advanced [əd’vɑ:nst] adj 1.жасы ұлғайған ♦to
be ~ in years – жасы ұлғайған 2.күрделі, терең
♦~ studies – тереңдетіп оқу (процесі) 3.озық,
озат, алдыңғы қатарлы ♦~ ideas, countries –
озық идеялар, дамыған елдер
advance-guard [əd’vα:ns gα:d] n авангард
advanced level (кейде A level [‘ei levl])
(Британияда) оқу орындарындағы
емтихандағы үздік баға
advancement [əd’vα:nsmənt; US -’vænsmənt] n
1.ілгерілеу, алға жылжу 2.лауазым, дəреженің
өсуі
advantage [əd’vα:ntiʤ; US-’væn-] А. n 1.(а)
~ (over smb) артықшылық, басымдық,
қолайлы жағдай ♦to gain ~ over an opponent
– қарсыластан басым жағдайға жету (b)
пайда, тиімділік, ұтымдылық ♦There is lit-
tle ~ in buying dictionary if you can’t read. –
Сөздік сатып алғаннан пайда аз, егер оны
оқи алмасаң. 2.басымдық (теннисте дьюстан
(тепе-тең жағдайдан) кейін алынған бірінші
ұпай 3.(idm) *to have the ~ of smb – біреуден
басым тұру *to take the ~ of smth/smb (a)
дұрыс, сəтті пайдаланып қалу ♦He took the
~ of the meeting. – Ол кездесуді (оңтайлы)
пайдаланып қалды. (b)(теріс) пайдалану, алдау,
басын айналдыру ♦He took the ~ of my generos-
ity. – Ол менің жомарттығымды пайдаланды.
♦He is using his charm to try to take the ~ of her.
– Ол (еркек) өзінің келбеттілігінің арқасында
оның (əйелдің) басын айналдырып алмақшы.
*to ~ пайдалы, жақсы, оңынан ♦The picture
may be seen to ~ against a plain wall. – Сурет
жалаң қабырғада жақсы көрінуі мүмкін. *to
smb’s ~ біреудің мүддесіне, пайдасына ♦The
agreement works to our ~. – Келісім біздің
мүддемізге жұмыс істейді. *to turn smth
to one’s (own) ~ бірнəрсені өз мүддесіне
бұру, пайдалану В.v (кітаби) пайдасын көру,
ұтымды пайдалану
advantageous [,ædvən’teiʤəs] adj ~ (to smb)
пайдалы, қолайлы, тиімді
advantageously [,ædvən’teiʤəsli] adv
advent [‘ædvent] n 1.the ~ of smth/smb
(маңызды адамның, оқиғаның, т.с.с.) келуі
♦With the ~ of the new chairman, the company
44
45
began to prosper. – Жаңа төрағаның келуімен
компания өркендей бастады. 2. Advent (a)
Рождество алдындағы кезең (b) (Інжіл) Иса
пайғамбардың келуі
Adventist [‘ædvəntist; кейде əd’ventist] n
адвентист (Иса Масиһтің екінші келуі өте
жақын деп сенуші діни топтың мүшесі)
adventitious [,ædven’tiʃəs] adj (кітаби)
кездейсоқ, тосын
adventure [əd’venʧə(r)] А. n хикая, шытырман
оқиға, басынан кешкендері ♦to have an ~ – бір
оқиғаға тап болу ♦her ~a in Africa – оның
Африкада басынан кешкендері ♦~ stories
– шытырман оқиғалы əңгімелер ♦a love ~ –
махаббат хикаясы В.v тəуекел ету, қаймықпау
♦to ~ one’s life – өмірін бəске тігу
adventure playground n неше түрлі қызықты
объектілері бар балалар ойын алаңы
adventurer [əd’venʧərə(r)] n 1.шытырман
оқиға іздеуші (ер адам) 2.(көбіне жағымсыз
мағ.) авантюрист, теріс істен тайынбайтын,
ұрыншақ
adventuress [əd’venʧərəs] n шытырман оқиға
іздеуші (əйел) (қ-з: adventurer)
adventurous [əd’venʧərəs] adj 1.шытырман
оқиғаға қызыққыш ♦~ children – шытырман
оқиғаға қызыққыш балалар 2.хауіп-қатерге
толы, шытырман ♦an ~ holiday – шытырман
оқиғаға толы демалыс
adverb [‘ædvз:b] n (грам) үстеу м: келесі
“speak kindly”, “incredibly deep”, “just in
time”, “too quickly” деген сөз тіркестеріндегі
“kindly”, “incredibly”, “just”, “too” сөздерінің
бəрі үстеу
adverbial [æd’vз:bіəl] adj (грам) үстеу, үстеулік,
үстеуі бар м: “very quickly indeed” деген сөз
тіркесі үстеулік (үстеуі бар) сөз тіркесі
adversary [‘ædvəsəri; US -seri] n қарсылас,
бəсекелес, тайталас, бақталас ♦He defeated his
old ~. – Ол өзінің ескі бəсекелесін жеңіліске
ұшыратты.
adversative [əd’və:sətiv] adj 1. (линг) қарама-
қарсы түсінікті білдіретін 2. (грамматика)
қарсылықты
adverse [‘ædvз:s] adj 1.(a) қолайсыз; керісінше
♦~ winds, weather, conditions, circumstances
– қарсы жел, қолайсыз ауа-райы, қолайсыз
жағдай, жайттар (b) қарсы, теріс пиғыл
♦~ criticism – ащы сын ♦an ~ reaction to the
proposals – ұсыныстарға деген теріс жауап
2.зиянды, залалды ♦the ~ effects of drugs –
есірткінің зиянды əсерлері
adversely adv [қ-з: adverse] ♦His health was
~ affected by the climate. – Климаттың оның
денсаулығына зиянды ісері болды.
adversity [ad’vз:səti] n қолайсыз жағдай,
қиындық, пəле; бақытсыздық, т.с.с. ♦to
remain cheerful in ~ - қиын кезеңде жайдары
қалпында қалу ♦to face ~ with courage –
қиындықпен тайсалмай бетпе-бет келу
♦She overcame many ~ies. – Ол көптеген
қиындықты басынан өткерген.
advert [‘ædvз:t] n (Брит ауызекі) = advertisement
advertise, -ize [‘ædvətaiz] v 1.хабарлау, жария
ету ♦to ~ a meeting, a concert, a job – кездесу,
концерт жөнінде хабарлау, бос жұмыс орнын
жарнамалау 2. жарнамалау, жарнама беру
♦to ~ on TV – телевизордан (теледидардан)
жарнамалау ♦to ~ soap – сабынды жарнамалау
3.~ for smb/smth жарнамамен іздеу (яғни,
газетке жарнама беру арқылы) ♦I must ~ for a
new secretary. – Мен өзіме жарнама арқылы
жаңа хатшы табуым керек.
advertisement [əd’vз:tismənt; US
,ædvər’taizmənt] n жарнама, хабарландыру
advertiser [‘ædvətaizə] n жарнамалаушы
advertising [‘ædvətaizіŋ] n 1.жарнамалау
(процесі) ♦a national ~ campaign – ұлттық
жарнамалау науқаны (кампаниясы) 2.жарнама,
жарнамалау (бизнесі) ♦He works in ~. – Ол
жарнама бизнесінде істейді. ♦Cigarette ~
should be banned. – Темекі жарнамасына
тиым салуынуы тиіс.
advice [əd’vais] n 1.ақыл, кеңес; консультация
♦act on/follow/take sb's ~ - біреудің кеңесі
бойынша əрекет ету, кеңесіне сүйену, кеңесін
алу 2. (əсіресе коммерцияда) авизо (тауардың,
т.с.с. жіберілгені туралы хат)
advisability [əd,vaizə’biləti] n ақылға
сиымдылық, көңілге қонымдылық
advisable [əd’vaizəbl] adj ақылға сиымды,
көңілге қонымды
advise [əd’vaiz] v 1.~ (smb) against smth/do-
ing smth; ~ smb (on smth) ақыл айту, кеңес
беру ♦The doctor ~d (me to take) a complete rest.
– Доктор маған толық демалуға кеңес берді.
♦They ~d her against marrying quickly. – Олар
оған тез үйленбеуге кеңес берді. 2.~ smb (of
smth) (əсіресе коммерцияда) хабарлау ♦Please
~ us of the dispatch of the goods. – Тауардың
жіберілгені туралы бізге хабарлаңыз.
advisedly [əd’vaizidli] adv (кітаби) əдейі,
ойластыра ♦І use these words ~. – Мен бұл
сөздерді əдейі қолданамын.
adviser (кейде əсіресе АҚШ-та advisor)
[əd’vaizə] n ~ (to smb) (on smth) кеңесші
advisory [əd’vaizəri] adj кеңесші, кеңес беретін
♦an ~ committee, body, role – кеңесші комитет,
құрылым, рөл
advocacy [‘ædvəkəsi] n 1.~ (of smth) жақтау,
қолдау ♦She is well known for her ~ of women’s
rights. - Əйелдер хақын (құқығын) жақтаушы
ретінде ол кеңінен белгілі. 2.(заң) адвокатура,
адвокаттық іс
advocate А.v [‘ædvəkeit] жақтау, қолдау,
насихаттау ♦І ~ a policy of gradual reform. –
Мен баяу реформа саясатын жақтаймын.
♦Do you ~ banning cars in the city centre? – Сіз
қала ортасында көлікке тиым салынуын
жақтайсыз ба? В.n [‘ædvəkət] 1.~ (of smth)
жақтаушы, қолдаушы ♦a lifelong ~ of disarma-
ment – қарусыздануды өмір бойы жақтаушы
2.адвокат 3. (idm)*devil’s ~ барып тұрған
даукес, қазымыр, айтысқұмар
advt abbr advertisement
adze (US adz) [ædz] n шот, балта, жонғы,
қашау, шапашот
aegis [‘i:ʤis] n (idm) *under the ~ of smb/smth
біреудің/бірнəрсенің аясында, эгидасында,
қолдауымен ♦under the ~ of the UN – БҰҰ
аясында
aeon (кейде eon) [‘i:ən] n 1.шексіздік, мəңгілік
♦The earth was formed ~s ago. – Жер шексіз
уақыт бұрын пайда болған. 2.(геология) эра,
дəуір
aerate [‘eəreit] v 1.газдау (көміртегі диоксидін
қысым астында сұйыққа қосу) ♦~d water –
газдалған су 2.желдету expose (sth) to the chemi-
cal action of air: aerate the soil
aeration [eə’reiʃn] n [қ-з: aerate]
aerial І [‘eəriəl] (US antenna) n антенна
aerial
ІІ [‘eəriəl] adj 1.ұшақтан, əуеден ♦~
bombardment, photography, recon naissance
– ұшақтан бомбалау, əуеден түсірген
фотография, əуеден барлау 2. аспалы, жерге
тимеген, əуеде тұрған ♦an ~ railway – аспалы
канат жолы 3. (архаизм) əуе, ауа, эфир
aerie [‘аіəri; ‘eəri] (= eyrie, eyry, aery) n бүркіт
ұясы; жыртқыш құстардың құзға салынған
ұясы
aeriform [‘eərifɔ:m; ‘eəri] adj ауа, газ тəрізді
aerify [‘eərifai] v 1. газ тəріздес күйге
айналдыру 2.газдау
aero- comb form ауа, əуе не ұшақ жөнінде м:
aerodynamic, aerospace
aerobatics [,eərə’bætiks] n [pl] аэробатика,
ұшақпен мəнерлеп ұшу
aerobatic [,eərə’bætik] adj [қ-з: aerobatics]
aerobics [eə’rəubiks] n аэробика
aerobiology [‘eərəubai’ɔləʤi] n аэробиология
aerocarrier [,eərəu’kæriə] n авианосец, ұшақ
тасығыш
aerodrome [‘eərədrəum] n (ескірген сөз əсіресе
Брит.) аэродром
aerodynamic(al) adj [қ-з: aerodynamics]
aerodynamics [,eərəudai’næmiks] n
аэродинамика (ауадағы қозғалыстағы денеге
əсер етуші күштерді зерттейтін ғылым)
aeronautic(al) [,eərə’nɔ:tikəl] adj ♦aeronautical
engineering, skills [қ-з: aeronautics]
aeronautics [,eərə’nɔ:tiks] n аэронавтика (ұшу
тур. ғылым)
aeronavigation [‘eərə,nævi’geiʃən] n
аэронавигация
aeroplane [‘eərəplein] (US airplane [eərplein]) n
аэроплан, ұшақ
aerosol [‘eərəsɔl; US -sɔ:l] n (хим) аэрозоль
aerospace [‘eərəuspeis] n 1.атмосфера жəне
космос (ғарыш), əуе-ғарыш 2.атмосфера мен
ғарышта ұшу технологиясы ♦the ~ industry –
авиакосмос (əуе-ғарыш) өнеркəсібі
aery [‘eəri] = aerie
aesthete [‘i:sθi:t] (US кейде esthete ['esθi:t]) n
(кейде теріс мағ.) эстет (өнерді, əсемдікті жан-
тəнімен түсінетін адам)
aesthetic [i:s'θetik] (US кейде esthetic [es'θetik])
adj 1.(a) эстетикалық, сұлу, əсем ♦~ stand-
ards – эстетикалық стандарттар, əсемдік
стандарттары ♦an ~ sense – эстетикалық
сезім (b) əсемдікке құштар, эстет 2.əсем, сұлу
♦~ design - əсем дизайн ♦Their furniture was
more ~ than practical. – Олардың жиһазының
қолданысқа икемділігінен əдемілігі басым.
aesthetically (US кейде es-) [i:s’θetikli] adv ♦~
pleasing – əсемдігімен баурайтын
aestheticism [i:s’θetisizəm] (US кейде es-) n
46
47
aesthetics (US кейде es-) [i:s’θetiks] n эсте-
тика (философияның əсемдік жəне өнер
саласындағы талғам принциптерімен айналы-
сатын тармағы)
aestho-physiology ['i:sθəu,fi zi'ɔləʤi] n сезім
органдарының физиологиясы
aetiology (US кейде etiology) [,i:ti'ɔləʤi] n
1.этиология, бірнəрсенің себептерін зерттеу 2.
(медицина) аурудың себептерін зерттеу
afar [a'fα:(r)] adv 1.алыстан, алысқа, қашықтан,
ұзақтан, т.с.с. ♦ lights visible ~ off – алыстан
көрінетін жарықтар 2. (idm) *from ~ алыстан
♦ news from ~ - алыстан жеткен хабар
affability [,æfə’biləti] n сыпайылық,
ақжарқындық, жайдарылық, жылы жүзділік
affable [‘æfəbl] adj сыпайы, жайдары, ақжарқын
♦~ to everybody - кімге болсын жылы жүзді ♦ an
~ reply – жылы жауап
affably [‘æfəblі] adv [қ-з: affable]
affair [a’feə(r)] n 1.іс, мəселе, шаруа ♦ It's not
my ~ . – Бұл менің ісім емес. ie I am not inter-
ested in or responsible for it. 2. ~s (a)іс, шаруа
♦ to put one’s ~ s in order – шаруасын түзеу (b)
(қоғамдық) істер, мəселелер, шаруалар ♦ cur-
rent/ foreign/world ~ s – ағымдағы мəселелер,
сыртқы істер, əлемдік мəселелер ♦~ s of state
– мемлекет шаруалары 3.оқиға, болған нəрсе,
іс ♦ The press exaggerated the whole ~ wildly.
– Баспасөз болған істі тіпті де дардитып
жіберіпті. ♦ the Suez ~ - Суец мəселесі ♦ The
wedding was a very grand ~ . – Үйлену тойы бір
үлкен оқиға болды. 4. (ауызекі) нəрсе, əңгіме
5.ашыналық, көңілдестік ♦ She's having an affair
with her ~ . – Ол бастығымен көңілдес көрінеді.
6.(idm) *a state of ~s жағдай, істің мəн-жайы,
қалыптасқан ахуал
affect І [ə’fekt] v 1.əсер ету, тию ♦ The tax in-
creases have ~ ed us all. – Салық өсімі бəрімізге
де тиіп кетті. ♦ The change in climate may ~ your
health. – Ауа-райының өзгеруі денсаулығыңа
əсер етуі мүмкін. 2. (ауру ж.)жұғу, жабысу,
шабу ♦ Cancer had ~ ed his lungs. – Рак
(обыр, қылтамақ) оның өкпесіне шауыпты.
3.қайғырту, ошарылту, есеңгірету ♦ We were
deeply ~ ed by the news of her death. – Оның
қайтыс болғаны туралы хабар бізді терең
қайғыға бөледі.
affect ІІ
[ə’fekt] v (көбінесе жақтырмай)
қылымсу, жасамық қылықтар істеу, тəлімсу
♦ to ~ bright colours – ашық реңге құмарту ♦ Не
~ s a pretentious use of language. – Ол өзінше
бір терең ойлы сөздер айтқан болады. ♦ to ~
not to know smth – бірнəрсені білмегенсу ♦ She
~ s the helpless female. – Ол өзін бір қорғаншы
ұрғашы етіп көрсеткіш.
affectation [,æfek’teiʃn] n 1.оғаш қылық, оғаш
жүріс-тұрыс, қылымсу, сияқты көріну, жасамық
қылық ♦ His little ~ s irritated her. – Оның ұсақ-
түйек қылымсулары ананың қытығына тиді.
♦ I detest all ~ . – Менің жасамық атаулыны
суқаным сүймейді. 2.~ (of smth) қылымсу,
болып көріну, сияқтану ♦ an ~ of interest, indif-
ference – қызыққан, жайбарақат болып көріну
affected [ə’fektid] adj жасанды, жасамық ♦ an
~ politeness, cheerfulness - сыпайы, жайдары
болғансу ♦ Do try not to be so ~ . – Соншалықты
қылымсымай-ақ қой.
affecting [ə’fektіŋ] adj əсер ететін, бейжай
қалдырмайтын ♦ an ~ appeal for help – сананы
түрткілейтін жалбарыныш
affectingly [ə’fekiŋli] adv [қ-з: affecting]
affection [ə’fekʃn] n 1. ~ (for/towards smb/
smth) (біреуге/бірнəрсеге деген) махаббат,
сүйіспеншілік, мейірім ♦ He felt great ~ for his
sister. – Ол қарындасын өте жақсы көретін.
♦ The old king was held in great ~ . – Қарт король
керемет құрметке бөленген еді. 2. (ескірген)
ауру, ауырған күй ♦ an ~ of the throat – тамақ
ауруы
affectionate [ə’fekʃənət] adj ~ (towards smb)
(біреуді) сүйетін; мейірімді, назды, жарқын ♦ an
~ child – сүйкімді бала ♦~ kisses, words, smiles –
мейірлене сүю, назды сөздер, мейірлене күлу
affectionately [ə’fekʃənətli] adv мейірлене,
сүйіне, жақсы көре
affi ance [ə’faiəns] v ~ smb (to smb) (ескірген не
кітаби) некелесу, үкі тағу, үйленуге уағдаласу
♦ He is ~ d to the princess. – Ол принцессамен
некелескен (яғни, өзара үйленбекке келіскен).
affi davit [,æfi ’deivit] n (заң) сотта берілген
жазбаша куəландыру, түсініктеме ♦ to swear an
~ – ант беріп сотқа жауап беру ♦ to mak an
~ affi davit – куəландыратын деректер алу
affi liate [ə’fіlieit] А. v ~ smb/smth (to/with
smb/smth) мүше қылып алу, серіктесу, бірігу,
еншілес болу ♦ We are ~ d with the national
group. – Біз ұлттық топтың құрамындамыз.
♦ The College is ~ d to the University. – Колледж
университеттің аясында. В. [ə’fi lət] n
қосылған, байланысты, серіктес мүше, т.с.с.
♦~ members – серіктес мүшелер
affi liated societies [ə‘fi lieitidsə’saiətiz] n
филиалдар, тармақтар, серіктестер
affi liation [ə,fi li’eiʃn] n 1.мүшелік, серіктестік
2.байланыс ♦ The society has many ~ throughout
the country. – Бұл қоғамның елдің түкпір-
түкпірінде көптеген байланыстары бар.
affi ned [ə’faind] adj туыстас, тектес
affi nity [ə’fi nəti] n 1.~ (with smb/smth); ~
(between A and B) туыстық, жақындық,
ұқсастық ♦ There is (a) close ~ between Italian
and Spanish. – Итальян жəне испан тілдері
арасында жақын ұқсастық бар. ♦ Early man
shows certain ~ ies with the ape. – Алғашқы
адамның адам тектес маймылдармен
(приматтармен) белгілі бір ұқсастықтары
байқалады. 2.~ (to/for smb/smth); ~ (between
A and B) бауырмалдық, жақсы көрушілік ♦ She
has a strong ~ for Beethoven. – Ол Бетховенге
(шығармаларына) құштар. 3. ~ (with smb)
(заң) туыстық (көбінесе неке арқылы) ♦ He was
not an impartial witness because of his ~ with the
accused. – Айыптының туысы болғандықтан ол
əділ куə бола алған жоқ. 4. ~ (for smth) (химия)
ұмтылғыштық, бір заттың екінші бір затпен
араласуға бейімдігі ♦ the ~ of salt for water –
тұздың суда ерігіштігі
affi rm [a’fз:m] v 1. ~ smth (to smb) растау,
қуаттау ♦ She ~ ed her innocence. – Ол өзінің
кінəсіз екенін айтты. 2. (заң) ресми мəлімдеу
affi rmation [æfə’meiʃn] n 1.растау, қуаттау
2. (заң) ресми мəлімдеме
affi rmative [ə’fз:mətiv] А. adj мақұлдайтын,
құптайтын ♦ an ~ reply, nod, reaction –
құптайтын жауап, баз изес, реакция В. n
1.құптау, мақұлдау 2. (idm) *in the ~ ( кітаби)
мақұлдай, құптай ♦ He answered in the ~ . – Ол
мақұлдай жауап берді. affi rmvatively adv [қ-з:
affi rmative]
affi x І [ə’fi ks] v ~ smth (to/on smth) 1.бекіту,
тіркеу, жабыстыру, қаттылау, т.с.с. ♦ to ~
a stamp to an envelope – конвертке марка
жапсыру ♦ to ~ a seal on a document – құжатқа
мөр басу 2.қосымша жазу, қол қою ♦ to ~ one’s
signature to a contract – контрактқа қол қою
affi x ІІ [‘æfi ks] n ( грам) аффикс (сөздің
алдынан не соңынан келетін жалғау, яғни
префикс (приставка) не суффикс (жұрнақ)) м:
unkind (мейірімсіз), picturesque (əсем) жəне
hopeless (үмітсіз) сөздеріндегі un-, -esque
жəне –less
affi xation [,æfi k’seiʃən] n ( лингв) аффиксация,
афикстеу
affl atus [ə’fl eitəs] n шабыт, рух
affl ict [ə’fl ikt] v ~ smb/smth (with smth) мезі
ету, есін шығару, ренжіту, қобалжыту, пəле
салу; күйзелу ♦ She is ~ ed with arthritis. – Ол
шорбуынмен (артритпен) ауырады. ♦ Se-
vere drought has ~ ed the countryside. – Қатты
қуаңшылық ауылды жерлерді күйзелтіп кетті.
affi iction [ə’fl ikʃn] n ( кітаби) 1.қыжалат,
күйзеліс, пəле ♦ to help people in ~ - күйзелген
адамдарға жəрдемдесу 2.күйік, қайғы, залал
♦ Blindness can be a terrible ~ . – Соқырлық –
үлкен қасірет.
affl uence [‘æfl uəns] n молшылық, көптік, ағыл-
тегілдік ♦ to live in/live a life of ~ - молшылықта
өмір сүру ♦ Не quickly rose to ~ . – Ол тез
байлыққа кенелді.
affl uent [‘æfl uənt] adj бай, мол, ағыл-тегіл ♦~
circumstances – гүлденген жағдай ♦ an ~ lifestyle
– тұрмысты өмір салты ♦ His parents were very
~ . – Оның əке-шешесі дəулетті болған. ♦ the ~
society – дəулетті қоғам
Достарыңызбен бөлісу: |