ben [ben] (Scot) n тау шыңы (көбінесе  атауларда кезд, м: Ben Nevis) bench

182
183
резина қуыршақ 2.иіні көп, қиқы-жиқы, 
бұлың-бұлың, иір-қиыр, бұрылмасы көп ♦a ~ 
road – иір-қиыры көп жол 
beneath [bi’ni:θ] A.prep 1.төменде, астында 
♦They found the body buried ~ a pile of leaves. 
– Олар мəйітті үйілген жапырақ астынан 
тапты. ♦The boat sank ~ the waves. – Қайық 
толқын астында батты. 2.лайық емес, төмен 
♦He considers such jobs ~ him. – Ол мұндай 
жұмыстарды өзіне лайық санамайды. ♦They 
though she had married ~ her. – Олар о қызды 
өзіне тең емеске үйленді деп ойлады. B.adv 
төмен, төменде, астында ♦Her careful make-
up hid the signs of age ~. – Мұқият жасалған 
косметика оның келбетіндегі жылдар 
сызатын жасырды. 
Benedictine n 1. [,beni’diktin] (Əулие Бенедикт 
құрған діни орденнің монахы) бенедиктин 
♦The Benedictine order – Бенедикт ордені 2. 
[,beni’dikti:n] бенедиктин (Бенедикт орденінің 
монахтары жасап шығарған арақ)
benediction [,beni’dikʃn] n (a) алғыс бата, 
ризашылық дұға (оқу, беру) (м: ас алдындағы 
я шіркеудегі рəсімнің соңындағы құдайға 
рахмет айту) ♦to pronounce/say the ~ - 
ризашылық дұға оқу (b)құдайдың рахымы, 
сыйы, шапағаты, мейірімі, жарылқауы ♦to con-
fer one’s ~ on smb – біреуді жарылқау, біреудің 
басына бақ беру 
benedictory [,beni’diktəri] adj [қ-з: benediction]
benefaction [,beni’fækʃn] n 1. жарылқау, 
жақсылық ету 2.жарылқау(шылық), сый, 
ризық ♦She made many charitable ~s. – Ол 
көптеген қайырымдылық жасаған. 
benefactor [‘benifæktə(r)] n жарылқаушы, 
жебеуші, жақсылық етуші 
benefactress [‘benifæktris] n (əйел) 
жарылқаушы, жебеуші, жақсылық етуші 
benefi ce [‘benifi s] n діни қызметкердің табыс 
көзі, кірісі
benefi ced [‘benifi st] adj табысы, кірісі бар
benefi cence [bi’nefi sns] n рахымшылық, 
жарылқаушылық, қайырымдылық, 
жомарттық
benefi cent [bi’nefi snt] adj (кітаби) рахымды, 
қайырымды, жомарт, жарылқаушы, жомарт
benefi cial [,beni’fi ʃl] adj ~ (to smth/smb) тиімді, 
пайдалы, қолайлы, жағатын ♦the ~ effect of sun-
shine – күн жарығының пайдалы əсері ♦a ~ re-
sult – оң нəтиже ♦a ~ infl uence – оң (пайдалы) 
ықпал ♦Fresh air is ~ to one’s health. – Таза ауа 
денсаулыққа пайдалы. 
benefi ciary [,beni’fi ʃeri; US -’fi ʃieri] n 
1.ақша, пайда я мұра тиесілі адам 2.шіркеу 
жəмиғатының (приходының) бастығы
benefi t [‘benifi t] A.n 1.пайда, табыс, олжа; 
жетістік, қолайлылық ♦Because of illness 
she didn’t get much ~ from her stay abroad. 
– Ауырғандықтан ол өзінің шет елде 
болғанының онша пайдасын көрмеді. ♦I’ve had 
the ~ of a good education. – Жақсы білімнің 
пайдасын көрудемін. ♦It was achieved with the 
~ of modern technology. – Бұған қазіргі заман 
технологиясының көмегімен қол жеткізілді. 
♦The new regulations will be of great ~ to us all. 
– Жаңа ережелер бəрімізге қолайлы болмақ. 
♦A change in the law would be to everyone’s 
~. – Заңдағы өзгеріс əркімнің мүддесіне сай 
болмақ. 2.(қамсыздандыру (сақтандыру) 
саясаты бойынша я үкімет қорларынан 
берілетін) жəрдем ақы ♦medical ~(s) – емдік 
ақы ♦unemployment ~(s) – жұмыссыздық 
ақысы ♦sickness ~(s) – медициналық жəрдем 
ақы 3.мейірімділік мақсатта қаражат жинау 
үшін болған концерт я ойын, бенефис ♦a ~ 
match – қайырымдылық матчы ♦a ~ concert – 
мейірім концерті 4. (idm) *for smb’s ~ біреудің 
мүддесіне, пайдасына, көмегіне ♦Her remarks 
were intended for my ~. – Оның айтқандары 
маған көмек ретінде ниеттелген. *to give 
smb the ~ of the doubt айғақтың жоқтығынан 
біреуді кінəсіз деп табу, тану ♦By allowing her 
to go free the judge gave the accused the ~ of the 
doubt. – Оған босануға рұхсат бере отырып 
судья оны кінəсіз деп тапты. B.v (pt, pp -fi ted; 
US кейде -fi tted) 1.пайда келтіру, қолайлы 
болу ♦These facilities have ~ed the whole town. 
– Мына инфраструктураның қызығын бүткіл 
қалашық көруде. 2.~ (from/by smth) пайда, 
табыс көру ♦Who stands to ~ by the new tax 
laws? – Жаңа салық заңнамасынан кімдер 
пайда көрмекші? 
benevolence [bi’nevələns] n рахымдылық, 
қайырымдылық, мейірімділік
benevolent [bi’nevələnt] adj ~ (to/towards 
smb) 1.рахымды, қайырымды, мейірімді, 
ізгі (ниетті), мейірбан, жомарт ♦a ~ person – 
қайырымды кісі 2.(ізгі істер істейтін деген 
мағ) ♦a ~ society – қайырым(дылық) қоғамы 
♦a ~ fund – мейірім(ділік) қоры ♦~ smile – 
мейірлене жымию
benevolently [bi’nevələntli] adv [қ-з: benevolent]
Bengal [beŋ’gɔ:l] A.n (тарих) (Үндістандағы) 
Бенгал провинциясы ♦West Bengal – Батыс 
Бенгал (қазіргі Үндістандағы штат) ♦East 
Bengal - ~ Шығыс Бенгал (қазіргі Бангладеш 
мемлекеті) B.adj бенгал ♦~ tiger – бенгал 
жолбарысы
Bengalee [beŋ’gɔ:li] = Bengali
Bengali [beŋ’gɔ:li] n, adj бенгал, бенгалдық 
(адам, тіл, т.б.)
Bengal light [‘beŋgɔ:l’lait] n бенгал оты, 
жарығы
benighted [bi’naitid] adj ой өрісі дамымаған, 
қараңғы, мешеу қалған ♦~ ages of barbarism 
and superstition – тағылық пен ырымшылдық 
торлаған ғасырлар
benightedly [bi’naitidli] adv [қ-з: benighted]
benign [bi’nain] adj 1.сыпайы, биязы, жұмсақ 
♦His shook his head in ~ amusement. – Ол 
сыпайы басын шайқай таңырқады. 2.жұмсақ, 
қолайлы (ауа райы) 3.хауіпсіз, емге келетін 
(ісік, ауру)
benignly [bi’nainli] adv [қ-з: benign]
benignant [bi’nainənt] = benign 
benignity [bi’nigniti] n сыпайылық, биязылық
bent I [bent] n 1. ~ (for smth/doing smth) 
бейім(ділік), икем ♦She has a (natural) ~ for 
music. – Оның музыкаға деген (табиғи) икемі 
бар. ♦He is of a studious ~. – Ол (табиғатынан) 
оқығыш. 2. (idm) *to follow one’s ~  follow 
bent II [bent] adj (slang Brit) 1.арам, жемқор ♦a 
~ copper – жемқор полицай 2. гомосексуалист
bent III [bent] pt, pp of bend
benthos [‘benθɒs] n бентос, су түбіндегі 
организмдер жиынтығы, теңіз түбінің 
флорасы мен фаунасы
benumbed [bi’nʌmd] adj ұйыған, 
жансызданған; көгерген, сазарған ♦fi ngers ~ 
with cold – суықтан көгерген қолдар
Benzedrine [‘benzədri:n] n бензедрин 
(стимулятор, денеге күш беретін дəрі)
benzene [‘benzi:n] n бензол (мұнай мен 
көмір смоласынан алынатын, пластик пен 
басқа да хим-қ заттар жасауға арналған 
түссіз сұйық)
benzine [‘benzi:n] n бензин
benzol [‘benzɒl; US –zɔ:l] n (көбінесе 
өңделмеген) бензол [қ-з: benzene]
benzyl [‘benzil] n (хим) бензил
bepuzzle [bi’pʌzl] v абдырату, састыру, əбігер 
ету, қысылту
bequeath [bi’kwi:ð] v ~ smth to smb мұраға 
қалдыру, өсиет етіп қалдыру ♦He ~ed ₤1000 (to 
charity). – Ол ₤1000 (қайыр-садақа ретінде) 
қалдырды. ♦She has ~ed me her jewellery. – Ол 
маған асыл бұйымдарын мұра етті. ♦(ауысп. 
мағ.) discoveries ~ed to us by scientists of the 
last century - өткен ғасырдағы ғалымдар 
бізге мұраға қалдырған ғылыми ашулар 
(жаңалықтар)
bequest [bi’kwest] n (a) мұраға 
қалдыру(шылық) (b) мұра
berate [bi’reit] v қатты ұрсу, сөгу, балағаттау
Berber [bə:’bə] A.n бербер (Солт. Африкада 
мекен ететін тайпалар не солардан шыққан 
адам) B.adj бербер(лік, -дің), бербер тілі
berber(r)y [bə:(r)’bəri] n (бот) барбарис
bereave [bi’ri:v] v ~ smb (of smth) айыр(ыл)
у, жоғалту, қайғыға душар ету ♦the accident 
which ~d him of his wife and child – оны əйелі 
мен баласынан айырған апат ♦~d husband – 
азалы күйеу, əйелінен айырылған адам 
bereaved [bi’ri:vd] n (жақын туыстарынан) 
айырылған(дар), азалы адам(дар) ♦The ~ is/
are still mourning.- Азалы адам(дар) əлі де 
жоқтап отыр. 
bereavement [bi’ri:vmənt] n (жақынынан) 
айырылу(шылық), аза, қаза ♦We all sympathize 
with you in your ~. – Қайғыңызға бəріміз де 
ортақпыз.
bereft [bi’reft] adj ~ (of smth) (сапасынан, 
күшінен) айырылған, арылған, жұрдай болған 
♦to be ~ of speech – сөйлеу қабылетінен 
айырылған ♦~ of hope – үміттен жұрдай ♦~ of 
reason – санадан (түйсіктен) арылған
beret [‘berei; US bə’rei] n берет (дөңгелек, 
жайпақ бас киім)
berg [bə:(r)g] n айсберг, мұзтау
berhyme [bi’raim] v өлеңмен мадақтау
beriberi [,beri’beri] n бери-бери, авитаминоз (В 
вит-нің жетіспеуінен болатын нерв жүйесіне 
əсер ететін негізінен троп-қ ауру)
berime [bi’raim] = berhyme
berk, burk [bз:k] n (Brit slang жақтырм) 
ақымақ, топас, миғұла

184
185
bernicle goose [‘bə:(r)niklgu:s] = barnacle II 2
berry [‘beri] A.n 1.жабайы жидек (м: 
бүлдірген, таңқурай, қарақат, т.с.с.) ♦straw-
berry (бүлдірген), cranberry (?), blackberry 
(қой бүлдірген), raspberry (таңқурай), goose-
berry (?) 2.уылдырық дəні (балық я шаянның) 
3. (idm) *brown as a ~ brown B.v 1.жидек 
беру, жидектеу ♦These bushes should be ready 
to ~ next year. – Бұл бұталар келесі жылы 
жидектеуге даяр болуы керек. 2.жидек теру 
♦We were ~ing all morning. – Біз таңертеңгісін 
жидек терумен болдық.
berserk [bə’sз:k] adj (idm) *to send/go/be ~ 
аласұру, ызаға бөрту, булығу
berserker [bə’sз:kə(r)] n ежелгі викинг батыры, 
баһадүрі
berth [bз:θ] A.n 1.(кемедегі, поездағы) 
төсек, ұйықтайтын орын 2.айлақтағы кеме 
арқандалатын я якорь тастайтын тұс, орын 
♦to fi nd a safe ~ - кемеге жақсы тұрақ табу 
3.(ауызекі) жеңіл əрі жайлы жұмыс, қызмет 4. 
(idm) *to give smb/smth a wide ~ wide A.v 
1.жатын орын, төсек беру ♦Six passengers can 
be ~ed on the lower deck. – Алты жүргіншіге 
төменгі палубадан төсек беріледі. 2.(a) 
кемені айлақта арқандау, якорьлеу (b) (кеме ж) 
айлаққа келу ♦The liner ~ed at midday. – Кем 
түс кезінде айлаққа келіп басын тіреді. 
beryl [‘berіl] n (мин) берил (жасыл, мөлдір 
асыл тас)
beryllium [bə’riliəm] n (хим) бериллий 
(металл)
beseech [bi’si:ʧ] v (pt, pp besought [bi’sɔ:t] не 
beseeched) 1.~ smb (for smth) жалбарыну, бас 
ұра жалыну, қиыла өтіну ♦The prisoner be-
sought the judge for mercy. – Тұтқын судьядан 
жалбарына кешірім өтінді. 2.өтіну, жалыну 
♦She besought his forgiveness. – Ол одан 
кешірім өтінді. 
beseeching [bi’si:ʧiŋ] adj жалбарынған, 
жалынышты 
beseechingly [bi’si:ʧiŋli] adv жалбарына, 
жалына
beseem [bi’si:m] v лайық болу, жарасу ♦conduct 
that ~s a gentleman – ер кісіге лайық жүріс-
тұрыс
beset [bi’set] v (-tt-, pt, pp beset) қоршау, қамау, 
қорқыту, састыру, əбігерге түсіру ♦beset by 
doubts – күдік мазалаған ♦The voyage was beset 
with dangers. – Қауіп-қатер сапардың ығырын 
шығарды. ♦the diffi culties, pressures, temptation, 
etc. that beset us all – бəріміздің берекемізді 
кетірген қиындықтар, қысымдар, жөнсіз 
қызығушылықтар 
besetting [bi’setiŋ] adj (a)қыр соңынан 
қалмаған, ұдайы мазалайтын (b) жаман 
əдет, қасиет ♦Mark’s ~ sin is lazyness. – 
Марктың қыр соңынан қалмайтын қырсығы, 
ол – жалқаулық. ♦a ~ diffi culty – ылғи да 
мазалайтын қиындық 
beside [bi’said] A.prep 1. жанын(д)а, қасын(д)
а ♦Sit ~ your sister. - Əпкеңнің (сіңліңнің) 
жанында отыр. ♦We parked the car ~ the 
sports hall. – Машинаны спортзалдың қасына 
қойдық. 2.жанында, қарағанда, салыстырғанда 
♦Beside your earlier work this piece seems rather 
disappointing. – Сенің бұрынғы жұмысыңа 
қарағанда мына ісің көңіл толғызбайды. 
♦Pat looked big and clumsy ~ her younger sis-
ter. – Пəт сіңлісінің қасында ірі əрі ебедейсіз 
болып көрінді. 3.(сирек) = besides 4.(idm) *~ 
oneself (with smth) қатты толқығаннан өзін-өзі 
ұстай алмау ♦He was ~ himself with rage when 
I told him what I had done. – Оған не еткенімді 
айтқанда, ашудан жарылып кете жаздады. 
♦He was ~ himself with joy when his wife gave 
birth to their fi rst child. - Əйелі тұңғышын 
дүниеге əкелгенде оның шаттықтан есі 
шықты. *~ the point маңызды емес болу 
♦»How ols is she?» «That’s ~ the point, the 
question is can she do the job?» – «Ол (əйел) 
қаншада?» «Ең бастысы оның жасы емес, 
бұндағы сұрақ – ол жұмыс істей ала ма?».
besides [bi’saidz] A.prep (біреуге/бірн-ге) 
қосымша, үстіне, (біреуден/бірн-ден) басқа, 
есептемегенде, жəне де ♦There will be fi ve of 
us for dinner, ~ John. – Кешкі аста Джоннан 
басқа бес адам болады. ♦The play was badly 
acted, ~ being far too long. – Пьеса нашар 
қойылыпты, оның үстіне тым ұзақ. ♦No one 
writes to me ~ you. – Маған сенен басқа ешкім 
де (хат) жазбайды. B.adv оның үстіне, басқа, 
жəне де ♦Besides, I promised her we would 
come. – Сонымен қатар, мен оған біз келеміз 
деп уəде еткен болатынмын. ♦I don’t want 
to go to the cinema; ~ I’m feeling too tired. – 
Киноға барғым келмейді; сондай-ақ қатты 
шаршаған сияқтымын. 
besiege [bi’si:ʤ] v 1.қоршау, қоршауға алу, 
қамау ♦Troy was ~d by the Greeks. – Гректер 
Трояны қоршауға алды. ♦(ауысп. мағ.) The 
Prime Minister was ~d by reporters. – Премьер-
министрді журналистер қаумалады. 2.~ smb 
with smth (сұрақпен, өтінішпен, т.с.с.) мазалау, 
қаумалау ♦The teacher was ~d with questions 
from his pupils. – Оқушылар мұғалімге тұс-
тұстан сұрақ қойып ығырын шығарды. 
besiegement n
besieger n
besiegingly adv
beslaver [bi‘slævə(r)] = beslobber
beslobber [bi‘slɒbə(r)] v сілекейлеу, 
быламайлау ♦The child thoroughly ~ed his bib. 
– Сəби алжапқышын түгелімен сілекейлеп 
тастады. 
besmear [bi‘smiə(r)] v ~ smth/smb (with smth) 
1.кірлеу, былғау, кір қожалақ ету ♦hands ~ed 
with oil – майға былғанған қолдар 2. (ауысп. 
мағ.) қаралау, күйе жағу ♦to ~ someone’s repu-
tation – біреудің абыройына күйе жағу 
besmirch [bi’smз:ʧ] (кейде smirch) v абыройын 
төгу, атына кір келтіру, дақ түсіру, көлеңке 
түсіру ♦to ~ smb’s reputation, name, honour, etc. 
– біреудің беделіне, атына, абыройына күйе 
жағу
besom [‘bi:zəm] n 1.сыпыртқы, сыпырғыш 
(ағаштың бұтағын ұзын сапқа байлай істелген) 
2. (бот) кез-келген (көбіне Б.Европа) бұршақ 
тұқымдас, бұталы сары гүлдері бар өсімдік
besot [bi’sɒt] v 1.мас болу 2.алдау, ақымақ ету 
3.есі кету, ынтық болу
besotted [bi’sɒtid] adj ~ (by/with smb/smth) 
1.мас болған, есінен танған 2.басы қатқан , 
ақымақ болған ♦a mind ~ with fear and super-
stition – үрей мен ырымға шырмалған сана 
3.ынтыққан, ғашық болған ♦He is ~ by her 
youth and beauty. – Ол (ер) Оның (қыздың, 
əйелдің) жастығы мен əсемдігі оны (ерді) 
елітті.
besought [bi’sɔ:t] pt, pp of beseech
bespangle [bi’spæŋgl] v (жарқылдаған 
нəрселерге) көмкеру, бөлеу ♦grass ~d with 
dewdrops – шық тамшыларымен жарқ-жұрқ 
еткен шөп ♦a sky ~d with stars – жұлдыздар 
жымыңдаған аспан 
bespatter [bi’spætə(r)] v 1. быламайлау, кірлету 
♦Her clothes were ~ed with mud. – Оның киімі 
балшыққа быламайланды. 2. (ауысп. мағ.) 
күйе жағу, кір келтіру ♦a reputation ~ed by 
malicious gossip – сұрқия өсек көлеңкелеген 
абырой
bespeak [bi’spi:k] v (pt bespoke [bi’spəuk], 
pp bespoke я bespoken [bi’spəukən]) (көне 
қолд, əдеби) 1.белгісі болу, көрсету, білдіру 
♦This ~s a kindly heart. – Бұл ақ жүректі(лі)
кті білдіреді. ♦His polite manners bespoke the 
gentleman. – Биязылығы оның джентльмен 
екенін көрсеткен еді. 2.алдын ала сұрау ♦to ~ 
the reader’s patience – алдын ала оқырманның 
төзімін өтіну 3.алдын ала ойластыру, 
ұйымдастыру ♦to ~ a seat in a theatre – 
театрдан алдын ала орын алу 4.(поэтикалық 
қолд) үн қату, сөйлеу
bespectacled [bi’spektəkld] adj көзілдірікті, көз 
əйнек таққан
bespoke [bi’spəuk] A. pt and pp of bespeak B.adj 
1. тұтынушының тапсыруымен істелген (киім) 
♦a ~ suit – тапсырыспен тігілген костюм 
2.тұтынушының тапсырысымен істейтін ♦a ~ 
tailor – заказбен тігетін тігінші 
bespoken [bi’spəukən] pp of bespeak
bespread [bi’spred] v төсеу, жазу, жабу, жаю 
♦to ~ a table with fi ne linens – столды тамаша 
дастарханмен жабу 
besprinkle [bi’spriŋkl] v шашу, себу ♦He was 
furiously ~ing his food with salt. – Ол асына 
тұзды ширыға сепкіледі. 

жүктеу/скачать 3,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: