдардың қауіпсіздігі – Террорлық актілер бойынша қауіп-қатер төнген және террор болған кездегі азаматтардың атқаратын әрекеттері. Түрлі деңгейдегі қауіп-қатер төнген кезде әрекет ету тәртібі. Лаңкестік қауіпінің алдын алуда ақпараттық технологияның тиімділігі;
29) Табиғи апат аймақтарындағы адамдардың әрекеттері – Табиғи апаттар, зілзалалар, олардың сипаттамалары және келтіруі мүмкін салдары. Табиғи апаттар және зілзалалар кезіндегі адамдардың әрекет ету тәртібі. Адамдардың табиғи апат салдарын жоюға, сондай-ақ құтқару жұмыстарын жүргізуге қатысуы;
30) Жарақат алу, қан ағу және күйік шалу кезінде көрсетілетін алғашқы көмек – Жарақат және олардың асқыну себептері туралы түсінік. Қансырау түрлері және олардың сипаттары. Күйік шалу себептері және олардың ауырлық деңгейлері. Естен танудың себебі. Жарақат алу және қансыраған кезде көрсетілетін алғашқы көмек. Асептика және антисептика туралы түсінік;
31) Түрлі қайғылы оқиға орын алған жағдайда көрсетілетін алғашқы көмек – Сүйектің сынуы және оларды анықтау туралы түсінік. Соғып алу, шығып кету, буынның созылуы және оларды анықтау белгілері. Шина салудың негізгі ережелері. Түрлі қайғылы оқиға орын алған кезде алғашқы көмек көрсету тәсілдері; Үсік шалу, күнге күю және жылудың әсері, олардың алдын алу және көрсетілетін алғашқы көмек. Электр тогы соққан кезде көрсетілетін алғашқы көмек және көмек көрсеткен кезде сақтауы керек қауіпсіздік шаралары;
32) Әскери қызмет – Қазақстан Республикасы азаматтарының мемлекеттік қызметінің ерекше түрі – Әскери қызметті өткеру қажеттілігі. Қазақстан Республикасы азаматтарының әскери міндеттері туралы заңдар. Қарулы Күштерді жасақтау үшін техникалық-технологиялық бағыттар бойынша азаматтарды даярлау;
33) Қазақстан Республикасы азаматтарының әскери міндеттерін сақтау – Әскери есепке алу, әскери қызметке даярлау, әскери қызметке кірісу. Әскери қызметті өткерудің әлеуметтік және экономикалық ынталандырулары. Азаматтардың әскери міндеттері туралы Қазақстан Республикасының заңдары. Әскери қызметшілердің әлеуметтік-экономикалық құқықтары.;
34) Ату негіздері – Атыс құбылысы. Оқтың бастапқы ұшу жылдамдығы. Қарудың тебілісі. Траекторияның пайда болуы. Оқтың тесіп өту және қиратқыш әрекеті. Тура атудың практикалық маңызы;
35) Ату ережесі – Арақашықтықты мыңдық формула арқылы анықтау тәсілдері. Көздеу (дәлдеу) элементтері. Қозғалмайтын нысандар бойынша көздеу нүктесін және көздеуішті тағайындау;
36) Дөңгелекті машиналарды жүргізу негіздері мен ережелері – Қазақстан Республикасының жол жүру саласындағы заңдары мен өзге де құқықтық актілері. Көлік құралдарының санаттары. Жүргізушінің жұмыс орны;
37) Жол қозғалысына қатысушылардың міндеттері – Қазақстан Республикасы Жол қозғалысы ережелерінде қамтылған негізгі ұғымдар мен терминдер. Жүргізушілердің, жаяу жүргіншілер мен жолаушылардың міндеттері. Жүргізушінің өзімен бірге болуы тиіс құжаттары;
38) Бағдаршамдар мен реттеушінің сигналдары – Бағдаршам мен реттеушінің сигналдары. Арнайы сигналдарды қолдану. Авариялық сигнал беру және авариялық тоқтату белгісін қолдану. Маневрлеу. Көлік құралдарын жолдың жүру бөлігіне қою;
39) Жол белгілері – Ескерту белгілері. Басымдық белгілері. Тыйым салу белгілері. Алдын ала жазылатын белгілер. Ақпараттық-көрсеткіш белгілері. Сервис белгілері. Қосымша ақпарат белгілері (тақтайшалар);
40) Жол таңбалары және олардың сипаттамалары – Таңбалардың жіктелуі. Көлденең және тік таңбалардың талаптарына сәйкес жүргізушілердің іс-әрекеті. Көлік құралдарын пайдалануға жіберу жөніндегі негізгі ережелері;
41) Қауіпсіздік негіздері және қауіптерді жіктеу – Қауіптердің негізгі ұғымдары мен жіктелуі. Техника қауіпсіздігі, еңбекті қорғау және қоршаған ортаны қорғау қауіпсіздігі;
42) Қоршаған орта мен адамның қауіпсіздігі – Физикалық, химиялық және биологиялық факторлар арқылы адам денсаулығына әсер ету;
43) Әртүрлі тұрмыстық жағдайларда жеке қауіпсіздікті қамтамасыз ету – Электрлік және тұрмыстық газбен қауіпсіз жұмыс жүргізу. Тұрмыстық химия құралдарын пайдалану кезіндегі қауіпсіздік шаралары. Компьютерді пайдалану кезіндегі қауіпсіздік шаралары;
44) Техногендік сипаттағы қауіптілік – Өнеркәсіптік апаттар (авариялар), олардың қысқаша сипаттамасы және ықтимал салдары. Жарылыстық-өрт қаупі бар нысандардағы апаттар (авариялар). Гидродинамикалық апаттар;
45) Экологиялық қауіпсіздік – Ауа және су құрамының ластануы. Минералды тыңайтқыштар мен пестицидтерді пайдалану. Топырақтың ластануы;
46) Табиғи жағдайда автономды өмір сүру-ерікті және мәжбүрлі автономия. Өмір сүру тәсілдері. Қажетті авариялық қор;
47) Криминогендік жағдайларда өзін-өзі қауіпсіз ұстау негіздері – Көшедегі қауіпсіздік. Қоғамдық орындардағы қауіпсіздік. Адамдар көп жиналатын жерлердегі қауіпсіздік;
48) Террористік акт қаупі кезінде жеке қауіпсіздікті қамтамасыз ету – Жарылыс қаупі пайда болған жағдайдағы тәртіп ережелері. Кепілдікке алынған жағдайда;
49) Ақпараттық кеңістіктегі киберқауіпсіздік негіздері – Киберқауіпсіздіктің негізгі ұғымдары. Әлеуметтік желілерде қауіпсіз қарым-қатынас жасау ережелері. Ашық қол жетімді Wi-fi желілерін қауіпсіз пайдалану ережелері;
50) Жаппай зақымдану кезіндегі алғашқы көмек көрсету – Алғашқы көмек көрсету ерекшеліктері. Көмектің түрлері. Зардап шеккендерді зақымдану ошақтарынан эвакуациялау тәртібі;
51) Әскери бөлімнің (бөлімшенің) қару-жарағы және әскери техникасы –Әскери бөлімнің (бөлімшенің) қарулануымен және әскери техникасымен, олардың атқаратын қызметтерімен, техникалық-тактикалық сипаттамаларымен танысу. Қарулану түрлері мен әскери техникаларды іс жүзінде көрсетуді;
52) Бөлімшенің ұрыстық және жорықтық орналасу тәртібі – Бөлімшенің ұрыстық және жорықтық орналасу тәртібі. Ұрыстағы сарбаздың міндеттері. Бөлімшені басқаруды;
53) Қорғанудың дербес құралдарын қолдануға жаттығу – Нормативтерді орындау: газтұмылдырықты кию, респираторды кию, "зақымдалушыға" газтұмылдырықты кигізу, жалпыәскери қорғаныс жабдығын кию. Дербес қобдиша және химиялық улануға қарсы пакет, олардың атқаратын қызметтері және пайдалану тәртібі;
54) Ұрыстағы сарбаздың әрекеттері – Сарбаздың ұрыс кезінде жаяу әрекет ете отырып қозғалу тәсілдері. Ядролық жарылыс кезіндегі әрекетті;
55) Қорғаныстағы сарбаз – Ату позициясына (атыс жүргізуге арналған орынға) орналасу. Оқпана қазу және оны бүркемелеу. Қарсылас ядролық қару қолданғанда, атысқа дайындық басталғанда, әуе қарсыласы туралы дабыл қағылғанда, радиоактивті, химиялық және бактериологиялық зақымдау туралы дабыл қағылғанда орындалатын әрекеттер. Қарсыластың танкілері мен жаяу әскерлері түрлі бағыттан шабуылдаған кезде тойтарыс беру. Әуе нысандары бойынша оқ атуды;
56) Шабуылдағы сарбаз – Шабуылға дайындалған кезде орындалатын әрекеттер. Жүріп келе жатып шабуылдау кезіндегі сарбаздың колоннада қозғалуы және бөлімшенің ұрыстық сапындағы өз орнын алуы. Өткелдердегі кедергілерден өту және шабуылдау. Траншеядағы жауды ату, граната лақтыру, қоян-қолтық ұрыс арқылы жою тәсілдері. Шабуыл кезінде радиоактивті (улаушы) заттармен зақымдалған жергілікті жерде әрекет етуді;
57) Бақылаушы сарбаз – Бақылау жүргізуге арналған орынды таңдау, оны жабдықтау және бүркемелеу. Нысандарды анықтау және бақылау нәтижелері туралы мәлімдеме жасау. Жергілікті жердің үлгісін құру және нысандарды үлгіде белгілеу;
58) Шолушы сарбаз – Шолушы болып тағайындалған сарбаздың әрекеттері. Шолушылардың қозғалу, жергілікті жерді және заттарды шолу тәсілдері. Бақылау нәтижелері туралы мәлімдеу;
59) Калашников автоматын жартылай бөлшектеу жəне жинақтау жаттығулары – Автоматты жартылай бөлшектеу жəне жинақтау, автоматтың бөлшектері мен механизмдерінің оқтауға дейінгі орналасу қалпын және ату кезіндегі бөлшек механизмдерінің жұмыс істеуімен танысу;
60) Атуға ыңғайлануға жаттығу (АК-74, пневматикалық винтовка) – Оқжатарды патрондармен оқтау және оқжатарды сөмкеге салу. Атуға ыңғайлану (атуға қажет қалыпты қабылдау және автоматты оқтау). Ату (қарауыл мен өткізгішті орнату, иыққа тіреу, көздеу, шүріппені басу және ату кезінде автоматты мықтап ұстау). Атуды тоқтату, оқжатарды алу және атып болған соң автоматты тексеру;
61) Қол гранаталарын лақтыру – Жарықшақты қол гранаталарын және танкіге қарсы гранаталарды лақтыру;
62) Автоматтан (пневматикалық винтовкадан) ату – Автоматтан (пневматикалық винтовкадан) іс жүзінде ату;
63) Әскери бөлімнің (бөлімшенің) орналасуы, өмірі және күнделікті тұрмыс-тіршілігі – Әскери бөлімнің (бөлімшенің) тарихы. Әскери қызметшілердің орналасуы. Ақпараттық-тәрбие жұмысына арналған бөлме. Қару сақтауға арналған бөлме. Сарбаз асханасы, спорт базасы, оқу қалашықтары;
64) Рота бойынша тәуліктік кезекшінің міндеттері – Ротаның тəуліктік нарядының атқаратын қызметтері, құрамы жəне қарулануы, рота бойынша күндізгі кезекшінің атқаратын міндеттері. Өзінің кезекті міндетін атқаратын күндізгі кезекшінің бекетін жабдықтау жəне жарақтандыру, тікелей бастықтары келген кездегі, "Жиын" белгісі берілгенде, дабыл жəне өрт болған жағдайдағы күндізгі кезекшінің əрекеттері. Бос ауысымдағы күндізгі кезекшінің əрекеттері, күндізгі кезекшінің телефон бойынша мəлімдеме беру тəртібі. Ротаға басқа ротаның əскери қызметшілер келген кездегі, рота аумағынан мүліктерді шығару кезіндегі күндізгі кезекшінің əрекеттері;
65) Сақшының міндеттері – Қарауылдық қызметке тағайындалу және қарауылдың атқаратын міндеттері. Бекет және оны жабдықтау, жарақтандыру. Бекетке шабуыл жасалған кездегі сақшының әрекеттерін. Қаруды қолдану тәртібі;
66) Бекеттегі сақшының орындайтын әрекеттері – Қаруды оқтау тәртібі. Бекетте тұрған сақшы қаруының орналасу қалпы. Бекетті тапсырған және қабылдаған, бекетте өрт болған және өзінің немесе көрші бекет маңында тәртіп бұзушылық орын алған жағдайдағы сақшының әрекеттері;
67) Әскери сәлемдесу – Бір орында және қозғалыс кезінде орындалатын әскери сәлемдесу;
68) Саптан шығу және сапқа қайта тұру – Саптан шығу және сапқа қайта тұру. Бастыққа келу және одан кету;
69) Саптық тәсілдер және қарумен орындалатын іс-қимылдар – "Автоматты кеудеге!", "Белдікке!", "Қаруды қой!", "Қаруға!", "Қаруды!" тәсілдерін орындау;
70) Бөлімшенің сабы – Бөлімшені өрістетілген сапқа және жорықтық сапқа тұрғызу. Бөлімшені өрістетілген саптан жорықтыққа сапқа тұрғызу және қайтадан өрістетілген сапқа тұрғызу. Бөлімшенің жинақталуы және жазылуы;
71) Азимут бойынша қозғалыс – Көкжиек тұстарын және магнитті азимутты анықтауға жаттығу. Азимут бойынша қозғалыс.
5. Оқу бағдарламаларын әзірлеу кезінде білім беру ұйымының мүмкіндігі бар:
1) оқытудың әртүрлі технологияларын, оқу процесін ұйымдастырудың нысандарын, әдістерін және бақылау түрлерін таңдау;
2) оқу уақыты сағаттарының жалпы көлемін бөлімдер мен тақырыптарға бөлу (пәнді оқуға бөлінген сағат көлемінен);
3) нақты дәлелдер мен фактілерге негізделген пәннің бөлімдері мен тақырыптарының реттілігін өзгерту;
4) жұмыс берушілердің талаптары және бөлімдер мен тақырыптар тізбесін тереңдету және кеңейту мақсатында өңірлік компонентті енгізу және бөлімдер, бөлімшелер мен тақырыптарды дайындық бағыты бойынша элементтерді енгізуге байланысты тақырыптардағы сағат көлемі мен пәннің мазмұнын 25% - дан аспайтындай өзгерту.
6. Оқу жүктемесінің көлемі 96 сағатты (4 кредит) құрайды.
2-тарау. Бағдарламаның құрылымы мен мазмұны

Бөлім, бөлімше және тақырыптардың атауы

Сағат саны

Барлы
ғы

Сабақтар

теориялық

практикалық

Кіріспе сабағы.

+

+



Білім алушылардың алғашқы әскери және технологиялық дайындықтарының пәнінің мақсаты, міндеттері және мазмұны.







1 Бөлім. Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері – мемлекеттік қауіпсіздіктің кепілі.







Тақырып 1.1. Мемлекет қорғанысының конституциялық негіздері.

+

+



Тақырып 1.2. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери рәміздері.







Тақырып 1.3. Экстремизм және терроризмнің ұлттық қауіпсіздікке тигізетін салдары.







2 Бөлім. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының жалпы әскери жарғылары.

+

+



Тақырып 2.1. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері, басқа әскерлер және әскери құралымдарының жалпыәскери жарғылары.







Тақырып 2.2. Әскери қызметкерлер және олардың өзара қарым-қатынастары.







Тақырып 2.3. Әскери тәртіп, оның мәні мен мағынасы.







3 Бөлім. Тактикалық дайындық.

+

+



Тақырып 3.1. Мотоатқыштар Бөлімшесін ұйымдастыру және ұрыстық мүмкіндіктері.







4 Бөлім. Атыс дайындығы.

+

+

+

Тақырып 4.1. Калашников автоматы және қол пулеметі.







Тақырып 4.2. Калашников автоматын (қол пулеметін) жартылай бөлшектеу жəне жинақтау.







Тақырып 4.3. Калашников автоматын (қол пулеметін) атуға дайындау.







Тақырып 4.4. Жарықшақты қол гранаталары.







5 Бөлім. Саптық дайындық.

+



+

Тақырып 5.1. Сап және оның элементтері. Саптық тұрыс.







Тақырып 5.2. Бір орында орындалатын бұрылулар. Саптық және жорықтық адым.







6 Бөлім. Әскери топография.

+

+



Тақырып 6.1. Жергілікті жерде картасыз бағдарлау.







Тақырып 6.2. Магнитті азимутты анықтау.







7 Бөлім. Әскери роботты техникалардың негіздері.

+

+



Тақырып 7.1. Әскери роботты техникалардың негіздері.







Тақырып 7.2. Роботты басқару алгоритмі.







Тақырып 7.3. Роботтарға арналған тапсырмалар.







8 Бөлім. Өмір қауіпсіздігі және ақпараттық технологиялар негіздері.

+

+

+

Тақырып 8.1. Шаруашылық объектісінің азаматтық қорғанысы.







Тақырып 8.2. Ядролық қару және оның сипаттамасы.







Тақырып 8.3. Химиялық қару.







Тақырып 8.4. Биологиялық (бактериологиялық) қару.







Тақырып 8.5. Тыныс алу мүшелерін қорғау құралдары.







Тақырып 8.6. Теріні қорғаудың жеке құралдары.







Тақырып 8.7. Ұжымдық қорғану құралдары.







Тақырып 8.8. Эвакуациялау жəне халықты белгілеп шоғырландыру.







Тақырып 8.9. Террорлық қауіп-қатер кезіндегі адамдардың қауіпсіздігі.







Тақырып 8.10. Табиғи апат аймақтарындағы адамдардың әрекеттері.







Тақырып 8.11. Жарақат алу, қан ағу және күйік шалу кезінде көрсетілетін алғашқы көмек.







Тақырып 8.12. Түрлі қайғылы оқиға орын алған жағдайда көрсетілетін алғашқы көмек.







9 Бөлім. Әскери қызметтің құқықтық негіздері.

+

+



Тақырып 9.1. Әскери қызмет.







Тақырып 9.2. Қазақстан Республикасы азаматтарының әскери міндеттерін сақтау.







10-Бөлім. Атыс дайындығы (2).

+

+

+

Тақырып 10.1. Ату негіздері.







Тақырып 10.2 Ату ережесі.







11 Бөлім. Технологиялық дайындық.

+

+



Тақырып 11.1 Дөңгелекті машиналарды жүргізу негіздері мен ережелері.







Тақырып 11.2. Жол қозғалысына қатысушылардың міндеттері.







Тақырып 11.3. Бағдаршамдар мен реттеушінің сигналдары.







Тақырып 11.4. Жол белгілері.







Тақырып 11.5. Жол таңбалары және олардың сипаттамалары.







12 Бөлім. Өмір қауіпсіздігі негіздері.

+

+



Тақырып 12.1. Қауіпсіздік негіздері және қауіптерді жіктеу.







Тақырып 12.2 Қоршаған орта мен адамның қауіпсіздігі.







Тақырып 12.3. Әртүрлі тұрмыстық жағдайларда жеке қауіпсіздікті қамтамасыз ету.







Тақырып 12.4.Техногендік сипаттағы қауіптілік.







Тақырып 12.5. Экологиялық қауіпсіздік.







Тақырып 12.6. Табиғи жағдайда автономды өмір сүру.







Тақырып 12.7. Криминогендік жағдайларда өзін-өзі қауіпсіз ұстау негіздері.







Тақырып 12.8. Террористік акт қаупі кезінде жеке қауіпсіздікті қамтамасыз ету.







Тақырып 12.9. Ақпараттық кеңістіктегі киберқауіпсіздік негіздері.







Тақырып 12.10. Жаппай зақымдану кезіндегі алғашқы көмек көрсету.







Оқу-далалық (лагерьлік) жиындар.

1 Бөлім. Тактикалық дайындық.

+



+

Тақырып 1.1 Әскери Бөлімнің (Бөлімшенің) қару-жарағы және әскери техникасы.







Тақырып 1.2. Бөлімшенің ұрыстық және жорықтық орналасу тәртібі.







Тақырып 1.3. Қорғанудың дербес құралдарын қолдануға жаттығу.







Тақырып 1.4. Ұрыстағы сарбаздың әрекеттері.







Тақырып 1.5. Қорғаныстағы сарбаз.







Тақырып 1.6. Шабуылдағы сарбаз.







Тақырып 1.7. Бақылаушы сарбаз.







Тақырып 1.8. Шолушы сарбаз.







2 Бөлім. Атыс дайындығы.

+



+

Тақырып 2.1. Калашников автоматын жартылай бөлшектеу жəне жинақтау жаттығулары.







Тақырып 2.2. Атуға ыңғайлануға жаттығу (АК-74, пневматикалық винтовка).







Тақырып 2.3. Қол гранаталарын лақтыру.







Тақырып 2.4. Автоматтан (пневматикалық винтовкадан) ату.







3 Бөлім. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері, басқа әскерлер және әскери құралымдарының жалпыәскери жарғылары.

+



+

Тақырып 3.1. Әскери Бөлімнің (Бөлімшенің) орналасуы, өмірі және күнделікті тұрмыс-тіршілігі.







Тақырып 3.2. Рота бойынша тәуліктік кезекшінің міндеттері.







Тақырып 3.3. Сақшының міндеттері.







Тақырып 3.4. Бекеттегі сақшының орындайтын әрекеттері.







4 Бөлім. Саптық дайындық.

+



+

Тақырып 4.1. Әскери сәлемдесу.







Тақырып 4.2. Саптан шығу және сапқа қайта тұру.







Тақырып 4.3. Саптық тәсілдер және қарумен орындалатын іс-қимылдар.







Тақырып 4.4. Бөлімшенің сабы.







5 Бөлім. Әскери топография.

+



+

Тақырып 5.1. Азимут бойынша қозғалыс.







3-тарау. Оқытудың нәтижелері және бағалау критерийлері

Бөлімнің атауы

Бөлімше атауы

Оқыту нәтижелері

Бағалау критерийлері

Кіріспе сабақ

Білім алушылардың Бастапқы әскери және технологиялық даярлығының мақсаттары, міндеттері мен мазмұны.

1) Білім алушылардың Бастапқы әскери және технологиялық даярлығының мақсаттары, міндеттері мен мазмұны.

1) Бастапқы әскери және технологиялық даярлықтың мақсаттары мен міндеттерін айқындайды;
2) Бастапқы әскери және технологиялық даярлықты ұйымдастырудың нормативтік-құқықтық негіздерін атайды;
3) "Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы" Заңға сәйкес білім алушыларға қойылатын талаптарды орындайды.

Өнер Қазақстан Республикасы Қарулы Күштеріндегі идеологиялық жұмыстың құралы ретінде.

1) Заңнамамен Қарулы Күштерге жүктелген міндеттерді ойдағыдай шешуге моральдық-психологиялық дайындықты қалыптастырудағы әр түрлі өнер түрлерінің рөлі туралы түсінікке ие болу.

1) Қарулы Күштердегі идеологиялық жұмыстың негізгі міндеттерін атайды.

Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері – мемлекеттің әскери қауіпсіздігінің кепілі

Конституция
мемлекет қорғанысының негіздері

1) Қазақстан Республикасы қорғанысының конституциялық негіздері туралы білімдді дамыту;
2) мемлекеттің қорғаныс қабілеті, қауіпсіздігі, қоғамдық тәртіпті сақтау жөніндегі әлеуметтік-экономикалық саясатының негізгі бағыттары туралы білімге ие болу.

1) Қазақстан Республикасы Конституциясының 36 бабын түсіндіреді.

Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері, олардың құрамы мен мақсаты

1) Еліміздің Қарулы Күштерінің қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі рөлі мен маңызын түсіну;
2) білім беру ұйымдарында білім алушыларды әскери қызметке дайындаудың ерекшеліктері туралы түсінікке ие болу. Отанды қорғау – мемлекеттік саясаттың маңызды бағыты;
3) жастарды әскери қызметке даярлаудың педагогикалық технологиясы саласында білімге ие болу.

1) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің ұйымдық құрылымын түсіндіреді және құрамын ажыратады;
2) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әртүрлі рәміздерінің мағынасын айқындайды.

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлер мен әскери құрылымдарының жалпы әскери жарғылары

Экстремизм мен терроризм ұлттық қауіпсіздікке қатер ретінде

Ұлттық қауіпсіздікке қауіп төндіретін факторларды талдау.
қазіргі әлемдегі экстремизмнің, терроризмнің әлеуметтік-экономикалық және саяси себептерін талдау.

1) Экстремизм мен терроризмнің түрлерін, оларға тән белгілерін атайды;
2) Қазақстан Республикасы қорғанысының мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі рөлі туралы қорытындылар жасайды.

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлер мен әскери құралымдарының жалпы әскери жарғылары

1) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Әскери жарғыларының жалпы негіздері мен құқықтық ережелерін білу;
2) жан-жақты тәрбие технологиясы ретінде жастарды әскери-патриоттық тәрбиелеу тұжырымдамасын қалыптастыру.

1) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері жарғыларының түрлерін атайды;
2) әскери жарғылардың жалпы мазмұнын ашады.
3) білім алушыларды әскери қызметке дайындаудың құқықтық негіздерін біледі.

Әскери қызметкерлер және олардың арасындағы қарым-қатынас

1) Талаптар туралы, тиісті әскери тәртіпті, оқу-тәрбие процесін және Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Әскери қызметкерлер әзірлігін тиісті деңгейде ұстау жөніндегі жарғыларын қамтамасыз ету;
2) әскери иерархия туралы білімдерін дамыту.

1) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштеріндегі әскери тәртіп туралы жарғыларының баптарын айқындайды.

Тактикалық дайындық.

Әскери тәртіп, оның мәні мен маңызы
1) Мотоатқыштар Бөлімшесін ұйымдастыру және ұрыстық мүмкіндіктері – Бөлімшені ұйымдастыру. Штаттық қарулану және ұрыстық техника. Бөлімшенің ұрыстық мүмкіндіктері

1) Жеке тұлғалық қасиеттер: ерік-жігерді, тәртіпті, ұйымшылдықты, парыз сезімін, алғашқы әскери-технологиялық дайындықты меңгеруде саналы көзқарасты қалыптастыру.

1) Жарғы талаптарын қолданады.

1) Жауды жеңудің ең маңызды құралы ретінде ұрыс теориясы мен практикасының мәселелерін меңгеру;
2) "Біріккен қарулы күрес" термині туралы түсіну.

1) Қазіргі заманғы ұрысты іске асыру мен оның ерекшеліктерін және түрлерін сипаттайды;
2) мотоатқыштар бөлімшесінің ұрыстық мүмкіндігі мен ұйымдасуын ашады;
3) әр түрлі бөгеттерді өтуде, қарсыластың оқ жаудыру кезінде қозғалыс жасауда, шабуылда және қорғаныста әскери қызметкелердің Бөлімше құрамымен іс-әрекет жасауын түсіндіреді;
4)"Химиялық дабыл!", "Газдар!", "Әуе!" дыбыстары бойынша іс-әрекет жасауды түсіндіреді.

Өрт жаттығулары
Атыс дайындығы

Калашников автоматы және жеңіл пулеметі

1) Ұрыс жағдайында атыс қаруын қолдануды, ұрыс әрекеттерін ұйымдастыруда бастапқы дағдыларды бекітуді, жалпы ұрыс негіздерін меңгеруде негізгі тактикалық дайындық міндеттерін меңгеру.

1) Алған білімдерін ұрыс кезінде өздеріне оқпана қазу, бақылау мен атыс жүргізу үшін арнайы жер таңдау, кез-келге жерде қозғалыс жасауда тәжірибелік дағдыларын көрсету кезінде қолданады.

1) Калашников автоматы және қол пулеметі

1) Граната және оқ-дәрілермен, қарумен жұмыс жасаған кездегі негізгі қауіпсіздік ережелері мен қарастырып отырған қарудың бөлшектерін білу.

1) Атыс қаруынан атыс жүргізу негіздерін сипаттайды.
2) Қарумен, гранатамен және оқ-дәрімен жұмыс істеген кезде қауіпсіздік шараларын сақтайды.

Қолды бөлшектеу гранаталары - Қолды бөлшектеу гранаталарының мақсаты, жауынгерлік қасиеттері (РГД-5, РГН, Ф-1, РГО).

1) РГД-5, Ф-1, РГО, РГН гранаталарының қасиеттерін меңгеру;
2) гранаталар мен сақтандырғыштардың конструкциясын, лақтырылған кезде гранаталардың бөлшектері мен механизмдерінің жұмысын меңгеру.

1) Қару, граната және оқ-дәрілермен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік шараларын сақтайды.

Саптық дайындық

Сап және оның элементтері

1) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құрылымдарының саптық жарғыларының жалпы негіздері мен талаптарын орындау және білу.

1) Сапқа тұрғызу, қозғалыс жасау үшін пәрмендер береді, сап элеметтерін анықтайды;
2) взвод және бөлім құрамында жекеленген саптық тәсілдер бойынша саппен қозғалыс жасау үшін берілген пәрменді орындайды;
3) жүйенің негізгі элементтерін және олардың анықтамаларын квалификациялайды.

Орнында бұрылу. Сап және марш қадамы

1) Жүйенің негізгі элементтерін және олардың анықтамаларын білу;
2) меңгерген физикалық, атыс, тактикалық дайындық бойынша дағдыларын сабақ кезінде қолдану.

1) Берілген бұйрыққа бойынша іс-әрекет жасайды;
2) жорықтық және саптық адыммен қозғалады, бұрылыстар жасайды.

Әскери топография.

Жерге бағдарлау

1) Бейтаныс рельефте бағдарлаудың негізгі тәсілдерін меңгеру;
2) олардың орналасқан жері туралы есептің негізгі белгілерін бөліп көрсете білу.

1) Құлабыз (компас) және жергілікті нысандар бойынша көкжиек тұстарын анықтайды;
2) жергілікті жерде картасыз, қажетті азимут бойынша бағдарлайды;
3)жергілікті жерде бағдарлану үшін ұшқышсыз қашықтықтан басқарылатын ұшу аппаратының ақпараттарын қолданады.

Магниттік азимутты анықтау

1) Жерде бағдарлау әдістерін меңгеру.

1) Қару-жарақ пен техниканы ұрыста тиімді пайдалану үшін әскери топографияны білудің маңыздылығын түсіндіреді;
2) Ғаламдық навигациялық спутниктік жүйенің ақпаратын бағалайды және дұрыс бағытты ұсынады.

Әскери роботты техникалардың негіздері.

1) Әскери роботты техникалардың негіздері. Роботтарды басқару алгоритмі

1) Робототехниканың негізгі даму бағыттары мен роботтардың ерекшелік белгілерін білу;
2) жауынгерлік роботтардың функционалдық мүмкіндіктері туралы білу;
3) робототехниканың еліміздің қорғаныс қабілетін арттыру үшін қолданбалы ғылым ретіндегі маңыздылығы туралы түсіну;
4) жаңа технологияларды пайдалана отырып, алғашқы әскери дайындық бойынша білу.

1) Роботтарды әскери істерде қолдану мүмкіндіктерін ашады;
2) мақсатына қарай роботтарды анықтайды және жіктейді;
3) әскери робототехниканы қолдану перспективаларын талдайды;
4) адам өмірінің әртүрлі салаларында роботтық технологияларды қолдануды ашады;
5) робототехника бойынша әскери білімі мен практикалық дағдыларын біледі.

Өмір қауіпсіздігі және ақпараттық технологиялар негіздері

Кәсіпкерлік объектіні азаматтық қорғау

1) Қазақстан Республикасының халқын табиғи апаттардың, ірі авариялардың, апаттардың және терроризм актілерінің зардаптарынан қорғау бойынша бейбіт және соғыс уақытында жүргізілетін негізгі іс-шараларды меңгеру;
2) техногендік жағдайлардың әлеуметтік-экономикалық салдары туралы түсінікке ие болу.

1) Азаматтық қорғаныстың, оқу орнындағы азаматтық қорғауды ұйымдастырудың және әскери емес құрамаларды ұйымдастырудың мақсаттары мен міндеттерін ашады.

Ядролық қару және олардың сипаттамасы

1) Ядролық қарудың түрлері және оны қолданудың зардаптары туралы жақсы қалыптасқан білімге ие болу.

1) Ядролық қарудың сипаттамалары, оның түрлері және зақымдаушы факторлары туралы білімдерін көрсетеді.

Химиялық қару

1) Химиялық қарудың түрлері мен түрлерін білу.

1) Химиялық қаруға қатысты халықаралық құжаттарды білуді көрсету;
2) қазіргі заманғы қаруды қолдану кезінде болуы мүмкін төтенше жағдайларды талдайды;
3) қорғау құралдарын атайды;
4) жеке қорғану құралдарын, жаппай қырып-жою қаруынан (ЖҚҚ) қорғау әдістерін пайдаланады.

Биологиялық (бактериологиялық) қарулар.

1) Биологиялық (бактериологиялық) қаруды қолданудың негізгі әдістерін меңгеру;
2) "биологиялық ластану аймағы" және "биологиялық зақымдану ошақтары" терминдерінің мағынасын білу.

1) Бактериологиялық қарудың ерекшеліктерін атайды;
2) қазіргі заманғы қаруды қолдану кезінде болуы мүмкін төтенше жағдайларды талдайды;
3) жаппай жеңіліске ұшыраған кездегі алғашқы медициналық көмек көрсету ережелерін атайды.

Тыныс алу мүшелерін қорғау құралдары. Теріге арналған жеке қорғаныс құралдары.

1) Жаппай қырып-жоятын қаруды қолдану және техногендік апаттар жағдайында тыныс алу мүшелерін жеке қорғаудың заманауи түрлері туралы білімді меңгеру.

1) Респираторды, противогазды қолдану дағдыларын көрсетеді;
2) жаппай қырып-жою қаруын қолдану және техногендік апаттар жағдайында теріні қорғау құралдарының мақсаты мен жіктелуі туралы білімін көрсетеді;
3) жеке қорғану құралдарын, жаппай қырып-жою қаруынан (ЖҚҚ) қорғау әдістерін пайдаланады.

Ұжымдық қорғаныс құралдары.

1) Ұжымдық қорғаныс құралдарының түрлері мен түрлерін білу.

1) Жаппай қырып-жою қаруын қолдану және техногендік апаттар жағдайында тері қорғау құралдарының мақсаты мен жіктелуі туралы білімін көрсетеді;
2) техногендік сипаттағы қауіптерді жіктейді;
3) ұжымдық қорғаныс құралдарының түрлерін атайды.

Халықты эвакуациялау және тарату

1) Халықты эвакуациялау және таратуды ұйымдастыру ережелерін білу.

1) Халықты эвакуациялау және тарату әдістері мен тәртібін атайды;
2) "жергілікті" және "жергілікті эвакуация" ұғымдарымен әрекет етеді.

Террорлық қауіп жағдайында халықтың қауіпсіздігі

1) Террористік қауіп жағдайында халықтың қауіпсіздік шаралары туралы білу.

1) террористік қауіптілік деңгейлерін анықтайды;
2) криминогендік жағдайларда өзін-өзі ұстау ережелерін түсіндіру;
3) терроризмге қарсы бағытталған алдын алу шараларын атайды.

Табиғи апат аймақтарындағы халықтың әрекеті

1) Жау шабуылы қаупі, азаматтық қорғаныстың дабылы, әртүрлі төтенше жағдайлар мен террористік қауіп-қатер кезінде халықты шебер әрекеттерге дайындаудың маңыздылығын мойындау;
2) қалыптасты табиғи апат аймақтарында зардап шеккендерге көмек көрсету дағдылары.

1) Әлеуметтік желілерде қауіпсіз байланыс, ашық қолжетімді желілерді пайдалану ережелерін талдайды;
2) зардап шеккендерге көмек көрсету дағдыларын көрсетеді.

Жаралар, қан кету және күйік кезіндегі алғашқы көмек.

1) Жарақат, қан кету және күйік кезіндегі алғашқы медициналық көмек көрсету ережелерін білу.

1) Жарақат, қан кету және күйік кезіндегі алғашқы медициналық көмек көрсету ережелері туралы білімін көрсетеді;
2) әртүрлі зақымдану түрлеріне таңғыш таңғышты қолдану дағдыларын көрсетеді.

Түрлі жазатайым оқиғаларға алғашқы көмек көрсету.

1) Жалпы ережелерді және әртүрлі жазатайым оқиғаларға алғашқы көмек көрсету шараларының кешенін білу.

1) Жазатайым жағдайларда алғашқы медициналық көмек көрсету туралы білімдерін көрсетеді;
2) жол-көлік оқиғасынан зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету дағдыларын көрсетеді.

Әскери қызметтің құқықтық негіздері.

Әскери қызмет – Қазақстан Республикасы азаматтарының мемлекеттік қызметінің ерекше түрі.

1) Қазақстан Республикасы азаматтарының әскери қызметі туралы Заңының талаптарын меңгеру;
2) әскери қызметті өткерудің әлеуметтік және экономикалық ынталандырулары туралы түсінікке ие болу.

1) "Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы" Заңының баптарын түсіндіреді;
2)әскери қызметшілердің әлеуметтік-экономикалық құқықтарын түсіндіреді;
3) Қазақстан Республикасы азаматтарының әскери борышы туралы Заңдар бабының мазмұнын ашады.

1) Әскери қызметшiнiң мәртебесi, оның құқықтары мен мiндеттерi туралы түсiну;
2) Қазақстан Республикасының әскери қызметтің мемлекеттік қызметінің ерекше түрі ретінде қабылдау.

1) Әскерге шақыру бойынша және келісім-шарт бойынша әскери қызметтің мерзімдерін атайды;
2) әскери қызмет өткеру тәртібін түсіндіред:
3) келісімшарт бойынша қызмет өткеретін әскери қызметшілерге әлеуметтік-экономикалық кепілдіктер мен өтемақыларды аударады.

Қазақстан Республикасы азаматтарының әскери борышының мазмұны

1) Әскери міндеттілер мен мерзімді әскери міндеттілерді әскери есепке алудың мақсаты мен ережелерін түсіну.

1) Әскери қызметтің мазмұны бойынша білімі мен түсінігін көрсетеді.

Өрт жаттығулары

Түсіру негіздері

1) Қарастырылып отырған қарудың материалдық бөлігін, онымен жұмыс істеу кезіндегі негізгі қауіпсіздік шараларын, оқ-дәрілер мен гранаталарды білу;
2) атыс қаруын практикалық қолданудың негізгі дағдыларын меңгеру.

1) Атқыш қарудан ату негіздерін сипаттайды;
2) пулеметтің мақсатын, жауынгерлік қасиеттерін, жалпы құрылымын және жұмыс істеу принципін түсіндіреді;
3) қаруды қарайды, бөлшектейді және жинайды;
4) қарумен, гранатамен және оқ-дәрімен жұмыс істеген кезде қауіпсіздік шараларын сақтайды.

Түсіру ережелері

1) Диапазонды қалай анықтау керектігі туралы түсінікке ие болу;
2) көздеу элементтері, көздеу және көздеу нүктесін таңдау туралы білу.

1) Тұрақты нысаналарды ату кезінде қашықтықты анықтайды;
2) мыңыншы формуланы қолданады.

Технологиялық дайындық

Доңғалақты көліктерді басқару негіздері мен ережелері

1) Қазақстан Республикасының жол жүрісі саласындағы заңдары мен өзге де құқықтық актілерін білу;
2) доңғалақты көлік құралдарын жүргізу негіздері мен ережелері, жол қозғалысына қатысушылардың міндеттері, жол белгілері мен таңбаларын үйрену.

1) Доңғалақты көлік құралдарын жүргізудің негіздері мен ережелерін сипаттайды;
2) көлік құралдарының санаттары туралы білімін көрсетеді;
3) жол қозғалысына қатысушылардың, бағдаршамдар мен жол диспетчерлерінің міндеттерін, жол белгілері мен таңбаларын атайды.

Жол қозғалысына қатысушылардың міндеттері

1) Жолда жүру ережелерін білу;
2) Қазақстан Республикасының Жол жүрісі қағидаларында қамтылған негізгі ұғымдар мен терминдерді меңгеру.

1) Жүргізушілер мен жаяу жүргіншілердің міндеттерін түсіндіреді;
2) жол белгілерінің түрлерін және көлік құралдарының қозғалысы ережелерін атайды.

Бағдаршам және жол диспетчері

1) Бағдаршам мен жол диспетчерінің сигналдарын білу;
2) көлік құралдарының жолдың жүру бөлігінде маневр жасауы және орналасуы туралы түсіну.

1) Арнайы сигналдарды қолдану ережелерін түсіндіреді;
2) дабыл және ескерту үшбұрыштарын пайдалану ережелерін түсіндіреді.

Жол белгілері

1) Жол белгілерінің жіктелуін білу.

1) Жол белгілерінің мағынасын түсіндіреді.

Жол белгілері және олардың сипаттамалары

1) Көлік құралдарын пайдалануға жіберудің негізгі ережелерін білу.

1) Көлденең және тік таңбалау талаптарына сәйкес жүргізушілердің әрекеттерінің мәнін ашады.

Тіршілік қауіпсіздігінің негіздері
және ақпараттық технологиялар

Қауіпсіздік негіздері және қауіптілік классификациясы

1) Қауіпсіз өмір сүру негіздері туралы түсіну;
2) адамға қауіп төндіретін қауіптер, олардың көріну заңдылықтары және олардан қорғану тәсілдері және әлеуметтік-экономикалық салдарлар туралы түсіну.

1) Қауіптердің негізгі ұғымдары мен жіктелуін ашады;
2) қауіпсіздік техникасы, еңбекті қорғау және қоршаған ортаны қорғау бойынша білімдерін көрсетеді.

Қоршаған орта және адам қауіпсіздігі

1) Қоғам мен табиғаттың өзара әрекеттесу формалары туралы түсініктері болу;
2) адамды биологиялық және әлеуметтік организм және оның табиғи мекендеу ортасы ретінде сақтау үшін табиғи ортаны қорғау қажеттілігін білу.

1) Табиғи ресурстарды үнемді тұтыну туралы білімдерін көрсетеді;
2) қоршаған ортаның ластануының зардаптарын көрсетеді;
табиғи ресурстардың сарқылуы; табиғи ортаның бұзылуы.

Түрлі тұрмыстық жағдайларда жеке қауіпсіздікті қамтамасыз ету

1) Жаттығу электр және тұрмыстық газбен қауіпсіз жұмыс істеу.

1) Тұрмыстық химияны пайдалану кезіндегі қауіпсіздік шараларын атайды;
2) компьютерлік техниканы пайдалану кезіндегі қауіпсіздік шараларын атайды;
3) әлеуметтік желілерде қауіпсіз қарым-қатынас жасау, қолжетімділік ашық желілерді пайдалану ережелерін түсіндіреді.

Техногендік қауіптер

1) Техногендік қауіптер туралы түсінікке ие болу;
2) гидродинамикалық апаттардың, өрт-жарылыс қауіпті объектілердегі авариялардың мәні туралы түсінікке ие болу.

1) Өндірістегі жазатайым оқиғалардың түрлерін анықтайды;
2) өндірістегі жазатайым оқиғаларды және ықтимал зардаптарды сипаттайды.

Экологиялық қауіпсіздік

1) Экологиялық қауіпсіздіктің объектілері, мақсаттары мен міндеттері туралы түсінікке ие болу;
2) топырақтың ластануының зардаптары туралы түсінікке ие болу.

1) Ауа мен судың ластануының себептері мен салдары туралы білімдерін көрсетеді;
2) ережелерді түсіндіреді минералды тыңайтқыштар мен пестицидтерді қолданады.

Табиғи жағдайда автономды тіршілік ету

1) Табиғи ортада адамның ерікті және мәжбүрлі дербестігінің себептері мен ерекше жағдайлары туралы түсінікке ие болу.

1) Табиғи ортада тіршілік етудің қарапайым тәсілдері туралы білімдерін көрсетеді;
2) портативті авариялық қоректендірудің мәнін түсіндіреді.

Криминогендік жағдайларда қауіпсіз мінез-құлық негіздері

1) Көшеде, қоғамдық орындарда орын алуы мүмкін криминогендік жағдайлар туралы түсінікке ие болу; мінез-құлық ережелері.

1) Көшеде қауіпсіз жүріс-тұрыс туралы білімдерін көрсетеді;
2) қоғамдық орындарда және адамдар көп жиналатын орындарда қауіпсіз жүріс-тұрыс ережелерін түсіндіреді.

Террорлық шабуыл кезінде жеке қауіпсіздікті қамтамасыз ету

1) Террористік акт қаупі төнген жағдайда қауіпсіз мінез-құлық ережелерін білу.

1) Жарылыс қаупі кезінде өзін-өзі ұстау ережелері туралы білімін көрсетеді;
2) кепілге алу ережелері туралы білімдерін көрсетеді.

Ақпараттық кеңістіктегі киберқауіпсіздік негіздері

1) Киберқауіпсіздіктің негізгі түсініктерін білу.

1) Әлеуметтік желілерде қауіпсіз қарым-қатынас ережелерін түсіндіреді;
2) Жалпыға ортақ Wi-Fi желілерін қауіпсіз пайдалануды түсіндіреді.

Жаппай қырып-жою кезіндегі алғашқы көмек

1) Жаппай зақымдану кезіндегі алғашқы көмек көрсету ерекшеліктері туралы түсінікке ие болу.

1) Алғашқы көмек көрсету туралы білімдерін көрсетеді;
2) зардап шеккендерді зақымдану орындарынан эвакуациялау тәртібін түсіндіреді.

тактикалық дайындық

Әскери бөлімнің (бөлімшенің) қару-жарағы мен әскери техникасы

1) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери техникасы мен қару-жарағы туралы білімі болу;
2) қару мен қорғаныс құралдарын шебер пайдалану.

1) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің және шет мемлекеттердің әскери техникасы мен қару-жарақтарының сипаттамаларын салыстырады;
2) жеке қару мен жеке қорғану құралдарын пайдаланады.

Бөлімнің жауынгерлік және марш тәртібі

1) Отрядтың ұрыс және жорық тәртібі туралы түсінікке ие болу.

1) Жауынгердің әр түрлі ұрыс түрлеріндегі іс-әрекет тәртібі туралы білімін көрсетеді;
2) жауынгердің ұрыстағы міндеттерін түсіндіруге;
3) бөлімді басқару тәртібін түсіндіреді.

Жеке қорғаныс құралдарын пайдалануды үйрету

1) Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану мақсаты мен тәртібін білу.

1) Противогазды, респираторды, "зардап шеккендерге" противогазды кию, қолды біріктірілген қорғаныс жинағы, нормаларын орындайды.

Жауынгердің ұрыстағы іс-әрекеттері - Жаяу операция кезіндегі жауынгердің ұрыстағы қозғалыс тәсілдері

1) Жаяу әрекет кезінде жауынгерді ұрыста жылжыту тәсілдерін әзірлеу.

1) Ядролық жарылыстың шығу тәртібін түсіндіреді.

Қорғаныстағы жауынгер.

1) Қорғаныстағы жауынгердің іс-әрекеті туралы білімдерін дамыту; қарсыластың ядролық қаруын қолдану, атыс даярлығын бастау, әуе жауы туралы, радиоактивті, химиялық және бактериологиялық ластану туралы ескерту сигналдары кезіндегі әрекеттерін білу.

1) Өздігінен қазу және камуфляж жасау тәртібін көрсетеді;
2) атыс позициясын алу тәсілдерін түсіндіреді;
3) әуе нысандарына оқ ату тәртібі туралы білімдерін көрсетеді.

Шабуылдағы солдат

1) Шабуыл кезіндегі жауынгердің іс-әрекет тәртібі туралы білімдерін дамыту;
2) шабуыл кезінде радиоактивті (улы) заттармен ластанған жердегі іс-әрекеттер тәртібі туралы білімін дамыту.

1) Шабуылға дайындалу тәртібін көрсетеді; қозғалыстағы шабуыл кезінде жауынгерді колоннада ілгерілету және оның отрядтың ұрыс тәртібінде орнын алу; өткелдердегі кедергілерді еңсеру және шабуыл жасау;
2) жауды окопта атыспен, гранаталармен, қоян-қолтық ұрыста жою тәсілдерін білуін көрсетеді; шабуыл объектісін меңгерген.

Солдат-бақылаушы

1) "Солдат-бақылаушы" позициясындағы іс-әрекет тәртібі туралы білімдерін дамыту.

1) Бақылау орнын таңдау ережелері, оның жабдықталуы және камуфляжы туралы білімін көрсетеді;
2) нысаналарды анықтау және жер бедерін картаға түсіру жолдарын түсіндіреді.

Патрульдегі солдат

1) Патрульдегі жауынгердің іс-әрекет тәртібі туралы білімдерін дамыту.

1) Сақшылардың қозғалысы, аумақты және жергілікті объектілерді тексеру ережелерін түсіндіреді.

өрт жаттығулары

Калашников автоматын толық емес бөлшектеу және құрастыру бойынша оқыту

1) Калашников автоматының құрылымы туралы жақсы қалыптасқан білімге ие болу.

1) Қаруды тексереді, бөлшектейді және құрастырады;
2) қарумен, гранатамен және оқ-дәрімен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік шараларын сақтайды.

Атуға дайындық жаттығулары (АК-74, пневматикалық мылтық)

1) Пневматикалық мылтықпен жұмыс істеу ережелерін әзірлеу.

1) Журналды патрондармен жабдықтау және сөмкеге салу нормаларын орындайды.

Қол гранаталарын лақтыру. Қол сынықтарын және танкке қарсы гранаталарды лақтыру

1) Қол сынықтарын және танкке қарсы гранаталарды лақтыру тәсілдерін білу.

1) Гранатаны қашықтыққа лақтыру нормаларын орындайды;
2) дәлдік үшін гранаталарды лақтыру нормаларын орындайды.

Автоматтан ату (пневматикалық мылтық)

1) Пневматикалық мылтықтан (пневматикалық винтовкадан) практикалық ату ережесін әзірлеу.

1) Түсірілімге дайындық тәртібін көрсетеді, ату, атуды тоқтату;
2) пулеметті түсіру, атыстан кейін пулеметті қарау тәртібін көрсетеді.

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының жалпы әскери жарғылары

Әскери бөлімнің (бөлімнің) әскери қызметшілерінің тұруы, тұрмысы және тұрмысы

1) Әскери бөлімдердің оқу-материалдық базасы туралы білімі болуы;
2) әскери бөлімнің (бөлімнің) тарихының маңыздылығын білу.

1) Әскери бөлімдердің материалдық базасын көрсетеді;
2) әскери бөлімдердің материалдық базасына кіретін үй-жайлардың мәні мен мақсатын түсіндіреді.

Кәсіпорындағы тәртіп сақшыларының міндеттері

1) Ротаның күнделікті жасақтарының мақсаты, құрамы және қарулануы туралы білімге ие болу;
2) ротаның күнделікті кезекшілік міндеттері туралы білімді дамыту.

1) Серіктестік үшін тәртіптік міндеттерді тізеді және орындайды;
2) тiкелей бастықтардың серiктестiгiне келгеннен кейiн серiктестiктiң iс-әрекетiн сараптайды;
3) әскери бөлімдердегі күнделікті тәртіп ережелерін түсіндіреді.

Күзетші міндеттері

1) Қарауыл қызметінің мақсаты мен міндеттері, қарауылдың міндеттері туралы түсінікке ие болу;
2) посттағы қарауылдың практикалық іс-әрекетін үйрену.

1) Посттың мақсатын, оның жабдықтары мен жабдықтарын түсіндіреді;
2) постқа шабуыл жасау кезінде қарауылдың іс-әрекетін түсіндіреді;
3) қару мен патрондарды сақтау ережелерін түсіндіреді.

Поштадағы қарауылдың іс-әрекеті

1) Қаруды оқтау тәртібін білу;
2) төтенше жағдай кезінде постты қабылдау және тапсыру кезіндегі қарауылдың іс-әрекетін білу.

1) Посттағы қарауылдағы қарудың орнын түсіндіреді және көрсетеді;
2) қарауылдың қай кездегі іс-әрекет тәртібін түсіндіреді постты қабылдау және тапсыру, постта өрт болған жағдайда және оның постының жанында немесе көрші постта тәртіп бұзылған жағдайда.

Бұрғылау

Әскери сәлемдесу

1) Әскери сәлемдесу тәсілдерін орнында және қозғалыста меңгерту.

1) Әскери сәлемдесу арқылы жауынгерлік дағдыларын көрсетеді.

Пайдаланудан шығару және қызметке қайтару

1) Жауынгерлік дағдыларды меңгеру.

1) Кезекшілікке шығу және қайта оралу тәртібін көрсетеді.

Жауынгерлік техника және қарумен қозғалыс

1) Ұрыс техникасын меңгеру.

1) Қарумен техника мен қимылдарды көрсетеді.

Құрылыс бөлімдері

1) Бөлім құру ережелері мен тәртібін білу.

1) Бөлімді қалай құру және қайта құру керектігін түсіндіреді және көрсетеді.

Әскери топография

Горизонттың қабырғалары мен магниттік азимуттарды анықтауға жаттықтыру

1) Горизонттың қабырғалары мен магниттік азимутты анықтау;
2) магниттік компасты пайдаланып жер бедерін шарлау;
3) қадамның өлшемін анықтау және қашықтықты жұп қадаммен өлшеу.

1) Картасыз бейтаныс рельефте бағдарлаудың негізгі жолдарын түсіндіреді;
2) көкжиек жақтарын анықтау үшін жергілікті объектілерді пайдаланады;
3) өз қадамының өлшемін анықтайды және қашықтықты жұп қадаммен өлшейді;
4) азимуттардағы қозғалыс диаграммасын құрастырады.


Қазақстан Республикасы
Оқу-ағарту министрінің
2023 жылғы 6 қаңтардағы
№ 1 бұйрығына
32 - қосымша






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   28




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет